Wpływ oddziaływania wychowawczego na postawy uczniów

Nauczyciel jako nadawca przekazu dydaktyczno- wychowawczego w zakresie wzorów wartości i wzorów zachowań ma kształtować pozytywne postawy. Takie oddziaływanie wychowawcze jest ściśle związane ze wzbudzaniem postaw ogólnoludzkich takich jak: dobro, życzliwość, lojalność, poszanowanie zdrowia i życia, empatia, wrażliwość na piękno oraz odpowiedzialność (Mika St., 1998, s.101).
Warunkiem współdecydującym o efektywności wpływu wychowawcy na postawy uczniów jest demokratyczna technika kierowania grupą. Kierując klasą nauczyciel staje się w pewnym sensie nieformalnym przywódcą grupy. W demokratycznym stylu liczy się zdanie każdego, ważny jest zarówno prowadzący jak i uczniowie. Technika ta wpływa na szereg pozytywnych postaw: życzliwość, zaufanie do nauczyciela, uczynność w stosunku do kolegów (Zaborowski Z., 1967, s.295). Niemałą rolę w formułowaniu postaw uczniów odgrywa również autorytet. Nauczyciel dla rozpoczynających naukę szkolną dzieci jest osobą znaczącą, obdarzoną pełnym zaufaniem i sympatią. Jednakże dzieci bacznie obserwują swych nauczycieli, z wiekiem są też coraz bardziej krytyczne i nauczyciel, który nie odpowiada ich wyobrażeniom traci swój autorytet (Zdebski J., 1983, s.125). Nauczyciel bez autorytetu, lekceważony przez uczniów, nie tylko nie zdoła wpłynąć na ich postawy w dodatnim kierunku lecz może przyczynić się do utrwalenia postaw negatywnych lub postaw przeciwnych do tych, które sam pragnie u uczniów ukształtować (Zaborowski Z., 1967, s.297).
Uczniowie szczególnie cenią u swoich nauczycieli: zamiłowanie do pracy, punktualność, systematyczność oraz należyte przygotowanie do lekcji. Lekceważący swe obowiązki, spóźniający się do szkoły, improwizujący nie znajdzie w oczach wychowanków uznania. Osobisty przykład nauczyciela jest najskuteczniejszym ze środków oddziaływania wychowawczego (Zdebski J., 1983, s.125-126).
Oddziaływanie wychowawcze zależy również w dużym stopniu od cech osobowościowych nauczyciela, jak: atrakcyjność i pomysłowość. Atrakcyjność wychowawcy wiąże się z metodą modelowania, która polega na naśladowaniu wzorów. Jej efektem jest imitacja zewnętrznych przejawów zachowań modela lub identyfikacja z jego osobą (Grabowski H., 1997, s. 99). Oddziaływanie wychowawcze poprzez naśladowanie wzorów jest szczególnie owocne w młodym wieku, ponieważ dziecko wcześniej jest zdolne uczyć się poprzez obserwację, niż tworzyć systemy pojęciowe (Konarzewski K., 1982, s. 107). Pomysłowość nauczyciela w doborze atrakcyjnych zadań prowadzących do zamierzonych skutków zachowań wychowanka dostarcza metoda zadaniowa. Polega ona na stwarzaniu sytuacji prowokujących do działań mających wywołać określone zmiany w zachowaniu (Grabowski H., 1997, s. 100- 101).

LITERATURA:
Mika St., 1998; Psychologia społeczna dla nauczycieli. ŻAK Warszawa.
Zaborowski Z., 1967; Podstawy wychowania zespołowego. PWN Warszawa.
Zdebski J., 1983; Przewodnik do ćwiczeń z psychologii. Wydawnictwo Skryptowe Nr 60 Kraków.
Grabowski H., 1997; Teoria fizycznej edukacji. WSiP Warszawa.
Konarzewski K., 1982; Podstawy teorii oddziaływań wychowawczych. PWN Warszawa.