Powietrze i jego właściwości. Scenariusz lekcji

Powietrze i jego właściwości.

Cele lekcji:
Wiadomości
Uczeń:
- podaje składniki powietrza,
- wymienia właściwości fizyczne i chemiczne powietrza,
- wyjaśnia dlaczego powietrze jest mieszaniną jednorodną.

Umiejętności:
- wykonuje proste doświadczenia według instrukcji,
- dowodzi, że powietrze jest wszędzie i wypełnia każdą dostępną przestrzeń,
- samodzielnie wyciąga wnioski.

Metody i formy pracy:
pogadanka, pokaz, dyskusja, praca w grupach.

Pomoce dydaktyczne:
woda, zlewki, cylinder miarowy, strzykawki, palnik.

Przebieg lekcji:

Faza wprowadzająca
1. skład powietrza.
2. Mieszanina jednorodna i niejednorodna.
3. Ocena właściwości fizycznych i chemicznych powietrza

Faza realizacyjna
1. Doświadczenia (uczniowie wykonują doświadczenia w grupach według instrukcji).

Doświadczenie 1
Wykrywanie powietrza w pustym naczyniu.

Cel: uzmysłowienie uczniom, że wszędzie wokół nas znajduje się powietrze.

Pomoce:
- odczynniki: woda,
sprzęt: zlewka, cylinder miarowy.

Wykonanie:
Do zlewki nalewamy ok. 2/3 objętości wody, następnie umieszczamy w zlewce cylinder skierowany raz dnem do dołu, raz do góry.

Spostrzeżenia:
Podczas zanurzania cylindra w wodzie, skierowanego dnem do dołu, następuje wypełnienie całej jego objętości wodą. Gdy ten sam eksperyment wykonuje się dnem skierowanym ku górze, wówczas okazuje się, że woda wpływa do jego wnętrza tylko na niewielką wysokość.

Wnioski:
W pierwszym przypadku, woda wypełnia objętość cylindra, wypiera powietrze i zajmuje jego miejsce,ponieważ jej gęstość jest większa, niż gęstość powietrza. W drugim przypadku, woda nie mogła wpłynąć do wnętrza cylindra, ponieważ znajdowało się w nim powietrze, które uniemożliwiało wypełnienie cylindra wodą. Fakt, że woda przedostaje się na niewielką wysokość do cylindra, świadczy jedynie o tym, że drobiny powietrza ulegają pewnemu ściśnięciu i gęstszemu upakowaniu.

Doświadczenie 2
Cel: Wykazanie, że objętość gazu można zmienić.

Pomoce:
- odczynniki: woda, powietrze
- sprzęt: strzykawka

Wykonanie:
Nabierz powietrze do strzykawki, a jej wylot zaciśnij palcem. Ściśnij tłokiem powietrze w strzykawce. Powtórz doświadczenie nabierają do strzykawki wody.

Spostrzeżenia:
Powietrze zamknięte w strzykawce można ściskać bez większego trudu, natomiast woda nie zmieniła w sposób zauważalny swojej objętości.

Wnioski:
W przeciwieństwie do wody bardzo łatwo zmienić objętość powietrza, jest ono ściśliwe.

Doświadczenie 3
Cel: Wykazanie, że ogrzane powietrze unosi się do góry.

Pomoce:
- sprzęt: spirala z kartki papieru, drut, palnik.

Wykonanie:
Jeden koniec spirali zaczepiamy na drut i unosimy nad palnikiem.

Spostrzeżenia:
Ogrzane powietrze obraca spirale.

Wnioski:
Ogrzane powietrze jest lżejsze od zimnego i dlatego unosi się do góry.

Doświadczenie 4
Cel: wykazanie, że substancje nie mogą palić się bez dostępu powietrza (tlenu).

Pomoce:
- odczynniki: powietrze
- sprzęt: świeca, zlewka

Wykonanie:
Na stole ustawiamy paląca się świecę i nakrywamy ją zlewką zwróconą dnem do góry.

Spostrzeżenia:
Po nakryciu palącej się świecy zlewką, po upływie kilku sekund, płomień świecy gaśnie.

Wnioski:
Substancje nie mogą palić się bez dostępu do tlenu. tlen podtrzymuje palenie.

Faza podsumowująca:
Ułóż krzyżówkę, której rozwiązaniem będzie nazwa gazu, biorącego udział w spalaniu i oddychaniu.