I.Temat i wprowadzenie do tematu
„Chociaż jesteśmy inni wszyscy zasługujemy na szacunek”
Dzisiejszy świat pędzi coraz szybciej naprzód. Rodzice zapewniają swoim dzieciom coraz mniej czasu, miłości, pozytywnych wzorców zachowań, a więc tego, co jest niezbędne do ich prawidłowego rozwoju.Współczesny świat dostarcza im natomiast coraz więcej tego, co szkodliwe, a więc samotności, przemocy, przykładów agresji, wulgarności, braku szacunku do drugiego człowieka.Program biblioterapeutyczny „ Chociaż jesteśmy inni wszyscy zasługujemy na szacunek” powstał z myślą o dzieciach w wieku 9 – 11 lat, żeby nauczyć ich szacunku i tolerancji wobec kolegów i koleżanek. W otaczającym nas świecie jest wiele inności, różnimy się wyglądem, sprawnością fizyczną ,jedno dziecko ma piegi, inne nosi okulary, są dzieci na wózkach inwalidzkich i mające inny kolor skóry. Ale tak naprawdę wszyscy powinniśmy być dobrymi ludźmi i akceptować te różnice. My dorośli nie możemy budować barier wśród dzieci, musimy je nauczyć, że każdego człowieka należy szanować. To przecież dorośli przez pierwsze lata wspierają dziecko w rozumieniu otaczającego świata, kształtują na ludzi otwartych, tolerancyjnych i sprawiedliwych. Dzieci powinny wiedzieć, jak reagować na nienawiść, nietolerancję i inne objawy łamania prawa wobec drugiego człowieka.
II. Autor opracowanego programu
Agnieszka Popis
III. Założenia programu
1. Zajęcia przeznaczone są dla dzieci w wieku 8, 9, 10 lat.
2. Czas trwania – 45 minut przez 2 miesiące.
3. Częstotliwość spotkań - cykl obejmuje 4 spotkania 2 x w miesiącu.
4.Miejce spotkań – biblioteka szkolna.
5. Struktura zajęć : część integracyjna – wprowadzająca,
część właściwa – biblioterapeutyczna.
IV. Cele programu
Cele główne
• Budowanie pozytywnych relacji i wzorów zachowania w grupie rówieśniczej;
• Rozwijanie postawy szacunku dla innych i akceptacji inności;
• Propagowanie zachowań nieagresywnych;
• Zmiany postawy wobec problemów, z którymi borykają się dzieci;
• Kształtowanie poczucia własnej wartości i akceptacji samego siebie.
Cele szczegółowe
• Budowanie więzi międzyludzkich;
• Budowanie poczucia własnej wartości;
• Uświadomienie dzieciom, że nie wolno wyśmiewać innych;
• Uwrażliwienie na drugiego człowieka;
• Uwrażliwienie na problemy osoby niepełnosprawnej;
• Uświadomienie, że każdy ma prawo do akceptacji i tolerancji.
V.Treści programowe- tematy zajęć
1.Na wózku inwalidzkim – problem odrzucenia z powodu wózka inwalidzkiego
2.Wszyscy zasługujemy na szacunek – problem związany z biedą
3.Nie czyń drugiemu, co tobie niemiłe – agresja
4.Nikt nie jest lepszy od nikogo – brak akceptacji dla inności
VI. Procedury osiągania celów: metody, formy środki, materiały
Metody
Słowne – głośne czytanie, rozmowa, dyskusja, „burza mózgów”, zdania niedokończone
Aktywizujące – zabawy integrujące, drama
Formy
Indywidualna, zbiorowa, grupowa
Środki
Tekst literacki, kolorowe karteczki, buźki
Materiały
Kredki, bloki rysunkowe, kłębek wełny
VII. Przewidywane osiągnięcia
Wszystkich ludzi należy traktować normalnie, nie odgradzając od innych
Nie należy wyśmiewać się z czyjejś inności
VIII. Ewaluacja formatywna
Zajęcia podobały mi się, bo......
Zajęcia nie podobały mi się, bo........
Dzieci otrzymują „buźki”- uśmiechniętą, bez emocji, smutną, jedną z nich wrzucają do koszyka.
Dzieci rysują słoneczka ,słoneczka z chmurką lub chmurki i wrzucają do koszyka.
IX. Scenariusz zajęć
Temat: Nikt nie jest lepszy od nikogo.
Cele:
• Umiejętność wypowiedzi na temat niewłaściwego zachowania;
• Umiejętność radzenia sobie z własnymi emocjami;
• Propagowanie zachowań nieagresywnych;
• Kształtowanie postawy szacunku dla siebie i innych oraz akceptacji inności.
Liczba uczestników: 17 uczniów
Wiek uczestników: 9 – 11 lat
Czas trwania zajęć: 45 minut
Metody nauczania:
słowna- dyskusja, praca z tekstem, głośne czytanie
aktywizująca – drama, zabawy integracyjne
Formy realizacji:
Indywidualna, zbiorowa, grupowa
Środki dydaktyczne:
Tekst M . Musierowicz pt. „Kurczak”, kolorowe arkusze, pisaki, muzyka relaksacyjna, piłki, kosze do wrzucania piłek, kolorowe buźki, karteczki, szpilki.
Literatura wykorzystywana do zajęć:
Musierowicz Małgorzata- opowiadanie „Kurczak” ze zbioru Hihopter.
Biblioteka w szkole” 2010 nr 5, s. 16-17.
Przebieg zajęć:
Wstęp
1. Powitanie
2. Sprawdzanie nastroju grupy poprzez wybór „buźki” wyrażającej nastrój.
3. Zabawa integracyjna.
„Ludzie do ludzi”-dzieci stoją w parach naprzeciw siebie, w tle słychać piosenkę
„Wszystkie dzieci nasze są” w wykonaniu M. Jeżowskiej. Prowadzący wydaje polecenie, np. „ręka do ręki”, „plecy do pleców”, itp. W czasie przerwy w muzyce dzieci szybko wykonują w/w ćwiczenia.
4. Wprowadzenie do tematu.
„Burza mózgów” nt. Jakiego zachowania u innych najbardziej nie lubimy?(na kolorowych karteczkach uczniowie wpisują zachowania, których najbardziej nie lubią).
Rozwinięcie
1.Odczytanie fragmentu tekstu M. Musierowicz pt. „Kurczak
2.Dyskusja nt. odczytanego fragmentu.
• Dlaczego bohater opowiadania nazywany jest kurczakiem?
• Czy lubi swoje przezwisko?
• Czy akceptuje swój wygląd?
• Dlaczego chłopiec zachowuje się agresywnie w klasie?
• W jaki sposób wyraża swoją złość?
• Dlaczego swoją złość wyładował na koleżance?
• Czy Kurczak był zadowolony ze swojego czynu?
3. Czytanie kolejnego fragmentu opowiadania.
4.Dyskusja nt. przeczytanego tekstu.
• Jak Kurczakowi minęła noc?
• Jakie myśli przychodziły mu do głowy w czasie bezsennej nocy?
• Czy był naprawdę taki, jak się zachowywał?
5. Zapisywanie myśli Kurczaka na kolorowych arkuszach i przypinanie do tablicy.
„Dlaczego tak jest, że człowiek innemu dokucza”
„Jeden człowiek dokucza drugiemu, bo chce być od niego lepszy”
„Tak naprawdę nikt nie jest lepszy”
„A przecież dokuczać się nie musi”
„Nikt nie jest lepszy od nikogo”
6.Podział uczniów na grupy wg wylosowanych kolorów „buźki”.
7. Przygotowanie scenek dramowych ilustrujących kolejny dzień w szkole.
8. Prezentowanie scenek.
9. Odczytanie ostatniego fragmentu tekstu opowiadania.
10.Dyskusja na temat tekstu.
• Jak się zachowywał Kurczak wobec Basi następnego dnia w szkole”
• Jak miał na imię tytułowy bohater opowiadania?
• Jak zachowywała się dziewczynka, kiedy Maciek powiedział jej o swoim problemie?
• Jak zakończyła się historia bohatera opowiadania?
• Czy Maciek zaakceptował swój wygląd?
• Jak myślicie, czy warto mówić o swoich emocjach i kłopotach?
Zakończenie
1. Dyskusja nt. Jak radzić sobie ze złością?
2. Zabawa ruchowa- rzucanie piłek do celu.
3. Ułożenie z rozsypanki wyrazowej myśli przewodniej do zajęć.
„Życie bez złości jest pełne radości”
4. Przy muzyce relaksacyjnej na kolorowych kartkach przypiętych na plecach uczniowie wpisują, co najbardziej podoba mi się u osoby, która ma przypięta kartkę.
5. Odczytanie własnych kartek.
Ewaluacja
Uczniowie wybierają „buźki” sprawdzające nastrój po zakończeniu zajęć.
X. Literatura
Borecka I., Biblioterapia formą terapii pedagogicznej”.PWSZ, Wałbrzych 2008r.
Koźmińska I., „Czarodziejskie bajki”: scenariusze zajęć do programu profilaktyczno- wychowawczego o charakterze biblioterapeutycznym dla kl. I- III szkoły podstawowej, KLANZA, Lublin 2005r.
Musierowicz M., ”Kurczak”, Warszawa,1997r.
Gromek R., Bajkoterapia w szkole podstawowej”, „Biblioteka w szkole” 2009 nr 12, s.5-6.
Landau I., „No to co?”, dostępny w Świerszczyku nr 23/2000, s.10