Odkrywamy tajemnice przyrody i świata matematyki (kontynuacja). Innowacja pedagogiczna

Program innowacyjny w roku szkolnym 2017/2018 oparty o nową podstawę programową oraz o eksperymenty zawarte w pozycji „Świat małego odkrywcy” autorstwa Marzeny i Sławomira Stańków (wydawnictwo „Metris”).
Program obejmuje 4 zajęcia, w każdym miesiącu roku szkolnego począwszy od października. Każde zajęcie ma określony temat, zawarte w nim treści edukacyjne oraz uwagi o realizacji.

Październik
„Patyczaki u Leśnych Skrzatów”
wdrażanie do systematyczności,
zachęcanie do obserwacji hodowli,
przeliczanie posiadanych okazów,
poznawanie zasad dbania o zwierzęta hodowane w domu
patyczaki są karmione pojone przez wychowawcę (dzieci obserwują)

„Stary wulkan”
gromadzenie doświadczeń w toku przyrodniczych zabaw badawczych
określanie wysokości wulkanu przy użyciu słów „mały-duży”, „wysoki-niski”
wykonanie plastelinowego modelu wulkanu o wysokości ok. 10 cm (lawa: proszek do pieczenia i ocet)

„Nadchodzi noc”
dostrzeganie rytmicznej organizacji czasu w stałych następstwach dnia i nocy,
słowne określanie zmian zachodzących w przyrodzie (dzień i noc)
wykorzystanie gorącej i zimnej wody oraz tuszu do pieczątek

„Mały detektyw”
wdrażanie do posługiwania się „materiałem detektywistycznym” pozwalającym na odwzorowywanie linii papilarnych,
kształcenie umiejętności porównywania podobnych lub takich samych obrazów
wykorzystanie mąki ziemniaczanej, atramentu, taśmy klejącej oraz kartki papieru i nożycze
Listopad
„Ekoludek”
wykorzystanie lupy podczas doświadczenia przyrodniczego
porównywanie długości pasków metodą „na oko”
zainstalowanie pyłomierzy w ogrodzie przedszkolnym wykonanych z kartki i taśmy dwustronnej klejącej

„Zaczarowane monety”
rozpoznawanie i nazywanie cyfr (1, 2, 5) oraz tworzenie z nich liczb
dokonywanie porównań objętości cieczy
dostrzeganie zależności między skutkiem a przyczyną
wykorzystanie papierowych monet o nominale 1 zł, ilustracji różnych produktów spożywczych, słoika z zimną wodą oraz kilkunastu prawdziwych monet o nominałach 1, 2, 5 zł

„Wesoły balonik”
rozszerzenie doświadczeń i wiedzy na temat otaczającej rzeczywistości oraz odpowiadanie na pytanie” „Dlaczego balonik się porusza?”
posługiwanie się określeniami dotyczącymi położenia przedmiotów w przestrzeni
wykorzystanie dwóch baloników oraz dwóch suszarek do włosów,
zabawę wykonujemy w dwóch grupach dzieci

„Łowimy ryby”
zauważenie oddziaływania magnesu na przedmioty metalowe i braku jego oddziaływania na inne przedmioty (plastikowe, drewniane, papierowe),
poznawanie wybranych gatunków ryb i nazywanie ich,
przeliczanie „złowionych” przez siebie rybek
konstruowanie „wędek” ze sznurków i magnesów,
„łowienie” papierowych rybek zaopatrzonych w metalowe spinacze
Grudzień
„Wycieczka do lasu”
wykorzystanie dwóch magnesów do doświadczenia,
korelacja zajęcia przyrodniczego z plastycznym,
zastosowanie swojego wytworu plastycznego podczas doświadczenia
próba narysowania ścieżki leśnej, wokół której są drzewa, rośliny i zwierzęta a następnie przeliczanie tych obiektów (młodsze dzieci stosują naklejki)

„Dbamy o nasze zęby”
rozumienie zależności między pastą do zębów a czystością jamy ustnej i unikaniem uszkodzenia szkliwa pokrywającego zęby
obserwacja wpływu kwasu na nieosłoniętą skorupkę jajka
zastosowanie w eksperymencie pomocy: jajka, octu 10%, słoika, świecy, łyżki

„Magiczna woda”
zauważenie różnicy w zabarwieniach roztworów (wywarów) wody o odczynie kwaśnym lub zasadowym w zależności od dodanych do niej substancji
zastosowanie wywaru z czerwonej kapusty i wywaru mydlanego oraz substancji takich jak: ocet, cytryna, kwas cytrynowy
Styczeń
„Niebieski ziemniak”
organoleptyczne obserwacje różnych rodzajów mąk,
dostrzeganie zmiany zabarwienia ziemniaka „potraktowanego” jodyną,
próba wykrycia skrobi w produktach kuchennych
zastosowanie ziemniaków, mąki ziemniaczanej i pszennej, jodyny, wody
określanie wielkości dwóch ziemniaków ( duży-mały)

„Zabawa z olejem”
zauważenie faktu, że olej nie miesza się z wodą w przeciwieństwie do innych substancji jakimi są np. tusz, atrament,
dostrzeganie zależności między skutkiem a przyczyną
wykorzystanie oleju jadalnego, tuszu, wody, płynu do mycia naczyń, dwóch szklanek

„Duży, mały, najmniejszy”
rozpoznawanie i nazywanie ziaren (fasola, ryż itp.),
układanie ziarenek od największego do najmniejszego
dostrzeżenie zależności między potrząsaniem słoiczków wypełnionych różnymi rodzajami ziaren a wypełnieniem przestrzeni między dużymi ziarnami
zastosowanie produktów spożywczych (fasolka typu „Jaś”, groch, ryż, kasza, sól) oraz słoiczków z zakrętkami

„Pan Mrozik”
pobranie materiału badawczego z ogródka przedszkolnego po uprzednim sprawdzeniu temperatury na zewnątrz, która powinna być ujemna i obserwacja zmiany konsystencji ziemi lub zamarzniętych gałązek
pomocami są: łopatka, chusteczka higieniczna oraz termometr zewnętrzny
Luty
„Jak powstają chmury?”
nazywanie podstawowych zjawisk z zakresu przyrody nieożywionej:
- parowanie
- skraplanie
- zamarzanie
porównywanie kształtów i kolorów chmur do znanych sobie zwierząt
wykorzystanie plastikowej butelki, gorącej wody, kostki lodu oraz miski

„Ciepłe ubranko na zimę”
próba określania temperatury badanego obiektu za pomocą dotyku,
mierzenie temperatury powietrza na zewnątrz oraz w sali przedszkolnej,
zapisywanie wyników pomiaru przez nauczyciela (porównują dzieci starsze)
zastosowanie w eksperymencie:
- kostek lodu
- ciepłych rękawiczek
- termometru pokojowego oraz zewnętrznego

„Słone sopelki”
próba hodowli zimowego sopelka przy wykorzystaniu stężonego roztworu soli,
obserwacja wyniku doświadczenia i finalne określenie efektu eksperymentu (kilka dni)
wykorzystanie soli kuchennej, szklanki (słoika), nici bawełnianej oraz drewnianego patyczka

„Suszymy pranie”
rozumienie konieczności prania bielizny,
zapoznanie z rekwizytami potrzebnymi podczas prania, przeliczanie i nazywanie ich,
porównywanie efektów suszenia tkanin powieszonych w ciepłym pomieszczeniu i na zewnątrz (podczas mroźnego dnia)
zastosowanie:
- miski z ciepłą wodą
- płynu do prania tkanin
- dwóch sznurków (czerwonego i niebieskiego)
- klamerek
Marzec
„Zabawa z latarką”
zapoznanie z różnymi źródłami światła (zapałki, świeczka, zapalniczka, lampa naftowa, żarówka),
wybranie właściwej cyfry określającej ich liczbę,
próba stworzenia różnego rodzaju odbić (nauczyciel) i obserwacja powstałych na kartce obrazów (dzieci)
wykorzystanie latarki, koca, białej kartki, przezroczystych szklanek o różnych zakrzywieniach ścianek, wody

„Zaczarowany grzebień”
określanie i nazywanie przyborów wykorzystywanych do porannej toalety (grzebień, szczotka, mydło, ręcznik, szczoteczka do zębów, pasta do zębów, kubek),
przeliczanie rozpoznawanych rekwizytów i próba grupowania ich,
zaobserwowanie zjawiska „elektryzowania się”
zaangażowanie dzieci do przygotowania pomocy do doświadczenia – potarganie kolorowych kartek na małe kawałeczki
zastosowanie uzyskanych „pomocy”, grzebienia oraz cukru i soli

„Kolorowy balon”
odwzorowywanie kształtów figur geometrycznych i nazywanie ich,
zauważenie faktu, że ogrzane szklanki i powietrze wokół balonu powoduje przylepienie się naczynia do balonu
wykorzystanie nadmuchanego balonu, mazaków, szklanki oraz suszarki

„Wielkanocne jajko”
poznawanie etapów rozwojowych ptaka (od jajka do wyklucia się),
dopasowywanie różnej wielkości sylwet jaj do trzech różnych wizerunków ptaków (wróbel, kura, struś),
szeregowanie jaj od najmniejszego do największego oraz zastosowanie liczebników porządkowych,
zaobserwowanie zjawiska „różnicy ciśnień”
wykorzystanie:
- jajka ugotowanego na twardo (obrane ze skorupki)
- kolorowych mazaków
- szklanej butelki po śmietanie lub kefirze
- wrzątku
- rękawic kuchennych
- głębokiego talerza
Kwiecień
„Fontanna”
korelacja zabawy ruchowej z eksperymentem,
obserwacja wylewających się strumieni wody
zastosowanie:
- plastikowej butelki
- wody
- gwoździa
- miski

„Pszczółka”
rozpoznawanie i nazywanie owadów, przeliczanie ich,
korelacja eksperymentu z zabawą ruchową, umuzykalnieniem oraz ćwiczeniami artykulacyjnymi
obserwacja wpływu wydmuchiwanego powietrza na balon (pszczółkę)
wykorzystanie:
- słomek z zagiętymi kolankami
- żółtego balonika
- mazaków
- papieru kolorowego
- nożyczek
(pszczółkę oraz kwiatki dzieci wykonują na zajęciach koła plastycznego)

„Suchy papierek”
nazywanie barw karteczek, w posiadaniu których są przedszkolaki,
próba stworzenia zbiorów ze względu na jedną cechę (kolor),
zaobserwowanie zjawiska uniknięcia zamoczenia umieszczonej w kubku kartki po energicznym zanurzeniu pionowo odwróconego kubka w misce z wodą (powolne zanurzanie ustawionego pod kątek kubka zmoczy kartkę)
zabawę można przeprowadzić w ogrodzie przedszkolnym co zapobiegnie „powodzi” w sali,
zastosowanie:
- miski z wodą
- plastikowego przezroczystego kubeczka
- kartek kolorowego papieru

„Co się rozpuści?”
rozpoznawanie i nazywanie różnych produktów spożywczych wykorzystywanych w kuchni,
próba określenia, które z nich rozpuszczają się w wodzie, a które nie,
sporządzenie mieszaniny wody z wyżej wymienionymi produktami i sprawdzenie trafności tez poszczególnych przedszkolaków
wykorzystanie sypkich produktów:
- cukru
- soli
- mąki
- kawy
oraz
- przezroczystych kubków
- wody
- łyżeczek
Uwaga! Można użyć także masła, oleju, margarynę, mleka, soków (dzieci starsze)
Maj
„Trzy smaki”
rozpoznawanie i nazywanie produktów spożywczych potrzebnych w eksperymencie, próba określenia ich smaku,
grupowanie obrazków na trzy zbiory,
odgadnięcie smaku wybranych produktów z zawiązanymi oczami i zatkanym nosem (jedno dziecko),
sprawdzanie (porównywanie) smaków na spodeczkach (sok z cytryny, sól, miód) i nazywanie ich
zastosowanie:
- ilustracji produktów spożywczych
- słodkich: miód, cukier, syrop, gruszka
- kwaśnych: cytryna, ogórek kiszony, liście szczawiu
- słonych: śledź, sól
Smaki na spodeczkach sprawdzają wszystkie dzieci.

„Kostki lodu”
przygotowanie zabarwionej farbami wody i wlanie ich do foremek (woreczków) – 1 dzień,
mierzenie temperatury wody w miskach z ciepłą i zimną wodą oraz zapisanie wyniku pomiaru na kartce – 2 dzień,
wrzucanie kolorowych kostek do obu misek, ponowny pomiar temperatury i zapisanie wyniku na kartce,
próba wnioskowania
eksperyment trwa dwa dni,
wykorzystanie pomocy:
- farb (czerwonej, niebieskiej, żółtej, zielonej)
- woreczków do robienia lodu lub foremek
- miska z ciepłą wodą
- miska z zimną wodą
- ręcznik

„Dlaczego garnki są metalowe?”
rozpoznawanie, nazywanie i określanie materiału, z którego wykonane są naczynia (narzędzia) znajdujące się w kuchennych szafkach,
sprawdzenie poprzez eksperyment, który materiał jest lepszym przewodnikiem ciepła
zastosowanie:
- drewnianego patyczka (długiej wykałaczki)
- metalowego drucika
- plastikowego patyczka
- plastikowego kubka
- masła
- gorącej wody

„Wędrujące kropelki”
doświadczalnie zapoznanie z mechanizmem obiegu wody w przyrodzie,
nazywanie takich zjawiska jak:
- parowanie
- ochładzanie się
- skraplanie się
wykorzystanie:
- szklanki
- małego talerzyka
- gorącej wody
- zimnej wody
Czerwiec
„Właściwości wody”
zapoznanie z właściwościami wody (określanie jej zapachu, koloru, smaku oraz kształtu),
zastanowienie się nad kształtem wody,
koloryzacja bezbarwnej wody przy użyciu farb,
przygotowanie roztworu mydła i wąchanie go,
próba przygotowania słonego lub słodkiego roztworu (smakowanie)
zastosowanie:
- szklanek o różnych kształtach
- przegotowanej zimnej wody
- kolorowej farby
- cukru, soli

„Zabawa z cieniem”
zastanowienie się nad faktem „Które przedmioty mają cień?”,
szukanie własnego cienia na podwórku przedszkolnym i próba narysowania cienia swojej dłoni
potrzebne są:
- kartka z bloku technicznego
- czarny flamaster
- słoneczny dzień

„Atrament”
wnioskowanie: „Jakie przybory służą do pisania?”
wskazywanie i nazywanie pokazanych rekwizytów oraz grupowanie ich (ołówki, kredki, pisaki, długopisy, pióra) zbiory,
doświadczalne sprawdzenie możliwości intensyfikacji zabarwionej na bladoniebiesko wody
wykorzystanie:
- szklanki
- gorącej wody
- zakraplacza
- atramentu
- octu
- różnych przyborów do pisania

„Statek”
rozmowa na temat transportu wodnego, nazywanie i rozpoznawanie różnych przedmiotów znajdujących się na statku,
doświadczalne sprawdzenie co pływa, a co tonie
wykonanie łódeczek z kawałków styropianu, wykałaczek i papieru kolorowego
zastosowanie:
- styropianu, pumeksu, balonika nadmuchanego powietrzem
- drewnianego klocka, kamienia, metalu,
- miski z wodą
- ręcznika
Uwaga! Doświadczenie wykonujemy na podwórku.

Uwaga! Wszystkie eksperymenty będą wykonane z udziałem zainteresowanych dzieci. Elementy doświadczenia wykonują bądź to nauczyciel (dzieci są obserwatorami) lub dzieci o określonych możliwościach percepcyjnych i rozwojowych.
Doświadczenia wzogacono o treści matematyczne.