Scenariusz konkursu lektur szkolnych

Konkurs przeznaczony jest dla uczniów klas maturalnych i ma na celu utrwalenie wiadomości o lekturach znajdujących się w podstawie programowej.

Konkurs trwa 45 min.

W konkursie startują trzyosobowe zespoły z klas maturalnych.
Konkurs odbywa się w auli szkolnej.
Dla sprawnego przebiegu konkursu potrzebne będą: sprzęt nagłaśniający, mikrofony, rzutnik multimedialny, przenośny komputer osobisty z odtwarzaczem płyt DVD.

Konkurs będzie prowadzony przez dwoje uczniów klas młodszych.

Konkurencja 1: Rozpoznaj fragment

Na ekranie zostają wyświetlone fragmenty filmów (adaptacje lektur szkolnych). W trakcie trwania projekcji wszystkie grupy zapisują na kartkach odpowiedzi na pytania:
Z jakiego utworu literackiego adaptacją mamy do czynienia?
Kto jest autorem tego utworu literackiego?
Jak nazywają się bohaterowie utworu przedstawieni we fragmencie?

Wszystkie grupy odpowiadają jednocześnie.

Przykładowe fragmenty:
Fragment pierwszy: „Pan Tadeusz”, Adam Mickiewicz, Telimena, Hrabia, Tadeusz;
Fragment drugi: „Dziady”, Adam Mickiewicz, Gustaw – Konrad;
Fragment trzeci: „Nad Niemnem”, Eliza Orzeszkowa, Emilia i Benedykt;
Fragment czwarty: „Chłopi”, Władysław Stanisław Reymont, Antek, Jagna;
Fragment piąty: „Wesele”, Stanisław Wyspiański, Czepiec, Dziennikarz;
Fragment szósty: „Przedwiośnie”, Stefan Żeromski, Seweryn Baryka, Cezary Baryka.


Konkurencja 2: Kto to powiedział?

Prowadzący konkurs odczytuje fragmenty znanych wypowiedzi bohaterów literackich, a zadaniem grup jest odpowiedzieć na pytania: Z jakiego utworu literackiego pochodzi ten fragment? Kto jest autorem tego utworu? Który bohater wypowiada te słowa?

Każda grupa odpowiada osobno, reprezentanci grup wybierają nr zestawu. Każdy zestaw jest inny.

Przykładowe zestawy:

1. Bardzoś to roztropnie wykalkulował, ale , gdzie ojca nie ma, tam, Pismo mówi: wuja słuchał będziesz. Jest to jakby rodzicielska władza, której grzech Rochu się sprzeciwić ... Bo nawet i to zauważ, że kto się ożeni, ten snadnie ojcem być może; ale w wuju płynie ta sama krew, co w matce. Nie jestem ci wprawdzie bratem twej matki, ale moja babka musiała być ciotką twej babki; więc poznaj to, że powaga kilku pokoleń we mnie spoczywa ...

Odpowiedź: „Potop”, Henryk Sienkiewicz, Onufry Zagłoba

2. Życie jest tylko przechodnim półcieniem
Nędznym aktorem, który swoją rolę
Przez parę godzin wygrawszy na scenie
W nicość przepada – powieścią idioty
Głośną, wrzaskliwą, a nic nie znaczącą.

Odpowiedź: „Makbet”, William Szekspir, Makbet

3. Daj mi rząd dusz! – Tak gardzę tą martwą budową,
Którą gmin światem zowie i przywykł ją chwalić,
Żem nie próbował dotąd, czyli moje słowo
Nie mogłoby jej wnet zwalić.

Odpowiedź: „Dziady” cz. III, Adam Mickiewicz, Konrad
4. Czy nie jest naszym obowiązkiem szerzyć higienę tam, gdzie nie tylko jej nie ma, ale gdzie panują stosunki tak okropne? Któż to ma czynić jeśli nie my? Życie nasze składa się z pasma poświęceń. Wczesną młodość spędzamy w trupiarni, a całość wieku w szpitalu. Praca nasza jest to walka ze śmiercią. Co może się porównać z pracą lekarza?

Odpowiedź: „Ludzie bezdomni”, Stefan Żeromski, dr Tomasz Judym

5. Pon się boją we wsi ruchu.
Pon nos obśmiwajom w duchu.-
A jak my, to my się rwiemy
Ino do jakiej bijacki.
Z takich, jak my, był Głowacki.
A jak myślę, ze panowie
Duza by juz mogli mieć,
Ino oni nie chcą chcieć!

Odpowiedź: „Wesele”, Stanisław Wyspiański, Błażej Czepiec

6. Na cóż mi mówisz, co ja wiem dokładnie;
Znam dobrze mężczyzn ten ród krokodyli,
Co się tak czai, tak układa snadnie,
By zyskać ufność i zdradzić po chwili.

Odpowiedź: „Śluby panieńskie”, Aleksander Fredro, Aniela

Za pełną (składającą się z trzech części: autor, tytuł, bohater) odpowiedź przyznajemy trzy punkty (przyznajemy punkty cząstkowe za każdy element odpowiedzi).

Konkurencja 3: Prawda czy fałsz?

Na ekranie zostają wyświetlone zdania dotyczące szkolnych lektur, epok literackich, autorów. Niektóre zdania są nieprawdziwe. Zadaniem grup jest rozpoznanie, która zdania są prawdziwe, a które nie. Odpowiedzi grupy zapisują na kartkach.

Przykładowe zdania:
1. Hektor, dzielny obrońca Troi, ginie z ręki Patroklesa – FAŁSZ

2. Makbet, aby objąć władzę w Szkocji, popełnia królobójstwo – PRAWDA

3. Główny bohater „Potopu” zakochany jest w Aleksandrze Bilewiczównie – PRAWDA

4. Ignacy Rzecki w „Pamiętniku starego subiekta” opisuje swoją przyjaźń z doktorem Szumanem - FAŁSZ

5. Narzędziem, które posłużyło bohaterowi „Zbrodni i kary” do popełnienia morderstwa była łopata – FAŁSZ

6. Akcja „Chłopów” Władysława Reymonta rozpoczyna się wczesną wiosną – FAŁSZ

7. Bohater noweli Marii Konopnickiej nosi imię Mendel, ponieważ był piętnastym dzieckiem swoich rodziców – PRAWDA


Konkurencja 4: O kim mowa?

Prowadzący odczytuje charakterystyki bohaterów literackich. Charakterystyki są podzielone na trzy części, czytanie rozpoczyna się od tej, w której znajdują się informacje najogólniejsze. Po każdej części grupy mają prawo udzielić odpowiedzi. Im odpowiedź pojawi się wcześniej, tym większa liczba punktów do zdobycia. Jeżeli dwie grupy zgłaszają się do jednocześnie, odpowiedzi są udzielane na kartkach.

Przykładowe charakterystyki:

1.
a) Bohater ten już w młodym wieku charakteryzował się niezwykłą wrażliwością. Jego imię wywodzi się od słowa, które w języku łacińskim oznacza serce.

b) Nasz bohater był nieszczęśliwie zakochany, z tego też powodu próbował popełnić samobójstwo. Usiłował znaleźć cel dla swojego życia, w jego poszukiwaniu odwiedził niemal całą Europę.

c) Na szczycie najwyższej góry Europy zrozumiał, że musi poświęcić się dla ojczyzny.

Odpowiedź: Kordian

2.
a) Był niezwykle piękną kobietą, dla której niejeden stracił głowę, niestety także dosłownie. Jej imienniczką jest między innymi bardzo popularna w Polsce czeska piosenkarka.

b) Historia przypisuje jej odegranie niezbyt pochlebnej roli – łapówki dla sędziego w pewnym konkursie piękności.

c) Stała się przyczyną jednego z największych konfliktów świata starożytnego, o których opowiada literatura.

Odpowiedź: Helena

3.
a) Pochodził z bogatej rodziny. Był posłusznym dzieckiem, zamiast bawić się z rówieśnikami wolał się modlić.

b) Rodzice wybrali mu małżonkę, a on posłusznie wypełnił ich wolę. W trakcie nocy poślubnej opuścił jednak i żonę i rodziców, a cały swój majątek rozdał ubogim.

c) Wiódł życie ascety, kręte drogi losu doprowadziły go po wielu latach do domu rodziców. Zmarł pod schodami ich domu, a jego śmierci towarzyszyły cudowne wydarzenia.

Odpowiedź: św. Aleksy

Jeżeli odpowiedź padnie po tym jak zostanie wygłoszona tylko podpowiedź a, grupa otrzymuje 3p. Jeżeli po podpowiedzi b, 2p., c – 1p.

4.
a) Ten bohater ma trzydzieści lat, nie boi się ciężko pracować. Oprócz pracy na roli zajmuje się jeszcze chorym stryjem.

b) Jego ojciec zginął w powstaniu styczniowym, a on sam często odwiedza mogiłę, w której spoczywają powstańcy.

c) Legendarni założyciele rodu, z którego wywodzi się ten bohater, nosili imiona Jan i Cecylia.
Odpowiedź: Jan Bohatyrowicz

5.
a) Kolejny bohater wywodzi się biednej rodziny. Jego ojciec był warszawskim szewcem. On sam jednak wyrwał się z tego środowiska, a duży wpływ miała na to jego ciotka.

b) Studiował w Paryżu, gdzie poznał swoją późniejszą wielką miłość. Bardzo chciał pomagać innym, lecz zawsze coś stawało na przeszkodzie.

c) Był lekarzem i aby realizować swoją misję odrzucił miłość swej ukochanej Joanny.

6.
a) Ten bohater jest bardzo niegospodarny, w wyniku własnej niezaradności utracił majątek swój i małżonki. Musi pracować jako rządca w majątku bogatej rodziny ziemiańskiej.

b) W wolnym czasie poluje i uwodzi folwarczne dziewczęta, aby później kajać się przed małżonką, która zawsze mu wybacza.

c) Ma syna Zenona, który robi oszałamiającą karierę i zostaje prezydentem miasta, niestety jego postawa moralna daleka jest od ideału.

Odpowiedź: Walerian Ziembiewicz


Konkurencja 5 Rebusy

Na ekranie wyświetlane są rebusy, rozwiązania to tytuły lektur szkolnych, odpowiada ta grupa, która pierwsza zgłosi się do odpowiedzi. Za każdą prawidłową odpowiedź należy przyznać jeden punkt.

Podsumowanie, ogłoszenie wyników.