Program zajęć "terapia plastyką"

Program przeznaczony dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi z klas integracyjnych Szkoły Podstawowej nr 2 oraz Gimnazjum Integracyjnego
CHARAKTERYSTYKA GRUP TERAPEUTYCZNYCH

Dzieci uczęszczające na zajęcia są niepełnosprawne intelektualnie w stopniach: lekki, umiarkowany oraz w normie intelektualnej niepełnosprawne ruchowo lub z innego rodzaju zaburzeniami rozwojowymi: ze zdiagnozowanymi: ADHD, afazją ruchową, mowy, autyzmem, zespołem Aspergera oraz z niedosłuchem, a także niewidome lub słabo widzące, o zróżnicowanych możliwościach w zakresie wykonywania czynności manualnych.
Podstawą do uczęszczania ucznia na zajęcia z terapii plastyką są wskazania/zalecenia zawarte w orzeczeniu o niepełnosprawności lub w opinii z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Zalecane są wszelkiego rodzaju ćwiczenia usprawniające rozwój sprawności manualnej przy niskiej sprawności grafomotorycznej, motoryki małej, koordynacji wzrokowo-ruchowej, słuchowo-ruchowej, działania alternatywnie wspierające komunikację pozawerbalną (np. dla uczniów z niedosłuchem, czy afazją mowy), a także wyciszające, wspomagające koncentrację uwagi.
Grupy najmłodsze stanowią uczniowie z klas I - III, następnie z klas IV – VI szkoły podstawowej, najstarsze grupy tworzą uczniowie klas gimnazjalnych.

Główne założenia programu to: planowe działania ukierunkowane na odkrycie nowych umiejętności i osiągnięcie sukcesu na miarę możliwości dziecka poprzez usprawnianie, korygowanie czy kompensację.

Cele edukacyjno-terapeutyczne

w zakresie usprawniania:
• wspomaganie rozwoju koordynacji wzrokowo-ruchowej;
• rozwijanie sprawności manualnej poprzez użycie różnorodnych narzędzi i materiałów;
• nabywanie umiejętności posługiwania się różnymi technikami plastycznymi i zastosowanie różnorodnych środków wyrazu plastycznego w celu wyrażania własnych emocji, potrzeb, zainteresowań;

w zakresie terapeutycznym

• wzmocnienie poczucia własnej wartości;
• zrozumienie, uporządkowanie własnych emocji oraz próby wyrażenia tego za pomocą form plastycznych;
• pomoc w lepszym poznaniu i określeniu siebie i swoich emocji;
• prawidłowe odczytywanie emocji u innych;
w zakresie rozwoju umiejętności społecznych:

• uwrażliwienie estetyczne poprzez kontakt ze sztuką;
• wyzwalanie twórczego myślenia, samodzielne podejmowanie decyzji i dokonywanie wyborów, poszukiwanie własnych rozwiązań;
• nabywanie umiejętności pracy w grupie;
• wzbudzanie odpowiedzialności za siebie samego, swoje uczucia i swoją pracę;
• szacunek dla pracy własnej i innych;
• wyrabianie odpowiedzialności za otoczenie, w którym uczniowie przebywają;
• umiejętność oszczędnego korzystania z materiałów;
• przestrzeganie zasad bezpiecznego użycia narzędzi.

Organizacja zajęć:

- zajęcia dla każdej z grup odbywają się raz w tygodniu, trwają 1 godzinę lekcyjną;
- uczniowie uczestniczą w zajęciach na zasadzie dobrowolności;
- wskazane jest systematyczne uczestnictwo dziecka w zajęciach;
- aktywność ucznia w proponowanych ćwiczeniach zależy od jego zaangażowania i możliwości psychofizycznych w danej chwili;
- metody pracy ucznia, techniki plastyczne, dobór zagadnień uzależnione są od możliwości poszczególnych uczestników;
- zajęcia rozpoczyna rozmowa na temat n.p. pogody, pory roku, przeżyć, uczuć, ważnych aktualnie wydarzeń wprowadzająca w temat pracy;
- na początku każdych zajęć uczniowie powinni pobawić się kilka minut, aby usprawnianie manualne rozpocząć od ogólnego rozluźnienia barków i ramion, co korzystnie wpływa zwłaszcza na osoby ze spastycznością kończyn;
- prace uczniów powinny być eksponowane;
- prac nie ocenia się pod względem plastycznym;
- należy stosować pozytywne wzmocnienia podkreślając pracowitość i zaangażowanie uczniów w dążeniu do starannego wykonania oraz kreatywność, co stanowi zachętę do twórczych wysiłków.

Spodziewane efekty:

Uczeń:
• wyzwala potrzebę swobodnej twórczej ekspresji;
• wyraża swoje myśli, emocje, przeżycia w sposób społecznie akceptowany;
• komunikuje się z otoczeniem na płaszczyźnie pozawerbalnej
• czuje się zauważony i doceniony, ma szansę przeżyć sukces, przez co nabywa większej pewności siebie;
• podwyższa własny poziom samooceny i samoakceptacji,
• nawiązuje prawidłowe kontakty rówieśnicze;
• uwrażliwia się na potrzeby innych;
• potrafi pracować w grupie;
• rozwija własną wrażliwość estetyczną;
• posiada niezbędne umiejętności plastyczne i potrafi w sposób twórczy je wykorzystać.

Nie wprowadza się rozgraniczenia na zadania dla grup na dany etap edukacyjny, ponieważ większość tematów i technik można wykorzystać dla każdej grupy wiekowej – poszczególni uczniowie realizują je zgodnie ze swoimi możliwościami.

Zajęcia wprowadzające: Powitanie wszystkich uczestników zajęć, krótka autoprezentacja;
omówienie rodzaju zajęć i prac, które będą wykonywały na zajęciach. Przedstawienie dzieciom ogólnej struktury zajęć. Swobodna rozmowa na temat emocji towarzyszącym dzisiejszego dnia dzieciom. Spis materiałów, które będą potrzebne w roku szkolnym. W miarę możliwości kontakt z rodzicami i wychowawcami, rozmowy na temat możliwości, ograniczeń i potrzeb ucznia.
Propozycje zajęć . Przykłady tematów do realizacji:
1. „Podaję Ci dłoń na powitanie” Uczniowie odrysowują na kartkach swoją prawą dłoń, a na niej umieszczają symbole – znaki dobrych życzeń, którymi chcieliby się podzielić z witaną osobą, następnie przekazują kartkę następnej osobie w grupie i tak kolejno, aż na każdej kartce będą rączki wszystkich dzieci. Każde dziecko zabiera rączki-życzenia do domu. Materiały i narzędzia: Kartki, kredki Ćwiczenie usprawniające manualnie, a jednocześnie uwrażliwiające na potrzeby drugiego człowieka.
2. „Wspomnienia i marzenia” Rozmowa o wakacyjnych przeżyciach, marzeniach o podróżach, rozbudzanie wyobraźni. Oglądanie fotografii krajobrazów. Malowanie, lepienie. Technika dowolna: kartki, kredki, farby, pastele, glinka rzeźbiarska Trening pamięci wzrokowej, usprawnianie manualne
3. „Smaczne kolory i kształty” Przed dziećmi leżą kredki w wielu kolorach oraz kartki papieru z narysowanymi konturami owoców i warzyw. Prosimy dziecko o pokolorowanie warzywa takim kolorem, który wydaje mu się najbardziej „apetyczny” i uzasadnienie swojego wyboru. Uczniowie niewidomi lepią owoce np. z pachnącej masy plastycznej. Efektem wieńczącym pracę uczniów może być wystawa prac. Materiały i narzędzia: Kredki, kolorowe kredy, kartki z konturami owoców. Masa plastyczna. Cel: Usprawnianie manualne, obserwacja natury.
3a. „Owoce w szkole.” Uczniowie tworzą obrazek lub komiks, w którym bohaterami są owoce i warzywa w różnych szkolnych sytuacjach.
Uczniowie niewidomi lepią kształty z plasteliny. Kartki, kredki, plastelina Rozwijanie wyobraźni, usprawnianie manualne

4. „Jesień w powietrzu – gazetka tematyczna” Rozmowa o jesieni ( jakie kolory spotykamy jesienią, jakie symbole kojarzą się z tą porą roku, jakie emocje nam towarzyszą jesienią najczęściej). Malowanie kompozycji z plam w jesiennych barwach. Wycinanie kształtów koron i pni drzew. Wieszanie wyciętych kształtów na szkolnej gazetce. Materiały i narzędzia: brystole, nożyczki, pędzle, gąbki, farby,szpilki Cel: Działania indywidualne, a następnie integrujące grupę.
5. „Barwy jesieni” lub „Jesień w parku” Spośród barw dzieci wybierają te, które kojarzą im się z jesienią i „malują” nimi układając plamy barwne obok siebie na kartce. Technika do wyboru: malowanie lub wyklejanie plasteliną lub papierem. Materiały i narzędzia: kartki papieru,farby, „gąbeczki” na patyczkach, plastelina, kolorowe papiery. Cel: Rozwijanie wrażliwości na odcienie barw, usprawnianie manualne.

6. „Pogłaskać jeża, rozczesać chmury „– collage/ frottage. Faktura. Rozmowa o powierzchniach: gładkiej, chropowatej, szorstkiej, śliskiej. Kontur elementu kompozycji wypełniany jest różnorodnymi materiałami o zróżnicowanej fakturze, niektóre fragmenty uczniowie wykonują w technice przecierania (frottage’u)– pracę można „obejrzeć” wzrokiem i dotykiem. Każde dziecko indywidualnie decyduje o tym, jaką fakturę wybierze, można łączyć z suszonymi liśćmi. Materiały i narzędzia: kartki papieru, kolorowe kredki, włóczki, bibuły, skrawki tkanin, tapet, liście, itp., nożyczki, klej. Cel: Rozwijanie koordynacji wzrokowo- ruchowej, u dziecka niewidomego dotykowo-manualnej, rozwijanie wyobraźni.

7. „Zwierzęta dziś i dawno temu – malowidła w jaskiniach” Prezentacja reprodukcji z malowidłami jaskiniowymi połączona z rozmową o rejestrowaniu rzeczywistości, odtwarzaniu w pamięci kształtów i barw. Próby rysowania sylwetek, zwierząt przy pomocy „prymitywnych narzędzi” , wypełniania kolorem, tworzenie nowych barw poprzez mieszanie pigmentów z klejem. Materiały i narzędzia: kartki papieru, kolorowe kredy, węgle rysunkowe, farby, patyki, nitki, szmatki. Cel: Trening percepcji i pamięci wzrokowej, usprawnianie manualne

8. „Kwiaty dla nauczyciela” Dzieci z gotowych wyciętych elementów lub z szablonów (wycinają samodzielnie w zależności od stopnia możliwości manualnych) komponują na kartce laurkę dla nauczyciela, przyklejają elementy i w środku wypisują życzenia (lub podpisują się samodzielnie) Materiały i narzędzia: Kolorowe wycinanki, szablony, brystole, klej nożyczki, flamastry Cel: Rozwijanie wrażliwości estetycznej.
9. „Pamiętnik jesiennych nastrojów” Budowanie nastroju za pomocą koloru. Rozmowa o barwach w przyrodzie i ich wpływie na nasz nastrój. Rozmowa o tym, jak pogoda, pory roku wpływają na nastrój. Materiały i narzędzia: Bloki, pastele, akwarele, tapety o fakturze płótna. Cel: Usprawnianie manualne, rozbudzenie wrażliwości na kolory
10. „Moje miasto”; ”Bezpieczna droga do szkoły” Uczniowie z pudełek wykonują domki, a następnie ustawiają je na tekturze z zaznaczonym planem miasta, wyklejają ulice z pasami ruchu, wyznaczają przejścia dla pieszych, skrzyżowania, place, skwery. Materiały i narzędzia: Klej, nożyczki, małe pudełka, wycinanki, gazety z krzyżówkami, plastelina, bibuła, patyczki Cel: Praca indywidualna i w grupie – umiejętność planowania i pracy w zespole. Poznanie zasad bezpieczeństwa ruchu drogowego.
11. „Piękna Polska złota jesień” Rozmowa o polskich krajobrazach, przyrodzie, krainach geograficznych. Oglądanie albumów fotograficznych i malarskich. Praca w dowolnej technice na płaszczyźnie (collage, rysunek, akwarela z woskiem). Materiały i narzędzia: Kartki, klej, nożyczki, farby akwarelowe, kredy, kredki świecowe. Cel:Umiejętność pracy w grupie.
12. „Opowieść w rzędach – starożytne reliefy i freski. „ Uczniowie oglądają reprodukcje reliefów i fresków egipskich i mezopotamskich. Dowiadują się na czym polega kompozycja rzędowa (pasowa). Wymyślają własną historię i układają poszczególne sceny w rzędach.
Do wyboru: ryt ostrym narzędziem na płaszczyźnie wypełnionej plasteliną lub malowanie uprzednio narysowanej kompozycji. Materiały i narzędzia: Plastelina, sztywna tekturka, wypisany długopis, lub cyrkiel; czarny cienkopis, farby, pędzle, blok techniczny Cel: Rozwijanie umiejętności budowania narracji za pomocą sekwencji obrazów.
13. „Kolorowa podróż, kolorowe sny” Rozmowa o wymyślonych krainach, miejscach, których nie ma na mapie, nierealnych – rozbudzanie wyobraźni. Praca plastyczna dotycząca wymyślonego przez dziecko miejsca. Do wyboru : frotage, fumage, mokre w mokrym, wydzieranka. Materiały w zależności od wybranej przez dziecko techniki. Cel: Rozwijanie wyobraźni, spontaniczna twórczość, wykorzystanie przypadku w kompozycji.
14. „Szkolna wystawa prac plastycznych” Przygotowanie (oprawa) i ekspozycja prac uczestników zajęć. Materiały i narzędzia: Brystole, nożyczki, taśma klejąca, flamastry. Cel: Praca zespołowa, umiejętność współdziałania, szacunek dla pracy własnej i innych.
15. „Moje małe zoo” Rozmowa o bogactwie świata zwierząt, zabawa w „wymyślanie nowych gatunków”. Praca przestrzenna na podstawie obserwacji natury lub wykorzystanie pokładów wyobraźni. Efektem pracy jest wspólne „zoo” zamieszkałe przez rzeczywiste lub fantastyczne zwierzęta. Materiały i narzędzia: Plastelina, patyczki, druciki, koraliki. Cel: Rozbudzanie wyobraźni i szacunku dla pracy innych, rozwijanie pamięci wzrokowej.
16. „Podróż po kraju.” Zaznaczanie na dużej mapie Polski nieznanych miejsc. Odszukiwanie informacji o nich w Internecie. Rysunki – impresje na temat obejrzanych fotografii. Wirtualna wędrówka do różnych miejsc w Polsce. Mapa Polski, zbiory internetowe, albumy o Polsce, bloki, kredki. Cel: Kształtowanie postaw patriotycznych, poznawanie piękna ojczystego kraju. Trening pracy w grupie, umiejętność wywiązywania się z powierzonych zadań.
16a. „Piękna nasza Polska.” Uczniowie „promują” nasz kraj tworząc album z fotografii, widokówek i symboli charakterystycznych dla Polski, np. widokówki z Krakowa i wyobrażenia smoka wawelskiego. Materiały i narzędzia: Gazety, widokówki, flamastry, kredki, blok techniczny. Cel: rozbudzanie uczuć patriotycznych, poznawanie regionów Polski.
17. „Portret przyjaciela.” Wspólne zastanowienie: czy wygląd ma wpływ na postrzeganie innych osób. Wykonanie portretu z pamięci lub na podstawie modela, szukanie cech charakterystycznych. Rozmowa o przyjaźni, o umiejętności patrzenia na drugiego człowieka. Kredki, bloki rysunkowe Cel: Obserwacja, szukanie pozytywnych cech u innych.
18. „Idzie zima biała ...” Wycinanie szablonów, posypywanie posmarowanych uprzednio klejem elementów ścinkami białej bibuły, maką lub kaszą, naklejanie na ciemną kartkę. Kolory spotykane zimą. Pojęcie chłodnej gamy barw. Rozmowa o zimie (symbole, jakie kojarzą się z tą porą roku,). Materiały i narzędzia: Brystole, klej nożyczki, bibuła, kasza, mąka. Cel: Usprawnianie manualne, obserwacja natury.
19. „Prezent – życzenia świąteczne.” Dzieci mówią o swoich potrzebach i marzeniach, następnie losują karteczki z imionami kolegów. Rysują, lepią lub z kolorowych gazet wycinają różne przedmioty i naklejają na otrzymanych szablonach w kształcie pudełka z kokardką. Po skończeniu pracy wręczają sobie nawzajem „prezenty” . Materiały i narzędzia: Gazety, szablony prezentów, kredki, papier, plastelina, brokat, karteczki z imionami, klej, nożyczki. Cel: Umiejętność dostrzegania potrzeb drugiej osoby.
20. „Świąteczne dekoracje.” Wykonanie ozdób na choinkę z papieru lub masy solnej. Uczniowie odrysowują świąteczne wzory z szablonów i wycinają je, a następnie ozdabiają według własnych pomysłów. Materiały i narzędzia: Masa solna, kolorowe brystole, folia aluminiowa, koraliki, lakiery, brokaty. Rozmowa o tradycjach świątecznych w naszych domach.
21. „Mróz – artysta”. Rozdanie kartek w zimnych kolorach, oraz szablonów. Wycinanie kształtów z szablonów, naklejanie na kale techniczną lub gładką bibułę. Wieszanie wyciętych kształtów na tasiemkach, przyklejanie na oknie. Wspólne oglądanie fotografii zimowych (makrofotografii) przedstawiających zbliżenia śnieżynek i zamarzniętych szyb. Materiały i narzędzia: Biały brystol, gładka bibuła, nożyczki, taśma klejąca, biała i błękitna tasiemka. Cel: Obserwacja natury, usprawnianie manualne.
22. "Bezpieczne zabawy zimowe." Połączenie rysunków lub wyciętych fotografii z kredami, farbami, pastą do zębów na płaszczyźnie. Rozmowa o tym, jak bezpiecznie i zdrowo spędzić zimowy wypoczynek. Materiały i narzędzia: Fotografie zimowych sportów, blok techniczny, farby, kreda, pasta do zębów, klej , nożyczki Cel: Utrwalanie znajomości zasad bezpiecznego spędzania czasu. Poznanie rodzajów sportów zimowych
23. "Dla ukochanych dziadków i babć." Dzieci przyniesionymi przez siebie materiałami wyklejają ramki do fotografii na kartonie uprzednio wyłożonym masą solną (biała lub barwioną). Rozmowa o babciach i dziadkach, o tym co lubią, z czym nam się kojarzą.
Materiały i narzędzia: Masa solna, wycięte z grubego kartonu prostokąty, klej, nożyczki, kolorowe papiery, folie, koraliki, muszelki, it.p Cel: Rozwijanie sprawności manualnej, utrwalanie dat Dnia Babci i Dziadka.
24. "Zakładka do książki." Wypełnienie przygotowanej formy zakładki dowolną kompozycją, np. wyciętymi wcześniej wzorami, lub rysunkiem. Rozmowa o ulubionych książkach. Materiały i narzędzia: tekturowe paski, elementy wycięte dziurkaczami, kredki, klej, nożyczki, kolorowe tasiemki. Cel: Rozwijanie sprawności manualnej.
25. "Święty Walenty". Rozmowa o tym, skąd się wzięły Walentynki i o tym, co rozumiemy przez słowo „miłość. Dzieci wybierają barwne kartki i rysują formy, które według ich odczuć kojarzą im się z uczuciem miłości – czy na pewno będzie to tylko czerwone serduszko ? Magnetofon, z piosenkami o miłości, n.p. w wykonaniu Arki Noego. Materiały i narzędzia: kartki kolorowego papieru, kredki, płyta Cel: Wyrażanie uczuć za pomocą form i barw.
26. "Kolorozaury" Uczniowie wydzierają sylwetki przypominające zwierzęta, ozdabiają je według własnych pomysłów i umieszczają w wymyślonym przez siebie pejzażu. Materiały i narzędzia: Wycinanki, kolorowe gazety, kartony, blok techniczny. Cel: Rozwijanie wyobraźni i sprawności manualnej.

27. "Kontrasty: moje miasto nocą." Uczniowie na kartkach naklejają domki, bloki wykorzystując kratki w krzyżówkach z gazet, wycinają też to, co rozjaśnia noc w mieście: gwiazdki, latarnie, sygnalizację świetlną, sklepowe wystawy. Materiały i narzędzia: Ciemne kartki z bloku technicznego, niewypełnione krzyżówki, wycinanki, kolorowe gazety. Cel: Pojęcie kontrastów, pokonanie nocnych lęków, ćwiczenie pamięci wzrokowej.
28. "Dwie części." Dziecko zamalowuje cześć kartki lubianym kolorem, drugą część zamalowuje takim , którego nie lubi. Następnie łączy te dwie części w całość i wypełnia dekoracyjnym ornamentem. Materiały i narzędzia: Kartki białego papieru, farby, pędzle, cienkopisy, mazaki, stempelki z gumki lub ziemniaka. Cel: Wyciszenie, koncentracja.
29. "Taniec żywiołów" Uczniowie malują farbami: ogień, wodę, powietrze, ziemię, słońce, chmury, śnieżycę, wiatr, deszcz, itp. , używając różnych narzędzi do malowania. Pojęcie dynamiki - ruchu w obrazie. Płyta z muzyką o różnorodnym nastroju, rozmowa o żywiołach. Nagrania dźwięków ognia, wiatru. Ukazywanie ruchem żywiołów. Dla ucznia niewidomego materiały mokre, puszyste, szeleszczące, kartki białego papieru ,kredki lub farby, pędzle, szczoteczki, patyczki, szpachelki. Cel : Obserwacja natury, rozwijanie percepcji wzrokowo – słuchowo -ruchowej.
30. "Ulewa i kapuśniaczek - kreski i kropki." Uczniowie tworzą rysunek z kresek i kropek. Temat „deszczowy” – cel: poznanie możliwości ukazywania zjawisk za pomocą najprostszych środków wyrazu. Wspólne zastanowienie się, jakie ślady narzędzia rysunkowego najlepiej ukażą to, co chcemy. Oglądanie albumów z grafiką i rysunkami. Słuchanie nagrań z dźwiękami deszczu. Materiały i narzędzia: Kartki, ołówki, pisaki, węgiel. Dla ucznia niewidomego tabliczka z plasteliny, rylce, dłutka Cel: Rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej /słuchowo-ruchowej.
31. "Wiosna tuż, tuż...kwitną sady." Uczniowie poruszają się takt muzyki: naśladują ruch kicania zająca, wyciągania się kwiatów do słońca. Rozmowa na temat wiosny(co dzieci lubią w wiośnie, z jakimi kolorami się kojarzy, jakie kształty są charakterystyczne dla tej pory roku).Dzieci przynoszą zebrane suche patyki, mocują je na tekturowych podstawkach plasteliną i doklejają z bibuły lub plasteliny kwiaty – powstaje wspólny dla całej grupy „sad”.
Magnetofon, płyta CD z „wiosenną muzyką” Utwory do posłuchania to „wiosna” Vivaldiego, „Wiosna, ach to ty” Grechuty, „Wiosna” Skaldów, czytanie wierszy o wiośnie Materiały i narzędzia: kolorowy brystol lub tektura, nożyczki, klej, plastelina, suche gałązki, bibuła. Cel: rozwijanie umiejętności obserwacji natury. Usprawnianie manualne, koordynacja wzrokowo-ruchowa.
32. "Zielono mi..." Rozmowa na temat ochrony środowiska. Ruchowa zabawa w rosnące roślinki. Uczniowie otrzymują lub przynoszą różne materiały w najrozmaitszych odcieniach zieleni, następnie malują różnymi odcieniami koloru zielonego świat, w którym żyją, wycinają budynki z zielonych kartek, rysują drzewa, wyklejają bibułami korony drzew . Materiały i narzędzia: Magnetofon, Płyta CD z piosenką „Zielono mi...” (muz: Jan Ptaszyn Wróblewski, sł: Agnieszka Osiecka) Kartki w różnych odcieniach zieleni, zielone kredki, farby, bibuły .
Cel: Usprawnianie manualne, uwrażliwienie na różnorodność przyrody. Utrwalenie zasad ochrony środowiska.

33. "Autoportret" Rozmowa z dziećmi „czym jest autoportret?” Uczniowie malują różnymi kolorami swój autoportret (takim, jacy są w środku, jak się czują) następnie przyglądają się swojej twarzy w lustrze. Autoportret marzeń: jacy chcieliby być. Uczniowie mogą wykorzystać wydrukowane swoje czarno-białe portrety fotograficzne. Materiały i narzędzia: kartki, kredki lub farby, pędzle. Uczeń niewidomy: glinka rzeźbiarska. Cel: wyrażanie uczuć, emocji poprzez język barw i kształtów.
34. "Zaczarowany ogród" Podział grupy na kilka części- w każdej znajduje się 2-4 dzieci.
Każda grupa na dużym kartonie tworzy plan ogrodu pełnego tajemniczych miejsc. Następnie wypełnia plan różnymi elementami. Może wykonać legendę opisującą części ogrodu lub o nim opowiedzieć pozostałym uczestnikom zajęć. Materiały i narzędzia: kartony, kredki, farby lub kreda kolorowa, różne materiały do przyklejenia (tapety, tkaniny, bibuły, zakrętki, pudełeczka, patyczki, waciki), klej, nożyczki Cel: Rozwijanie wyobraźni i sprawności manualnej, ćwiczenie umiejętności pracy w grupie i uzasadniania swoich wyborów.
35. "Gdzie mieszkają emocje." Dzieci otrzymują kartkę z narysowanymi konturami człowieka (dzieci otrzymują informację, że jest to ich postać,) a następnie prosimy je o pomalowanie poszczególnych części ciała dowolnymi kolorami. Materiały i narzędzia: kartki białego papieru, kredki. Cel: wyrażanie emocji w sposób niewerbalny.
36 "Mój Stargard, moja szkoła" Rozmowa o rodzinnym mieście/ szkole, jego urokach i wadach. Każdy z uczniów wybiera 2 zdjęcia miejsc w Stargardzie/szkole, 1.-które najbardziej mu się podoba i 2 - takiego, którego nie lubi, następnie dorysowuje elementy, które chciałby, aby się w tym miejscu znalazły. Materiały i narzędzia: Wydrukowane fotografie Stargardu, kredki, flamastry. Cel: Rozbudzanie poczucia estetyki i dbałości o najbliższe otoczenie.
37. "Płynie muzyka" Dzieci przez chwilę z zamkniętymi oczami słuchają muzyki, a następnie swobodne poruszają się po sali w rytm muzyki. Rytmy i klimat muzyki są płynnie zmieniane np. rock, folk, muzyka poważna. Dzieci proszone są o jej malowanie/rysowanie/formowanie. Materiały i narzędzia: Magnetofon, płyta CD, paski papieru, kredki lub farby. Cel: Koordynacja słuchowo – ruchowo -wzrokowa, wyrażanie emocji.
38. "Mamo, mamo, coś Ci dam." Każdy uczeń przygotowuje dla mamy niespodziankę: naszyjnik z koralików z masy solnej, ramkę ze swoją fotografią lub własnoręcznie ozdobiony kubeczek. Rozmowa, o tym jakie są nasze mamy, co sprawia im największą radość. Materiały i narzędzia: Masa solna, farby, nitki, igły, tkaniny, ramki wycięte z kartoników, ceramiczny kubek, szklaneczka lub filiżanka, farby do szkła. Cel: Wyrażanie uczuć poprzez formy plastyczne.
39. "Co piszczy w trawie – czyli nasi bracia najmniejsi" Spacer: szukamy owadów w okolicach szkoły, obserwujemy je przez lupę, fotografujemy. W klasie dzieci lepią owada z modeliny, plasteliny lub masy solnej wykorzystując druciki, tkaniny, bibułę. Można jako podkład wykorzystać nagrania dźwięków łąki, lub piosenki o lecie. Materiały i narzędzia: Plastelina lub modelina, masa solna, farby, pędzle, druciki, bibuła, tkanina. Cel: Obserwacja natury, działania plastyczne usprawniające manualnie, pamięć i percepcję wzrokową
40. "Jedziemy na wycieczkę" Przygotowanie mapy wycieczki po okolicach Stargardu. Każde z dzieci w grupie wybiera sobie jakieś ciekawe miejsce, które chce zwiedzić i krótko je opisuje oraz drukuje jego fotografię (można skorzystać z Internetu). Następnie każdy uczestnik zajęć umieszcza podpisane zdjęcie na dużej schematycznej mapie okolic Stargardu, a poniżej wkleja opis tego miejsca. Materiały i narzędzia: Albumy, przewodniki o okolicach Stargardu, własne fotografie. Rozmowa o atrakcjach regionu Duży zielony brystol ze schematycznie nakreśloną mapą okolic Stargardu. Małe fotografie miejsc godnych zwiedzenia, fiszki z opisami. Cel: Uczeń zna najbliższe okolice miasta, ich walory turystyczne. Rozbudzanie postaw „patriotyzmu lokalnego”.
41. "Tajemniczy rysunek" Dziecko w prawej ręce trzyma kolor, który lubi, a w lewej kolor, którego nie lubi. Z zamkniętymi oczami maluje jednocześnie obydwoma kolorami. Po zakończeniu malowania otwiera oczy o dokańcza rysunek. Materiały i narzędzia: kartki papieru kolorowe kredki. Cel: Rysunek terapeutyczny. Wyciszenie, koncentracja.
42. "Trajektorie lotu planet" Uczniowie na ciemnych przyciętych do kwadratu kartkach rysują 1)koncentryczne koła od największego do najmniejszego, 2)spiralę od środka kartki. Następnie mogą dorysować lub dokleić planety i gwiazdy. Uczniowie niewidomi mogą wykonać ćw. 2 przy pomocy sznurka z klejem. Materiały i narzędzia: Kolorowe kartki, kredki, wycinanki, nożyczki Cel: koncentracja uwagi, wyciszenie, precyzja wykonywanych czynności manualnych.
43. "Kolorowe motyle" Uczniowie oburącz rysują motyle kreśląc tzw. leniwe ósemki, zmieniają kolory. Kartki, kredki Usprawnianie współpracy obydwu półkul mózgowych.
44. "Lato, lato, lato czeka..." Na dużym kartonie dzieci malują rzekę i wyklejają ją przezroczystą folią, brzegi smarują klejem i posypują piaskiem i kamykami , a dalej „trawą” z drobno pociętej bibuły, wyklejają pola włóczkami, „sadzą” krzewy i drzewa z patyczków oklejonych bibułkowymi liśćmi. Rozmowa na temat lata i wakacji (kolory lata, symbole. ) Materiały i narzędzia: karton, farby, pędzle, klej, nożyczki, włóczki, patyczki, plastelina, folia, płyta z piosenkami o lecie. Cel: Praca w zespole, usprawnianie manualne .
45. "Ziemia z lotu ptaka - makieta." Wspólne wykonanie makiety terenu, np. osiedla, miasta, drogi, ulicy, pagórków, rzeki, jeziora itp. Materiały i narzędzia: Tektura, bibuły wycinanki, pudełka, plastelina, patyczki, surowce wtórne. CEL: Rozwijanie wyobraźni przestrzennej, usprawnianie manualne, trening umiejętności pracy w grupie.
46. "Góry i morze, słońce i woda – wakacyjna przygoda" Projekt i realizacja plakatu ostrzegającego przed niebezpieczeństwami, jakie grożą dzieciom w czasie wakacji – ustalenie tematu i kompozycji plakatu, wymyślanie hasła, które łatwo zapamiętać, przygotowanie napisu i ilustracji, które przyciągną uwagę. Rozmowa o bezpiecznym korzystaniu z wakacyjnych atrakcji Kolorowe brystole, wydrukowane litery, klej nożyczki, farby, flamastry Praca zespołowa, podnoszenie poziomu wiedzy o bezpieczeństwie.
Literatura:
OPALA-WNUK Koryna, Sztuka, która pomaga dzieciom, Łódź 2009;
KAROLAK Wiesław, Rysunek w arteterapii, Łódź 2007;
ŁUKOMSKA Elżbieta : Rola plastyki w rewalidacji dzieci lekko upośledzonych umysłowo // Szkoła Specjalna. – 1999, nr 1, s. 32 – 39;
POPEK Stanisław : Analiza psychologiczna twórczości plastycznej dzieci i młodzieży. – Warszawa : WSiP, 1985;
POPEK Stanisław : Barwy i psychika: percepcja, ekspresja, projekcja. – Lublin : Wyd. Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej, 1999, Barwy w terapii, związek kolorów z emocjami;
SIKORSKI Wiesław : Terapeutyczne walory twórczości plastycznej // Problemy Opiekuńczo - Wychowawcze. – 1997, nr 5, s. 40 – 42;