Woda - nasz skarb. Projekt edukacyjny

PROJEKT EDUKACYJNY
„WODA – NASZ SKARB”
DLA DZIECI 5 - LETNICH
AUTORKA PROJEKTU:
mgr Izabela Karoń
TERMIN REALIZACJI PROEJKTU:
27.02.2017r. – 30.06.2017r.

KRAKÓW 2017
SPIS TREŚCI

1. Projekt edukacyjny jako metoda nauczania.
2. Uzasadnienie wyboru tematu realizowanego projektu.
3. Określenie celów projektu.
4. Metody i formy realizacji projektu.
5. Współpraca ze środowiskiem w realizacji projektu.
6. Opracowanie harmonogramu działań projektu.
7. Ewaluacja. Podsumowanie przeprowadzonego projektu.
PROJEKT EDUKACYJNY JAKO METODA NAUCZANIA

Projekt edukacyjny jest metodą nauczania, w której dzieci prowadzą pogłębione badania na określony temat. Przy jego wyborze istotną rolę odgrywają zainteresowania dzieci. Temat musi być bliski i ważny dla dzieci. Powinien odwoływać się w sposób naturalny do ich wcześniejszych doświadczeń oraz opierać się w znacznym stopniu na bezpośrednim doświadczeniu i autentycznych obiektach, dając małym badaczom okazję do posłużenia się nimi.
Praca metodą projektu edukacyjnego daje szanse wyboru aktywności dzieciom na różnym poziomie rozwoju. Uczy zastosowania nowo nabytej wiedzy w praktyce
i dzielenia się informacjami z innymi a także uczy pracy zespołowej i pobudza do myślenia. Niewątpliwie ważne dla dzieci jest uczenie poprzez działanie, bezpośrednie doświadczanie. Dzieci muszą przeżyć daną sytuację, a nie tylko o niej posłuchać lub zobaczyć ją w książce.
Wspólnie z nauczycielem wybierają temat badań, planują miejsca zajęć terenowych oraz współdecydują o przebiegu projektu i jego zakończeniu.
Istotą metody projektów jest samodzielna praca służąca do realizacji określonego przedsięwzięcia (zadania lub problemu dydaktycznego i wychowawczego), w oparciu o wcześniej przyjęte hipotezy. Polega na doświadczaniu, eksperymentowaniu, zadawaniu pytań o otaczającym świecie, wyzwala motywację do działania. Celem jest inicjowanie samodzielnego uczenia się.

Każdy projekt składa się z trzech etapów:
W I etapie następuje wybór tematu, analiza wyjściowego stanu wiedzy i umiejętności dzieci. Na tym etapie rozpoczyna się dyskusja, czyli tzw. „spotkania w kręgu”, dzieci mają okazję dzielić się tym, co je interesuje i tym, co chciałyby głębiej zbadać.
II etap to głównie faza badawcza, zarówno na miejscu w przedszkolu, jak i w terenie.
Na tym etapie dzieci dzielą się swoimi przeżyciami lub doświadczeniami dotyczącymi wybranego tematu. Podczas działań badawczych dzieci uczą się wielu umiejętności, m.in.:
prezentowania i dzielenia się swoją wiedzą, doświadczeniami i spostrzeżeniami na forum grupy, przewidywania i weryfikowania przewidywań, dociekliwości, wytrwałości w dążeniu do rozwiązania problemu, formułowania i zadawania pytań osobom dorosłym.
III etap to podsumowanie i podzielenie się nabytą wiedzą i nowymi umiejętnościami.
Po zdobyciu doświadczeń i weryfikacji hipotez stawianych przez dzieci, następuje podsumowanie oraz prezentacja wyników projektu.

Pracując tą metodą w przedszkolu dziecko:
• doświadcza wszystkimi zmysłami,
• wiąże poznaną teorię z praktyką,
• jest aktywne, a jego działaniom towarzyszy motywacja wewnętrzna,
• ma poczucie sprawstwa,
• angażuje emocje,
• rozwija słownictwo,
• rozwiązuje problemy,
• kształci umiejętności potrzebne w procesie nauki czytania i pisania,
• współpracuje z rówieśnikami,
• wykazuje inicjatywę,
• samodzielnie podejmuje decyzje, planuje, inicjuje działania, dokonuje ocen.

UZASADNIENIE WYBORU TEMATU REALIZOWANEGO
PROJEKTU EDUKACYJNEGO

Rozwój aktywności dziecka przedszkolnego uwarunkowany jest przede wszystkim możliwością zaspokajania jego potrzeb, zainteresowań. Treści przyrodniczo – ekologiczne w sposób szczególny tą aktywność wyzwalają, pobudzając dziecko do działania, rozwijają jego osobowość. Aby więc osiągnąć pozytywne rezultaty w działalności ekologicznej
należy dzieciom stwarzać okazje do:
• obserwowania i oglądania,
• poznawania i przeżywania,
• doświadczania i badania,
• wypowiadania się oraz działania i tworzenia.
Wiedza z zakresu ekologii to problemy i odpowiedzi na pytania:
• dlaczego?,
• co by się stało gdyby?,
• jak to się stało?,
• co było przyczyną?
Nauczyć dzieci rozumieć, kochać, i dbać o otaczający nas świat przyrody jest rzeczą niezwykle ważną. Woda to przecież życie, energia. Jest wszędzie, gdy jej brakuje wszystko znika, ginie.
Dlatego należy bardzo wcześnie uświadamiać dzieciom rolę wody w życiu nie tylko domowym, ale także w życiu przyrody.
Powyższe stwierdzenia zainspirowały mnie do opracowania projektu edukacyjnego „Woda – nasz skarb” w grupie, w której pracuje. Ukazuje on propozycje ekologicznych działań indywidualnych i zespołowych; wspólnych z rodzicami w domu
i w przedszkolu. Daje dzieciom możliwość budowania w sobie poczucia współodpowiedzialności za środowisko przyrodnicze.
Będzie on realizowany w terminie: 27.02.2017r. – 30.06.2017r.

OKREŚLENIE CELÓW PROJEKTU EDUKACYJNEGO

Podstawowym celem projektu jest:
• zrozumienie faktu, iż człowiek jako cząstka przyrody jest z nią nierozerwalnie złączony,
ma nią wpływ i zależy od niej,
• zachęcenie do prezentowania aktywnej postawy w odkrywaniu tajemnic świata przyrody
i wobec jego problemów.

Cele ogólne:
• rozbudzenie świadomości ekologicznej,
• poszerzenie wiedzy na temat roli wody w przyrodzie, jej właściwościach i zastosowaniach,
• stwarzanie okazji do obserwowania, oglądania, poznawania, przeżywania, doświadczania
i badania.

Cele szczegółowe:
• stworzenie sytuacji pozwalających na zrozumienie zależności między stanem czystości wody a istnieniem życia na ziemi,
• uświadomienie wpływu człowieka na stan wód na ziemi oraz wskazanie na możliwości poprawiania go,
• zachęcenie do gromadzenia literatury o tematyce przyrodniczej i częstego sięgania do niej dla wzbogacania własnej wiedzy z tej dziedziny,
• stworzenie warunków do poznania właściwości wody i zjawisk przyrodniczych z nią związanych na drodze samodzielnych doświadczeń i dociekań oraz bezpośredni kontakt z przyrodą.
METODY I FORMY REALIZACJI PROJEKTU EDUKACYJNEGO

W trakcie realizacji projektu stosowane będą metody oraz formy, które umożliwią dzieciom przyswojenie oraz utrwalenie wiadomości i umiejętności.

Metody czynne:
• samodzielnych doświadczeń,
• kierowania własną działalnością dziecka,
• metoda zadań stawianych dziecku,
• metoda ćwiczeń.

Metody percepcyjne:
• obserwacji i pokazu,
• przykładu.

Metody słowne:
• rozmowy, opowiadania, zagadki,
• objaśnienia i instrukcje,
• żywe słowo.

Formy:
• indywidualna,
• grupowa (zadanie wykonywane jest w 3 - 6 osobowych zespołach, których uczestnicy
wzajemnie się uzupełniają i wspierają)
• zbiorowa.

Podstawowe formy pracy z grupą:
• spacery, wycieczki,
• obserwacje,
• prezentacje, warsztaty
• zabawy plastyczno – techniczne, muzyczno – ruchowe, konstrukcyjne.
WSPÓŁPRACA ZE ŚRODOWISKIEM W REALIZACJI
PROJEKTU EDUKACYJNEGO
Przedszkole aktywnie współpracuje ze środowiskiem lokalnym w celu promocji i uatrakcyjnienia podejmowanych działań wychowawczych edukacyjnych. Kolejno, dając dzieciom możliwość bezpośredniego kontaktu z rzeczywistością, co z kolei przyczynia się do chęci poznawania przez nie świata, umiejętności funkcjonowania w środowisku oraz komunikowania się z nim.
Realizując projekt edukacyjny: „Woda – nasz skarb” grupa aktywnie współpracowała ze środowiskiem lokalnym.
Dla przykładu:
Warsztaty o wodzie
W marcu dzieci wzięły udział w warsztatach o wodzie, które poprowadziła mama jednego z naszych przedszkolaków. Dzieci dowiedziały się w jaki sposób przeprowadza się badanie wody, poznały także niezbędne do tego urządzenia. W czasie ich trwania, uczestnicy utwierdzili się w przekonaniu, że woda jest cennym surowcem, o który trzeba szczególnie dbać.

Spacer do sklepu z żywnością – rodzaje sprzedawanych wód
W marcu dzieci wybrały się na spacer do pobliskiego sklepu z żywnością, by zwrócić uwagę na rodzaje sprzedawanych w nim wód. Po wejściu, przedszkolaki szybko dostrzegły, że rodzajów wód jest bardzo wiele. Są to zarówno wody mineralne, jak i stołowe, źródlane, smakowe, a nawet lecznicze. Wizyta w sklepie była bardzo interesująca i pouczająca. Uświadomiła dzieciom, że picie wody jest bardzo ważne dla organizmu człowieka. Dzieci zgodnie zapowiedziały, że będą od dziś częściej sięgać po butelkę wody.

Wycieczka do kina Cinema City PLAZA
W marcu przedszkolaki wybrały się na wycieczkę do kina Cinema City PLAZA. Swoją przygodę w kinie rozpoczęły od obejrzenia filmu pt.: „Pod taflą oceanu" 3D. Dzięki niemu przenieśli się w egzotyczne i odległe wody m.in. Australii Południowej, Wielkiej Rafy Koralowej oraz wysp trójkąta koralowego w Papui Nowej Gwinei i Indonezji. Przedszkolaki przeżyły spotkanie z tajemniczymi i fascynującymi mieszkańcami oceanów. Kolejno, wzięły udział w warsztatach pt.: „Kropla do kropli... wodne inspiracje”. W czasie ich trwania wyruszyli na spotkanie z jednym z żywiołów, czyli wodą. Dzieci dowiedziały się, czym jest woda, jakie ma właściwości i jaki ma wpływ na nasze życie oraz przyrodę.

Krowoderska Biblioteka Publiczna w Krakowie, ul. Opolska 37,
„Przygody kropli wody” - stworzenie książeczki obrazkowej według pomysłu dzieci
Wszystkie dzieci z grupy V połączyły siły i własnoręcznie stworzyły przyrodniczą książeczkę obrazkową pt.: „Przygody kropli wody” w czasie warsztatów w Krowoderskiej Bibliotece Publicznej w Krakowie, przy ul. Opolskiej 37. To historia tytułowej bohaterki i jej koleżanek – kropelek wody składająca się z ilustracji z krótkim tekstem. Każda ze stron książeczki opowiada kolejny fragment przygód na jakie napotykają. I tak poznajemy przygody kropelek wody, które wybrały się na wycieczkę w góry, na polane pełną kwiatów, do studni, do czajnika w kuchni, nad morze...Przyjaciółki – kropelki wody bardzo za sobą tęskniły. Pewnego słonecznego dnia postanowiły przyłączyć się do chmurki. Zadowolone, dzieliły się wrażeniami ze swoich wędrówek. W czasie tworzenia książeczki przedszkolaki poszerzyły wiedzę na temat roli wody w przyrodzie, jej właściwościach i zastosowaniach. Dzieci wykazały się dużym zaangażowaniem i pomysłowością w wykonaniu obrazkowej książeczki.

„Gimnastyka nie tylko dla smyka”
pogadanka z instruktorką gimnastyki korekcyjnej
W czasie zajęć gimnastycznych z p. Małgorzatą - instruktorką gimnastyki korekcyjnej dzieci wzięły udział w pouczającej pogadance. Prowadząca podkreśliła duże znaczenie ruchu dla zdrowia. Zwróciła też uwagę na konieczność uzupełniania wody w organizmie po skończonym wysiłku fizycznym.

Wycieczka do Muzeum Przyrodniczego.
Udział w wystawie pt.: „Woda - podstawa życia na Ziemi”
W kwietniu przedszkolaki wybrały się na wycieczkę do Muzeum Przyrodniczego w Krakowie, przy ul. Świętego Sebastiana 9. Podziwialiśmy ryby słodko i słonowodne oraz krewetki i kraby. Najbardziej kolorowe o fantastycznych kształtach były zwierzęta żyjące wśród raf koralowych: różne gatunki koralowców, ukwiały, rozgwiazdy. Największe zainteresowanie przedszkolaków wzbudziły akwaria z przeróżnymi gatunkami ryb. Na koniec, mieliśmy okazję poczuć się jak w prawdziwej dżungli podczas przebywania w specjalnej sali pełnej roślin tropikalnych z wodospadem i oczkiem wodnym wypełnionym egzotycznymi rybami.
Krowoderska Biblioteka Publiczna w Krakowie, ul. Opolska 37,
Udział w warsztatach czytelniczych poświęconych zagadnieniom z ekologii
pt.: „Woda – nasz skarb”
W maju przedszkolaki ponownie odwiedziły Krowoderską Bibliotekę Publiczną w Krakowie przy ul. Opolskiej 37. Spotkanie miało na celu rozwijanie zainteresowań dzieci o otaczającym je świecie oraz rozbudzenie poczucia odpowiedzialności za istniejące niewielkie zasoby wody pitnej; uświadomienie znaczenia wody dla życia i zdrowia ludzi, zwierząt i roślin. Pani bibliotekarka przygotowała dla dzieci ciekawe albumy przyrodnicze, encyklopedie z kolorowymi obrazkami. Nie zabrakło też opowiadania, tym razem o wodzie – naszym skarbie. Wszystkie przedszkolaki wiedzą już, że woda jest niezbędnym źródłem życia i należy o nią dbać, a więc nie marnują WODY!

„Wodny koncert” - improwizacja muzyczna
Przedszkolakom z grupy wlana do butelek woda pozwoliła urządzić w przedszkolu „Wodny koncert”. Dzieci skomponowały improwizację muzyczną „Rzeka”, wykorzystując zróżnicowane naczynia szklane wypełnione różną ilością wody. Używając metalowych, plastikowych oraz drewnianych pałeczek wydobywały i tworzyły proste melodie. Uczestnicy zabaw odgadywali również „wodne odgłosy”, określali „co robi woda?”, wysłuchali wiersz J. Tuwima pt.: „Rzeczka”. Ponadto, wszyscy wesoło bawiliśmy się wspólnie przy muzyce, naśladując przy pomocy niebieskiego materiału, płynącą rzekę. Na koniec dzieci przypomniały jak bardzo potrzebna jest woda i że musimy ją oszczędzać.

„Fizyka dla Smyka” - eksperymenty fizyczne z zastosowaniem oryginalnych zestawów edukacyjnych : „TAJEMNICE WODY”
W czerwcu przedszkolaki wzięły udział w zorganizowanych w naszym przedszkolu pokazach naukowych: „Fizyka dla Smyka: tajemnice wody”. Podczas doświadczeń dzieci przekonały się, że woda przyjmuje kształt naczyń, rozpuszcza wiele substancji. Mali badacze sprawdzili także od czego zależy, czy określony przedmiot zatonie czy będzie pływał. Wszystkim eksperymenty bardzo się podobały.
Wycieczka: „Elementarz Krakowa – poznajemy nasze miasto”. Poszukiwanie fontann
W wiosenne przedpołudnie przedszkolaki wybrały się na spacer po krakowskich plantach oraz Rynku. W czasie poszukiwania fontann, dzieci z entuzjazmem przyglądały się słonecznemu miastu pełnemu zabytków, gołębi i dorożek.

Spotkanie edukacyjne z ratownikiem wodnym –
warsztaty pt.: „Bezpieczne wakacje nad wodą”
W dzień przed rozpoczynającymi się wakacjami przedszkolaki wzięły udział w spotkaniu edukacyjnym z zaproszonym do przedszkola ratownikiem wodnym. Przeprowadził On bardzo ciekawą pogadankę na temat bezpiecznego wypoczynku nad wodą. Ratownik omawiał podstawowe metody udzielania oraz wzywania pomocy, zademonstrował sprzęt ratowniczy, wskazał niebezpieczeństwa czyhające na dzieci. Przypomniał numery, pod które należy dzwonić w razie jakichkolwiek sytuacji niebezpiecznych. Ratownik zaapelował, aby nie wchodzić do wody bezpośrednio po jedzeniu oraz po długim pobycie na słońcu, a przebywając nad zbiornikami wodnymi należy zachować szczególną ostrożność.

OPRACOWANIE HARMONOGRAMU DZIAŁAŃ PROJEKTU EDUKACYJNEGO

Przykłady zabaw i zadań do realizacji
w I etapie projektu edukacyjnego
luty – marzec 2017 r.
........................................
Propozycje aktywności:
• „Woda”
Jako wprowadzenie w temat projektu nauczyciel przedstawia wybraną zagadkę o wodzie, np.: Co tak wygląd zmienić może? Gdy jej dużo – zwie się morzem, a gdy ilość jest niewielka – to jest kropla lub kropelka. Gdy jest ciepło, wtedy płynie, a na lód twardnieje w zimie. Dzieci rozwiązują zagadkę i dzielą się swoją wiedzą na temat wody. Następnie oglądają przedmioty zgromadzone w sali: miski, słomki, różnej wielkości kubki plastikowe, dużą miskę, gąbki, ścierki, ręczniki, lejek oraz małe i duże butelki plastikowe. Dzieci bawią się wodą i przyniesionymi przez nauczyciela przedmiotami. Przelewają wodę, nasączają i wyciskają gąbki, korzystają z lejka, by nalać wodę do butelek. Z pomocą nauczyciela dzieci tworzą regulamin eksperymentowania.
• Wiersz „Dar natury” B. Kosowskiej.
Dzieci słuchają wiersza i rozmawiają, próbują wyjaśnić, dlaczego, ich zdaniem, woda jest cenna. Dzieci uczą się tekstu z pomocą nauczyciela i podejmują próbę recytowania go.
• Doświadczenie – oszczędzanie wody na co dzień.
Dzieci wykonują eksperymenty pokazujące, dlaczego i w jaki sposób powinno się oszczędzać wodę. Dzieci stawiają miskę pod niedokręconym kranem. Po pewnym czasie sprawdzają, ile wody zebrało się w misce – wyciągają wnioski. Dzieci wykorzystują wodę z miski np. do podlania kwiatów. Podczas mycia zębów po śniadaniu część dzieci korzysta z kubka (nalewa do niego wodę i płucze usta), a część dzieci pozostawia odkręcony kran (przy zatkanej korkiem umywalce). Po umyciu zębów dzieci porównują ilość zużytej wody.
• Tworzenie siatki pytań
Nauczyciel rozmawia z dziećmi o tym, czy wiedzą, do czego potrzebna jest nam woda i skąd się bierze. Dzieci próbują odpowiedzieć na pytania, formułując jednocześnie wypowiedzi na temat tego, co je interesuje i o co chciałyby zapytać. Przykładowe pytania nauczyciela: Czego jeszcze chcielibyście się dowiedzieć o wodzie? Co was ciekawi? Nauczyciel czyta pytania i hipotezy dzieci, które pojawiły się w ciągu tygodnia. Dzieci wraz z nauczycielem zastanawiają się, co można zrobić, by znaleźć odpowiedzi na pytania.
• Zabawa: „Skoki przez kałużę”
Dzieci stoją w rozsypce. Na dywanie leżą rozłożone szarfy (kałuże). Nauczyciel pokazuje tabliczki z symbolami kropli wody (od jednej do dwunastu kropli). Wybrane dzieci liczą krople na rysunku, podają wynik na głos, a zadaniem wszystkich jest wykonanie tylu przeskoków przez wybraną kałużę, ile kropel widnieje na obrazku.
• Przelewanie wody
Dzieci przelewają wodę z kubków do butelek (przez lejki), a następnie z butelek do kubków. Czynność powtarzają wielokrotnie, starając się nie wylać wody.
• Oszczędzanie wody
Dzieci szeregują rysunki czynności w kolejności od tej, przy której zużywamy najmniej wody, do tej, która wymaga zużycia największej ilości wody: mycie rąk, kąpiel w wannie, branie prysznica, parzenie herbaty w kubku. Nauczyciel rozmawia z dziećmi na temat znaczenia oszczędzania wody. Dzieci opowiadają o tym, w jaki sposób mogą oszczędzać wodę w domu i przedszkolu.
• Na tropie – poszukiwanie wody
Dzieci poszukują w przedszkolu miejsc, w których znajduje się woda i opowiadają o nich. Rozmawiają o tym, do czego służą te miejsca oraz co dzieje się z wodą, która jest w nich używana.
• Zabawa muzyczno – ruchowa „Taniec fal”
Dzieci wykonują taniec fal z błękitnymi wstążkami do wybranej przez nauczyciela muzyki, np. Nad pięknym modrym Dunajem Johana Straussa lub Wielki walc Piotra Czajkowskiego.
• „Wodne kalambury”
Wybrane dzieci przedstawiają za pomocą ruchu czynności codzienne związane z wodą: mycie rąk, zębów, mycie naczyń, okien, kąpiel, prysznic, pływanie w basenie, podlewanie kwiatów, przygotowanie herbaty, gotowanie. Pozostałe dzieci odgadują nazwy prezentowanych czynności.
• „Gimnastyka z butelkami”
Dzieci wykonują ćwiczenia, wykorzystując plastikowe butelki wypełnione do połowy wodą. Siedząc w kole, podają sobie butelki stopami. Następnie przyjmują pozycję leżącą na brzuchu i wyciągają ręce z butelką daleko przed siebie, po czym przyciągają butelkę do klatki piersiowej. Cały czas pilnują, aby butelka dotykała podłogi. Kolejnym ćwiczeniem jest wykonanie butelką masażu pleców kolegi lub koleżanki. Następnie dzieci stają w lekkim rozkroku i przekładają butelkę nad głową z jednej ręki do drugiej, a także pomiędzy nogami oraz za plecami.
Przykłady zabaw i zadań do realizacji
w II etapie projektu edukacyjnego
- I temat: „JAKA JEST WODA?”
- II temat: „NIE MA ŻYCIA BEZ WODY”
- III temat: „ŻYCIE W WODZIE”
- IV temat: „ POZNAJEMY CHMURY”
marzec – kwiecień – maj – czerwiec 2017 r.
........................................
Propozycje aktywności:
• „Gdzie się ukryła woda?”
Dzieci rozwiązują zagadki związane ze stanami skupienia wody i opadami atmosferycznymi. Rozwiązania podają słownie, następnie wyszukują obrazki i umieszczają je na tablicy.
• „Próbki wody”
Podczas spaceru i zabaw w ogrodzie dzieci za pomocą strzykawek pobierają próbki wody z kranu, konewki, kałuży lub rynny. Po powrocie zlewają je do zlewek lub przezroczystych szklanek i porównują zebrane próbki.
• Zabawa muzyczno – ruchowa inspirowana metodą aktywnego słuchania muzyki Batii Strauss. „Opowieść o kropelce”
Część 1 Ustawienie: dzieci siedzą swobodnie. Fabularyzacja: opowieść o kropelce, która spływa po ręce, po głowie, po nodze w rytm muzyki: Pewna mała kropelka wody... Ręka prawa schodzi po lewej i naśladuje ruch spadania: Kap, kap, kap, kap, kap, kap i chlup! Ręka lewa schodzi po prawej i naśladuje ruch spadania: Kap, kap, kap, kap, kap, kap i chlup! Następnie dzieci klaszczą, rytmizując słowa: I taka czysta, taka czysta, że zapiera dech! „Zakręcanie” ręki lewej od strony prawej do lewej: I płynie rzeką, płynie rzeką i do morza chlup! x2
Część 2 Ustawienie: dzieci ustawiają się w parach i wyznaczają kropelkę 1 oraz kropelkę 2. Zadaniem kropelek jest chodzenie po śladach w rytm muzyki za kropelką 1. Ucieczka i pogoń po tych samych śladach: I idzie, idzie, idzie, idzie, idzie stop! I goni, goni, goni, goni, goni, jest! x2 Kropelki spotykają się, uderzają w swoje dłonie i robią tzw. haczyki. Dzieci klaszczą, rytmizując słowa: I taka czysta, taka czysta, że zapiera dech! „Zakręcanie” ręki lewej od strony prawej do lewej: I płynie rzeką, płynie rzeką i do morza chlup! x2
• „Barwienie wody”
Nauczyciel przygotowuje naczynia z różnymi cieczami, np. mlekiem, tuszem kolorowym, mocną czarną herbatą. Za pomocą strzykawek dzieci pobierają ciecz i powoli wstrzykują ją do własnej szklanki z wodą. Obserwują sposób mieszania się cieczy, nazywają kolor, który powstał.
• „Degustacja wody”
Każde dziecko otrzymuje kubek, do którego nauczyciel nalewa odrobinę wody z nieoznaczonych butelek. Dzieci po kolei próbują czterech rodzajów wody: niegazowanej, gazowanej, mineralizowanej oraz cytrynowej. Za każdym razem próbują zgadywać, jaki rodzaj wody wypiły. Nauczyciel prowadzi z dziećmi rozmowę na temat smaku wody, pyta, która woda smakowała im najbardziej, która najmniej itd. Dzieci mogą dodatkowo urządzić konkurs na najsmaczniejszą wodę i przyklejać uśmiechnięte lub smutne buźki na wybranych butelkach (każde dziecko ma jedną smutną i jedną uśmiechniętą naklejkę). Na koniec dzieci z pomocą nauczyciela porównują, która woda zebrała najwięcej punktów, a nauczyciel ujawnia rodzaje wód (jeśli dzieci ich jeszcze nie odgadły).
• „Gdzie się ukryła woda?”
Dzieci rozwiązują zagadki związane ze stanami skupienia wody i opadami atmosferycznymi. Rozwiązania podają słownie, następnie wyszukują obrazki i umieszczają je na tablicy.
• „Badanie wody” – obserwacja
Prowadząca dzieli dzieci na cztery grupy i stawia na każdym stoliku wodę (wcześniej przegotowaną) w jednorazowych kubkach. Przedszkolaki próbują wody, następnie wlewają ją do misek. Dzieci zanurzają w wodzie ręce, dotykają się mokrymi rękoma, np. czoła, policzków, wąchają ją. Nauczycielka zadaje dzieciom pytania: Jaki kolor ma woda? Jaki ma zapach? Jaki ma smak? Chętni podają cechy fizyczne i właściwości wody; wykorzystując technikę twórczego myślenia, odnoszą się do wszystkich zmysłów: wzrok, smak, węch, dotyk (dzieci określają smak, zapach, barwę wody). Wniosek: Woda występuje w stanie ciekłym.
• Układanie napisu „WODA”
Nauczyciel rozkłada koperty dla każdego dziecka na dywanie. Zadaniem przedszkolaków jest odnaleźć dla siebie właściwą – podpisaną swoim imieniem. W kopercie umieszczone są cztery litery. Dzieci mają za zadanie ułożyć napis WODA (synteza głoskowa) według wzoru na tablicy. Kolejno, podają liczbę głosek w wyrazie i nazywają poszczególne głoski. Następnie chowają litery do koperty i odkładają do koszyka.
• „Odgłosy wody” – zagadki słuchowe
Prowadząca prezentuje w kolejności dźwięki deszczu, fontanny, kanału ściekowego, rzeki, wody z kranu. Dzieci starają się odgadnąć, skąd one pochodzą i próbują je rozpoznać oraz naśladować (ćwiczenie ortofoniczne).
• „Mali badacze” – zabawy badawcze z wodą
dla przykładu: „Co pływa, a co tonie?”, ,,Magiczny ziemniak”, „Co rozpuszcza się w wodzie, a co nie?”, „Kap, kap, kap”.
• „Wodny koncert”
Dzieci tworzą „wodną muzykę”, wykorzystując szklane naczynia puste i wypełnione różną ilością wody oraz szklanymi lub metalowymi pałeczkami. Próbują zagrać gamę i dowolne krótkie melodie. Zwracamy uwagę na ostrożne i delikatne uderzanie.
• „Akwedukty”
W przedszkolnej piaskownicy dzieci budują sieć odkrytych tuneli, zbiorników wodnych, tuneli wykopanych w piasku – wlewają do nich wodę i obserwują, po jakim czasie woda zostanie wchłonięta w podłoże.
• „Jaka jest woda?”
Dzieci dopowiadają dalszą część zdań zaproponowanych przez nauczycielkę:
- woda jest...
- woda potrafi...
- gdy woda się porusza...
- nie lubię wody, bo...
- lubię wodę, bo...
- nie lubię wody wtedy, gdy...
• „Taniec kropelek”
Dzieci przy odpowiednio dobranej muzyce improwizują taniec kropel.
• „Zabawa ze źródełkiem”
Dzieci słuchają opowiadania pod tytułem „Jak Szaraczek zaprzyjaźnił się ze źródełkiem” i oglądają adekwatne ilustracje. Następnie rozmawiają z nauczycielką
o przygodzie z nauczycielką w odniesieniu do wysłuchanej treści.
• „Taniec źródełka”
Dzieci dostają niebieskie szarfy i trzymając się za ręce tworzą źródełko, które zgodnie z muzyką wije się po sali między ustawionymi krzesełkami – drzewami.
• „Jak krąży woda?”
Dzieci zgromadzone są przed schematem krążenia wody w przyrodzie, w oparciu o zdobyte już wiadomości rozmawiają o w/w zjawisku oraz o opadach atmosferycznych. Następnie obserwują doświadczenie, podczas którego nauczycielka prezentuje zjawisko parowania i skraplania się wody, zwracając uwagę na fakt, iż takie doświadczenie może być niebezpieczne, stąd wykonują je tylko dorośli.
• „Kropelkowe fantazje”
Dzieci wypowiadają się na temat, kiedy można obserwować krople i na czym je najlepiej widać. Następnie na kawałki folii wylewają łyżeczkę wody zabarwionej farbą, podnoszą folię do góry, poruszają na boki i opowiadają o powstałych obrazkach.
• „Kropelkowe obrazki”
Dzieci rozdmuchują przez słomki kolorową wodę po kartkach. Prezentują swoje prace, opowiadając o nich i nadając im tytuły.
• „Tajemnice wody”
Dzieci przeglądają swoje zbiory na temat wody i słuchają ciekawostek o rodzajach opadów, prezentowanych przez nauczycielkę.
• „Wodne zagadki”
Dzieci słuchają nagrań odgłosów wody i określają je, następnie mimiką twarzy wyrażają stany emocjonalne, jakie towarzyszą im, gdy mają do czynienia z wodą, w różnych sytuacjach (np. deszcz - smutek, szum fal - strach, plusk wody- radość itp.)
• „Kropelkowe puzzle”
Dzieci układają puzzle (obrazki naklejone na kartony), przedstawiające istoty żywe, którym woda jest potrzebna do życia oraz przedmioty, którym woda nie jest potrzebna (meble, samochody itp.) Puzzle już ułożone tworzą kształt kropli wody, obrazki puzzli są naklejone na kartony w „kolorach wody”. Dzieci próbują odpowiedzieć na pytania:
co przedstawiają wasze puzzle?, jaki kształt powstał po ułożeniu puzzli?, dlaczego właśnie taki kształt?, czy to co przestawiają obrazki potrzebuje do istnienia wody?
• „ Komu potrzeba wody?”
Dzieci łączą taśmą poszczególne części puzzli - kropli i umieszczają na tablicy te, które obrazują istoty, potrzebujące wody. Uzasadniają swój wybór.
• „Jak myślisz?”
Dzieci tworzą krótkie wypowiedzi odpowiadając na pytania:
co mogą mówić drzewa, gdy długo nie pada deszcz?, o czym marzą kwiaty, gdy brak im wody?,
o co poproszą ryby, gdy wysycha jezioro, w którym żyją?, co czują ludzie, gdy przez długi czas z kranu nie płynie woda?
• „Woda i przyroda” – opowieść ruchowa
Dzieci dostają szarfy w trzech kolorach:
zielonym – symbol drzew, czerwonym – symbol kwiatów, niebieskim – symbol wody, jedno z dzieci to wiatr, oznaczone jest dowolnie. Następnie ilustrują ruchem opowiadanie nauczycielki.
• „Do czego potrzebujemy wody?”
Dzieci przyglądają się ilustracjom i prowadzą z nauczycielką rozmowę na temat wykorzystywania wody w przedszkolu.
• „Filtrowanie wody”
Dzieci wyruszają na spacer w poszukiwaniu brudnej wody. Podczas spaceru pobierają próbki wody z kałuży, rynny i innych miejsc, w których zebrała się zabrudzona woda. Dzieci filtrują wodę, korzystając z wykonanych przez siebie filtrów. Filtry można wykonać samodzielnie, wykorzystując przecięte w 2⁄3 wysokości butelki PET, tak aby powstał lejek i podstawka. W lejku należy umieścić takie materiały, jak: wata, gazety, filtry do kawy i całość włożyć do podstawki. Po wlaniu wody do filtra należy zostawić go na jakiś czas, aby woda się przesączyła. Dzieci mogą eksperymentować, przelewając brudną wodę przez różne materiały i porównując próbki.
• „Woda na Ziemi”
Dzieci gromadzą się przed mapą. Przed sobą mają pobrane na spacerze próbki wody oraz przygotowane przez nauczycielkę.
Wspólnie z nauczycielką prowadzą rozmowę, próbując odpowiedzieć na pytania:
- Z jakich miejsc pobraliśmy próbki wody?
- Jakie źródła wody mamy na Ziemi?
- Wymieńcie je od najmniejszych do największych.
- Określcie poziom czystości wody w pobranych na spacerze próbkach i tych, które wam dodatkowo zaprezentuję.
- Jakiej wody najchętniej napilibyście się?
- Jakiej wody potrzebujemy do życia?
- Jaka jest woda po użyciu jej przez ludzi?
- Czym można zabrudzić wodę?
- Co zrobić by uwolnić wodę od zanieczyszczenia?
• „Filtrujemy wodę”- praca w zespołach
Dzieci przelewają przez swoje filtry odpowiednie próbki wody, obserwują, co się dzieje, następnie próbują udzielić odpowiedzi na pytania nauczycielki:
- Czy widzicie zmianę w czystości wody, którą przefiltrowaliście?
- Czy przefiltrowanie wody odbyło się szybko? ( nauczyciel podkreśla potrzebę oszczędzania wody, gdyż jej oczyszczanie trwa długo oraz dlatego, by uniknąć gromadzenia się wody brudnej).
- Co jeszcze zaobserwowaliście?
• „Wodne hasła” - praca zespołowa
Dzieci naradzają się i wymyślają hasła związane z wodą
• „Relaks przy wodnej muzyce”
Dzieci wypoczywają przy odpowiednio dobranej muzyce.
• „Kto żyje w wodnych głębinach?”
Dzieci oglądają zgromadzoną literaturę na temat życia w wodach i na jej brzegach, samodzielnie próbują określić temat zajęć. Poznają pojęcia „ekosystem słodkowodny”, „ekosystem słonowodny”, wymieniają i wskazują zbiorniki wodne, należące do tych ekosystemów, klasyfikują stworzenia w nich żyjące.
• „Życie w wodzie i na jej brzegach”
Dzieci wspólnie z nauczycielką wykonują w kąciku przyrody wybrany ekosystem wodny: kompletują niezbędny materiał, rekwizyty, planują rozmieszczenie poszczególnych sylwet, uczestniczą w ich przypinaniu oraz umieszczaniu odpowiednich napisów.
• „Źli w lesie”- pantomima
Dzieci przysłuchują się opowiadaniu nauczycielki, a następnie przy odpowiednio dobranej muzyce i po rozdzieleniu poszczególnych ról tworzą scenkę pantomimiczną, opowiadającą o leśnej rzeczce i o życiu jakie się w jej obrębie toczyło, gdy w lesie panowała harmonia, cisza i ład oraz co się zmieniło po pobycie w tym miejscu „złych chłopców”, którzy zaśmiecili rzeczkę i cały las, oraz spłoszyli i zniszczyli żyjące tam stworzenia.
• „Chora rzeka”
Dzieci słuchają wiersza J. Papuzińskiej pt. „Chora rzeka”, towarzyszy temu odpowiednio nagrana muzyka. Następnie próbują odpowiedzieć na pytania:
- jaki sen przyśnił się kotkowi?
- dlaczego w tej rzece znikło życie?
- jak myślicie, kto może być winny tej smutnej sytuacji?
- czy można wyleczyć „chorą rzekę”?
- kto to może zrobić i jak?
- czy waszym zdaniem to był tylko zły sen, czy tak może być naprawdę?.
Dzieci oglądają ilustracje rzeki chorej i zdrowej i oceniają:
- który sen o rzece byłby dla kotka najprzyjemniejszy?
- o której z rzek usłyszeliście?
- po czym to poznaliście?
• „Sen o zdrowej rzece”
Dzieci malują farbami swoje wizje czystej rzeki i życia w jej obrębie. Następnie opowiadają o swoich pracach i emocjach, jakie towarzyszyły ich tworzeniu. Pracy towarzyszyła muzyka.
• „Co czujesz?”- scenki pantomimiczne
Dzieci wyrażają mimikę oraz gestem swoje uczucia i wrażenia, towarzyszące im podczas spaceru nad „chorą”, a potem „zdrową rzeką”.
• „Wywiad z kroplą wody”- praca w zespołach
Dzieci naradzają się jakie pytania można by zadać kropli wody i przeprowadzają z nią wywiad. Początkowo w roli kropli może wystąpić nauczycielka. „Kroplę” przedstawiamy jako przedstawicielkę i wysłanniczkę wszystkich wód na Ziemi.
• „Smaczne obłoczki”
Dzieci słuchają wiersza pt.: „Dyzio Marzyciel”. Rozmawiają o treści wiersza i próbują określić temat zajęć.
• „Zabawa w obłoczki”
Dzieci ilustrują ruchem krótkie opowiadanie nauczycielki zgodnie z muzyką, którą słyszą.
• „Mapa chmur”
Dzieci zgromadzone przed tablicą, na której obserwują mapę chmur, wypowiadają się na temat zaobserwowanych przez nie chmur na spacerach itp. słuchają pogadanki o chmurach: poznają ich rodzaje i pogodę jaką zwiastują.
• „Obserwujemy chmury” - spacer. „Jak powstaje chmura?
Dzieci dzielą się spostrzeżeniami ze spaceru następnie obserwują doświadczenie wykonywane przez nauczycielkę oraz słuchają komentarza na temat powstawania zjawiska chmury.
• „Chmury są piękne...”
Dzieci dzielą się swoją wiedzą na temat chmur kończąc zdania, zaproponowane przez nauczycielkę:
Chmury są jak...
Chmury powstają, gdy...
Lubię chmury...
Lubię chmury...
Dzieci relaksują się przy muzyce i słuchają opisu chmur z III księgi „Pana Tadeusza”- Adama Mickiewicza. Na prośbę nauczycielki zamykają oczy, próbując sobie wyobrazić to, o czym słuchają.
• „Co czujesz?”
Dzieci wyrażają mimiką twarzy i gestem odczucia jakie towarzyszą im, gdy:
- niebo jest bezchmurne i leżą na łące,
- na niebie płyną wesołe obłoczki,
- gdy chmury płyną szybko, pędzone przez zimny wiatr.

Przykłady zabaw i zadań do realizacji
w III etapie projektu edukacyjnego
czerwiec 2017 r.
........................................
Propozycje aktywności:

• „Czy wiesz...?”
Dzieci rozwiązują zagadki słowne związane z wodą i wyszukują odpowiednich obrazków
• „Co to za dźwięki?”
Dzieci rozpoznają odgłosy wody i określają źródło ich pochodzenia (np. szmer strumyka, kapanie kropli deszczu)
• „Jak oszczędzamy wodę”
Wybrane dziecko układa puzzle i opowiada o sposobie oszczędzania wody przedstawionym na obrazku. Pozostałe dzieci podają inne sposoby oszczędzania.

Realizacja celów w ramach współpracy ze środowiskiem rodzinnym w czasie
realizacji projektu edukacyjnego
marzec – kwiecień – maj – czerwiec 2017 r.
........................................
Propozycje aktywności:
• „Co może woda ?”
Oznaczenie poziomu wody w butelce i zamrożenie, dokonanie porównania poziomu wody, wyciąganie wniosków.
• „Prośba wody”
Zachęcenia do porównania ilości zużytej do mycia zębów wody z wykorzystaniem kubka oraz odkręconego kranu.
• „ Poszukiwacze”
Odnalezienie w mieszkaniu miejsc, w których przecieka woda, wspólne naprawienie usterki.
• „Roślinom chce się pić”
Umieszczenie kwiatka w słoiku z zabarwioną wodą, obserwacja zmiany koloru kielicha kwiatowego.
• „Kolorowe czary”
Ukazanie palety barw podczas mieszania wody z farbą niebieską. Jaki kolor może mieć woda? Malowanie wody o różnych odcieniach.
• „Hodowla fasoli”
Obserwacja zmian zachodzących podczas wzrostu rośliny. Podlewanie fasoli, woda niezbędna do jej wzrostu.
Ponadto:
• „Cała Polska Czyta Dzieciom”: Akcja ,, Czytamy książki o wodzie”
Zaproszeni rodzice uwrażliwiają dzieci na piękno przyrody poprzez przybliżanie jej piękno ze szczególnym zwróceniem uwagi na rolę wody w przyrodzie.

EWALUACJA. PODSUMOWANIE PRZEPROWADZONEGO
PROJEKTU EDUKACYJNEGO
Myślę, że praca metodą projektu była dla mnie oraz moich wychowanków cennym doświadczeniem. Na pewno w dużej mierze o jego powodzeniu zdecydował trafiony wybór tematu, który zrodził się pod wpływem zainteresowań dzieci wodą. Stwarzał możliwość stawiania pytań, formułowania hipotez i wniosków, porównywania, samodzielnego doświadczania, zgłębiania zainteresowań przyrodniczych i ekologicznych.
Przedszkolaki z dużym zainteresowaniem obserwowały oraz samodzielnie wykonywały doświadczenia i eksperymenty, które pozwoliły im na poznanie stanów skupienia wody i ich właściwości. Dzieci między innymi badały co tonie, a co pływa; co się w wodzie rozpuszcza, a co nie; dowiedziały się dlaczego ziemniak w wodzie słonej unosi się czy budowały własną oczyszczalnię wody. Mali badacze sprawdzali także, w którym naczyniu jest najwięcej wody, a w którym najmniej. Poznały też drogę jaką pokonuje woda zanim dostanie się do naszych mieszkań, a także podawały powody dlaczego wodę należy oszczędzać. Podczas różnych zabaw i zajęć przedszkolacy dowiedzieli się, jak ogromne znaczenie ma woda w przyrodzie. Doświadczenia przyczyniły się do podjęcia działań związanych z oszczędzaniem wody nie tylko w przedszkolu, ale i w domu. Dzieci zachęcały domowników do oszczędnego gospodarowania wodą poprzez zwracanie uwagi na umiejętne wykorzystanie jej podczas mycia naczyń, mycia zębów czy kąpieli.