Uprawnienia w systemie Linux. Scenariusz lekcji wraz z kartą pracy

TEMAT LEKCJI: Uprawnienia w systemie Linux
CELE LEKCJI:
Uczeń potrafi:
• Wyjaśnić do czego służą uprawnienia;
• Nadawać uprawnienia przy pomocy polecenia chmod;
• Zmieniać właściciela pliku za pomocą polecenia chown;
PRZEBIEG LEKCJI
1. Czynności wstępne: sprawdzenie obecności uczniów.
2. Podanie tematu lekcji bieżącej i zapisanie go na tablicy.
3. Przypomnienie wiadomości z ostatniej lekcji.
Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela dotyczące tworzenia użytkowników i grup w systemie Linux.
4. Wprowadzenie do lekcji bieżącej.
a) Uczniowie odpowiadają na pytania nawiązujące do lekcji bieżącej:
• do czego służą uprawnienia,
• jakie uprawnienia występują w systemie Windows
• nauczyciel wyjaśnienia uczniom mechanizmu nadawania uprawnień w systemie Linux.

W systemie Linux istnieją trzy podstawowe prawa dostępu do pliku: r- prawo do odczytu, w- prawo do zapisu, x- prawo do uruchomienia, jeśli plik jest programem. Znak – (minus) oznacza brak uprawnienia. Prawa te są nadawane niezależnie właścicielowi pliku (u), grupie (g) do której użytkownik należy i pozostałym użytkownikom (o). Aby dowiedzieć się jakie uprawnienia są ustawione dla poszczególnych użytkowników używa się komendy ls- la. Każdy plik i folder w systemie Linux posiada 10 bitów protekcji w formacie drwxrwxrwx, gdzie:
bit 1 identyfikacji rodzaju plik
bit 2-4 uprawnienia właściciela pliku,
bit 5-7 uprawnienia grupy, do której należy właściciel,
bit 8-10 uprawnienia pozostałych użytkowników.
Litera oznacza ustawione uprawnienie, kreska brak uprawnienia. Administrowanie uprawnieniami możliwe jest w oparciu o polecenie chmod. Np. chmod 760 plik1,
chmod o+rw plik1, chmod a=r plik2, chmod g-w plik1

Poleceniem umożliwiającym zmianę właściciela pliku jest chown.
Składnia polecenia jest następująca chown nowy_właściciel nazwa _pliku
Podanie notatki do zeszytu.
b) Wykonanie na komputerze podpiętym do projektora multimedialnego prostego ćwiczenia w celu zademonstrowania celów lekcji.
ls –la
chmod 000 plik
chmod ugo+w plik
ls –la
chmod o-w plik
ls -la

5. Praca z kartą pracy ucznia przy stanowiskach komputerowych. Nauczyciel na bieżąco obserwuję pracę uczniów, pomaga w razie problemów.
6. Podsumowanie lekcji. Sprawdzenie prac uczniów.
7. Nagrodzenie plusem ucznia, którzy był najbardziej aktywny na lekcji i wykonał poprawnie wszystkie zadania z karty pracy.
METODY I FORMY PRACY:
• metoda ćwiczeń przy zestawie komputerowym,
• elementy wykładu
POMOCE DYDAKTYCZNE:
• projektor multimedialny
• zestawy komputerowe wyposażone w wirtualne maszyny z systemem operacyjnym Linux Ubuntu,
• karty pracy ucznia
• tablica,
SPOSOBY EWALUACJI:
• prezentacja prac uczniów
ZAŁĄCZNIKI:
• karta pracy ucznia

KARTA PRACY
Temat: Uprawnienia w systemie Linux
Do każdego zadania należy wykonać zrzut ekranu. Wyciągnij stosowne wnioski nasuwające się podczas wykonania zadań.
1. Zaloguj się jako użytkownik „Ti”.
2. Utwórz w katalogu domowym plik o nazwie bazy.
3. Sprawdź jakie uprawnienia posiadasz do pliku bazy.
4. Nadaj do pliku bazy stosując notację liczbową następujące uprawnienia
• użytkownik: odczyt, zapis i wykonanie
• grupa: odczyt
• pozostali: bez praw
5. Utwórz katalog o nazwie Lekcja
6. Odbierz wszystkim użytkownikom łącznie z właścicielem wszystkie uprawnienia.
7. Utwórz w katalogu lekcja plik o nazwie Archiwa.
8. Nadaj do katalogu Lekcja stosując notację literową następujące uprawnienia
• użytkownik: odczyt, zapis i wykonanie
• grupa: odczyt, zapis
• pozostali: wykonanie
9. Zaloguj się jako użytkownik uczen1
10. Sprawdź czy posiadasz uprawnienia do katalogu domowego użytkownika Ti
11. Przejmij na własność katalog Lekcja.
12. Zaloguj się jako administrator systemu.
13. Sprawdź jakie posiadasz uprawnienia do katalogu domowego użytkownika Ti
14. Przejmij na własność katalog Lekcja.