Porady praktyczne dla młodych terapeutów. Pomoce w rozwijaniu pojęć matematycznych i logicznego myślenia

Porady praktyczne dla młodych terapeutów. Pomoce w rozwijaniu pojęć matematycznych i logicznego myślenia.

opracowała Ewa Trzeszan terapeuta pedagogiczny

Dziecięca matematyka odrodziła sie w polskich przedszkolach dzięki profesor Edycie Gruszczyk-Kolczyńskiej. Miałam możliwość uczestniczenia w wielu szkoleniach pani profesor ,a także kontakt na Uniwersytecie Gdańskim oraz konferencjach w Trójmieście.
Jeżeli chcecie poznać sposób patrzenia na matematykę oczami specjalisty zobaczcie e-konferencje Mac 2016/17.
Dziecięce liczenie jest jednym ze wskaźników dojrzałości do uczenia się matematyki.
Pojęcia liczbowe służą do uporządkowania wielkości. Ważne jest, aby wykształcić u dziecka sprawność rachunkową w sposób pamięciowy. Kształtowanie pojęć liczbowych powinno być poprzedzone znajomością pojęć dużo-mało itp. Warto przygotować sobie, w zestawach pomoce dydaktyczne, które przedstawiają:
• położenie przedmiotów w przestrzeni
• określenie czasu
• nazwy figur geometrycznych
• klasyfikacja przedmiotów wg jednej cechy lub kilku cech jakościowych
• porównywanie liczebności zbiorów
• określanie wielkości przedmiotów

Utworzony przeze mnie zestaw zawiera następujące pojęcia:
• nazwy figur geometrycznych
• kierunek przedmiotów
• położenie przedmiotów w przestrzeni
• wielkość
• określanie czasu(zegar budzik , model zegara)
• pojęcie i obraz graficzny liczby(plansze, magnetyczne, plastikowe cyfry)
• klasyfikacja zbiorów
• proste operacje matematyczne( plansze, układanki, puzzle, liczmany, żetony- guziki)
• rytmy(wykonanie własne plansz)

Pozostałe pomoce również służą do dochodzenia do wyniku samodzielnie, tak, aby abstrakcyjna dla dzieci wiedza była łatwiej przyswajalna
- klocki mozaikowe(służące do rozróżniania kształtów, utrwalania figur geometrycznych)
- klocki tangram
- mozaika ceramiczna
- zestaw kontrolny Paleta z tarczami ćwiczeń (komplet tarcz MI obejmuje dodawanie i odejmowanie w zakresie pierwszej i drugiej dziesiątki oraz z jej przekroczeniem), stojak na palety
- bingo matematyczne( dodawanie i odejmowanie do 20, mnożenie i dzielenie)
- karty do klasyfikacji
-kolorowe liczby(w obrazkowy sposób przedstawiają pojęcie liczby)
- układanki ,, Poznajemy cyferki”
- domina liczbowe
- stemple z cyframi

Liczydła-ułatwiają kształtowanie pojęcia liczby we wszystkich jej aspektach, przedstawiają zasady dziesiątkowego układu pozycyjnego oraz doskonalą wykonywanie 4 działań matematycznych
- koralikowe liczydło
- duże liczydło stojące
- wykonane przeze mnie liczydła sznurkowe to jedna z pomocy . M. Montessori
( pozycja,, Pomóż mi zrobić to samemu”)
Logiczne układanki
Klocki Guinessa(figury geometryczne)
Programy multimedialne Aidem Media, YDP, Kubusiowe Przedszkole, Królik Bystrzak.
Dla kształcenia umiejętności matematycznych wykorzystywane będą więc różne codzienne sytuacje. Zajęcia z tego zakresu mogą być realizowane z wykorzystaniem elementów programu Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej „Dziecięca matematyka”.99 Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, Ewa Zielińska, Wspomaganie rozwoju umysłowego czterolatków i pięciolatków + pakiet pomocy, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2004, wyd. 1
Zakres edukacji
Treści edukacyjne
Rozwój wiedzy, umiejętności, dyspozycji i uczuć dzieci
Orientacja w przestrzeni
- Położenie przedmiotów w przestrzeni (pod, nad,
za, przed, obok, wewnątrz, na zewnątrz).
- Wprowadzenie pojęć w przestrzeni: prawa – lewa strona, góra – dół.
- Kierunki lewo – prawo, kierowanie się
instrukcjami w ruchu: w górę, na dół, w prawo, w lewo.
- Poznanie schematu własnego ciała, kierunków w przestrzeni.
- Znajomość kierunków i umiejętność posługiwania się nimi (prawo, lewo, do przodu, w bok, do tyłu).
Rytmy i organizacja czasu
Tworzenie szeregów,
powtarzanie rytmów słuchowo i wzrokowo.
- Przemienność pór dnia i roku – rytmy w naturze.
- Pojęcia określające czas – długo, krótko, przedtem, teraz, potem.
- Zapoznanie z pojęciami: godzina, dzień, tydzień ,miesiąc, rok, zapoznanie z kalendarzem.
- Pomiary czasu – szybko, wolno.
- Zapoznanie z narzędziami do pomiaru czasu.
- Zauważanie rytmów i regularności w przyrodzie i w codziennym życiu.
- Znajomość pojęć określających czas i zmiany w otoczeniu.
- Posługiwanie się pojęciami związanymi z upływem czasu. Przyczyny i skutki oraz następstwa zdarzeń
- Łączenie zdarzeń w ciąg logicznych następstw, ustalanie kolejności wydarzeń, wprowadzanie elementów planowania czynności.
- Obserwacja zdarzeń, stawianie pytań przy doświadczeniach.
- Składanie całości z części – puzzle i układanki.
- Logiczne myślenie w praktycznych sytuacjach (skutek a przyczyna).
- Relacje przestrzenne.
- Wytrwałość, cierpliwość.
Zbiory
– klasyfikacja
- Grupowanie elementów, porównywanie (taki sam, inny), porządkowanie, segregowanie.
- Tworzenie zbiorów – z przedmiotów mających
wspólną cechę, porządkowanie zbiorów według ich liczebności.
- Umiejętność sortowania w oparciu o jedną cechę.
- Klasyfikowanie, segregowanie elementów zbioru w oparciu o ustalone
kryteria, szeregowanie.
- Poczucie kompetencji. Liczenie obiektów, numerowanie
- Liczenie na konkretnych obiektach.
- Posługiwanie się liczebnikami porządkowymi, serie, numerowanie obiektów (np. schodów).
Dodawanie, odejmowanie (więcej, mniej, dodawanie elementów).
- Liczenie po kolei.
- Oswajanie i poznawanie większych liczb
(powyżej 10).
- Kształtowanie pojęcia liczby.
- Umiejętność liczenia.
- Zapoznanie się z liczebnikami
głównymi i porządkowymi.
- Umiejętność dokonywania operacji
matematycznych na konkretach
(dodawanie, odejmowanie).
- Umiejętność numerowania przed-miotów.
Figury geometryczne
- Poznanie podstawowych figur geometrycznych i wyodrębnianie ich z otoczenia, tworzenie własnych kompozycji z kształtów geometrycznych.
- Umiejętność rozpoznawania i nazywania figur płaskich (trójkąt, prostokąt, kwadrat, koło).
Wymiary
- Poznawanie pojęcia długości, porównywanie długości (dłuższy, krótszy).
- Szeregowanie różnych wielkości.
- Porównywanie wielkości: duży, mały, większy, mniejszy.
- Pojęcie wysokości (wysoki, niski), pomiary wzrostu dzieci, porównywanie wysokości
(wyższy, niższy).
- Pojęcie i porównywanie szerokości (szeroki, wąski, gruby, chudy, grubszy, cieńszy).
- Umiejętność mierzenia różnymi wymiarami, porównywanie długości, wysokości, szerokości.
- Posługiwanie się pojęciami związanymi z porównywaniem i szeregowaniem.
Umiejętność rozróżniania przedmiotów
według ich rozmiarów.
Ciężar
- Ważenie za pomocą różnych wag.
- Doprowadzanie do równowagi – np. konstrukcja wiszących zabawek.
- Porównywanie ciężaru (ciężki, lekki).
- Poznanie pojęcia ciężaru.
- Zrozumienie pojęcia równowagi.
- Rozróżnianie przedmiotów cięższych i lżejszych.
Jeżeli pomożemy dzieciom odkryć świat pojęć matematycznych(okres wstępny poniemowlęcy -Zabawy Fundamentalne) to na zawsze polubią matematykę.