Logopedyczny program adaptacyjny dla dzieci

LOGOPEDYCZNY PROGRAM ADAPTACYJNY DLA DZIECI UCZĘSZCZAJĄCYCH NA ZAJĘCIA W RAMACH STOWARZYSZENIA WSPOMAGANIA ROZWOJU DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM.

opracowała Ewa Trzeszan
neurologopeda

GDYNIA 2004-2017

SPIS TREŚCI

1. WSTĘP
2. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE
3. CELE PROGRAMU
4. METODY
5. TECHNIKI
6. BLOKI TEMATYCZNE
7. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
8. PROJEKT EWALUACJI
9. ZAŁĄCZNIKI

WSTĘP

Z chwilą przyjścia do przedszkola dziecko wkracza w zupełnie nowy etap rozwoju. Spotyka się z sytuacją wymagającą zmian w dotychczasowym sposobie życia, w którym dotąd dominowała zabawa w domu. Po przekroczeniu progu przedszkola sytuacja zmienia się w sposób dla dziecka odczuwalny. W nowym dla niego środowisku czuje się często zagubione i przestraszone. Poznaje nowe twarze, nieznajomych nauczycielami i wiele sytuacji, których jeszcze w swoim życiu nie doświadczył. Dziecko przeżywa trudności i lęk związane z podejmowaniem nowej roli i odnajdywaniem swego miejsca w przedszkolu.
Stopniowe zwiększanie wymagań stawia je przed koniecznością modyfikacji zachowań, co służy jego dalszemu rozwojowi poznawczemu i społecznemu.
Aby pomóc i ułatwić dziecku przekroczenie progu przedszkola ułożyłam program adaptacyjny dla dzieci uczęszczających na zajęcia organizowane w ramach współpracy ze Stowarzyszeniem Wspomagania Rozwoju Dziecka w Wieku Przedszkolnym. Pierwsze doświadczenia rzutują później na dalszą naukę dzieci.

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE

Program adaptacyjny oparty na wiedzy o rozwoju dziecka, określa system wzajemnych oddziaływań pedagogicznych oraz organizacyjnych przedszkola i rodziny w celu stworzenia dzieciom pomocy w zaadaptowaniu się w nowym środowisku.
Adaptacja jest to proces uzyskiwania równowagi między potrzebami dziecka, a otoczeniem. Wymaga ona dużego zaangażowania nauczycieli i rodziców.
Początkowo Program adaptacyjny dla dzieci polega na pracy w naturalnym środowisku dziecka, czyli w grupie kolegów i koleżanek, która spotyka się w danym dniu.
Potem w gabinecie logopedycznym na terenie placówki.
Działania profilaktyczne mają na celu:
• stworzenie dzieciom możliwości do bez stresowej adaptacji i wczesnej profilaktyki logopedycznej
• do nawiązywania nowych i pozytywnych kontaktów z rówieśnikami, co zwiększa kompetencje społeczne
• rozwijanie aktywności emocjonalnej, czyli zaspakajanie potrzeb psychicznych, osiągnięć i uznania.

CELE PROGRAMU

Głównym celem programu jest zapewnienie dzieciom wczesnej diagnozy i włączenie właściwych oddziaływań. Program koncentruje się na różnych kierunkach pracy z dzieckiem, ważnych z punktu widzenia jego adaptacji do nowego środowiska. Szczególny nacisk kładzie się na kształtowanie osobowości dziecka i wspieranie jego rozwoju, zarówno poprzez proponowane treści programowe, jak również osobisty kontakt logopedy z dzieckiem i jego rodzicami.

Cele szczegółowe:
• poprawa społecznego i emocjonalnego funkcjonowania poprzez nawiązywanie satysfakcjonujących kontaktów z rówieśnikami i dorosłymi (zmiana sposobu zachowań);
• zmniejszenie napięć i niepokojów związanych z nową sytuacją (odreagowanie emocjonalne);
• uczenie się pozytywnego patrzenia na siebie i otoczenie w którym przebywa;
• nawiązania bliskiej współpracy ze środowiskiem dziecka.

Jeżeli weźmiemy pod uwagę fakt, że obraz własnej osoby tworzony jest na podstawie doświadczeń społecznych z innymi ludźmi, to oddziaływanie terapeutyczne powinno być skierowane na wykształcenie u dzieci umiejętności interpersonalnych. Wzbogacając relacje dziecka z innymi ludźmi, należy zacząć od akceptowania i zrozumienia przeżywanych przez nie stanów emocjonalnych. Jeżeli dziecko nauczy się akceptować własne uczucia związane z frustracją, będzie również w stanie akceptować i rozumieć inną osobę, przeżywającą i okazującą niepokój , cierpienie czy złość. Stąd też cele szczegółowe dotyczą kształcenia i doskonalenia następujących umiejętności: efektywnego komunikowania się, dostrzegania i rozpoznawania emocji własnych i innych ludzi, dostrzegania i spełniania potrzeb własnych i drugiego człowieka, zachowania tolerancji i akceptacji wobec odmienności drugiego człowieka, budowania poczucia własnej wartości, akceptowania swych rzeczywistych ograniczeń, wzmacniania zaufania do siebie i innych, stawania się bardziej otwartym i szczerym, współdziałania i współpracy, znajdowania oparcia w otoczeniu, nawiązywania przyjaźni. Zwiększenie świadomości dziecka, dotyczącej podejmowanych przez nie działań, zachowań w stosunku do innych ludzi, a także siebie samego, służy jego rozwojowi oraz wytworzeniu postawy odpowiedzialności za własne życie. To wszystko zaś wpływa na proces przystosowania dziecka do nowej, nie do końca określonej sytuacji, w jakiej się znalazło rozpoczynając naukę szkolną.

METODY wykorzystywane w programie:

• słowne;
• oglądowe;
• praktycznego działania.

TECHNIKI:

• rysunki;
• gry;
• zabawy;
• dyskusje;
• zajęcia relaksujące;
• ruchowe;
• odgrywanie scenek.

BLOKI TEMATYCZNE

Prezentowane w programie ćwiczenia ułożyłam wg następujących bloków tematycznych :

• blok I – przełamywanie onieśmielenia, wzajemne poznawanie się, wzmacnianie poczucia własnej wartości, radzenie sobie ze stresem, doskonalenie komunikacji;

• blok II- program pracy logopedycznej mojego autorstwa

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ w załącznikach

PROJEKT EWALUACJI

Programem adaptacyjnym objęte są wszystkie dzieci biorące udział w spotkaniach . Ankietowani będą rodzice, opiekunowie. Ankiety są anonimowe(załącznik).

EWALUACJA

W 2017 roku mogę powiedzieć, iż spotkania dzieci w ramach Stowarzyszenia odbywają sie nadal w gdyńskich przedszkolach, także w Przedszkolu Nr 44 w Gdyni. Problemy poruszone przeze mnie są wciąż aktualne i z wywiadu z nauczycielami wynika, iż program spełnił swoje założenia w praktyce i można go polecić także innym placówkom.

BIBLIOGRAFIA
1. „ Pierwsze dni w szkole uczniów klasy pierwszej” - Stacica ( Kraków 2000r.)
2. „ Spójrz inaczej” - A. Kołodziejczyk, - E. Czemierowska ( 1993r. )
3. „ Psychologiczne gry i ćwiczenia grupowe” - M. Wiśniewska ( 1986r. )
4. „Ja – Ty- My” - J. Mielibrudy ( 1986r. )
5. „Nasze spotkania” - M. Król – Fijewska ( 1992r. ) "

Załącznik nr 1

ANKIETA WSTĘPNA DLA UCZNIÓW

1. W jakim humorze najczęściej wstajesz rano ? Dokończ rozpoczęty rysunek. Dorysuj oczy, nos usta.
2. Czy chętnie idziesz do szkoły ? Podkreśl właściwe.
TAK NIE
3. Czy chętnie przebywasz w swojej klasie ? Podkreśl właściwe.
TAK NIE
4. Czy lubisz swoich kolegów i koleżanki z klasy ? Zakreśl właściwą buzię.
5. Czy dzieci z twojej klasy bawią się z tobą? Podkreśl właściwe.
TAK NIE
6. Czy lubisz zajęcia z twoją panią? Zakreśl właściwą buzie.
TAK NIE
7. Jakim jesteś uczniem? Zakreśl właściwą buzię.
ANKIETA WSTĘPNA DLA RODZICÓW
1. Czy państwa dzieci chętnie chodzą do szkoły?
TAK 2)NIE
2. Co najbardziej im podoba się w szkole?
........................................
3. Czy jest coś, co wywołuje lęk u dzieci?
........................................
4. Czy w Państwa odczuciu dziecko jest lubiane przez kolegów i koleżanki z klasy?
........................................
5. Czy dziecko lubi swoją panią?
........................................
........................................