Logopedyczny program wspomagający rozwój dziecka w wieku przedszkolnym

Logopedyczny program wspomagający rozwój dziecka w wieku przedszkolnym

opracowała Ewa Trzeszan neurologopeda

Gdynia 2007-2017

SPIS TREŚCI

1.WSTĘP
2.CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
3. CELE PROGRAMU
4. WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU
5. TREŚCI PROGRAMU
6. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW
7. METODY, FORMY, ŚRODKI W REALIZACJI PROGRAMU AUTORSKIEGO
8.PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA I SPOSOBY ICH SPRAWDZANIA EWALUACJA PROGRAMU AUTORSKIEGO.
9. ROZKŁAD MATERIAŁU
10. BIBLIOGRAFIA

Wstęp

Pracuję w Przedszkolach Nr 22 i 44 w Gdyni jako neurologopeda .
Do moich zadań należy diagnoza i terapia wad wymowy oraz zapobieganie ich powstawaniu. Na terenie naszej szkoły, w populacji dzieci zdrowych stwierdza się różne dysharmonie
i nieprawidłowości rozwoju języka oraz mowy u dzieci :
- z wadami zgryzu, rozszczepami wargi lub podniebienia,
- z różnego rodzaju niepłynnością mówienia i jąkających się,
- z uszkodzeniami narządu słuchu,
- z niewielką dyzartrią m.in. wskutek mózgowego porażenia dziecięcego,
- z mikrouszkodzeniami kory mózgowej,
- z zepołem dziecka wiotkiego, skręczem szyjnym, tikami nerwowymi,
- z nadpobudliwością psychoruchową
- z nieodpowiednią dojrzałością emocjonalną,
- z leworęcznością,
- z porażeniem nerwu 7 twarzy,
- z opóźnionym rozwojem mowy
- z mutyzmem
- z zaburzeniami afektywnymi(autyzm)
- z rzadkimi zespołami genetycznymi

Opóźnienia bądź zakłócenia w rozwoju mowy mogą stać się przyczyną trudności w opanowaniu czytania i pisania, a w konsekwencji niepowodzeń w nauce. Jako logopeda i terapeuta pedagogiczny staram się pomóc dzieciom w przezwyciężeniu specyficznych trudności na miarę ich możliwości.
Dlatego usunięcie wady wymowy powinno następować jak najwcześniej.
Ważne jest, aby proces terapeutyczny uczynić najefektywniejszym i urozmaiconym. Jedną z takich możliwości daje zastosowanie właściwych metod, tworzenie i wykorzystywanie specjalnych pomocy i narzędzi dydaktycznych. Właśnie w skonstruowanym przeze mnie programie logopedcznym, proponuję wzbogacić proces nauczania w zerówkach oraz klasach 1-3 o współczesne metody i techniki. W scenariuszach, konspektach znajdą się opisy konkretnych gier, zabaw, zadań i ćwiczeń, które doskonalą umiejętności językowe związane z rozwojem osobowości dziecka w wieku wczesnoszkolnym.
Program przeznaczony jest dla uczniów od 5 roku życia i ma usystematyzować moje dotychczasowe działania.
Zajęcia odbywają się raz w tygodniu. Czas trwania zajęć 45 minut. Będzie to terapia grupowa, w uzasadnionych przypadkach indywidualna prowadzona przeze mnie.

CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU

Mowa jest atutem w nawiązywaniu kontaktów społecznych, daje możliwość precyzyjnego komunikowania się, stanowi narzędzie w zdobywaniu informacji, pozwala na wyrażanie sądów, uczuć i upodobań. Ale zanim to nastąpi, musi przejść przez określone etapy rozwoju, które mają swoje charakterystyczne cechy i określony czas pojawiania się. Wymowę poszczególnych głosek dziecko przyswaja sobie stopniowo, od najłatwiejszych do najtrudniejszych pod względem artykulacyjnym. Według Kaczmarka kolejność pojawiania się głosek jest następująca:
do 1 roku życia: a, e niekiedy i, m ,b, n, t, d, j
od 1 do 2 roku życia: i, y, e, a, o ,u, p ,pi, b ,m, n, t, d, ń, ś, k, ki, j
około 3-4 roku życia: i, y, e, ę, a, o, ą, u, p, b, m, pi, bi, mi, f, w, fi, wi, ś, ź, ć, dź, ń, k, g, ki, gi, h, t, d, n, l, li, ł, j
pod koniec 4 roku życia: r
między 4 a 5 rokiem życia: sz, ż, cz, dż
Od podanych norm wiekowych często występują odchylenia. Przyjmuje się, że do 5-6 roku życia proces kształtowania się wymowy powinien być zakończony.
Najczęstsze wady wymowy
Ze względu na nazwę głoski nieprawidłowo artykułowanej wady wymowy dzielimy na:
● Sygmatyzm- (seplenienie) to nieprawidłowa wymowa głosek dentalizowanych (s, z, c, dz, sz, ż cz, dż, ś─ ź─ ć─ dź). Jest to najczęstsza wada wymowy u dzieci.
● Rotacyzm- to druga po seplenieniu najczęściej spotykana wada wymowy. Polega ona na nieprawidłowej artykulacji głoski r
● Kappacyzm- to nieprawidłowa realizacja głoski k
● Gammacyzm- to nieprawidłowa realizacja głoski g
● Wymowa bezdźwięczna- to wada wymowy polegająca na zastępowaniu głosek dźwięcznych bezdźwięcznymi, dotyczy to 13 głosek polskich: b-(p); bi-(pi); d-(t); z-(s); ż-(sz); ź-(ś), dz- (c); dż-(cz); dź- (ć); w- (f); wi- (fi); g- (k); gi- (ki).
• Niepłynność mowy-jąkanie
Faktyczna wada wymowy występuje wtedy gdy proces kształtowania mowy jest zakończony. Mowa kształtuje się w procesie myślenia. Jej opanowanie dokonuje się nie tylko dzięki procesowi dojrzewania CUN, wzrostowi odporności komórek nerwowych, ale także dzięki treningowi, który niesie nauka szkolna. Rozwijają się intensywnie procesy zapamiętywania, a co się z tym wiąże umiejętności myślenia logicznego. Dojrzałość umysłową charakteryzuje przede wszystkim swoboda w posługiwaniu się mową oraz prawidłowe rozumienie mowy innych. Ponadto dzieci dobrze przygotowane do nauki pisania i czytania potrafią dokonać analizy i syntezy wzrokowej i słuchowej, rozumieją, iż określone treści można przekazywać za pośrednictwem umownych znaków (symboli) jakimi są głoski i litery czy tez słowa i wyrazy.Tematyka rozmów poszerza się, warstwa wyobrażeniowa i abstrakcyjna mowy nabiera większego znaczenia dla aktywności werbalnej dziecka. Mowa włącza się w działania, w coraz doskonalszą umiejętność dokonywania analizy sytuacji, uświadomienia sobie celu działania i projektowania planu jego realizacji. Każde dziecko ma swój aktualny poziom rozwoju ,charakterystyczny dla wieku życia i w tym kontekście oceniamy jego tempo; opóźnione, normalne, przyspieszone. W grupie zerowej i w klasie pierwszej różnice indywidualne w poziomie rozwoju dzieci w tym samym wieku mogą sięgać kilku lat. Jeżeli rozwój poszczególnych funkcji psychoruchowych przebiega prawidłowo, tzn. w tempie i rytmie właściwym dla danego wieku, mówimy o rozwoju harmonijnym. Diagnozę o nieharmonijnym rytmie rozwoju stwierdzamy po określeniu poziomu rozwoju każdej funkcji, ponieważ jedne z nich mogą być w normie, inne opóźnione bądź przyspieszone. Dysharmonie rozwojowe mogą występować nawet u dzieci bardzo zdolnych, a specjalne uzdolnienia nawet u dzieci opóźnionych .Dynamika rozwoju może być różna w poszczególnych okresach życia. Mogą być przyspieszenia i zahamowania, a nawet cofnięcia spowodowane różnymi czynnikami.
Najczęstsze przyczyny wad wymowy:
1. Zmiany anatomiczne aparatu artykulacyjnego lub jego uszkodzenie
● nieprawidłowa budowa języka
● nieprawidłowa budowa podniebienia
● wady zgryzu (zgryz otwarty, przodozgryz, tyło zgryz, zgryz głęboki, zgryz skrzyżowany)
● anomalie zębowe w tym wymiana zębów
● skrzywienie przegrody nosowej
● przerost trzeciego migdałka

2. Nieprawidłowe funkcjonowanie aparatu artykulacyjnego
● brak pionizacji języka
● niska sprawność języka, warg i żuchwy
● zakłócona praca mięśni napinających i przywodzących struny głosowe
3. Nieprawidłowa budowa i funkcjonowanie narządu słuchu (niedosłuch i wybiórcze upośledzenie słuchu)
4. Nieprawidłowe funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego
● zaburzenia analizy i syntezy słuchowej
● zaburzenia słuchu mownego
● zaburzenia kinestezji artykulacyjnej (dziecko wie jak brzmi określony dźwięk, ale nie ma informacji o ruchach swoich narządów mowy co uniemożliwia wykonywanie odpowiednich ruchów artykulacyjnych).
5. Czynniki psychiczne
● brak zainteresowania mową innych
● odczuwanie własnej artykulacji jako czynności męczącej i sprawiającej trudność
6. Czynniki społeczne
● nieprawidłowe wzorce
● brak stymulacji rozwoju mowy
● nieprawidłowa atmosfera otoczenia, głównie środowiska rodzinnego.

Logopedyczny program wspomagający rozwój dziecka w wieku przedszkolnym stanowi moją propozycję wykorzystania wiedzy teoretycznej i praktycznej, które stosuję w nauczaniu przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
Program przeznaczony jest przede wszystkim dla dzieci, mających szczególne trudności w opanowaniu podstawowych umiejętności komunikatywnych.
Został skonstruowany przeze mnie nie tylko dla potrzeb zajęć logopedycznych, każdy nauczyciel może wykorzystywać jego elementy w swojej pracy.
Program łączy w sobie trzy podejścia: rozwojowe, wychowawcze, terapeutyczne.
Uwzględnia indywidualne zdolności oraz sposób reagowania na określone bodźce. Oceniamy postępy w rozwoju dziecka dokonujące się w ciągu całego roku, dopiero wtedy otrzymamy obraz zmian ilościowych i jakościowych, jakie zachodzą w rozwoju.
W swoich założeniach program ma stymulować naturalny, psychofizyczny rozwój dziecka w oparciu o współczesne metody terapii logopedycznej, w tym metody aktywizujące, polisensoryczne (elementy Kinezjologii Edukacyjnej dr P. Dennisona, Metody Dobrego Startu, Integracji Sensomotorycznej),multimedialne przydatne do ćwiczeń danej umiejętności. W szczególności Kompleksowy multimedialny pakiet programów do diagnozy i terapii logopedycznej LOGOPEDIA, dodatkowo wzbogacony o aplikację zarządzającą (tzw. aplikacja logopedy). oraz najpopularniejszych w Polsce programów wspomagających terapię logopedyczną, m.in. Logo-gry, Sfonem, Echokorektor, Mówiące obrazki. Programów, które uatrakcyjniają i uprzyjemniają terapię, a przede wszystkim zwiększają motywację dzieci do ćwiczeń.
W skład pakietu LOGOPEDIA wchodzą: PROGRAMY DO TERAPII LOGOPEDYCZNEJ:
LOGO-Gry, Mówiące obrazki, Zabawy słowem (cz. 1 i 2), Logorytmika, Obrazkowy słownik tematyczny
PROGRAMY DO DIAGNOZY I TERAPII LOGOPEDYCZNEJ:
Szereg ciszący, Szereg syczący, Szereg szumiący, Różnicowanie szeregów, Głoska "r", Sfonem, Echokorektor, Mowa bezdźwięczna

Współpraca z nauczycielami i rodzicami to warunki powodzenia efektów pracy terapeutycznej.
Układ treści programu obejmuje zestaw planowanych czynności logopedyczno-terapeutycznych według etapów zawartych w ,,Ramowym programie terapii logopedycznej”
( opracowanym przeze mnie).Oddziaływanie psychoedukacyjne tego programu odnosi się do czterech obszarów funkcjonowania dziecka w zakresie:
• tworzeniu własnego ,,ja”
• rozwijaniu ogólnej sprawności ruchowej i sprawności manualnej
• funkcji wzrokowej i orientacji przestrzennej
• funkcji umysłowych.
Każdy obszar zawiera przykładowe scenariusze z konkretnymi zadaniami, wiążącymi się ze sobą.

CELE PROGRAMU

Celem nadrzędnym programu jest stworzenie możliwości wszechstronnego rozwoju dziecka w zakresie mowy. Warunkiem pomyślnego przebiegu rozwoju jest odpowiedni zasób wiadomości i sprawności językowych oraz opanowanie poprawnej artykulacji głosek.
Głównym celem programu jest oddziaływanie na deficyty rozwojowe mowy, czyli kompensowanie, korygowanie i usprawnianie zaburzonych funkcji. Działania te mają wzmocnić nauczanie, które ma wywołać proces uczenia się i doprowadzić do opanowania umiejętności szkolnych.
Wspomaganie rozwoju dziecka to organizowanie procesu uczenia się (w tym wypadku mowy)i czuwanie nad jego przebiegiem (E. Gruszczyk - Kolczyńska).
Stąd proces formułowania celów powinien odbywać się po dokonaniu diagnozy ,czyli ustalenie tego, co dziecko już potrafi. Diagnoza logopedyczna wg G. Jastrzębowskiej to „określony sposób postępowania badawczego, którego celem jest potwierdzenie bądź wykluczenie istnienia zjawisk logopedycznych oraz przewidywanie ich tendencji rozwojowych na podstawie objawów, patogenezy i patomechanizmów”.
Podczas stawiania diagnozy logopedycznej powinno się kierować pewnymi obowiązującymi zasadami:
• nawiązanie kontaktu pacjentem,
• zagwarantowanie mu poczucia bezpieczeństwa
• czas badania musi być dostawany do możliwości i wieku pacjenta.
Korygowanie ma na celu naprawianie uszkodzonych funkcji i złych nawyków z zakresu wymowy. Odnosi się to do tych funkcji, które mogą być korygowane.
Celem kompensowania jest wzmocnienie resztek tego, co pozostało, poprzez wykorzystanie tego, co nie jest zaburzone.
Cel usprawniania to wzmacnianie tych funkcji, które są niedojrzałe, nie rozwinęły się.
Przy uzupełnianiu doświadczenia podstawowego ważną rolę spełniają ćwiczenia opóźnionych funkcji powiązane z zajęciami ogólnie rozwijającymi.
Cele szczegółowe wynikać będą zależnie od rodzaju ćwiczeń
(zawarte w treści scenariuszy -cel ćwiczenia’, w szczegółowym planie terapii logopedycznej, w książkach np.,, Logopedyczne zabawy grupowe”, ,,Ćwiczenia słuchu fonemowego”... ).
Zakres celów to wszystkie rodzaje osiągnięć uczniów.

WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU

Do warunków, które maja wpływ na realizację celów należą;
-warunki podmiotowe(uczeń i nauczyciel)
a –uczeń
jego możliwości intelektualne, zainteresowania, wiek, sprawność fizyczna, motywacja, ambicje, pochodzenie społeczne, przebyte choroby mające wpływ na funkcjonowanie mózgu (ośrodki mowy)i całego ciała, zdobyte umiejętności w grupie przedszkolnej.
b- nauczyciel
jego postawa, zainteresowania, zdolności, umiejętności, doświadczenia, ambicje, pomysły, elastyczność.
Warunkiem udziału dzieci w zajęciach jest wyselekcjonowanie dzieci z wadami wymowy w grupie 5 i 6-latków na podstawie tzw. badania przesiewowego oraz opinii z PPP. Zajęcia prowadzi neurologopeda. Badaniem przesiewowym objęte są wszystkie dzieci w przedszkolu.
- warunki szkolne;
Przedszkola Nr 22 i 44 mieszczą się w Gdyni. Gabinet logopedyczno-terapeutyczny podlega ciągłemu unowocześnieniu, jest czysty, przestrzenny, posiada nowoczesny komputer i odpowiednie oprogramowanie logopedyczne.
Ogólna atmosfera placówek wspiera działania kreatywne nauczycieli(współpraca zatrudnionych specjalistów z nauczycielami).
-warunki pozaszkolne;
a- współpraca PPP, ośrodkiem ,,RAZEM”, Przedszkolami, OWI, Poradnią Zdrowia Psychicznego, Związkiem Zawodowym Logopedów, metodykami.
b- współpraca z rodzicami(pedagogizacja)
Rodzice powinni w kontaktach z dzieckiem starać się mówić poprawnie, tak aby utrwalać umiejętności ćwiczone w gabinecie logopedycznym. Ćwiczenia powinny być prowadzone kilka razy dziennie po 5- 10 minut. Trzeba jednak pamiętać, że czas ich trwania należy dostosować do indywidualnych możliwości dziecka. Bez aktywnej współpracy rodziców z logopedą i systematycznych ćwiczeń terapia prowadzona tylko w gabinecie logopedy nie będzie efektywna.

TREŚCI PROGRAMU

Treści programu są zgodne z treściami programu nauczania dla dzieci w odpowiedniej grupie wiekowej oraz zgodne z etapami terapii logopedycznej, a wzbogacone poprzez;
- docieranie do różnych kanałów uczenia się, co ma zapewnić integrację materiału
- określenie swojego stylu uczenia się
- rozpoznanie preferencji sensorycznych.
Szczególną uwagę zwróciłam na poznanie wielozmysłowe (polisensoryczne). Dziecko w sposób naturalny, aktywny komunikuje się całym ciałem, wykorzystując dostępne zmysły.

PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW

Cele osiągane są poprzez stosowanie różnego rodzaju ćwiczeń w tym: właściwych ćwiczeń korygujących wady wymowy (wywoływanie i utrwalanie poprawnej wymowy głoski), ćwiczeń oddechowych, ćwiczeń narządów mowy (warg, języka, podniebienia miękkiego), ćwiczeń słuchowych, ćwiczeń emisyjno-głosowych, ćwiczeń stymulujących ogólny rozwój dziecka (rozwijanie słownictwa, myślenia, koordynacji wzrokowo-ruchowej, pamięci, orientacji przestrzennej), ćwiczeń grafomotorycznych. Większość ćwiczeń zawiera szczegółowe opisy i wyjaśnienia dotyczące ich przeprowadzania w części -scenariusze zajęć oraz w podanej literaturze.
Ćwiczenia powinny mieścić się w sferze najbliższego rozwoju, czyli nie powinny być, ani za łatwe, ani za trudne. Ćwiczeń tych dziecko nie potrafi wykonać samodzielnie, ale świetnie radzi sobie z nimi przy pomocy nauczyciela.
Reasumując; działania nasze powinny być zgodne z zasadami terapii logopedycznej, a w szczególności mieć na uwadze zasadę wszechstronnej poglądowości i przykładu (poznawanie polisensoryczne), jak również zasadę naprzemiennego układanie zadań (samodzielne wykonywanie czynności, formułowanie poleceń i wniosków).
Zaproponowany program realizuję od września do czerwca każdego roku szkolnego.

METODY, FORMY, ŚRODKI W REALIZACJI PROGRAMU AUTORSKIEGO

Dobór metod i narzędzi diagnostycznych zależy od rodzaju zaburzenia, jego głębokości, nasilenia objawów, wieku pacjenta i jego możliwości psychofizycznych
G. Jastrzębowska podaje następujący schemat badania logopedycznego:

I. Określenie problemu
1. Badanie wstępne (wywiad, obserwacja, orientacyjne badanie mowy) .
2. Badanie uzupełniające
II. Sformułowanie hipotez
1. Badanie podstawowe (badanie rozumienia, mówienia)
2. Weryfikacja hipotez
III. Weryfikacja hipotez

ETAP PIERWSZY- OKREŚLENIE PROBLEMU

W badaniu wstępnym uzyskuję podstawowe informacje dotyczące rozwoju dziecka. Niezbędnym narzędziem badawczym, jaki należy tu wykorzystać jest kwestionariusz wywiadu. Za pomocą tej metody zgromadzimy informacje dotyczące: wieku, wykształcenia, środowiska, w jakim żyje i pracuje pacjent, jego uzdolnień, zainteresowań i osiągnięć, ogólnego przebiegu rozwoju pacjenta .Orientacyjne badanie mowy przeprowadzane jest już w trakcie rozmowy z pacjentem. Zwraca się tu szczególna uwagę na zachowania werbalne i niewerbalne.
Badanie uzupełniające określa sprawność aparatu artykulacyjnego, sprawdza funkcje oddechowe i połykowe, bada orientacyjnie słuch fizjologiczny i fonematyczny, sprawdza pamięć słuchową, kinestezję mowy, płynność i prozodie mowy, bada emisje głosu, praksję i gnozję a także lateralizację.
Żeby wykryć nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu warg, języka (także wędzidełka podjęzykowego) i podniebienia miękkiego, w budowie podniebienia twardego, oraz w stanie zgryzu, prowadzi się obserwację oraz poleca się wykonanie kilku układów narządów artykulacyjnych.
W badaniu uzupełniającym po drugie sprawdza się funkcje połykowe. Wszelkie nieprawidłowości w tworzeniu się sposobu połykania powodują deformacje zębowo-zgryzowe przyczyniają się do zaburzeń artykulacji. Przy prawidłowym połykaniu czubek języka opiera się o wałek dziąsłowy. W przypadku infantylnego połykania spoczywa on płasko na dnie jamy ustnej lub wsuwa się między zęby. W celu zbadania funkcji połykowej prosi się pacjenta o przełknięcie podanego płynu i jednocześnie obserwuje się położenie języka i ruchy warg. Charakterystyczne jest to, że przy nieprawidłowym przełykaniu dziecko mocno zaciska wargi.
Kolejno sprawdza sie funkcje oddechowe. Prawidłowe oddychanie odbywa przez nos. W badaniu należy zwrócić uwagę na to, czy dziecko ma nawyk oddychania nosem czy ustami; czy oddech jest równy, rytmiczny, harmonijny; ile trwa faza wdechu i wydechu.
W badaniu uzupełniającym po czwarte staramy się orientacyjnie zbadać słuch. Zwracamy uwagę na reakcję badanego na bodźce dźwiękowe. U małego dziecka prawidłowy słuch stwierdza się, gdy wzrokiem poszukuje ono źródła dźwięku, zwraca się ku niemu tułowiem i głową - gdy występują reakcje słuchowo-ruchowe. U dzieci starszych stan słuchu określa się poprzez badanie możliwości rozumienia mowy i szeptu. Za normalny słuch uznaje się stan, w którym szept jest słyszalny z odległości, co najmniej 6 m.

Badanie słuchu fonematycznego. Celem badania jest określenie umiejętności różnicowania i identyfikacji głosek oraz dokonywania ich analizy i syntezy. Do badania słuchu fonematycznego, fonemowego, fonetycznego, analizy i syntezy słuchowej, spostrzegawczości słuchowej służą próby i testy różnych autorów, m.in.: próby i testy I. Styczek, B. Racławskiego. Test do odtwarzania struktur rytmicznych Miry Stambak.
Orientacyjne badanie lateralizacji. Lateralizacja (stronność) - to czynnościowa przewaga jednej strony ciała związana z dominacją jednej z półkul mózgowych. Lateralizacja może być: prawostronna, lewostronna, skrzyżowana, nieustalona (słaba).
W praktyce można, wykorzystać wiele dostępnych standaryzowanych prób do badania lateralizacji m.in.: próby R. Zazzo, próba kreskowania M. Stambak.
W tym celu zastosuję:
Karta badania mowy dziecka w klasie,,0’’. (opracowała E. Trzeszan)

1. š ž č З mysz
jeż
ptaszek
kaczka grzyb
pudełeczko
żyrafa
żubr
dżem czekolada
2. s z c З sowa statek słońce zboże koza
smok lis słoń dzwonek kotwica
3. ś ź ć З świnia ślimak ciastko dziecko ziarno
cielątko
nici
dzięcioł
dźwig
żołędzie

4. r ryba cyrk tygrys zebra farby
wiewiórka pióro krata krokodyl fartuch
5. k k' g g' x kot kapusta
konewka
kran
mleko
siekiera
kredki
garnek
kogut
chorągiewki

6. v v' f f' wałek
worek
krawaty
wieszak
wiewiórka

farby
żyrafa
foka
filiżanka
fiołki

7. b b' p p' m m' bałwan
buty
banan
babka
buda

palto
widelec
narty
nożyce
spodnie

gęsi idą
orzechy
ucho
ule
indyk

TEST DO BADANIA POZIOMU SYNTEZY I ANALIZY SŁUCHOWEJ WYRAZÓW
opracowała neurologopeda Ewa Trzeszan

POZIOM FUNKCJONOWANIA; wysoki ( 1 błąd)

przeciętny (2-4 błędy)

niski(powyżej 5 błędów)

INSTRUKCJA; Posłuchaj uważnie co powiem, mogę powtórzyć jeszcze raz
( do dwóch razy).

SYNTEZA WYRAZÓW;

Synteza sylabowa;

Sylabika mówi tylko sylabami. Czy zrozumiesz co powiedziała? Powtórz;

ku- ku o-gró-dek
pa- ni u- li- ca
pił- ka mo- to- cykl
kla- sa kró- li- czek
wa- ta cze - ko -la-da
za- jąc kom- pu- ter

Kosmiczny robotek nie umie mówić w naszym języku. Czy zrozumiesz, co powiedział?
Powtórz.

Synteza głoskowa;

O-l-a m-a-m-a m-l-e-k-o
A-l-a t-a-t-a k-o-t-e-k
U-l-a l-o-d-y w-i-a-t-r-y
E-l-a p-t-a-k sz-a-l-i-k
n-o-s n-o-g-i cz-o-s-n-e-k
d-y-m o-w-a-d d-r-o-ż-dż-e

ANALIZA WYRAZÓW;

Co słyszysz na początku wyrazu?

osa
ul
igła
paw
koń
tratwa
rak
gąsienica

Co słyszysz na końcu wyrazu?

klucze
sklep
banan
sok
słońce
oko
kapusta
drzwi

Podziel wyraz na sylaby, wyklaszcz ilość sylab w wyrazie;

okno
palec
buty
firanka
kwiaty
bluza
rower
samochód

ETAP DRUGI – SFORMUŁOWANIE HIPOTEZ

Drugim etapem w badaniu logopedycznym jest sformułowanie hipotez. Zaliczamy tu Badanie podstawowe i specjalistyczne. Celem tej fazy jest potwierdzenie wcześniejszych przypuszczeń dotyczących rodzaju i przyczyn występujących zaburzeń. Etap ten kończy sie rozpoznaniem zjawiska logopedycznego, co pozwala na opracowanie programu terapii. Tu zastosuję program(,,Logopedia”- program multimedialny) zarządzający pracą logopedy:
-Aplikacja logopedy - umożliwia rejestrację pacjentów, zapisywanie wyników diagnozy logopedycznej, jak i śledzenie postępów w terapii logopedycznej;
-Badanie mowy - interaktywny kwestionariusz obrazkowy - dodatkowy moduł, który po instalacji rozbudowuje Aplikację logopedy i jej możliwości diagnostyczne.
Badanie specjalistyczne obejmuje konsultacje z innymi specjalistami m.in. laryngologiem, neurologiem, foniatra, pedagogiem, psychologiem.

ETAP TRZECI - WERYFIKACJA HIPOTEZY

W trzecim etapie postępowania diagnostycznego, który Jastrzębowska nazywa WERYFIKACJĄ HIPOTEZY ustala się program terapii(Ramowy program terapii logopedycznej, Szczegółowy program terapii logopedycznej dla danej głoski, w szczególnych przypadkach program indywidualny) czyli czas jej trwania, częstotliwość spotkań, prognozę, dobór metod i technik pracy, narzędzia i środki.
W konkretnej pracy logopedycznej proponuję następujące metody;
-fonetyczno- literowo-barwna metoda prof. B. Racławskiego;
Wychowanie wczesno językowe dzieci ma na celu od najmłodszych lat rozwijać u dzieci zainteresowanie głoskami, literami( klocki,, LOGO”), ćwiczeniami mowy, prowadzącymi do właściwej komunikacji z otoczeniem poprzez prawidłowe pisanie i czytanie.
-metoda polisensoryczna, Metoda Dobrego Startu(Metoda Bon Depart);
Metoda ta propagowana jest przez prof. M. Bogdanowicz i ma duże znaczenie dla korygowania zaburzeń percepcji wzrokowej i słuchowej, motoryki oraz integracji percepcyjno- motorycznej, orientacji w schemacie ciała i przestrzeni, pobudza motywację, pomaga w osiągnięciu gotowości szkolnej w odniesieniu do dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym. Sprzyja przygotowaniu leworęcznych dzieci do pisania poprzez usprawnianie motoryki rąk i wytworzenie nawyku rysowania znaków graficznych od strony lewej do prawej.
-metoda Kinezjologii Edukacyjnej dr P. Dennisona;
Głównym założenie tej metody jest przywracanie naturalnej integracji umysłu wykorzystując do tego ćwiczenia z zakresu lateralizacji, doprowadzające do zrównoważenia działania prawej i lewej strony mózgu i ciała. Oparta jest na podstawach neurofizjologii. Ma za zadanie wspomagać procesy nauczania i uczenia się oraz korygować dysfunkcje rozwojowe.

Metody psychologiczne;
-metody treningów relaksacyjnych, wizualizacji.
Relaksacja wg Wintreberta;
Jest najczęściej stosowanym ćwiczeniem opracowanym przez znanego neuropsychiatrę dziecięcego, przydatna w pracy z dziećmi nadpobudliwymi, o słabej koncentracji uwagi, z dziećmi nerwicowymi.
Zmierza do zmniejszenia napięcia mięśniowego u dzieci, opanowaniu znajomości ciała, poprawie orientacji przestrzennej, lepszej koordynacji nerwowo- mięśniowej i wzrokowo- ruchowej.
Relaksacja- oddychanie dynamiczne;
Oddychanie dynamiczne (w czasie wydawania głosu) polega na ścisłej korelacji mechaniki oddechu z logiką wypowiadania. Istotna sprawą jest ekonomia oddechu; skracanie momentu wdechu, a zarazem wydłużanie momentu wydechu.
Relaksacja Jacobsona dla dzieci;
Jest jedną z metod zmierzających do zmniejszenia napięcia emocjonalnego. Polega na rozluźnianiu poszczególnych grup mięśniowych poprzez naprzemienne skurcze i rozkurcze mięśni. Opiera się ona na założeniu, że umysł i ciało tworzą niepowtarzalną całość, a negatywne emocje zaburzają równowagę neurohormonalną .
-metody integrujące grupę(wg Vopla, drama, zabawy teatralne);
Metody z serii ,,grupa bawi się i pracuje’’ sprzyjają wspólnej pracy w grupie, w odzyskaniu wiary we własne siły i, zwiększeniu motywacji do pracy, nawiązaniu przyjaznych kontaktów .
Ponadto w programie nieodzowną częścią są;
- metody konwencjonalne;
a - metody asymilacji wiedzy(podające);
-pokaz, opis, opowiadanie, praca z książką, dyskusja, pogadanka, nauczanie.
b - metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy(problemowe);
-burza mózgów, gry dydaktyczne
c - metody waloryzacyjne(eksponujące)
-metody ekspresyjne.

W procesie nauczania i uczenia się metody edukacji wspierane są przez odpowiednio dobrane formy pracy i środki dydaktyczne.
Formą organizacyjną pracy uczniów jest praca grupowa(jednolita i zróżnicowana).
Formą pośrednią między działaniem indywidualnym, a zespołowym jest binarne uczenie się(współdziałanie w parach podczas uczenia się).
Każde z zajęć wymaga odpowiednich środków dydaktycznych;
A - techniczne(słuchowe, wzrokowe....)
• Loteryjka instrumentów muzycznych, służy do rozpoznawania odgłosów instrumentów muzycznych
• Lotto dźwiękowe Plum, tematy dźwiękowe - to zestaw do rozwijania percepcji słuchowej, odgłosy z otoczenia.
• programy komputerowe
B - konwencjonalne(podręczniki, pomoce graficzne, modele).
-WYDAWNICTWA MUZYCZNE
• ,,Rozśpiewany świat”(praca zbiorowa)
• ,,Nowe rytmy”(R. Przyborowska- Wyninko)
• ,,Inscenizacje w nauczaniu zintegrowanym” (E. Drzat, I. Skibińska- Czechowicz)
-Alfabetyczne układanki
-Domina sylabowe(te same sylaby mogą tworzyć różne wyrazy)
-Domina obrazkowo- sylabowe(wyrazowe)
-Ruchomy alfabet( karty z rysunkami i literami, własny zestaw pomocy ,,Od obrazka do słowa” Rodak)
-własny zestaw liter alfabetu ,,W jakim zwierzaku ukryła się literka?”)
-własny zestaw ,,Loteryjki sylabowe” Z. Handzel(pomoc w nauce czytania, pisania , do pracy z dziećmi z dysfazją, alalią)
- rebusy obrazkowe(plansze, zbiór własny z czasopism oraz zbiór rebusów komputerowych)
- zbiór własny obrazków o różnorodnej tematyce(dzieci, kolory, owoce, warzywa, ubiór, przedmioty, zwierzaki
-zestaw obrazków ,,Mówiące buzie”
-zestaw Paleta, PUS
-książki obrazkowe, encyklopedie dla dzieci
-zestaw gier dydaktycznych( Grana- ,,Tęcza- gra w kolory”,,,Memory”,,,Gacek”,,,Sombrero czy melonik ?”,,Farmer”)
-inne gry firmy Jawo, Trefl
-zestaw integracji sensomotorycznej

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA I SPOSOBY ICH SPRAWDZANIA
EWALUACJA PROGRAMU AUTORSKIEGO.

Logopedyczny proces wspomagania rozwoju trwa od okresu grupy zerowej do klasy drugiej(w szczególnych przypadkach aż do klasy trzeciej),
w niektórych przypadkach należy spodziewać się efektów po kilku tygodniach. Po cyklu zajęć prowadzonych systematycznie i z odpowiednią częstotliwością (zajęcia powinny odbywać się przynajmniej dwa razy w tygodniu, przy współpracy z wychowawcą i rodzicami) możemy zakładać, że: rozwój mowy dziecka ulegnie przyspieszeniu, a tym samym zostaną skorygowane nieprawidłowo funkcjonujące inne czynności( umysłowe i motoryczne).
Najlepszym miernikiem będzie jednak obserwacja funkcjonowania dziecka w szkole. Naszym celem była pomoc w przyspieszeniu rozwoju, skorygowaniu nieprawidłowości w wymowie. Uczeń lepiej się komunikuje przez co ma większą motywację do nauki, a więc poziom jego funkcjonowania poprawił się w widoczny sposób.
Zanim dokonam wniosków końcowych muszę zebrać informacje , czyli podstawowy materiał do interpretacji- informacja potoczna, uzyskiwana od nauczycieli, uczniów i ich rodziców;
Będzie dotyczyła rozwoju ucznia oraz wartości wprowadzonej innowacji(Arkusz ewaluacji programu nauczania dla rodziców, nauczycieli i uczniów).
- informacja opisowa, obejmująca dokładną charakterystykę wprowadzonego programu autorskiego, a będąca nową bazą danych jakościowych, które objaśniają wyniki pomiaru i mogą być podstawa nowych hipotez o zależnościach.
- informacja badawcza, uzyskiwana w warunkach, w których poszukiwana zależność może być potwierdzona lub zaprzeczona (B.. Niemierko).Będzie to analiza osiągnięć uczniów.

Ankieta dla dzieci
Opracowała E. Trzeszan
Zaznacz na modelu( rybi szkielet),czy ci się podobało na zajęciach, czy też nie.

ROZKŁAD MATERIAŁU

Rodzaje ćwiczeń, ich cel, sposoby realizacji, pomoce i materiały oraz przykłady, konspekty, scenariusze zajęć ilustrują ideę wiodącą programu, mają za zadanie sprawnie organizować proces uczenia się mowy.
Rozkład materiału zawarty jest w czterech obszarach:

1. Obszar integracyjny (tworzeniu własnego ,,ja”, integracja grupy)
• Scenariusze:
-,,Zabawy integrujące grupę w terapii pedagogicznej”
-,,Zabawy integrujące grupę-wykorzystanie propozycji zabaw ze szkolenia w CEN-Praca z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi”
-,,Zabawy dla grup wg I.Griesbecka”
-,,Scenki dramowe inspirowane lekturą”
- Scenariusz zajęć polisensorycznych ,,Kot Bazyli”
- ,,Doskonalenie ćwiczeń oddechowych w terapii mowy”.
-,,Ćwiczenia narządów mowy w terapii logopedycznej”
- ,,Zabawy usprawniające artykulację w terapii mowy”
• Inne:
-,,Relaksacja wg Jacobsona dla dzieci”(autor W.Pitak)
-,,Relaksacja oddychanie dynamiczne”(autor W.Pitak)
-,,Relaksacja wg Wintreberta dla dzieci”(autor W.Pitak)
-A.Iwanowska, C.Januszek, M.Łozińska ,,Program psychoedukacyjny dla dzieci 7-10-letnich doskonalący sprawność językową”(-obszar 1-Postrzeganie siebie i rozumienie uczuć, obszar 2-Współdziałanie i uczestnictwo w grupie, obszar 3-Sposoby radzenia sobie w sytuacjach trudnych)

2. Obszar ruchowy( rozwijanie ogólnej sprawności ruchowej
i sprawności manualnej)
• Scenariusze
-,,Opracowanie piosenki ,,Śniadanie Smoka Loka”(metoda dobrego startu)
-,,Metoda dr P.Dennisona w pracy z dziećmi-propozycje ćwiczeń”
• Inne:
-,,Kot Bazyli”(metoda polisensoryczna)
- Zbiory zabaw w książce ,,Metoda W.Sherborne”
-,,Ćwiczenia służące doskonaleniu rozwoju ruchowego-zeszyt nr 5 MAC”

3. Obszar orientacyjny( funkcji wzrokowej i orientacji przestrzennej)
• Scenariusze
-,,Usprawnianie analizatora wzrokowego i słuchowego w zakresie analizy i syntezy sylabowej”
-,,Zabawy z klockami LOGO-utrwalanie znajomości liter”(metoda prof. B. Racławskiego)

4. Obszar umysłowy( ogólnych funkcji umysłowych).
• Scenariusze
-,,Doskonalenie umiejętności czytania i pisania w oparciu o metodę sylabową”
-,,Zabawy w nauce czytania i pisania. Wykorzystanie metody M. Montessori”
-,,Zabawy M.Montessorii w nauce liczenia”
-,,Ćwiczenia usprawniające percepcję wzrokowo- słuchową: wyróżnianie samogłosek w nagłosie, śródgłosie i wygłosie”
-,,Poznajemy samogłoski”(program multimedialny ,,Klik uczy czytać”)
-,,Spotkanie z Klikiem”
-,,Utrwalenie poprawnej wymowy i pisowni wybranych samogłosek”(program komputerowy ABC z Reksiem)
-,,Utrwalanie prawidłowej artykulacji głosek szeregu szumiącego w zabawach językowych”
-,,Propozycje zabaw KLANZY(Bawimy się słowami)w pracy terapeuty i nauczyciela”(metody aktywizujące)
-,,Zestaw zabaw dydaktycznych usprawniających zaburzone funkcje”
-,,Przyjaciele z przedszkola Szymek i Sylwia-utrwalenie wymowy głoski sz”
• Inne:
-,,Logopedia”-multimedialne oprogramowanie do diagnozy i terapii.
-J. Graba, R. Sprawka ,,Trening słuchu-ćwiczenia rozwijające percepcję słuchową u dzieci”
-A. Mrowiec ,,Zabawy słuchowe u uczniów klas O, I-III”
-R. Sprawka ,,Logopedyczne zabawy grupowe”

BIBLIOGRAFIA
1. Aebli R. ,,Dydaktyka psychologiczna” W-wa, 1982 PWN
2. Backer S.M. ,,Rozwój psychiczny dziecka”, Gdańsk 1994, GWP
3. Bartkowiak Z.,,Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania”, W-wa
1989 WSiP
4. Bartkowska T. ,,Rozwój wymowy dzieci przedszkolnych”, W- wa 1968
PZW
5. Bogdanowicz M.,,Psychologia kliniczna dziecka w wieku przed-
szkolnym ‘’ W-wa 1991
6. Bogdanowicz M.,, Metoda dobrego Startu” ,W-wa 1989 WSiP
7. Donaldson M. ,,Myślenie dzieci”1986 PWN W-wa
8. Filipczuk H. ,,Rodzice i dzieci w młodszym wieku szkolnym, W-wa 1989, NK
9. Gałkowski T. ,Jastrzębowska G. ,,Logopedia”Opole 2001
10. Jastrząb J. ,,Toruńska Szkoła Terapeutyczna”AKAPIT 1997 Toruń
11. Jurkowski A. ,,Ontogeneza mowy i myślenia”
W-wa 1975 WSiP
12. Kalinowski A. ,,Mamo, tato- bawcie się z nami” NK 1987 W- wa
13. Kielar- Turska M. ,,Jak pomagać dziecku w poznawaniu swiata?”WSiP1992 W-wa
14. Kilińska E. ,,Ćwiczenia logorytmiczne” Glottispol 1993 Gdańsk
15. Kloppel R. ,,Rytmika w wychowaniu i terapii.Rozpoznawanie i korygowanie zaburzeń w zachowaniu dzieci” PnO 1995 W-wa
16. Lewis D. ,, Jak wychowywać zdolne dziecko” WSiP 1988 W-wa
17. Lovenfeld V. Briittain W.,,Twórczość, a rozwój umysłowy dziecka”PWN 1977 W-wa
18.Łuria A. ,,Podstawy neuropsychologii’ 1976 W- wa
19.Maas V. F. ,,Uczenie się przez zmysły”WSiP 1988 W-wa
20.Mihilewicz. S ,,Aktualne problemy wspomagania rozwoju dzieci niepełnosprawnych" Impuls Kraków 2000
21.Piaget J. ,,Mowa i myslenie dziecka” PWN 1992 W-wa
22.Piaget J.,, Narodziny inteligencji dziecka”PWN 1966 W-wa
23.Przybysz- Piwkowa ,,Jak pomóc dziecku w komunikacji werbalnej w poznaniu morfologii języka”Gdańsk 1996
24.Racławski B. ,,Opieka logopedyczna od poczęcia” Gdańsk Gllotispol 1989
25.Racławski B. ,, Słuch fonemowy i fonetyczny” Gdańsk 1990
26.Racławski B. ,,Poradnik fonetyczny dla nauczycieli” Gdańsk 1989
27.Styczek I. ,,Logopedia”W-wa 1980 PWN
28.Winnicott D. W. ,,Rozmawiając rodzicami” WABW-wa 1993Ziemski S. ,,Problemy dobrej diagnozy” W-wa 1973

ZAŁĄCZNIKI

I. Obszar integracyjny(tworzenie własnego ,,ja”, integracja grupy)
1.,,Zabawy integrujące grupę w terapii pedagogicznej”
2.,,Zabawy integrujące grupę-wykorzystanie propozycji zabaw ze szkolenia w CEN-Praca z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi”
3.,,Zabawy dla grup wg I.Griesbecka”
4.,,Scenki dramowe inspirowane lekturą”
5.Scenariusz zajęć polisensorycznych ,,Kot Bazyli”
6.,,Doskonalenie ćwiczeń oddechowych w terapii mowy”.
7.,,Ćwiczenia narządów mowy w terapii logopedycznej”
8.,,Zabawy usprawniające artykulację w terapii mowy”
9.,,Relaksacja wg Jacobsona dla dzieci”(autor W.Pitak)
10.,,Relaksacja oddychanie dynamiczne”(autor W.Pitak)
11.,,Relaksacja wg Wintreberta dla dzieci”(autor W.Pitak)

II. Obszar ruchowy( rozwijanie ogólnej sprawności ruchowej
i sprawności manualnej)
1.Konspekt zajęć ,,Opracowanie piosenki ,,Śniadanie Smoka Loka”
(metoda dobrego startu)
2.,,Metoda dr P. Dennisona w pracy z dziećmi-propozycje ćwiczeń”
3.,,Kot Bazyli”(metoda polisensoryczna)
4.Zbiory zabaw w książce ,,Metoda W.Sherborne”
5.,,Ćwiczenia służące doskonaleniu rozwoju ruchowego-zeszyt nr 5 MAC”

III. Obszar orientacyjny( funkcji wzrokowej i orientacji przestrzennej)
1.,,Usprawnianie analizatora wzrokowego i słuchowego w zakresie analizy i syntezy sylabowej”
2.,,Zabawy z klockami LOGO-utrwalanie znajomości liter”(metoda prof.B.Racławskiego)
3.,,Ćwiczenia kształtujące percepcję wzrokowo-słuchową w oparciu o materiał wyrazowo- zdaniowy-wyrazy z H”

IV. Obszar umysłowy( ogólnych funkcji umysłowych).
1.,,Doskonalenie umiejętności czytania i pisania w oparciu o metodę sylabową.
2.,,Zabawy w nauce czytania i pisania. Wykorzystanie metody M.Montessori”
3.,,Zabawy M.Montessorii w nauce liczenia”
4.,,Ćwiczenia usprawniające percepcję wzrokowo-słuchową: wyróżnianie samogłosek w nagłosie, śródgłosie i wygłosie”
5.,,Poznajemy samogłoski”(program multimedialny,,Klik uczy czytać”)
6.,,Spotkanie z Klikiem”
7.,,Utrwalenie poprawnej wymowy i pisowni wybranych samogłosek”(program komputerowy ABC z Reksiem)
8.,,Utrwalanie prawidłowej artykulacji głosek szeregu szumiącego w zabawach językowych”
9.,,Propozycje zabaw KLANZY(Bawimy się słowami)w pracy terapeuty i nauczyciela”(metody aktywizujące)
10.,,Zestaw zabaw dydaktycznych usprawniających zaburzone funkcje”
11.,,Przyjaciele z przedszkola Szymek i Sylwia-utrwalenie wymowy głoski sz”

Ewa Trzeszan-logopeda

W jaki sposób wspomagam rozwój dzieci w zakresie ich indywidualnej sytuacji-działania
(na podstawie przypadku Wiktora D, gr 8)

W celu wsparcia indywidualnych potrzeb rozwojowych i psychofizycznych dzieci we wrześniu i październiku przeprowadziłam badania przesiewowe w oparciu o obserwację całościowego rozwoju dziecka. Swoje spostrzeżenia skonsultowałam z nauczycielami, Dyrektorami i rodzicami dziecka. Dla dzieci z trudnościami rozwojowymi zorganizowano pomoc w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju ( wspólnie z Dyrektorem ustalenie form Pomocy-Psychologicznej , okresu pomocy, wymiaru godzin0.

A. Zajęcia logopedyczne w zakresie wczesnego wspomagania rozwoju obejmują
a) dzieci z orzeczeniami o niepełnosprawności

Antonina Nosowska -orzeczenie o niepełnosprawności 03-L (nie słyszy od urodzenia, implant)

b) dzieci z opiniami o WWR wydanymi przez PPP nr1 oraz Poradnię Pegaz

P. Tymoteusz(ur 2012,gr 1)
K. Oliwia(ur 2012, gr 2)
B. Jakub(ur.2012,gr 2)
L. Maria(ur 2012 gr 3)
Dż. Kinga(ur 2011,gr 5)
L. Zuzanna(ur.2011,gr 5)
N. Antonina(ur 2011,gr 4)
D. Wiktor(ur.2010 ,gr 8)
K. Filip(ur.2010 ,gr 8)
S. Kacper (ur 2010,gr 6)
S. Brunon(ur.2010 ,gr 8)
I. Aleksander(ur 2010,gr 7)
S. Amelia(ur 2010, gr 7)

B. Zajęcia logopedyczne w zakresie Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej obejmują
dzieci z rocznika 2010(58 osób)

Grupa 6
Lista osób biorących udział w zajęciach logopedycznych rocznik 2010-19 osób
Grupa 7
Lista osób biorących udział w zajęciach logopedycznych 19 osób

Grupa 8
Lista osób biorących udział w zajęciach logopedycznych 19 osób

Moje szczegółowe działania to:

• wykonanie diagnoz dla rodziców, nauczycieli
• opracowanie dokumentacji z zakresu Pomocy-Psychologicznej oraz WWR dzieci (programy zbiorowe i indywidualne , plan i harmonogram pracy)
• prowadzenie zajęć logopedycznych oraz porad i konsultacji dla rodziców w zakresie stymulacji rozwoju mowy dzieci i eliminowania zaburzeń,
• podejmowanie działań profilaktycznych zapobiegających powstawaniu zaburzeń komunikacji językowej we współpracy z rodzicami dzieci oraz zamieszczanie na tablicy informacyjnej cyklu ,,Wiadomości dla Rodziców w zakresie wspierania rozwoju dzieci”, informowanie o działalności i diagnozowaniu dzieci w : PPP nr 1,Pegaz,Przychodni Zdrowia Orłowo, OWI, Medicus, Akademia Medyczna, Ośrodek Autyzmu, innych specjalistów (laryngolog, ortodonta, foniatra, surdologopeda....)
• wspieranie nauczycieli, i innych specjalistów(psycholog, terapeuci pedagogiczni) w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej
• kontynuowanie współpracy z Zakładem Logopedii UG, UG (szkolenia, konferencje)
• dostosowywanie szkoleń wzbogacających warsztat pracy
• propagowanie Akcji Kampanii Zdrowia Emocjonalnego CPCD ( Urodziny Kubusia Puchatka, Dzień Pluszowego Misia, Program Nauczania Wartości I. Koźmińskiej, Dzień Książki)
• promowanie edukacji przedszkolnej w środowisku, rozwijanie wyobraźni i inwencji twórczej dziecka poprzez propagowanie konkursów, kontynuowanie współpracy z Wydawnictwem Komlogo (Ogólnopolski Konkurs logopedyczno- plastyczny ,,Piotruś Pan”, ,,Szafa Sabiny”)
• dbanie o wygląd gabinetu logopedycznego (naklejki przestrzenne)
• samodoskonalenie w zakresie WWR pod kątem neurologopedycznym

Na przykładzie Wiktora D przedstawię, w jaki sposób wspomagam rozwój dziecka w zakresie jego indywidualnej sytuacji.
Wiktor od września 2014 uczęszcza do naszego Przedszkola. We wrześniu przeprowadziłam przesiewowe badanie mowy, w wyniku którego zdiagnozowałam mowę wczesno dziecięcą oraz obniżone napięcie mięśniowe całego ciała, w tym narządów artykulacyjnych., niezbędne do prawidłowej artykulacji głosek l, r, szeregu szumiącego ,głosek szeregu syczącego (s, z, c, dz- seplenienie między zębowe) oraz głoski ,, w”. Zaleciłam konsultacje laryngologiczne i ortodontyczne. Skonsultowałam się z mamą dziecka. Z wywiadu z mamą wynikało, iż Wiktor miał opóźniony rozwój mowy oraz był objęty opieka Ośrodka Wczesnej Interwencji ze względu na wrodzoną hipotonię mięśniową.
W związku z tym zaleciłam objęcie dziecka WWR, po uprzednim badaniu w PPP nr 1. W wyniku tych działań Wiktorowi przyznano WWR dnia 15.10.2015 roku
Wspólnie, w ramach pracy Zespołu WWR na terenie placówki zorganizowaliśmy odpowiednie formy pomocy dziecku i rodzinie. Rodzice podpisali Umowę Współpracy i zobowiązali się do systematycznych konsultacji oraz dodatkowej pracy z dzieckiem w domu.(polecono odpowiednie pozycje książkowe, zademonstrowano układ artykulatorów zaburzonych głosek i ich wywołanie podczas konsultacji). Wiktor został objęty terapią logopedyczną w celu skorygowania występujących nieprawidłowości artykulacyjnych oraz słuchu fonemowego. Organizacja terapii logopedycznej w ramach wczesnego wspomagania obejmuje zajęcia 2 razy w tygodniu po 30 minut. Są to zajęcia grupowe, w miarę możliwości indywidualne.

Działania w zakresie ogólnego rozwoju dziecka:

Zachęciłam rodziców do zajęć z zakresu motoryki dużej poprzez wskazanie zajęć na basenie, innego sportu(piłka, rower, karate).
Rodzice skonsultowali się z laryngologiem(polecony dr. Piotrowski- wycięcie migdała 04.2016)oraz wzięli udział w zajęciach sportowych(basen- częste infekcje dróg oddechowych, karate).
W 2016 po konsultacjach w kwietniu, poleciłam zbadanie zatok ze względu na infekcyjny, silny katar i zmieniony zatokowo głos dziecka. Po wycięciu migdała zaleciłam ćwiczenia oddechowe, mające na celu wyeliminowanie toru ustnego, a przejście na tor nosowy, co ma zmienić całą postawę dziecka(napięcie posturalne ciała).
Rodzice wywiązują się ze swoich obowiązków, chętnie współpracują.

W procesie terapeutycznym pojawiły się problemy w zachowaniu dziecka podczas pracy w grupie oraz ogólne. Poleciłam skontaktowanie się z psychologiem z PPP, a w 2015 z psychologiem na placówce. Zasugerowałam jasne stawianie granic i spędzanie wolnego czasu tylko z Wiktorem(młodsze rodzeństwo).W 2016 poprawa zachowań emocjonalnych.

Napisałam Indywidualny program WWR , w którym zawarłam: harmonogram spotkań, kierunki działań WWR dziecka i jego rodziny. Z programem zapoznałam dyrektorów ,nauczycieli i rodziców dziecka.

Działania wspomagające dziecko to:

DZIAŁANIA LOGOPEDYCZNE

1.Stymulowanie rozwoju mowy oraz korygowanie występujących zaburzeń.

A)Doskonalenie rozumienia mowy biernej

B)Rozwijanie mowy czynnej:
a) usprawnianie narządów artykulacyjnych
b) wzmacnianie funkcji słuchowych
c) wzmacnianie funkcji oddechowych
d)korygowanie nieprawidłowości

C).Porozumiewanie się z otoczeniem w najpełniejszy sposób.

DZIAŁANIA TERAPEUTYCZNO-PEDAGOGICZNE na bazie logopedycznej

1.Rozwijanie procesów poznawczych:

A. Doskonalenie percepcji wzrokowej

B. Doskonalenie percepcji słuchowej

C. Rozwijanie orientacji w schemacie ciała i w przestrzeni

D. Rozwijanie procesów myślenia

2.Rozwijanie sprawności ruchowej ze zwróceniem uwagi na stronność ciała (Kinezjologia Edukacyjna dr P. Dennisona)
A. Doskonalenie motoryki dużej
B Rozwijanie sprawności manualne
C. Kształtowanie koordynacji wzrokowo – ruchowej
D. Rozwijanie czynności samoobsługowych

ROZWÓJ SPOŁECZNO-EMOCJONALNY

1.Wspomaganie rozwoju emocjonalnego
2.Kształtowanie pozytywnego obrazu własnej osoby
3.Rozwijanie zachowań społecznych.

Wnioski z aktualnego stanu rozwoju Wiktora.:

W kwietniu nastąpił znaczy postęp w zakresie realizacji głoski ,,L” oraz szeregu szumiącego, syczącego. Chłopiec chętnie bierze udział w zajęciach logopedycznych, ma bardzo dobrą koncentrację uwagi(rozprasza się w grupie),spostrzegawczość wzrokową, na dobrym poziomie ogólne myślenie i wykonywanie zadań. Poprawnie trzyma narzędzie pisarskie, lubi rysować ma zdolności plastyczne.( udział w Ogólnopolskim Konkursie logopedyczno-plastycznym ,,Karty Piotrusia Pana”) W zakresie sfery emocjonalno-społecznej trwa współpraca z nauczycielkami grupy oraz rodzicami(stawianie jasnych granic).
W kontakcie indywidualnym potrafi się poprawnie, kulturalnie zachowywać.

Zadania planowane w zakresie sfery najbliższego rozwoju:
Utrwalanie wymowy głosek szumiących i syczących w zdaniach, wywoływanie głoski r.
Wzmacnianie pozytywnych stron dziecka(inteligencja, zdolności plastyczne)w celu redukowania niepoprawnych zachowań społecznych.
Motywowanie do ćwiczeń artykulacyjnych poprzez dobra zabawę i uznanie.
Współpraca z rodzina i nauczycielami.

W swojej pracy wykorzystuję nowoczesne metody(Integracja sensoryczna.
Kinezjologia Edukacyjna Dennisona, muzykoterapia, bajkoterapia, elementy teatralne, dramy)
Pracuję z pomocami tradycyjnymi oraz programami multimedialnymi:
Mówiące obrazki, Logopedia. celu podniesienia atrakcyjności zajęć zamówiono program ,,Wspomaganie rozwoju”.
Wiktor bierze udział w ogólnopolskich konkursach logopedyczno-plastycznych, posiada zdolności plastyczno-konstrukcyjne.

Działania z zakresu sfery emocjonalnej:

- wprowadzanie umów dotyczących zasad zachowywania się dzieci w sali
- zawieranie umów między dziećmi i nauczycielami;
- tworzenie obrazkowo-opisowych kodeksów zachowań, wieszanych w widocznych dla dzieci miejscach;
- prowadzenie pogadanek, rozmów z całą grupą, małymi grupami i indywidualnymi;
- analizowanie i ocenianie z dziećmi zachowań właściwych i niewłaściwych;
- czytanie dzieciom książek, wierszy i opowiadań, organizowanie teatrzyków, scenek rodzajowych, dramowych w przedszkolnych teatrzykach grupowych promujących właściwe zachowanie i pokazujące zachowania niepożądane;

SPIS TREŚCI

1.WSTĘP
2.CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
3.CELE PROGRAMU
4.WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU
5.TREŚCI PROGRAMU
6.PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW
7.METODY, FORMY, ŚRODKI W REALIZACJI PROGRAMU AUTORSKIEGO
8.PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA I SPOSOBY ICH SPRAWDZANIA
9.EWALUACJA PROGRAMU AUTORSKIEGO.
10.ROZKŁAD MATERIAŁU
11.BIBLIOGRAFIA
12.ZAŁĄCZNIKI