PSO z matematyki

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA
UCZNIÓW ZESPOŁU SZKÓŁ W STRACHOSŁAWIU
- MATEMATYKA -

I. ZASADY OGÓLNE

1. Przedmiotowy System Oceniania z matematyki jest zgodny z Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania obowiązującymi w Zespole Szkół w Strachosławiu.
2. Nauczyciel na początku roku szkolnego zapoznaje uczniów z obowiązującym programem nauczania, uwzględniającym profil i specyfikę klasy.
3. Nauczyciel informuje uczniów i ich rodziców (prawnych opiekunów) o wymaganiach edukacyjnych, sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych oraz warunkach i trybie uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej ocenie klasyfikacyjnej.
4. Uczeń ma prawo 3 - krotnie zgłosić przed lekcją swoje nieprzygotowanie do zajęć w ciągu semestru. Jeżeli uczeń wykorzystał wszystkie nieprzygotowania, za każde następne otrzymuje ocenę niedostateczną.
5. Oceny są jawne zarówno dla ucznia jak i jego rodziców (prawnych opiekunów).
6. Sprawdzone i ocenione prace pisemne uczeń i jego rodzice otrzymują do wglądu na terenie szkoły.
7. Na prośbę ucznia lub jego rodziców nauczyciel powinien krótko uzasadnić wystawioną ocenę.
8. Nauczyciel przechowuje prace klasowe uczniów do końca roku szkolnego.
9. Uczeń może poprawić każdą ocenę niedostateczną z zadania klasowego na wyższą.
10. Każdą ocenę niedostateczną z zadania klasowego uczeń może poprawić tylko raz w terminie wyznaczonym przez nauczyciela, jednak nie dłuższym niż 2 tygodnie od otrzymania oceny.
11. Uczeń nieobecny na zadaniu klasowym z przyczyn usprawiedliwionych może je napisać w terminie uzgodnionym z nauczycielem.
12. Z pracy klasowej uczeń może otrzymać ocenę celującą po wykonaniu dodatkowego zadania o podwyższonym stopniu trudności.
13. Ściąganie, korzystanie z niedozwolonych pomocy w czasie prac pisemnych jest równoznaczne z wystawieniem uczniowi oceny niedostatecznej za tę pracę.
14. Uczeń ma obowiązek prowadzić zeszyt przedmiotowy, w którym powinny znajdować się wszystkie notatki i prace domowe; zeszyt powinien być prowadzony starannie.
15. Uczeń ma obowiązek przychodzić na zajęcia punktualnie, być przygotowanym, brać czynny udział w zajęciach oraz nie przeszkadzać kolegom i nauczycielowi.
16. Ocena końcowa wystawiana jest na podstawie ocen cząstkowych ucznia, jednak nie jest średnią arytmetyczną tych ocen. Priorytetowo będą traktowane oceny z zadań klasowych oraz testów.
17. Udział w konkursach, olimpiadach może przyczynić się do podniesienia oceny z przedmiotu.
18. Niemożliwe jest zaliczenie całości materiału pod koniec semestru (wyjątkiem może być trwająca ponad miesiąc, ciągła usprawiedliwiona nieobecność ucznia w szkole).
19. Każdy uczeń oceniany jest na bieżąco, rytmicznie i zgodnie z zasadami sprawiedliwości.
20. Przy ocenianiu nauczyciel uwzględnia indywidualne możliwości intelektualne ucznia.
21. Uczeń zostaje nieklasyfikowany w przypadku opuszczenia co najmniej 50% zajęć edukacyjnych.
22. O zagrożeniu oceną niedostateczną nauczyciel informuje ucznia, oraz wychowawcę klasy na miesiąc przed klasyfikacją.
23. Uczeń, który uzyskał na koniec I semestru ocenę niedostateczną, ma obowiązek zaliczyć materiał I semestru do dnia 31 marca danego roku szkolnego. W tym celu otrzymuje w formie pisemnej od nauczyciela uczącego (w terminie do 2 tygodni od daty rady klasyfikacyjnej) wymagania, na podstawie których będzie mógł zaliczyć I semestr.

II. WYMAGANIA EDUKACYJNE

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:
- nie opanował niezbędnego minimum podstawowych wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania przedmiotu w danej klasie,
- posiada braki w wiadomościach uniemożliwiają dalsze zdobywanie wiedzy z tego przedmiotu,
- nie rozróżnia terminów matematycznych,
- nie stosuje zasad rachunku arytmetycznego,
- nie jest w stanie rozwiązać elementarnych zadań nawet przy pomocy nauczyciela.
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
- ma braki w opanowaniu minimum z podstawy programowej,
- rozwiązuje zadania podstawowe, o niewielkim stopniu trudności,
- zna metody rozwiązywania zadań i algorytmy służące do rozwiązywania zadań standardowych,
- może mieć trudności z „całościowym" opanowaniem podstawy programowej w danym semestrze, czyli potrafi sobie przyswoić materiał jedynie działami programu w pewnych okresach czasowych,
- rozwiązuje często przy dużej pomocy nauczyciela zadania typowe o niewielkim stopniu trudności,
- braki w opanowaniu obowiązkowych treści z podstawy programowej nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowych wiadomości z danego przedmiotu w ciągu dalszej nauki.
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
- opanował podstawowe treści programowe, które umożliwiają postępy w dalszej nauce,
- stosuje zasady rachunku arytmetycznego,
- niedokładnie zapisuje treści, zadania (robi błędy w zapisie),
- rozwiązuje zadania przy pomocy nauczyciela,
- zna i stosuje pojęcia matematyczne,
- dostatecznie posługuje się językiem matematycznym,
- zna metody rozwiązywania zadań,
- zna i umie stosować algorytmy pomagające w układaniu planu rozwiązania zadania,
- potrafi naśladować podane rozwiązanie w analogicznej sytuacji,
- potrafi stawiać sobie pytania pomagające zrozumieć treść zadania,
- umie dokonać analizy danych w zadaniu,
- umie samodzielnie rozwiązywać zadania typowe o średnim stopniu trudności,
- opanował „całościowo" treści podstawy programowej w stopniu zadawalającym.
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
- nie opanował w pełni wiadomości określonych programem nauczania,
- samodzielnie rozwiązuje zadania, w których należy stosować poznaną teorię,
- stosuje twierdzenia, definicje,
- poprawnie wykonuje rachunek arytmetyczny,
- zna i potrafi operować pojęciami matematycznymi,
- potrafi korzystać z definicji,
- zna metody rozwiązywania zadań,
- zna metody pomagające w efektywnym wykonaniu planu rozwiązania zadania,
- rozwiązuje typowe zadania, w tym zadania złożone, łączące wiadomości z kilku działów programu,
- umie samodzielnie rozwiązywać zadania, opisując przyjęty plan rozwiązania,
- umie rozwiązywać zadania, których tekst nie sugeruje od razu metody rozwiązywania,
- sprawdza czy otrzymany wynik ma sens, czy rozumowanie jest prawidłowe,
- aktywnie uczestniczy w lekcjach, systematycznie pracuje,
- umie korzystać z tekstu matematycznego znajdującego się w podręcznikach szkolnych,
- poprawnie stosuje wiadomości, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania teoretyczne i praktyczne.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
- opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania w danej klasie,
- zna i sprawnie posługuje się wszystkimi pojęciami z zakresu realizowanego programu,
- poprawnie wykorzystuje pełen zakres wiedzy,
- potrafi wykorzystać analogię i uogólnianie do definiowania pojęć,
- zna metody pomagające w przeprowadzeniu analizy rozwiązania zadania,
- umie skutecznie poszukiwać metody rozwiązywania nowych zadań o większym stopniu trudności,
- umie analizować i doskonalić swoje rozwiązanie,
- umie rozwiązywać trudniejsze zadania złożone, w tym tekstowe wymagające stosowania matematyki w innych dziedzinach,
- poszukuje innych sposobów rozwiązania tego samego zadania, analizuje istnienie i liczbę rozwiązań zadania,
- sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, rozwiązuje samodzielnie problemy matematyczne,
- potrafi zastosować posiadaną wiedzę do rozwiązywania zadań i problemów w nowych sytuacjach.
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
- twórczo i samodzielne rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania,
- zna i potrafi operować pojęciami matematycznymi oraz twierdzeniami spoza obowiązkowego programu,
- potrafi rozwiązywać zadania spoza obowiązującego programu,
- samodzielnie i sprawnie posługuje się wiedzą dla celów teoretycznych i praktycznych,
- potrafi zdobyte wiadomości powiązać ze sobą w logiczną całość,
- uczestniczy i osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach matematycznych,
- biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami,
- proponuje nietypowe rozwiązania,
- posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania w danej klasie.

III. POMIAR DYDAKTYCZNY

1. Przedmiotem oceny są:
-wiadomości i umiejętności (zgodnie z wymaganiami edukacyjnymi wynikającymi z podstawy programowej i realizowanych programów nauczania),
- aktywność i zaangażowanie,
- wkład pracy,
- przygotowanie do lekcji,
- twórcza praca uczniów,
- praca na zajęciach pozalekcyjnych,

2. Pomiar osiągnięć odbywa się za pomocą następujących narzędzi:
- zadania klasowe,
- kartkówki, testy,
- odpowiedzi ustne,
- prace domowe,
- zadania dodatkowe, długoterminowe
- wykonywanie pomocy dydaktycznych,
- udział w konkursach przedmiotowych,
- obserwacja ucznia: przygotowanie do lekcji, aktywność podczas lekcji, praca w grupie.

3. Formy sprawdzania osiągnięć edukacyjnych:
a) prace pisemne:
- zadania klasowe – obejmujące szerszy zakres materiału, trwające całą jednostkę lekcyjną (powinny być zapowiedziane z co najmniej dwutygodniowym wyprzedzeniem),
- kartkówki – krótkie prace kontrolne z wiadomości trzech ostatnich lekcji trwające do 15 minut z przerabianego materiału lub pracy domowej (kartkówki nie muszą być zapowiadane i nie mogą być poprawiane),
- testy – uwzględniające różne formy zadań,
- prace domowe – prace wykonane w domu o większym stopniu trudności,
b) ustne odpowiedzi ucznia – sprawdzenie wiadomości i umiejętności w formie ustnej odpowiedzi,
c) prace praktyczne – np. wykonywanie pomocy dydaktycznych,
d) prace projektowe – prace długoterminowe wykonane samodzielnie lub pod kierunkiem nauczyciela,
e) udział w konkursach i olimpiadach matematycznych,
f) aktywność na lekcji,
g) zeszyt przedmiotowy – zawartość tematyczna, estetyka,
h) wysiłek wkładany w wywiązywanie się z obowiązków przedmiotowych.

4. Kryteria oceny prac pisemnych z matematyki.

Oceny za zadania klasowe, kartkówki i testy ustala nauczyciel procentowo:

0 % - 29,99 % punktów ocena niedostateczna - 1
30 % - 49,99 % punktów ocena dopuszczająca - 2
50 % - 74,99 % punktów ocena dostateczna - 3
75 % - 90,99 % punktów ocena dobra - 4
91 % - 100 % punktów ocena bardzo dobra - 5
100% punktów (91 % i zad. dodatkowe) ocena celująca - 6

5. Kryteria oceny wypowiedzi ustnych:

Ocena ustnej odpowiedzi zależy od wybranego poziomu wymagań. Każda ocena może być podwyższona w zależności od:
- zawartości rzeczowej odpowiedzi,
- stosowania języka matematycznego,
- sposobu prezentacji (umiejętności formułowania myśli),
- argumentacji – wyrażania sądów, uzasadniania,

6. Kryteria oceny pracy domowej.
Ocena pracy domowej może być podwyższona w zależności od sposobu rozwiązania, systematyczności i estetyki.

7. Ocenianie innych form aktywności.
Na lekcjach matematyki oceniane są następujące obszary aktywności ucznia:
1. rozumienie pojęć matematycznych i znajomość ich definicji,
2. znajomość i stosowanie poznanych twierdzeń,
3. prowadzenie rozumowań,
4. rozwiązywanie zadań z wykorzystaniem poznanych metod,
5. posługiwanie się symboliką i językiem matematyki adekwatnym do danego etapu kształcenia,
6. analizowanie tekstów w stylu matematycznym,
7. prezentowanie wyników swojej pracy w różnych formach,
8. aktywność na lekcjach, praca w grupach i własny wkład pracy ucznia.

Aktywność na lekcji - częste zgłaszanie się na lekcji i udzielanie prawidłowych odpowiedzi nagradzane jest plusem, za pięć nagromadzonych „+” uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą.
Aktywność poza lekcjami matematyki - udział w konkursie, olimpiadzie i dobre wyniki lub awans do wyższego etapu – ocena cząstkowa celująca.

IV. DOSTOSOWANIE PSO DO MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW ZE SPECJALNYMI WYMAGANIAMI EDUKACYJNYMI

1. Uczniowie posiadający pisemną opinię Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się oraz uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni.
2. Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinie PPP o specyficznych trudnościach w uczeniu się.
3. W stosunku do wszystkich uczniów posiadających dysfunkcję zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów. Obniżenie wymagań nie może zejść poniżej podstawy programowej.

Rodzaje dysfunkcji:
Dyskalkulia, czyli trudności w liczeniu
Oceniamy przede wszystkim tok rozumowania, a nie techniczną stronę liczenia. Uczeń ma, bowiem skłonność do przestawiania kolejności cyfr w liczbie i przez to jej zapis jest błędny. Zły wynik końcowy wcale nie świadczy o tym, że uczeń nie rozumie zagadnienia. Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło tylko formy sprawdzenia wiedzy poprzez koncentrację na prześledzeniu toku rozumowania w danym zadaniu i jeśli jest on poprawny – wystawienie uczniowie oceny pozytywnej.
Dysgrafia, czyli brzydkie, nieczytelne pismo
Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania merytoryczne, co do oceny pracy pisemnej powinny być ogólnie, takie same, jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzenie pracy może być niekonwencjonalne np. jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić, aby uczynił to sam lub przepytać go ustnie z tego zakresu materiału. Nie oceniamy czytelności rysunków, estetyki wykonywanych konstrukcji geometrycznych, a jedynie ich poprawność.
Dysleksja, czyli trudności w czytaniu przekładające się niekiedy także na problemy ze zrozumieniem treści
Dostawanie wymagań w zakresie formy: krótkie i proste polecenie, czytanie polecenia zadania na głos, objaśnianie dłuższych poleceń. Uczniowie z ta dysfunkcją powinni mieć wydłużony o 5 – 10 minut czas pracy podczas pisania sprawdzianu, a nauczyciel powinien sprawdzić, czy polecenia zostały przez ucznia zrozumiane.
Uczeń ze sprawnością intelektualną niższą niż przeciętna
W przypadku ucznia ze sprawnością intelektualną niższą od przeciętnej stosuje się następujące metody ułatwiające opanowanie materiału:
- omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności,
- pozostawiania więcej czasu na jego utrwalenie;
- podawanie poleceń w prostszej formie ustnej lub pisemnej;
- unikanie trudnych, czy bardzo abstrakcyjnych pojęć;
- częste odwoływanie się do konkretu, przykładu (np. graficzne przedstawianie treści zadania);
- unikanie pytań problemowych, przekrojowych;
- wolniejsze tempo pracy;
- odrębne instruowanie;
- zadawanie do domu tyle, ile uczeń jest w stanie wykonać samodzielnie;
- ukierunkowanie i naprowadzanie w myśleniu, nawiązując do codziennych sytuacji życiowych;
- podchodzenie do ucznia w trakcie pracy, w razie potrzeby udzielanie pomocy i wyjaśnień, mobilizowanie do wysiłku i ukończenia zadania;
- zwiększenie ilości czasu i powtórzeń dla przyswojenia danej partii materiału.
W przypadku ucznia z objawami zaburzeń funkcji słuchowo - językowych stosuje się:
- naukę definicji, reguł, wzorów rozkłada się w czasie, często przypomina i utrwala;
- uczeń ten nie jest wyrywany do natychmiastowej odpowiedzi, wcześniej jest przygotowany zapowiedzią, że będzie pytany;
- w trakcie rozwiązywania zadań tekstowych sprawdza się, czy uczeń przeczytał treść zadania i czy prawidłowo ją zrozumiał, w razie potrzeby udziela się dodatkowych wskazówek.
Inne rodzaje dysfunkcji – ocenianie zgodnie ze wskazaniami poradni.

V. INFORMACJA ZWROTNA

1. Nauczyciel – uczeń:
a) informuje uczniów o wymaganiach i kryteriach oceniania,
b) pomaga w samodzielnym planowaniu rozwoju,
c) motywuje do dalszej pracy.
2. Nauczyciel – rodzice:
a) informuje o wymaganiach i kryteriach oceniania,
b) informuje o aktualnym stanie rozwoju i postępów w nauce,
c) dostarcza informacji o trudnościach ucznia w nauce,
d) dostarcza informacji o uzdolnieniach ucznia,
e) daje wskazówki do pracy z uczniem.
3. Nauczyciel – wychowawca klasy – dyrektor:
a) nauczyciel informuje wychowawcę klasy o aktualnych osiągnięciach ucznia,
b) nauczyciel lub wychowawca informuje dyrekcję o sytuacjach wymagających jego zdaniem interwencji.

Opracowała: Agnieszka Adamczuk – Koziej