Historia wpisana w żołnierską pieśń - konspekt lekcji muzyki

Cele lekcji:
– prezentacja pieśni historycznych z różnych okresów historycznych
– przypomnienie genezy Mazurka Dąbrowskiego, dyskusja na temat roli, jaką pełni hymn państwowy w życiu obywateli
– przybliżenie różnych faktów historycznych i sylwetek wybitnych Polaków wspomnianych w pieśniach
– wykonywanie zespołowe lub indywidualne wybranej pieśni żołnierskiej.

Przewidywane osiągnięcia ucznia:
– potrafi skojarzyć ważne fakty historyczne z dziejów Polski z tekstami pieśni
– z powagą i szacunkiem śpiewa hymn państwowy Mazurek Dąbrowskiego
– śpiewa wybraną pieśń historyczną
– zna nazwiska wybitnych Polaków z okresu I wojny światowej.

Środki dydaktyczne:
nuty i nagrania pieśni: Mazurek Dąbrowskiego (sł. J. Wybicki, muz. mel. lud.), Rota (sł. M. Konopnicka, muz. F. Nowowiejski), Piechota (sł. i muz. L. Łuskino), Pierwsza Brygada (sł. T. Biernacki, A. T. Hałaciński, muz. mel. rosyjska), odtwarzacz płyt CD, krzyżówki tematyczne.

Przebieg zajęć:
1.Powitanie.
2.Przypomnienie genezy hymnu państwowego, dyskusja na temat roli, jaką hymn państwowy pełni w życiu obywateli.
•Zaśpiewanie Mazurka Dąbrowskiego z zachowaniem właściwej postawy.
3.Zapoznanie uczniów z ważnymi faktami historycznymi z dziejów Polski i okolicznościami powstania pieśni.
4. Rozdanie dzieciom krzyżówek.
5. Wspólny śpiew Roty, Pierwszej Brygady i Piechoty.

Informacje uzupełniające:
Rota- w pierwotnym założeniu autorki tekstu, Marii Konopnickiej, wiersz miał być protestacyjną odpowiedzią na ustawę rządu pruskiego, dotyczącą przymusowego wywłaszczania Polaków z ich ziemi. Był również wymierzony przeciwko polityce germanizacyjnej zaborców. Muzykę do wiersza skomponował Feliks Nowowiejski (1877–1946), polski organista dyrygent i kompozytor. Po raz pierwszy Rota została zaśpiewana
w czasie obchodów 500-lecia bitwy pod Grunwaldem, w Krakowie 15 lipca 1910 r. Chóralne wykonanie pieśni, pod dyrekcją samego kompozytora, spotkało się z żywą reakcją społeczeństwa. Wkrótce Rota stała się symbolem przysięgi patriotycznej, a emi-
gracja polska przyjęła pieśń za swój hymn.
• Odtworzenie jej nagrania z płyty CD.

Pierwsza Brygada to najpopularniejsza pieśń żołnierska z czasów I wojny światowej. Tekst do znanego marsza wojskowego napisali w 1917 r. dwaj polscy legioniści – Tadeusz Biernacki i Andrzej Tadeusz Hałaciński. Po wojnie Pierwsza Brygada stała się nieofi- cjalnym hymnem Wojska Polskiego.
•Wyjaśnienie przez nauczyciela tytułu pieśni.
Pierwsza Brygada Legionów Polskich powstała w grudniu 1914 r. Jej dowódcą do 1916 był Józef Piłsudski.

Piechota– utwór znany jest też pod tytułem Maszerują strzelcy, maszerują. Jest to popularna pieśń piechoty polskiej – formacji wojskowej, która w czasie I wojny światowej odegrała szczególne znaczenie w walce. Twórcą tekstu i muzyki jest oficer Legionów Polskich, dowódca 291 Pułku Piechoty, literat i kompozytor – Leon Łuskino.
•Prezentacja pieśni Piechota przez nauczyciela.
• Odtworzenie nagrania pieśni z płyty CD
• Śpiew z akompaniamentem płyty CD.
6. Rozdanie krzyżówki podsumowującej temat.
7. Powtórzenie podziału nut i pauz, oraz taktów prostych i złożonych.