1. Poznawanie siebie
I spotkanie
Ćwiczenie 1. Zawarcie kontraktu (źródło: pomysł własny).
Cel: wspólne ustalenie zasad obowiązujących na zajęciach
Czas trwania: 15 minut
Pomoce: kartka formatu A3, pisaki
Przebieg ćwiczenia: Uczniowie opracowują zasady, które będą spełniać role porządkującą na kolejnych spotkaniach. Litery ze słowa przyszłość są włączone w krzyżówkę tworząc reguły, jakie obowiązywać będą na zajęciach, np.
punktualność
tolerancja
zaangażowanie
dyskrecja
mów od siebie
współdziałanie
słuchaj, gdy inni mówią
nie oceniaj
aktywność
otwartość
Uczestnicy zajęć mogą podpisać się po ustalonymi zasadami, bądź zaakceptować je werbalnie.
Ćwiczenie 2. Poznajmy się (źródło: pomysł własny).
Cel: wzajemne poznanie się uczestników
Czas trwania: 5 minut
Pomoce: niepotrzebne
Przebieg ćwiczenia: Grupa siada w kręgu. Każdy z uczniów mówi swoje imię oraz kilka słów o sobie (co lubi robić, gdy ma wolny czas, czym się interesuje, jakie ma plany na przyszłość, itp.).
Ćwiczenie 3. Czego oczekuję od zajęć? (źródło: pomysł własny)
Cel: sprecyzowanie określenie oczekiwań, jakie mają osoby uczestniczące w zajęciach
Czas trwania: 20 minut
Pomoce: szary papier, kolorowe, samoprzylepne karteczki, pisaki, długopisy
Przebieg ćwiczenia: Każdy z uczestników otrzymuje kilka kolorowych, samoprzylepnych karteczek. Mają za zadanie napisać na nich, jakie są ich oczekiwania wobec zajęć, czego chcieliby się dowiedzieć, co (ich zdaniem) powinno się znaleźć na tych zajęciach. Prowadzący rysuje na szarym papierze duże drzewo, z licznymi gałęziami, na których przyklejone zostaną przez uczniów karteczki - „liście”. Następnie odczytuje to, co zostało napisane na każdej z nich. Jeżeli któryś z uczniów będzie chciał dodać „listek” (np. pojawi się u niego w trakcie odczytywania jeszcze jakiś pomysł), to może to zrobić na koniec ćwiczenia.
Ćwiczenie 4. Znajdź kogoś takiego jak TY (źródło: na podstawie „Jak żyć z ludźmi”, 1999)
Cele:
- wzajemne poznanie się,
- integracja grupy
Czas trwania: 20 minut
Pomoce: karta ćwiczeń Autografy, długopisy
Przebieg ćwiczenia: Podczas uzupełniania karty uczniowie chodzą po sali i wyszukują odpowiednie osoby. Wpisują imiona kolegów i koleżanek, z którymi łączą ich wskazane w arkuszu podobieństwa. Przy omawianiu zadania prowadzący może zapytać co było zaskakującego podczas trwania ćwiczenia, co było trudne a co mogło rozbawić.
Ćwiczenie 5. Narysuj siebie jako...(źródło: na podstawie „Jak żyć z ludźmi”, 1999)
Cel: rozwijanie samoświadomości
Czas trwania: 25 minut
Pomoce: karta ćwiczeń Narysuj siebie jako..., kredki
Przebieg ćwiczenia: Prowadzący rozdaje uczniom arkusze do wypełnienia. W odpowiednich chmurkach mają narysować siebie jako: zwierzę, mebel, roślinę i kolor. Wybór tego, co dokładnie narysują powinien być uzależniony od tego, jakie cechy posiada osoba rysująca. Uczniowie w parach lub małych grupach dzielą się swoimi odpowiedziami, jednocześnie je uzasadniając. Na zakończenie każda osoba chętna może przedstawić swoje cechy za pomocą karty ćwiczeń.
Ćwiczenie 6. Rundka końcowa (źródło: znane z różnych zajęć)
Cel: podsumowanie pierwszego spotkania
Czas trwania: 5 minut
Pomoce: niepotrzebne
Przebieg ćwiczenia: Na zakończenie zajęć każdy z uczestników kończy zdanie: Dzisiaj na zajęciach podobało mi się...
- II spotkanie
Ćwiczenie 1. Jestem... Potrafię... Chcę... (źródło: pomysł własny)
Cele:
- poznawanie siebie i innych,
- „przełamanie lodów”
Czas trwania: 5 minut
Pomoce: niepotrzebne
Przebieg ćwiczenia: Grupa i prowadzący siadają w kręgu. Każda z osób w dowolny sposób kończy trzy zdania: „Jestem...”, „Potrafię...”, „Chcę...”.
Ćwiczenie 2. Język fotografii (źródło: na podstawie – „Zawodowe drogowskazy. Wsparcie dla modernizacji oferty szkół o profilu zawodowym”, 2006)
Cele:
- umiejętność rozpoznawania indywidualnych wyobrażeń przy pomocy metody projekcyjnej
- ułatwienie wypowiadania się na dany temat w grupie
Czas trwania: 20 minut
Pomoce: różnego rodzaju pocztówki, zdjęcia i obrazy, beż tytułów, podpisów i wskazówek dotyczących treści; mają intensywnie przemawiać do wyobraźni uczestników
Przebieg ćwiczenia: Prowadzący rozkłada pocztówki w taki sposób, by każdy z uczniów miał do nich dostęp. Następnie zachęca do wybrania jednego lub dwóch zdjęć, które mają przedstawiać to, co jest dla każdego z uczestników najważniejsze w życiu (wartości, które najbardziej cenią). Jeżeli ktoś wybrał obraz wzięty przez kogoś innego, nie musi zmienia swojego wyboru – może poprosić tą osobę o przekazanie mu zdjęcia na czas omawiania. Osoby wypowiadają się kolejno, prezentując na forum wybrane zdjęcie (zdjęcia) i wyjaśniając przyczyny swojego wyboru.
Ćwiczenie 3. Herb (źródło: „Jak żyć z ludźmi”, 1999)
Cele:
- rozwijanie samoświadomości,
- umiejętność nazywania i publicznego wypowiadania uznawanych przez siebie wartości
Czas trwania: 40 minut
Pomoce: karty ćwiczeń Herb, długopisy
Przebieg ćwiczenia: Herb symbolizuje to, kim jesteś. W średniowieczu, haftowane na lekkich tkaninach, noszono na zbrojach. Dzięki nim wiadomo było, jakie imię nosił rycerz, jaką pozycje społeczną zajmował, co już osiągnął i jakie ma ambicje. Herb mógł należy do jednej osoby lub do całej rodziny.
Na karcie z herbem uczestnicy zajęć umieszczają:
- zainteresowania
- w czym są dobry
- w czym chcą być lepsi
- swoje życiowe motto
- cztery słowa, które chcieliby usłyszeć od innych o sobie.
Na zakończenie uczniowie porównują swoje herby w parach lub małych grupach. Podsumowując ćwiczenie prowadzący może zapytać:
- co było łatwo napisać a co trudniej?
- co jeszcze można by umieścić na herbie?
- co by się stało, gdyby wszyscy nosili swoje herby?
Ćwiczenie 4. Projekt domu (źródło: „Materiały metodyczno – dydaktyczne do planowania kariery zawodowej uczniów”, 2006)
Cele:
- uświadomienie sobie własnych zasobów,
- rozeznanie w swoich mocnych stronach,
- rozwijanie umiejętności oceny własnych możliwości
Czas trwania: 20 minut
Pomoce: kartki papieru A4, kredki, mazaki, ołówki
Przebieg ćwiczenia: Każdy uczeń ma za zadanie wyobrazić sobie, że jest architektem i zaprojektować dom. Będzie to niezwykły dom, ponieważ jego fundamenty i ściany muszą być zbudowane z solidnego materiału. Tym materiałem będą umiejętności, zdolności i cechy charakteru ucznia. Dom należy najpierw narysować a później podpisać, z czego jest wykonany. Najsolidniejsze cechy muszą stanowić fundamenty i ściany. To, czego twórca jest mniej pewny może znaleźć się w środku.
Po wykonaniu rysunków uczestnicy omawiają swoje projekty. Podsumowują ćwiczenie prowadzący mówi o tym, że każda osoba posiada mocne i słabe cechy. Może również zapytać:
- czy dla każdej osoby te same cechy i zdolności są najważniejsze?
- na jakich mocnych stronach każdy opał swój dom?
Ćwiczenie 5. Rundka końcowa (źródło: znane z różnych zajęć)
Cel: podsumowanie spotkania
Czas trwania: 5 minut
Pomoce: niepotrzebne
Przebieg ćwiczenia: Każdy z uczestników kończy zdanie: Na dzisiejszych zajęciach dowiedziałem/łam się o sobie...