Konspekt zajęć wychowawczych
Prowadzący: Anna Sztuczka
Ilość dzieci: do 15 osób
Czas trwania: ok. 45 min
Temat: „Tolerancja”
Cele dydaktyczne:
• Zapoznanie z wyrażeniami: Tolerancja, Nietolerancja, Zdolność́ rozumienia ludzi, Stereotpy.
• Uświadomienie wychowankom problemu nietolerancji we współczesnym świecie.
• Uświadomienie przyczyn nietolerancji.
• Wskazanie sposobów walki z nietolerancją.
Cele wychowawcze:
• Kształtowanie umiejętności słuchania i asymilacji wiedzy;
• Utrzymywanie ładu i porządku na zajęciach;
• Rozwój samodzielnego myślenia i wyobraźni;
Metody:
• słowna
• praktycznego działania
• autorefleksji
• praca w grupach, dyskusje, „burza mózgów”- analityczna
Formy pracy:
• Indywidualna
• Zbiorowa
Środki dydaktyczne:
• materiały uzyskane za pośrednictwem stron internetowych,
• tablica,
• blok,
• mazaki,
• komputer;
Przebieg zajęć:
1. Czynności organizacyjne. Prowadzący organizuje zbiórkę w świetlicy i zapoznaje młodzież z tematyką zajęć.
2. BURZA MÓZGÓW - wyjaśnienie pojęcia.
• Wychowawca dzieli grupę na dwa zespoły i prosi o zastanowienie się nad definicją pojęcia–tolerancja. Następnie prosi wychowanków o przeczytanie swoich odpowiedzi. Po przeczy-taniu definicji przez wychowanków wychowawca przedstawia słownikową definicję słowa tolerancja i prosi o wskazanie odpowiedzi grupy, która była najbliżej definicji słownikowej.
• Tolerancja (łac. tolerantia – „cierpliwa wytrwałość́”; od łac. czasownika tolerare – „wytrzy-mywać́”, „znosić”, „przecierpieć́”) to w mowie potocznej i naukach społecznych postawa społeczna i osobista odznaczająca się poszanowaniem poglądów, zachowań i cech innych ludzi, a także ich samych.
• Wychowawca pyta podopiecznych co według nich jest zachowaniem nietolerancyjnym. Odpowiedzi omawia wraz z wychowankami.
Przykładowe propozycje zachowań nietolerancyjnych:
• Obgadywanie
• agresja fizyczna, psychiczna, słowna,
• niechęć,
• używanie wyzwisk i wulgaryzmów w stosunku do innych osób,
• wrogość,
• wyśmiewanie, szykanowanie
3. DRAMA – odgrywanie scenek. Po zaznajomieniu z pojęciem tolerancja wychowawca ponownie dzieli podopiecznych na dwie grupy. Następnie rozdaje karteczki z treściami scenek prosząc, aby po dwie osoby z grupy wyszły i przygotowały się do odegrania scenek.
SCENKA 1
Sąsiad przychodzi poradzić́ się w sprawie kupna telewizora. Wiesz, że jest chory na AIDS, wiesz również w jaki sposób można się zarazić́ tą chorobą, dlatego bez
oporów witasz się podając rękę.
Zapraszasz go do siebie częstujesz kawą i ciastem. Siadacie na kanapie, traktujesz go jak każdego innego znajomego. Chwilę rozmawiacie, po kilku minutach żegnacie się, sąsiad idzie do siebie.
SCENKA 2
Sąsiad przychodzi poradzić́ się w sprawie kupna telewizora. Wiesz, że jest chory na AIDS, wzdrgasz się przed podaniem mu ręki, udajesz że nie widzisz wyciągniętej dłoni. Wprawdzie zapraszasz go do domu, ale nie proponujesz mu kawy. Z niechęcią wyjaśniasz, że bardzo się spieszysz, że zaraz musisz wyjść. Sąsiad nie korzysta z zaproszenia, chwilę rozmawiacie w drzwiach, po czym każdy wraca do siebie.
4. Po burzy mózgów i odgrywaniu scenek wychowawca stwierdza – powinni też dojść́ do tego sami wychowankowie, że obecnie coraz częściej mamy do czynienia z przejawami braku tole-rancji. Proponuje by zastanowić́ się jakie są tego przyczyny. W trakcie rozmowy uzupełniany jest narysowany na arkuszu papieru schemat (metoda trójkąta).
DLACZEGO LUDZIE SĄ NIETOLERANCYJNI?
Przyczyny podtrzymujące :
• Strach
• Poczucie zagrożenia
• Brak wiedzy
Zadaje pytanie: Sposoby usunięcia nietolerancji?
5. Dyskusja - nietolerancja a stereotypy.
Czasami jesteśmy nietolerancyjni, bo kierujemy się stereotypami. Na początku wychowawca prosi podopiecznych, aby podali cechy następujących grup osób:
Przykładowe propozycje odpowiedzi:
BLONDYNKI – mało inteligentne,
ŻYDZI – materialiści,
OSOBY O RUDYM KOLORZE WŁOSÓW - fałszywi,
NIEMCY - pedantyczni, chorobliwie dbający o czystość́,
MURZYNI – leniwi,
Stereotypy to żywione przez ludzi przekonania, które nie znajdują potwierdzenia w rzeczywistości, ale których mimo to niechętnie się pozbywamy. Ich istnienie zapewnia nam względne bezpieczeń-stwo umysłowe. Takie generalizacje są przede wszystkim sposobem na „uproszczenie” rzeczywi-stości.
Następnie wychowawca pyta wychowanków czy te oceny są zgodne z rzeczywistością, czy przed-stawiciele tych grup naprawdę są tacy? Wychowankowie powinni uświadomić sobie, że oceny te są krzywdzące i że są to STEREOTYPY (wychowawca wyjaśnia to pojęcie). Po dojściu do takiego wniosku powyższe opinie dotyczące poszczególnych grup zostają przekreślone. TO BARDZO WAŻ-NE! Celem tego działania jest uniknięcie utrwalania się krzywdzących opinii.
6. Powrót do METODY TRÓJKĄTA.
Wcześniej wychowankowie poznali przyczyny nietolerancji we współczesnym świecie. Po dyskusji na temat stereotypów powinni zastanowić́ się nad sposobami zapobiegania nietolerancji, jak usu-nąć́ jej przyczyny.
Sposoby usunięcia :
• Zdobywanie wiedzy dotyczącej tego zjawiska;
• Poznawanie innych kultur, narodów, religii;
• Kierowanie się obiektywizmem;
7. Pytania – TAK/NIE.
Wychowankowie odpowiadają na pytania Tak lub Nie. A następnie wraz z wychowawcą dyskutują na temat wartości człowieka i tego od czego one zależą oraz tego, że każdy człowiek jest inny i właśnie dlatego powinno się go tolerować́.
Pytania:
Czy wartość człowieka zależy od koloru skóry?
Czy wartość człowieka zależy od tego jakiej jest narodowości?
Czy wartość człowieka zależy od tego jakiej jest orientacji seksualnej?
Czy wartość człowieka zależy od wykonywanego zawodu?
Czy wartość człowieka zależy od płci?
Czy wartość człowieka zależy od jego wieku?
Czy wartość człowieka zależy od jego koloru włosów?
Czy wartość człowieka zależy od urody?
TOLERANCJA POLEGA NA SZACUNKU DLA INNOŚCI. KAŻDY CZŁOWIEK JEST WARTOŚCIĄ SAMĄ W SOBIE.
8. Podsumowanie zajęć.
Uwzględnienie pytań wychowawcy:
• Czego dowiedzieliście się na dzisiejszych zajęciach?
• Co podobało wam się szczególnie?
• Co podobało wam się mniej?
• Co dodalibyście od siebie?
I dodaje PAMIĘTAJCIE:
„Wszyscy jesteśmy tacy sami, choć każdy z nas jest inny”