Program zajęć logorytmicznych "Wietrzyk" dla dzieci z oddziału przedszkolnego

Nowinka 2008r

Spis treści

Wstęp

1. Cele
2. Metody i formy pracy
3. Etapy zajęć logorytmicznych
4. Treści kształcenia
5. Procedury osiągania celów
6. Propozycje modeli ćwiczeń
7. Propozycje tematów zajęć logorytmicznych
8. Opis założonych osiągnięć
9. Uwagi o realizacji

Bibliografia

Wstęp

Logorytmika – to zajęcia poprawiające ogólną kondycję fizyczno – psychiczną dziecka. Wyzwalają aktywność ruchową, wywołują uśmiech, budzą zaciekawienie, umożliwiają odreagowanie napięć i negatywnych emocji. Stosowane formy aktywności podczas tych zajęć to muzyka, ruch i mowa realizowane w formie zabawy.(1)
Muzyka jest ważnym czynnikiem wpływającym na rozwój dziecka. Pobudza rozwój analizatora słuchowego w zakresie słuchu akustycznego , muzycznego, koncentrację uwagi, pamięć muzyczną i pozamuzyczną. Dziecko uczy się spostrzegać elementy muzyczne, takie jak: melodia, tempo, rytm, nastrój itp., co ma wpływ na tworzenie wrażliwych odbiorców muzyki. Przeżycia związane z odbiorem muzyki mają bardzo duży wpływ na rozwój emocjonalny i estetyczny.
Ruch to naturalna potrzeba, która towarzyszy dziecku we wszystkich zabawach. Ruch przy muzyce wpływa korzystnie nie tylko na rozwijanie dyspozycji muzycznych, ale na rozwój ogólny. Muzyka ze swoim rytmem w szczególny sposób wywołuje potrzebę ruchu.
W miarę dojrzewania dziecka i doskonalenia jego procesów poznawczych pojawia się samodzielność zastosowania w komunikowaniu się systemu znaków niewerbalnych: rozpoznawanie przeżyć i uczuć drugiej osoby na podstawie obserwowania ruchów jej ciała, gestów, mimiki, spojrzenia.
Aktywizowaniu procesów mowy sprzyjają ćwiczenia oddechowe, słuchowe, a szczególne znaczenie mają ćwiczenia usprawniające mięśnie narządów mowy.
Stosowane podczas zajęć zabawy muzyczno –ruchowe kształtując ruchy całego ciała ( makro-ruchy ) wpływają pośrednio na usprawnianie narządów mowy ( mikro-ruchy ), gdyż ułatwiają ich ćwiczenie.(2)
Ćwiczenia logorytmiczne są właśnie połączone z wymową, z muzyką i ruchami ciała.
Są ważnym elementem w kierowaniu ruchową, estetyczną i społeczną aktywnością dzieci. Wraz z rozwojem ruchowym postępuje u nich rozwój sfery poznawczej, a także wykształcają się różne formy kontaktów społecznych. (3)

(1),(2),(3) : Janusz Tkaczow : ,,Wykorzystanie logorytmiki w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym”- materiały warsztatowe CEN w Suwałkach- 2008r.

1. Cele

Cele ogólne:

- Rozbudzenie i rozwijanie wrażliwości estetycznej poprzez ekspresję słowną, muzyczno –ruchową .
- Umożliwianie dziecku ekspresji spostrzeżeń, przeżyć, uczuć w różnych formach działalności, z zastosowaniem werbalnych i niewerbalnych środków wyrazu.
- Identyfikowanie i nazywanie różnych stanów emocjonalnych.
- Uczenie sposobów radzenia sobie z własnymi emocjami, właściwego reagowania na przejawy emocji innych oraz kontrolowania zachowań.
- Odkrywanie znaczenia komunikowania się w sposób niewerbalny.

Cele szczegółowe:

- Rozwijanie umiejętności sprawnego wykonywania ruchu.
- Rozwijanie procesów poznawczych , wyrabianie szybkiej orientacji w czasie i przestrzeni, koncentracji uwagi, stymulowanie do sprawniejszego myślenia.
- Kształtowanie mowy i komunikacji niewerbalnej polegające na umiejętności wyrażania swoich potrzeb, emocji .
- Kształtowanie takich cech charakteru, jak zdyscyplinowanie, porządek, aktywność, poczucie odpowiedzialności, umiejętności współdziałania w grupie.
- Przeżywanie złożonych efektów muzycznych, ruchowych i wynikających z mowy, uzyskanych przez działania grupowe.
- Rozwijanie poczucia własnej odrębności w indywidualnych i zbiorowych swobodnych interpretacjach ruchowych muzyki podczas zabaw z rekwizytami, w czasie improwizacji tanecznych, muzycznych i zastosowaniem mowy.
- Budowanie u dziecka świadomości własnej osoby i akceptacji samego siebie poprzez reakcje innych i własną aktywność.
- Kształtowanie transferu muzyka- taniec- ruch.
- Relaksacja .
- Rozwijanie wyobraźni pobudzonej pozytywnymi emocjami.
- Rozwijanie dyspozycji twórczych dziecka do kształtowania jego ekspresji i twórczej postawy.
- Zaspokojenie naturalnej potrzeby dziecka : działania, ekspresji i realizacji.
- Propagowanie postaw prospołecznych ,prozdrowotnych, aktywne spędzanie czasu wolnego.

2. Metody i formy pracy

Metody:
- aktywności ruchowej;
- słowne: rozmowa, pogadanka;
- muzyczne;
- zabawowe;
- aktywizujące;

Formy pracy:
- praca indywidualna;
- praca zespołowa;
- praca grupowa;

3. Etapy zajęć logarytmicznych (4)

- Powitanie
- Gimnastyka artykulatorów
- Ćwiczenia oddechowe
- Zabawy z rekwizytami
- Pożegnanie

(4),(5) – J. Tkaczow: ,, Wykorzystanie logorytmiki w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym”- materiały warsztatowe CEN w Suwałkach.

4. Treści kształcenia

- Nabieranie wprawy w płynnym wykonywaniu ruchów i prawidłowym oddychaniu podczas aktywności ruchowej.
- Nabywanie umiejętności wyrażania własnych potrzeb, myśli, odczuć poprzez ekspresję słowną i ruchowo – muzyczną.
- Wyrażanie własnych stanów emocjonalnych w różnych formach werbalnych i niewerbalnych.
- Swobodne poruszanie się w przestrzeni, nabieranie większej sprawności i swobody w poruszaniu się przy muzyce. Kształtowanie płynności i estetyki ruchów.
- Wyrabianie szybkiego refleksu psychoruchowego.
- Właściwe reagowanie na przejawy emocji innych, rozumienie, akceptacja własnych zachowań i tolerancja innych. Hamowanie własnych reakcji negatywnych.
- Wpływ pozytywnych bodźców na rozwój psychofizyczny. Relaksacja.
- Budowanie pozytywnego obrazu własnej osoby.
- Nabieranie wiary we własne możliwości i znajdywanie przyjemności w przezwyciężaniu chwilowych trudności.
- Wielkość środków komunikacji werbalnej i pozawerbalnej.
- Uczestniczenie w zabawach logorytmicznych.
- Ćwiczenia artykulacyjne, słuchowe, oddechowe, ortofoniczne, emisyjne.
- Opowiadanie o dźwięku- o uczuciach, których doznajemy w czasie jego odbierania, o skojarzeniach, o cechach jakościowych.
- Szkodliwość hałasu dla słuchu i zdrowia.
- Interpretacja muzyki poprzez ruch.
- Doskonalenie umiejętności słuchania i rozpoznawania dźwięków z otoczenia.
- Wykonywanie ćwiczeń i udział w zabawach rozwijających pamięć muzyczną.
- Rozwiązywanie zagadek muzycznych.
- Bajki muzyczne- dostrzeganie tego , w jaki sposób muzyka potęguje nastrój utworu.
- Bogacenie słownika biernego i czynnego poprzez poszerzenie zakresu i treści pojęć odnoszących się do zagadnień estetycznych, emocjonalnych, społecznych, muzycznych.
- Współdziałanie w grupie, organizacja pracy (planowanie, przewidywanie, racjonalne wykorzystanie czasu).
- Budowanie przyjaznej atmosfery otoczenia.

5. Procedury osiągania celów

- Stosownie różnorodnych metod pracy , zwłaszcza aktywności ruchowo – muzycznej i zabaw.
- Inspirowanie dzieci utworami muzycznymi, literackimi.
- Wykorzystanie środków audiowizualnych .
- Przygotowywanie ciekawych zabaw , ćwiczeń, rekwizytów stosownie do zamierzonych celów i efektów.
- Zachęcenie i motywowanie do udziału w zajęciach.

6. Propozycje modeli ćwiczeń


Ćwiczenia wspomagające rozwój mowy:
- ćwiczenia artykulacyjne: ćwiczenia języka, ćwiczenia warg, ćwiczenia podniebienia miękkiego, ćwiczenia ruchów dolnej szczęki;
- zabawy językowe.
Ćwiczenia oddechowe min.:
- połączone z wytwarzaniem dźwięku;
- połączone z dmuchaniem;
- ćwiczenia oddechu przeponowo – brzusznego w czasie słuchani muzyki relaksacyjnej;
- połączone z ruchami rąk, nóg i tułowia;
- ćwiczenia z zastosowaniem rekwizytów;
- liczenie na wydechu i inne;
Ćwiczenia rytmizujące:
Rytmika łączy muzykę z ruchem i ekspresją wokalną. Są to ćwiczenia rozwijające dyspozycje słuchowe, wykorzystujące w tym celu struktury rytmiczne.(5)
- Odtwarzane rytmu zgodnie z układem przestrzennym;
- Improwizacje wokalne na dowolne tematy i do krótkich utworów literackich;
- Powtarzanie głosem motywów melodycznych;
Ćwiczenia słuchowe:
- rozpoznawanie dźwięków wydawanych przez różne przedmioty , zwierzęta , instrumenty;
- rozpoznawanie źródeł dźwięków , głośności, wysokości;
- ćwiczenia dźwiękonaśladowcze;
- powtarzanie rymów, rytmu;
- wyodrębnianie głosek, różnicowanie wyrazów, np. jedną głoską, w nagłosie itd., rozróżnianie mowy prawidłowej od nieprawidłowej;
Zabawy muzyczno – ruchowe, zabawy z rekwizytami.
Żywe historyjki- prezentowanie historyjek głosem, ruchem, mimiką.

7. Propozycje tematów zajęć logarytmicznych

1. Zabawy przy muzyce i pląsy.
2. Taniec jesiennych liści na wietrze.
3. Żywe historyjki.
4. Cztery pory roku .
5. Pada, pada śnieg.
6. Wiosna w ogrodzie.
7. Barwy.
8. Ślimak.
9. Ptaki.
10. Co słychać w lesie.
11. Zabawy na łące.

8. Opis założonych osiągnięć

Dziecko:

- Jest pozytywnie nastawione do siebie i innych, szanuje i akceptuje innych, wykazuje się umiejętnością samooceny.
- Przejawia potrzebę aktywności ruchowo – muzycznej.
- Potrafi wyrazić swoje emocje, uczucia w różnych formach werbalnych i niewerbalnych, cieszy się uzyskanym efektem.
- Posiada zdolności wyobrażania, wymyślania i tworzenia czegoś nowego, oryginalnego.
- Potrafi się zrelaksować, wyciszyć, rozładować napięcie i niewłaściwe emocje poprzez odpowiednie zabawy ruchowo – muzyczne i ćwiczenia. Panuje na nad własnymi negatywnymi emocjami.
- Podczas zabaw potrafi w odpowiedni sposób wykorzystać rekwizyty.
- Umie w praktyce wykorzystać poznane ćwiczenia artykulacyjne, oddechowe, rytmizujące, słuchowe. Poprzez w/w ćwiczenia kształtuje procesy poznawcze, doskonali poszczególne sfery rozwojowe.
- Rozwija poczucie estetyki, dyspozycji twórczych, kształtuje ekspresję i twórczą postawę.
- Wykazuję się inwencją twórczą, indywidualnością, spontanicznością.
- Posiada zdolności organizacyjne, zgodnie współdziała w zespole, grupie, dba o pozytywna atmosferę i przyjazny klimat otoczenia.
- Odkrywa samego siebie, swoją osobowość, wyraża siebie poprzez ekspresję i własną twórczość.

9. Uwagi o realizacji

Program zajęć logorytmicznych adresowany jest do wszystkich chętnych dzieci z oddziału przedszkolnego Zespołu Szkół w Nowince, zwłaszcza tych, które dojeżdżają do szkoły i po zajęciach oczekują na świetlicy na powrót do domu autokarem szkolnym.
Realizacja programu dobywa się po obowiązkowych zajęciach dydaktyczno – wychowawczych.
Program realizowany jest w roku szkolnym 2008/2009.
Uczestnictwo dzieci w tych zajęciach jest dobrowolne.
Nauczyciel zainspirowany warsztatami metodycznymi, w których uczestniczył w maju 2008 roku- dotyczącymi : ,, Wykorzystania logorytmiki w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym”, wykorzystał materiały z w/w warsztatów opracowane przez kierownika szkolenia- J. Tkaczow i samodzielnie opracował z własnej inicjatywy niniejszy program zajęć pozalekcyjnych oraz podjął się jego realizacji dobrowolnie w ramach zajęć tzw. dodatkowych, luźnych .
Zajęcia prowadzone są raz w tygodniu.
Na każdy przedstawiony temat zajęć przewidziana jest odpowiednia ilość zajęć ( po dwa lub trzy zajęcia na dany temat ) i układ ten może ulec zmianie, w zależności od warunków i pracy dzieci. Jak również zmiana co do kolejności ustalonych tematów może ulec zmianie
z różnych powodów obiektywnych , jeśli takowe wystąpią, na które nauczyciel prowadzący nie będzie miał wpływu.

Bibliografia

1. Chmielewska E., Zabawy logopedyczne i nie tylko. Kielecka Oficyna Wydawnicza ,, MAC”, 1996.
2. Demel G., Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola. Warszawa 1978.
3. Emiluta – Rozya D., Wspomaganie rozwoju mowy dziecka w wieku przedszkolnym.Warszawa 1994.
4. Kania J., Ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy. W: Szkoła Specjalna 1972, z. 2.
5. Kozłowska E., Kurowska M., Kozyra A., Soból A., Zabawa i nauka w grupie. Warszawa 2006.
6. Łada – Grodzicka A., ABC... Program wychowania przedszkolnego XXI wieku. Warszawa 2000.
7. Materiały szkoleniowe z warsztatów metodycznych
,, Wykorzystanie logorytmiki w pracy z dziećmi e wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym” opracowane przez Tkaczow. J., CEN Suwałki 2008.
8. Sprawka R., Graban J., Logorytmiczne zabawy grupowe dla dzieci. Gdańsk 2005.