I wojna światowa - przyczyny, przebieg, skutki - powtórzenie wiadomości do sprawdzianu. Scenariusz zajęć

I. Ustalenia organizacyjne:
A) Rodzaj zajęć: lekcja historii.
B) Czas trwania zajęć: 45 min.
C) Grupa: uczniowie klasy VI.
II. Cele główne zajęć:
•Powtórzenie i utrwalenie wiadomości z zakresu I wojny światowej i tuż po jej zakończeniu,
•rozwijanie umiejętności komunikowania się w grupie.

III. Cele szczegółowe:
A) Cele poznawcze:
Uczeń zna: podstawowe wiadomości i daty z zakresu tematycznego wokół I wojny światowej.

B) Cele kształcące:
Uczeń potrafi:
•omówić przyczyny, przebieg i skutki I wojny światowej,
•podać daty związane z tematem,
•scharakteryzować specyfikę I wojny światowej na tle poprzednich konfliktów zbrojnych,
•odpowiadać na pytania, przygotowane przez nauczyciela, w ramach powtórzenia do sprawdzianu.

C) Cele wychowawcze:
Uczeń powinien:
•stosować się do zasad pracy na lekcji, określonych przez nauczyciela,
•dostrzegać potrzebę ścisłej współpracy w grupie w celu osiągnięcia jak najlepszego wyniku zespołu,
•uświadomić sobie, że przez zabawę może skutecznie przyswajać i utrwalać wiedzę.

IV. Metody:
•praca z podręcznikiem,
•praca z zeszytem,
•praca pod kierunkiem,
•praca w grupach.

V. Środki dydaktyczne:
•Załącznik nr 1 - Zestaw pytań do wyboru z zakresu tematycznego wokół I wojny światowej,
•Podręcznik: Wiesława Surdyk-Fertsch,Bogumiła Olszewska, „My i historia. Historia i społeczeństwo dla VI klasy szkoły podstawowej”, Wyd. PWN,
•zeszyt przedmiotowy,
•tablica,
•kreda,
•stoper.

VI. Przebieg lekcji:

•Faza wstępna:
a)Czynności organizacyjne: sprawdzenie obecności.
b)Wprowadzenie
1. Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie trzech poprzednich tematów lekcyjnych, po czym pisze bieżący temat lekcji na tablicy, a uczniowie zapisują go do zeszytów. Następnie nauczyciel daje uczniom 5 minut na powtórzenie z podręcznikiem i zeszytem podstawowych wiadomości z podanego zakresu materiału.

•Faza realizacyjna:
2. Nauczyciel przedstawia uczniom zasady gry, do których mają się stosować w czasie powtarzania materiału do sprawdzianu:
a)Uczniowie odpowiadają zespołowo na 56 pytań przygotowanych i odczytywanych przez nauczyciela (załącznik nr 1).
b)Uczniowie dzielą się na 4-osobowe grupy, każda grupa wybiera spośród siebie lidera (nauczyciel sugeruje głosowanie demokratyczne, równe rozłożenie głosów można rozstrzygnąć grą w marynarza).
c)Do zadań lidera należą: wybór numeru pytania w porozumieniu ze swoim zespołem oraz głośne przedstawienie odpowiedzi na pytanie, którą wspólnie ustali grupa; lider do tych czynności może wyznaczyć inną osobę z grupy, informując o tym wcześniej całą klasę.
d)Nauczyciel wyznacza zespół, który zaczyna - na podstawie terminu lekcji (dzień/ miesiąc) lub sali, w którym odbywa się lekcja, sprawdza, kto na odpowiedni numer w dzienniku lekcyjnym – zespół, w którym występuje ta osoba, będzie oznaczony numerem 1; kolejne grupy zaś odpowiednio 2, 3, 4.
e)Nauczyciel zapisuje na tablicy numer oraz imię i nazwisko lidera każdego zespołu – informuje uczniów, że przy każdym z nich będzie dopisywane punkty za udzielenie prawidłowej odpowiedzi – za każdą 1 punkt. Liczy się pierwsza odpowiedź.
f)Jeżeli dany zespół korzysta z prawa wyboru pytania, na które odpowie prawidłowo, może wybrać następne, aż do momentu popełnienia pierwszej pomyłki lub nie udzielenia odpowiedzi w ogóle. Wtedy to pytanie przechodzi do następnego w kolejności zespołu. Zasady j.w. W przypadku, gdy żaden zespół nie odpowie na wybrane pytanie, pytanie kolejne wybiera grupa, która jest następna w kolejności po zespole, który wybierał poprzednie pytanie.
g)Zespół, który wybiera pytanie, ma 30 sekund na zastanowienie się i odpowiedzenie na pytanie. W tym czasie pozostałe zespoły też się naradzają. W przypadku, gdy pytanie przejdzie na następny zespół, ma on dodatkowe 10 sekund na udzielenie prawidłowej odpowiedzi na to pytanie; jeżeli nie – następny i kolejne zespoły mają jeszcze po dodatkowe 5 sekund na podanie prawidłowej odpowiedzi.
h)Wygrywa ten zespół, który zgromadzi w grze najwięcej punktów.
i)Gra kończy się na 5 minut przed końcem lekcji (nie wszystkie pytania z listy muszą paść).

•Podsumowanie zajęć. Ocena pracy uczniów na lekcji:
3. Nauczyciel podsumowuje liczbę punktów, zdobyte przez poszczególne zespoły. Ogłasza wyniki gry, które przekładają się na odpowiednią ocenę, wpisaną do dziennika:I miejsce 6, II miejsce 5+, III miejsce 5, IV miejsce 4+. W przypadku wyników ex aequo, zespoły takie otrzymują tę samą wyższą ocenę. Jeżeli któryś z uczniów nie akceptuje danej oceny, może ją zastąpić dwoma plusami.
4. Nauczyciel pyta się uczniów, czy odpowiadała im taka forma lekcji i dlaczego. Następnie dziękuje wszystkim uczniom za wspólne zajęcia.

ZAŁĄCZNIKI

Załącznik nr 1

Zestaw pytań do wyboru z zakresu tematycznego wokół I wojny światowej.

1.Wymień dwa przykłady państw tworzących przed I wojną światową Trójporozumienie.
2.Podaj przykład państwa, które w czasie I wojny światowej opuściło Trójprzymierze i przeszło do Trójporozumienia.
3.Wyjaśnij znaczenie bitwy, zwanej cudem nad Wisłą” dla Europy?
4.Jak się nazywał blok państw-sojuszników Trójporozumienia utworzony w czasie I wojny światowej?
5.Wymień dwa przykłady państw tworzących przed I wojną światową Trójprzymierze.
6.Jak się nazywał blok państw-sojuszników Trójporozumienia utworzony w czasie I wojny światowej?
7.Podaj datę (rok) wybuchu I wojny światowej.
8.Jakie święto obchodzimy 15 sierpnia – w dniu bitwy zwanej „cudem nad Wisłą”?
9.Jaką broń zastosowano po raz pierwszy w bitwie pod Ypres?
10.Podaj daty roczne: I i II bitwy nad Marną.
11.Na czym polegała tzw. wojna pozycyjna?
12.Jaką broń zastosowano po raz pierwszy w bitwie nad Sommą?
13.Podaj datę (rok) zakończenia I wojny światowej.
14.Co to są U-booty?
15.Rozwiń skrót: ZSRR.
16.Jakim wynikiem zakończyła się bitwa, zwana „cudem nad Wisłą”?
17.Po jakim wydarzeniu USA przystąpiły do I wojny światowej?
18.Jakie państwo przekształciło się w Związek Radziecki w 1922 r.?
19.Po jakim wydarzeniu Szwecja przystąpiła do I wojny światowej?
20.Kto dowodził po stronie polskiej w bitwie, zwanej „cudem nad Wisłą”?
21.W jakim państwie miała miejsce tzw. rewolucja październikowa, zorganizowana przez komunistów?
22.Skąd się wzięła nazwa grypa „hiszpanka”?
23.Podaj miejsce dwóch bitew I wojny światowej, w których brały udział Niemcy i Francja?
24.Napisz na kartce prawidłowo imię i nazwisko Józefa Piłsudskiego.
25.Przy pomocy jakiego państwa Józef Piłsudski w pierwszej fazie I wojny światowej chciał odzyskać dla Polski niepodległość?
26.W której bitwie I wojny światowej miała miejsce tzw. wojna pozycyjna?
27.Wyjaśnij, czy określenie bitwy z udziałem Polaków „cud nad Wisłą” ma znaczenie pozytywne czy negatywne? Swój wybór uzasadnij.
28.Przy pomocy jakiego państwa Roman Dmowski w czasie I wojny światowej chciał odzyskać dla Polski niepodległość?
29.W którym roku miała miejsce bitwa, zwana „cudem nad Wisłą”?
30.Przy pomocy jakiego państwa Władysław Studnicki w czasie I wojny światowej chciał odzyskać dla Polski niepodległość?
31.Jak się nazywało powstanie, w którym walczyliśmy z Niemcami w latach 1918-1919?
32.W pobliżu jakiego miasta stoczono bitwę, zwaną „cudem nad Wisłą”?
33.Co wyróżnia polskie powstanie z lat 1918-1919 w porównaniu z powstaniami listopadowym i styczniowym?
34.Z kim walczyliśmy w bitwie, zwanej „cudem nad Wisłą”?
35.Które państwo po I wojnie światowej powstało jako wolne miasto i pod czyim było zarządem?
36.Wymień nazwy dwóch państw, które odrodziły się (tzn. wcześniej kiedyś istniały)po I wojnie światowej?
37.Na czym polega plebiscyt? Na których ziemiach przeprowadzono go po I wojnie światowej?
38.Z którego państwa pochodził Gawryło Princip - zabójca następcy tronu, który został zgładzony w Sarajewie? (Wydarzenie to stało się bezpośrednią przyczyną I wojny światowej).
39.Ile było powstań śląskich?
40.Kim były tzw. orlęta lwowskie?
41.Przeciwko komu walczyliśmy w powstaniach śląskich?
42.Opisz, jak dojść lub dojechać ze szkoły do pl. Orląt Lwowskich?
43.Podaj dokładną datę (dzień, miesiąc, rok) odzyskania przez Polskę niepodległości?
44.Co to jest kolonia?
45.Wymień nazwy dwóch państw, które powstały po raz pierwszy (tzn. wcześniej nigdy nie istniały) po I wojnie światowej?
46.Z kim walczyliśmy o Lwów po I wojnie światowej?
47.Jakie inne ważne wydarzenie miało miejsce w dniu odzyskania przez Polskę niepodległości?
48.Rozwiń skrót: II RP.
49.Pod jakimi zaborami znajdowały się ziemie polskie i Polacy na przełomie XIX i XX w.? Wymień wszystkie z nich.
50.Co przewidywała orientacja rewolucyjna w sprawie odzyskania przez Polskę niepodległości?
51.Ile lat trwała I wojna światowa?
52.Jaki tytułem posługiwał się następca tronu, którego zamordowano w Sarajewie? (Wydarzenie to stało się bezpośrednią przyczyną I wojny światowej).
53.W którym mieście podpisano traktat pokojowy z Niemcami po I wojnie światowej?
54.Jaka jest różnica między rozejmem a pokojem?
55.Z jakim państwem Niemcy nie mogły połączyć się w przyszłości w świetle traktatu pokojowego, podpisanego po I wojnie światowej?
56.Z którego państwa pochodził następca tronu, którego zamordowano w Sarajewie? (Wydarzenie to stało się bezpośrednią przyczyną I wojny światowej).