Scenariusz lekcji języka polskiego w klasie II gimnazjum poświęcony istnieniom motywu wieży Babel w różnych dziedzinach sztuki oraz przyczyn zła w świecie

ZALECANE SPOSOBY I WARUNKI REALIZACJI PODSTAWY PROGRAMOWEJ WYKORZYSTANE PODCZAS TEJ LEKCJI
• Wychowywanie kompetentnego, świadomego odbiorcy kultury, szczególnie dzieł literackich;
• Wspomaganie rozwoju umiejętności sprawnego posługiwania się językiem polskim (świadomego używania środków językowych dostosowanych do sytuacji i celu wypowiedzi, precyzyjnego formułowania myśli, operowania bogatym słownictwem, skutecznego i nacechowanego szacunkiem do adresata komunikowania się);
• Budzenie motywacji do poznawania języka i dbałości o kulturę języka (kształcenie nawyku poprawiania własnych wypowiedzi);
• Kształcenie sprawności posługiwania się różnymi gatunkami wypowiedzi ustnej
i pisemnej, które będą uczniowi potrzebne w dalszej edukacji;
• Kształtowanie samodzielności w docieraniu do informacji, krytycznego podejścia do nich, umiejętności ich selekcjonowania.

ELEMENTY LEKCJI WYNIKAJĄCE Z USTALEŃ Z INNYMI NAUCZYCIELAMI
UCZĄCYMI W TEJ KLASIE
• Indywidualizacja nauczania – objęcie wsparciem uczniów mających problemy
w nauce (różnicowanie zadań wg poziomu trudności – wskazówki nauczyciela, wsparcie dodatkowymi pytaniami, organizowanie pracy w grupach z uczniami zdolnymi w celu osiągnięcia przez ucznia sukcesu edukacyjnego) oraz uczniów zdolnych.
• Kontrolowanie zapisywania pracy domowej, powtarzanie poleceń, jeśli to konieczne.
• Udzielanie dodatkowych wskazówek, dyskretnej pomocy uczniom w wypadku trudności.
• Stały trening i ćwiczenie umiejętności czytania i pisania.
• Stosowanie metod aktywizujących.
• Zwracanie uwagi na poprawność językową, ortograficzną oraz interpunkcyjną.
• Doskonalenie umiejętności zastosowania wiadomości w praktyce (opracowanie odpowiedzi do pytań na podstawie treści utworu, wypełnianie schematu, przekład intersemiotyczny tekstu literackiego).
• Zadawanie prac domowych w celu utrwalanie umiejętności zdobytych na lekcji, świadomego podejścia i kształtowania własnego procesu edukacyjnego. 

Iwona Stawarska
Gimnazjum w .....................

Scenariusz lekcji języka polskiego w klasie II gimnazjum poświęcony istnieniom motywu wieży Babel w różnych dziedzinach sztuki
oraz przyczyn zła w świecie

Temat lekcji: Wieża Babel – czyżby na pewno schody do raju?

Czas trwania lekcji: 2 godziny lekcyjne.

Cele główne:
- ukazanie istnienia motywu wieży Babel w różnych dziedzinach sztuki;
- wskazanie obecności motywu w dziedzinie moralno-społecznej, a przez to uświadomienie uczniom problemu istnienia zła w świecie i jego przyczyn;
- uwrażliwienie na krzywdę i motywowanie do przyjęcia krytyczno-czynnej postawy.

Cele operacyjne:
- poznanie nowych przedstawicieli sztuki;
- bogacenie słownictwa, operowanie słownictwem z określonych kręgów tematycznych;
- porządkowanie informacji w różnych tekstach kultury oraz wyszukiwanie wyrażonych wprost i pośrednio;
- ćwiczenie umiejętności czytania ze zrozumieniem oraz kształcenie analizy
i interpretacji różnych tekstów kultury;
- doskonalenie tworzenia przez uczniów wypowiedzi pisemnych na zadany temat;
- uczniowie wyjaśniają pojęcie wieża Babel oraz ziggurat;
- doskonalą współpracę w ramach grup.

Metody pracy:
Metoda przekładu intersemiotycznego, praca z tekstem literackim, burza mózgów, metoda zajęć praktycznych; pokaz ilustracji, reprodukcji dzieł sztuki.

Formy pracy:
Indywidualna, zbiorowa, grupowa zróżnicowana.

Środki dydaktyczne:
Podręcznik „To lubię!” M. Jędrychowska, Z.A. Kłakówna - tekst Anny Kamieńskiej Wieża Babel, nagranie piosenki musicalu Metro pt. Wieża Babel; Słownik mitów
i tradycji kultury, prezentacja obrazów - zigguraty, prezentacje multimedialne reprodukcji dzieł: P. Bruegela Wieża Babel, D. Milińskiego Wieża Babel.

TREŚCI EDUKACYJNE Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ:
I.1.2) Wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu.
I.1.3) Porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie.
I.2.1) Samodzielnie dociera do informacji – w książkach, prasie, mediach elektronicznych
oraz w wypowiedziach ustnych.
II.2.11) Uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, teatr, film, muzyka, sztuki plastyczne, sztuki audiowizualne.
III.1.1) Dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada.
III.1.2) Stosuje zasady organizacji tekstu zgodnie z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat.
III.1.7) Stosuje zasady etyki językowej – wie, w jaki sposób zwracać się do rozmówcy
w zależności od sytuacji i relacji, łączącej go z osobą, do której mówi.
III.2.11) Operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych.
WNIOSKI Z EGZAMINÓW GIMNAZJALNYCH:
1. Kształcenie umiejętności analizy i interpretacji tekstów kultury, dostrzegania walorów artystycznych dzieła oraz przedstawiania propozycji odczytania konkretnego tekstu kultury.
2. Doskonalenie warsztatu pisarskiego ucznia, umiejętności poprawnego stosowania zasad pisowni.
3. Kształcenie umiejętności czytania ze zrozumieniem.
WNIOSKI Z PRZEPROWADZONEJ DIAGNOZY NA POCZĄTKU ROKU SZKOLNEGO W KLASIE I GIMNAZJUM:
1. Doskonalenie tworzenia przez uczniów wypowiedzi pisemnych na zadany temat.
2. Bogacenie słownictwa uczniów.
3. Ćwiczenie umiejętności czytania ze zrozumieniem.
Przebieg lekcji:
1. Sprawdzenie pracy domowej. Czynności organizacyjne.
2. Rozdanie pomocy do lekcji – karty pracy.
3. Wysłuchanie piosenki w wykonaniu musicalu Metro.
4. Swobodne wypowiedzi uczniów na temat utworu – burza mózgów.
5. Sprawdzenie definicji hasła wieża Babel w Słowniku mitów i tradycji kultury.
6. Zapisanie tematu (Wieża Babel – czyżby na pewno schody do raju?) oraz podanie celu lekcji.
7. Przystąpienie do analizy tekstu, uzupełnienie schematu i zapisanie notatki
w zeszycie odnośnie tekstu A. Kamieńskiej.
8. Praca w grupach – opracowanie odpowiedzi na pytania pomocnicze składające się na analizę dzieła, prezentacja swojego stanowiska, ocena odpowiedzi – indywidualizacja nauczania. Zapisanie notatki w zeszycie.
9. Prezentacja multimedialna obrazu autorstwa Milińskiego.
10. Podsumowanie pracy na lekcji – indywidualne wypowiedzi uczniów, w których zostaną porównane dzieła malarskie Bruegela i Milińskiego (odpowiedź na pytanie postawione w temacie).
11. Zapisanie wniosku w zeszycie.
12. Podanie pracy domowej. 
Przebieg lekcji:
I. WPROWADZENIE
1. Sprawdzenie pracy domowej – uczniowie mieli opisać ilustrację zamieszczoną
w podręczniku, rozpoczynającą część 2. - ocena (plusy lub minusy za aktywność) oraz przeczytać w domu tekst A. Kamieńskiej.
2. Rozdanie kart pracy (załącznik nr 1).
3. Włączenie piosenki z musicalu Metro (2min. 5 sek.).

II. ROZWINIĘCIE
1. Praca uczniów metodą burzy mózgów:
- Wyjaśnij o czym jest ta piosenka?
- Jaki motyw zawiera utwór, do czego się odwołuje?
2. Gdy pada określenie „wieża Babel”, uczniowie sprawdzają to hasło w Słowniku mitów i tradycji kultury (zwrócenie uwagi na słowo ziggurat i sprawdzenie jego definicji także w tym słowniku – zaakcentowanie, iż jest to pierwotyp dla wieży Babel).
3. Prezentacja przedstawiająca zigguraty (w tym jeden o nazwie Etemenanki, który był wzorem architektonicznym do stworzenia wieży w Babilonie).
4. Zapisanie tematu lekcji: Wieża Babel - czyżby na pewno schody do raju? i podanie celu lekcji.
5. Przystąpienie do analizy tekstu: uczniowie odwołują się do historii wieży Babel
w opracowaniu A. Kamieńskiej i uzupełniają schemat – notatka w zeszycie (załącznik nr 2).
6. Przejście do części tematu, podczas której będziemy zajmowali się analizą obrazu
P. Bruegela:
- rozdanie pytań (załącznik nr 3) i podział na grupy – wg wskazań nauczyciela, uwzględniając indywidualizację nauczania;
- prezentacja multimedialna reprodukcji dzieła - uczniowie mają chwilę, aby oswoić się z obrazem, po czym przystępują do analizy – przejście do pracy w grupach (nauczyciel podchodzi do uczniów i nadzoruje pracę, udziela wskazówek uwzględniając indywidualizację nauczania).
-prezentacja pracy w grupach – ocena nauczyciela (plusy za aktywność lub ocena, jeśli odpowiedź jest trafna i wyczerpująca);
- zapisanie notatki w zeszycie:

„Wieża zajmuje centralne miejsce na obrazie, przytłacza świat przyrody, nie pasuje do niego, jest nienaturalna. Kolory, które dominują, symbolizują: śmierć, ogień, zagładę (przede wszystkim jest to kolor czerwony i pomarańczowy). Ludzie nie są równi sobie, jedni usługują drugim i stoją niżej na drabinie społecznej, co nie jest boską wizją świata.”

III. PODSUMOWANIE
1. Przedstawienie obrazu autorstwa Dariusza Milińskiego – prezentacja multimedialna-, na którym wieża Babel jest odwrócona i jej wierzchołek nie dotyka nieba, tylko piekła. 
2. Podsumowanie pracy na lekcji - zapytanie uczniów, który obraz - Brueghla, czy może Milińskiego jest odzwierciedleniem przebiegu budowy wieży Babel i jej skutków – indywidualne wypowiedzi uczniów.
3. Zapisanie wniosku w zeszycie: „Dzieło Milińskiego obrazuje w głębszy sposób historię ludzi, budujących wieżę pychy. Tym sposobem odpowiadamy na pytanie zapisane w temacie, iż wieża Babel nie była schodami do nieba, tylko do piekła.”.
1. Dziękuje uczniom za aktywny udział w lekcji i ciekawe wnioski.
2. Zadanie pracy domowej: Zaprojektuj współczesną wieżę Babel, która pokazuje, dlaczego nie możemy bądź nie chcemy porozumiewać się z innymi – w jej kolejnych warstwach (piętrach) wypisz powody, które wpływają na taki stan rzeczy,
np. odmienność poglądów, nienawiść itp.

Załącznik nr 1

O czym jest ta piosenka?
Jaki motyw zawiera utwór, do czego się odwołuje?

Załącznik nr 2

Kto ją buduje? Dlaczego ją budują? Skutek

Wieża Babel

Kto przerywa budowę? Dlaczego ja przerywa? Skutek

Załącznik nr 3
-Jakie miejsce na obrazie zajmuje wieża? Jakie wrażenie sprawia budowla?
- Jak przedstawiona jest przyroda? Jakie są proporcje pomiędzy budowlą a światem przyrody?
- Jaka kolorystyka dominuje – symbole barw.
- Jak zachowują się ludzie budujący wieżę? Dlaczego nadal ją wznoszą, mimo że wiedzą, że ich poczynania są daremne? Jak są ukazane relacje między ludźmi?