Wczesne wspomaganie rozwoju mowy - program autorski

AUTORSKI PROGRAM WSPIERANIA ROZWOJU MOWY DZIECI 4-5 LETNICH „DAJMY WSZYSTKIM RÓWNE SZANSE”

„niezwykle istotnym jest zaprzestanie stosowania pozornej sprawiedliwości, polegającej na jednakowym traktowaniu wszystkich dzieci.
Ważne, aby zauważać różnice indywidualne wychowanków i pozwalać im się rozwijać odpowiednio je ukierunkowując.”
Izabela Lebuda

Spis treści

I. Idea wiodąca programu.
II.Treści i cele programu .
III.Założenia programowe.
IV. Procedury osiągania celów.
V. Warunki realizacji.
VI. Metody i formy pracy.
VII. Bibliografia literatury i opracowań.
VIII. Ewaluacja programu.
IX. Scenariusz .

I.IDEA WIODĄCA PROGRAMU.

Mowa w dużej mierze wpływa na ogólny rozwój dziecka,jego osiągnięcia szkolne.
Stanowi narzędzie w zdobywaniu informacji, pozwala na wyrażanie swoich myśli, opinii, odczuć.
Ogromną rolę w procesie kształtowania mowy dziecka odgrywają rodzice i najbliższe otoczenie- to oni są jego pierwszymi nauczucielami mowy poprzez wspólne zabawy, czytanie książeczek, ich opowiadanie, śpiewanie piosenek.
Istotne znaczenie w zakresie wspomagania i rozwoju mowy ma także działanie nauczyciela pracującego z dzieckiem w przedszkolu, gdzie zabawa stanowi dominujący sposób nauki.Jest kluczem do poznawania nowych słów, ćwiczy oddech, głos, słuch i wymowę. Doskonali formy gramatyczne uwzględniając przy tym akcent, melodię i rytm mowy. Poprzez zabawę możemy stymulować rozwój wszystkich funkcji, od których zależy prawidłowy rozwój mowy.
Wyniki badań pedagogicznych, a także moja własna obserwacja dowodzą, że rozwój mowy dzieci w wieku przedszkolnym jest bardzo zróżnicowany, u wielu dzieci występują oprócz wad wymowy, opóźniony rozwój wymowy lub niechęć do mówienia, zaburzenia słuchu fonematycznego, analizy i syntezy słuchowej.
Występowanie tych zaburzeń ma istotny wpływ na przebieg procesu nauczania w okresie wczesnoszkolnym, za słuszne więc uważam wprowadzenie dodatkowych zabaw, mających na celu rozbudzanie aktywności słownej dzieci, wpływających na rozwój mowy dziecka.
Program jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego i jest spójny z programem wychowawczym przedszkola. Obejmuje obszary: poznawanie samego siebie i świata , nabywanie umiejętności poprzez działanie, odnajdywanie swojego miejsca w grupie rówieśniczej.
Programem macierzystym jest „Moje przedszkole”- program wychowania przedszkolnego autorstwa Czesław Cyrański, Małgorzata Kwaśniewska, nr dopuszczenia DKW-4013-3/01.

II.TREŚCI I CELE PROGRAMU

TREŚCI KSZTAŁCENIA
CELE PROGRAMU
RODZAJ,
FORMA ZAJĘCIA

Bajka- jako aktywna metoda stymulacji rozwoju mowy.
„Jesienny spacer Oli w parku”
„Kaczka Kwaczka”
„Biedronka siedmiokropka”

Teatrzyki- forma aktywności wspomagająca rozwój mowy.
„Mieszkańcy Doliny Muminków”
„Na wiejskim podwórku”
„Trzy liski”

Zagadki słuchowe
Ćwiczenia oddechowe
Zabawy muzyczno-ruchowe
-Usprawnianie aparatu artykulacyjnego
-rozpoznawanie i naśladowanie odgłosów z otoczenia
-angażowanie dzieci do zabaw wpływających na rozwój mowy
Usprawnianie prawidłowej wymowy poszczególnych głosek.
Rozwijanie umiejętności poprawnego powtarzania tekstu(intonacja, rytm, tempo).
Doskonalenie umiejętności wyrazistego mówienia.
Rozwijanie logicznego myślenia.
Rozpoznawanie dźwięków z otoczenia.
Doskonalenie analizy słuchowej mowy.
Wydłużanie fazy wydechowej.
Utrwalenie nawyku mówienia na wydechu.
Rozwijanie poczucia rytmu i koordynacji ruchowej.
Kształtowanie i korygowanie mowy poprzez ekspresję ruchowo-wokalną.
Słuchanie bajek czytanych przez nauczyciela.
zajęcie z całą grupą
Teatrzyki kukiełkowe
zajęcia z całą grupą
Zagadki, ćwiczenia słuchowe
zajęcia z całą grupą
Zabawa ukierunkowana przez nauczyciela.
Zajęcia z całą grupą
Śpiewanie i inscenizowanie ruchem treści piosenek.
Ćwiczenia rytmizujące
zajęcia z całą grupą

III. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE

CELE PROGRAMU:
Cele ogólne:

-stworzenie dzieciom warunków do stymulowania prawidłowego rozwoju mowy,
-wyrównywanie szans rozwoju, praca z dzieckiem potrzebującym wsparcia,
-otoczenie opieka dzieci z dysfunkcjami rozwoju mowy,
-włączanie rodziców do świadomej współpracy nad rozwojem mowy i kształtowaniem prawidłowej wymowy,

Cele operacyjne:

W wyniku realizowanego programu dzieci powinny:
-poprawić swój stan mowy i wymowy,
-poszerzyć swoje możliwości artykulacyjne i fonacyjne,
-wzmocnić poczucie własnej wartości i umieć pokonywać trudności.


IV.PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW

A) ZAPAMIĘTYWANIE WIADOMOŚCI:
Dziecko:
-poznaje zabawy stymulujące rozwój mowy,
-zna treści wierszy i piosenek,
-poznaje treści bajek, kształtuje swoją wyobraźnię,
-wie , jak należy mówic poprawnie,
-uczy się , jak sprostać wymaganiom.

B) ZROZUMIENIE WIADOMOŚCI:
Dziecko:
-rozumie konieczność usprawniania narządów mowy,
-chętnie bierze udział w inscenizacjach teatralnych, muzyczno – ruchowych,
-kształtuje postawę aktywnego uczestnictwa w zajęciach,
-rozwija w sobie ufność we własne możliwości.

C) STOSOWANIE WIADOMOŚCI W PRAKTYCE:
Dziecko:
-wykorzystuje zdobyta wiedzę w zabawach indywidualnych, tematycznych,
-śpiewa piosenki, recytuje wiersze podczas uroczystości przedszkolnych,
-potrafi opowiedzieć treść bajek, kształtuje swoja pamięć odtwórczą.

D) STOSOWANIE WIADOMOŚCI W SYTUACJI PROBLEMOWEJ:
Dziecko:
-akceptuje odmienność innych dzieci( z wadami wymowy, obniżonym rozwojem intelektualnym),
-potrafi zgodnie bawić się w grupie,
-kształtuje w sobie umiejetność radzenia sobie z sytuacjami trudnymi.

V. WARUNKI REALIZACJI


Opracowany przeze mnie program przeznaczony jest dla dzieci w wieku 4-5 lat . Głównym założeniem programu jest stymulowanie prawidłowego rozwoju mowy. Program
będzie realizowany z całą grupą, zajęcia dostosowane będą do możliwości rozwojowych dzieci i będą miały charakter zabawowy.
Program nie zastępuje właściwej terapii logopedycznej. Istotnym elementem realizacji programu jest ścisła współpraca z rodzicami i osobami wspierającymi( spotkania szkoleniowe dla rodziców z logopedą).Współpraca z rodzicami będzie polegała na zapoznaniu rodziców z harmonogramem i tematyką zajęć, zapoznaniu ze sposobem wykonywania ćwiczeń, udziale rodziców w zajęciach otwartych,udziale w spotkaniach z logopedą.
Praca z dziećmi w oparciu o program pozwoli na ocenę efektywności oddziaływań i dokonanie ewaluacji.

VI. METODY I FORMY PRACY

Realizację zamierzonych celów umożliwi stosowanie odpowiednich metod i form nauczania.

Metody:
-wspierające rozwó dziecka,
-stymulujące rozwój dziecka,
-słowne: instrukcje, objaśnienia, rozmowa,
-percepcyjne: obserwacja , pokaz,
-czynne: samodzielnych doświadczeń, zadań stawianych do wykonania,
-twórcze.

Formy:
-praca z całą grupą.

VII. BIBLIOGRAFIA LITERATURY I PRACOWAŃ

Demel G.,Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola,WSiP, Warszawa ,1998
Chmielewska e., zabawy logopedyczne i nie tylko-poradnik dla nauczycieli i rodziców,
Wyd. MAC, Kielce,1997
Skorek E.,100 tekstów do ćwiczeń logopedycznych,Wydawnictwo Harmonia,Gdańsk,2006
Sprawka R.,Graban J.,Logopegyczne zabawy grupowe dla dzieci od 4 do 7 lat, Wyd. Harmonia, Gdańsk,2006
Bartkowska T.,Rozwój mowy dziecka przedszkolnego,PZWS, Warszawa, 1968

VIII. EWALUACJA PROGRAMU

Ewaluacja programu nastąpi poprzez:
-ankietę skierowaną do rodziców dzieci,
-analizę wyników,
-opinię dyrektora.

IX. SCENARIUSZ ZAJĘCIA

TEMAT:ZABAWY MUMINKÓW

Cele ogólne:
usprawnianie aparatu artykulacyjnego,
utrwalenie nawyku prawidłowego oddychania,

Cele operacyjne;
Dziecko:
-precyzyjnie wykonuje ćwiczenia aparatu artykulacyjnego demonstrowane przez nauczyciela,
-potrafi poruszać się w rytm słuchanej muzyki,
-rozpoznaje odgłosy z otoczenia i poprawnie je naśladuje,
-prawidłowo oddycha podczas zabaw i ćwiczeń- nabiera powietrze nosem, a wypuszcza ustami.

Formy:
Zajęcie z całą grupą.

Metody:

elementy metod aktywizujących, logorytmiki, relaksacji.


Przebieg zajęcia:


1.Powitanie w kole:

Całuski- przesyłanie całusków na powitanie ( ćw. mięśni okrężnych warg).

2.Utrwalenie treści wiersza „ Wierszyk o brzuszku”wg Krzysztofa Lowiela, płączone z ilustracją

To jest buzia , a to nosek
buzią jem i mówię troszkę.
Noskiem wącham i oddycham,
a czasami nawet kicham: a-psik.
3.Wprowadzenie w tematykę zajęć- zachęcenie dzieci do odwiedzenia Doliny Muminków.

Gdzieś daleko stąd, w tajemniczej Krainie Fantazji , znajduje się malownicza Dolina Muminków.Jest ona taka maciupka, że nie odnajdziecie jej na żadnej mapie. Kraina ta to prawdziwy raj dla trolli- Muminków. Położona na wyspie, wśród lasów, jezior bardzo często odwiedzana jest przez niezwykłe stworki. Tu wszystko może się zdarzyć.....
W samym środku doliny, nieopodal starej lipy, stoi wieża domek, którą zamieszkują: Panna Migotka, Muminek, Mama Muminka i Tata Muminka oraz ich przyjaciele- Paszcak, Ryjek , Mała Mi, Topik, Topcia iWłóczykij. To właśnie oni zapraszają was do wspólnej zabawy.

4.Wyprawa do Doliny Muminków-ćwiczenia logorytmiczne z wykorzystaniem muzyki marszowej i relaksacyjnej:
-rytmiczny marsz po obwodzie koła.
-odpoczynek na leśnej polanie przy muzyce relaksacyjnej
ćwiczenia oddechowe.
5. Muminkowa gimnastyka buzi i języka:
-wąchanie kwiatków,
-zdmuchiwanie świeczek na urodzinowym torcie,
-puszczanie baniek mydlanych.
6. Utrwalenie treści wiersza” Wierszyk z pokazywaniem”.
7.Pożegnanie w kole- posyłanie całusków Muminkom.
8.Podsumowanie zajęć-”Wesołe i smutne minki”.