SCENARIUSZ UROCZYSTOŚCI Z OKAZJI ŚWIĘTA ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI
„Powtórka z historii”
Narrator 2:
(Proszę wszystkich o powstanie)
Baczność!
Poczet sztandarowy wprowadzić. (Wprowadzenie pocztu sztandarowego)
Spocznij.
Witam wszystkich zgromadzonych na uroczystym apelu z okazji 97. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę. Witam panią dyrektor, grono pedagogiczne, pracowników szkoły, szanownych gości oraz was drogie koleżanki i koledzy. Nasz apel, upamiętniający poświęcenie wielu pokoleń Polaków, którzy oddali swoje życie po to, byśmy my mogli żyć w wolnym kraju, rozpoczniemy od wysłuchania, w sposób godny Polaka, hymnu naszego państwa.
Do hymnu! (wysłuchanie hymnu)
Poczet sztandarowy wyprowadzić. (Wyprowadzenie pocztu sztandarowego)
Spocznij.
Narrator 1:
(uczeń przebrany za staruszka z laską w dłoni, recytuje wiersz Marcina Brykczyńskiego pt.: "11 listopada")
W historii Polski, tak się składa,
Był kiedyś ponad wiek niewoli;
Jedenastego listopada
Nasz kraj z niewoli się wyzwolił.
I wtedy myśl powstała taka,
By przez szacunek dla przeszłości,
Ten dzień na zawsze, dla Polaka,
Pozostał Dniem Niepodległości.
Narrator 2:
Zapraszamy do obejrzenia spektaklu pt.: "Powtórka z historii"
* Sceneria pokoju ucznia; Uczeń 1 siedzi przy biurku i uczy się; dzwoni telefon komórkowy
U1: Halo
U2: No cześć! Jak tam nastrój przed meczem? W końcu gra reprezentacja Polski!
U1: Daj spokój, nie będę oglądać żadnego meczu! Powtarzam historię przed klasówką, bo jak nie poprawię ocen to dostanę szlaban na wszystko.
U2: Jaką epokę wkuwasz?
U1: Okres rozbiorów i odzyskania przez Polskę niepodległości. Beznadzieja, rok mi to zajmie!
U2: Nie panikuj, zaraz przyprowadzę ekipę i wszystkiego się dowiesz w pół godziny.
* słychać pukanie do drzwi; do pokoju wchodzą uczniowie (U2, U3, U4, U5, U6 i U7) z biało-czerwonymi szalikami
U2: Tadam! (wskazuje na wszystkich U) Zobacz, jakie grono pedagogiczne ci przyprowadziłem.
U1: Faktycznie, postarałeś się! Choć to i tak pewnie strata czasu.
U3: I tu się mylisz, koleżanko! Sprzedamy ci takie fakty, że i na szóstkę wystarczy.
U1: Polska się rozwija, Europa mnie wita, świat idzie do przodu, a ty mi tu o szóstce z historii? Kogo to jeszcze obchodzi, co się działo x lat temu w Polsce? Po co to w ogóle rozpamiętywać?
U4: (z oburzeniem) Co ty pleciesz?! Posłuchaj lepiej tej piosenki i przemyśl swoje słowa.
* wykonanie przez chór szkolny piosenki Czerwonych Gitar pt.: „Biały Krzyż”
Gdy zapłonął nagle świat,
Bezdrożami szli
Przez śpiący las.
Równym rytmem młodych serc
Niespokojne dni
Odmierzał czas.
Gdzieś pozostał ognisk dym,
Dróg przebytych kurz,
Cień siwej mgły ...
Tylko w polu biały krzyż
Nie pamięta już,
Kto pod nim śpi ...
Jak myśl sprzed lat,
Jak wspomnień ślad
Wraca dziś
Pamięć o tych, których nie ma.
Żegnał ich wieczorny mrok,
Gdy ruszali w bój,
Gdy cichła pieśń.
Szli, by walczyć o twój dom
Wśród zielonych pól -
O nowy dzień.
Jak myśl sprzed lat,
Jak wspomnień ślad
Wraca dziś
Pamięć o tych, których nie ma.
Bo nie wszystkim pomógł los
Wrócić z leśnych dróg,
Gdy kwitły bzy.
W szczerym polu biały krzyż
Nie pamięta już,
Kto pod nim śpi
W szczerym polu biały krzyż
Nie pamięta już,
Kto pod nim śpi ...
U3: ...żeby nie ta historia, moja droga, to byśmy tu ze sobą po polsku nie mogli rozmawiać, więc siadamy i zaczynamy! Kto kojarzy rok 1795?
U5: Ja! To przecież Trzeci rozbiór Polski! Rosja, Prusy i Austria po upadku powstania kościuszkowskiego podzieliły między siebie resztki niezależnych ziem Polski. (zwraca się do U1) Zresztą, znajomi z kółka teatralnego pozwolą ci to lepiej zapamiętać. (wskazuje na miejsce scenki) Patrz.
* scenka 1:
Przed widownią stoi ławka, na której leży flaga z napisem "Polska". Do ławki podchodzi troje uczniów (UA, UB, UC) ubranych na czarno. Jeden ma napis przypięty na wysokości piersi "Prusy", drugi "Rosja", trzeci "Austria".
Wszyscy wychodzą jednocześnie, podchodzą do ławki, podają sobie ręce. Wpatrują się w leżącą na ławce flagę. Nagle wszyscy podnoszą i ciągną mocno, szarpią flagę na wszystkie strony;
w tym czasie UD podnosi kolejno tabliczki z napisami: 1772 - I rozbiór Polski
1793 - II rozbiór Polski
1795 - III rozbiór Polski
Flaga rozpada się i każdy z nich, trzymając swój kawałek triumfalnie, wychodzi poza widownię.
U1: Dobra, kumam. Nie było fajnie.
U6: To pomyśl, że Polska na 123 lata popadła w niewole. Zaborcy chcieli wymazać naszą ojczyznę z mapy świata i zniszczyć naród polski, zabrać godność, język, kulturę i tradycje. Niech i ten obraz utkwi ci w pamięci i sercu (wskazuje na miejsce scenki)
* scenka 2:
Na scenę wchodzi Polska prowadzona przez Rosję Prusy i Austrię (UA, UB i UC). „Polską” jest uczennica (UE)ubrana w biało-czerwoną luźną szatę, na głowie ma koronę z orłem. Postacie UA, UB i UC krępują UE łańcuchem, zdejmują jej koronę z orłem i zakładają koronę cierniową. UE siada na podłodze, spuszcza głowę, a UA, UB i UC stają za nią by ciągnąć ją za łańcuchy, gdy będzie podnosić głowę ożywiana nadzieją na lepsze jutro, gdy mowa będzie o powstaniach.
Scenka trwa do scenki następnej o odzyskaniu niepodległości, uczniowie nie schodzą z pola widzenia.
U1: OK, przyznaję... zrobiło to na mnie wrażenie. A co było w roku 1807?
U7: Cesarz Francuzów Napoleon Bonaparte i Car rosyjski Aleksander I podpisali pokój w Tylży, dzięki czemu z ziem zaboru pruskiego powstała namiastka państwa polskiego o nazwie Księstwo Warszawskie. Niestety 6 lat później Napoleon poniósł sromotną klęskę pod Lipskiem i wraz z jego upadkiem ...
U2: Tak, tak..... w 1815r. Zebrał się Kongres wiedeński, postanowieniem którego Napoleona zesłano na odludną wyspę św. Heleny. Zlikwidowano Księstwo Warszawskie jednak w jego miejsce utworzono Królestwo Polskie pod berłem cara.
U3: Car wiele Polakom obiecał, nawet wydał konstytucję, lecz cóż z tego kiedy jej nie przestrzegał, a wszelkie polskie związki antycarskie zgniatał jak muchy. Pamiętacie, co stało się w 1830 ?
U4: No jasne! W nocy z 29 na 30 listopada 1830r. cywilna grupa spiskowców współpracująca z podchorążymi zaatakowała Belweder.
* UD podnosi tabliczkę z napisem: 1830 - Powstanie Listopadowe
U1: (ze zdziwieniem) Belweder?
U5: ... Belweder był siedzibą Wielkiego Księcia Konstantego, czyli rosyjskiego dowódcy polskiej armii, a to wydarzenie rozpoczęło zryw niepodległościowy Polaków, znany jako powstania listopadowe. Wiecie jak to się skończyło?
* UE podnosi głowę, UA, UB i UC ciągną za łańcuchy, UE opuszcza głowę
U6: (ze smutkiem) Niestety klęską. Wielu znakomitych Polaków musiało udać się na emigrację, wielu zesłano na Sybir. A 1863 kto wyjaśni?
* UD opuszcza tabliczkę
U1: To nawet ja wiem, powstanie styczniowe! Po raz kolejny Polacy podjęli próbę odzyskania niepodległości.
* UD podnosi tabliczkę z napisem: 1863 - Powstanie Styczniowe
* UE podnosi głowę, UA, UB i UC ciągną za łańcuchy, UE opuszcza głowę
U7: No i niestety po raz kolejny zakończoną niepowodzeniem, gdyż naród polski nie potrafił w pełni się skonsolidować, nie wierzył całkowicie w możliwość zwycięstwa.
* UD opuszcza tabliczkę
U2: (wstaje i "czyta" z telefonu komórkowego) O! O! O! A w necie piszą, że po tym powstaniu car zakazał używania polskiego języka w szkołach, że nawet modlić się kazano po niemiecku w zaborze pruskim, i po rosyjsku w Królestwie. (ze złością) Ech, Rosjanie i Niemcy wykupywali polską ziemię. (siada)
U3: Dokładnie! A mnie dziadek opowiadał, że za byle przewinienie surowo karano więzieniem lub ciężkimi robotami na Syberii lub Kaukazie. Zamykano polskie kościoły. (wstaje, mówi dumnie) Duch narodu w Polakach jednak nie zaginął, (unosi prawą pięść w górę ) lecz wzmacniał się z roku na rok. (siada)
U 4: (z westchnieniem) Tak pięknie pisała o tym Maria Konopnicka ...
* Wykonanie przez chór szkolny pieśni pt.: "Rota"
Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród,
Nie damy pogrześć mowy !
Polski my naród, polski lud,
Królewski szczep piastowy,
Nie damy, by nas zniemczył wróg...
-Tak nam dopomóż Bóg !
Do krwi ostatniej kropli z żył
Bronić będziemy Ducha
Aż się rozpadnie w proch i w pył
Krzyżacka zawierucha
Twierdzą nam będzie każdy próg...
-Tak nam dopomóż Bóg !
Nie będzie Niemiec pluł nam w twarz
Ni dzieci nam germanił.
Orężny stanie hufiec nasz ,
Duch będzie nam hetmanił,
Pójdziem, gdy zabrzmi złoty róg...
-Tak nam dopomóż Bóg !
* Do pokoju wchodzi Mama (M, czyli U8), przynosi na tacy poczęstunek dla uczących się dzieci (ciasteczka)
M: (z uśmiechem) Małe co nieco wam przyniosłam.
* Mama podaje tacę uczniom siedzącym na podłodze, ci przekazują sobie kolejno, częstując się ciastkami
U4: Dziękujemy. Wszak Polak głodny - Polak zły!
M: (z westchnieniem) ...wiecie, Polacy byli prześladowani, skazani na tułaczkę, ale nie tracili ducha; wierzyli, że Polska odzyska niepodległość. Wierzyli, że ojczyzna w sercach się zaczyna, że naród przetrwa, jeżeli rodzina dzieci swoje nauczy, jak być Polakami.
* Mama siada na kanapie (krzesłach przykrytych narzutą) i zadaje uczniom pytania z wiersza pt.: "Katechizm polskiego dziecka"
M: (do U1) Kto ty jesteś?
U1: Polak mały.
M: Jaki znak twój?
U2: Orzeł biały.
M: Gdzie ty mieszkasz?
U3: Między swemi.
M: W jakim kraju?
U4: W polskiej ziemi.
M: Czym ta ziemia?
U5: Mą ojczyzną.
M: Czym zdobyta?
U6: Krwią i blizną.
M: Czy ją kochasz?
U7: Kocham szczerze.
M: A w co wierzysz?
Wszyscy U: W Polskę wierzę.
M: (do U1) Coś ty dla niej?
U1: Wdzięczne dziecię.
M: Coś jej winien?
Wszyscy U: (wstają) Oddać życie.
M: (wstaje, uśmiecha się, kiwa głową) Dobrze, kochani, uczcie się dalej. (wychodzi; uczniowie siadają)
U 5: No i nadszedł rok 1914.
U1: Wiem, wiem, wybuchła jakaś wojna.
U6: Wybuchła I wojna światowa, koleżanko, a wraz z nią pojawiła się iskierka nadziei na wolność.
* UD podnosi tabliczkę z napisem: 1914 - 1918 - I wojna światowa
U7: (do U1) Czy wiesz, kim był Józef Piłsudski?
U1: (niepewnie) No... żołnierzem. Dziadek zawsze mówił, że Piłsudski był wielkim mężem stanu.
U2: I miał rację. To Piłsudski stworzył Polską Organizację Wojskową i Legiony Polskie, które walczyły o naszą ojczyznę.
U3: (do U1) ... i pamiętaj, że w dniu 11 listopada 1918r. po powrocie z magdeburskiego więzienia, Piłsudski ogłosił w Warszawie koniec 123 –letniej niewoli naszego państwa.
* UD opuszcza tabliczkę; podnosi kolejną z napisem: 1918 - ODZYSKANIE NIEPODLEGŁOŚCI PRZEZ POLSKĘ
* W tym czasie Narrator 1 jako Piłsudski podchodzi do UA, UB i UC, przegania ich, bijąc karabinem; UE podnosi głowę i patrzy na niego
Narrator 1 jako Piłsudski:
(zrywając kajdany i zdejmując UE koronę cierniową zwraca się do UE - recytuje fragmenty wiersza Leopolda Staffa pt.: "Polsko, nie jesteś ty już niewolnicą!")
Polsko nie jesteś ty już niewolnicą!
Łańcuch twych kajdan stał się tym łańcuchem,
Na którym z lochu, co był twą stolicą
Lat sto, swym własnym dźwignęłaś się duchem.
...
Żadne cię miana nad to nie zaszczycą,
Co być nie mogło przez wiek twą ozdobą!
Polsko, nie jesteś ty już niewolnicą!
Lecz czymś największym, czym być można: (zakładając koronę z orłem) Sobą!
* UE wstaje z podłogi z pomocą Narratora 1-Piłsudskiego, obejmuje go ramieniem; razem schodzą z pola widzenia
U1: To ja już wszystko wiem!
U4: (wstając i wygrażając palcem) I wszystko pamiętaj!
U1: (wstając; okrzykiem) Będę!
Wszyscy U: (wstając; okrzykiem do U1) I my będziemy!
(okrzykiem i grożąc palcem, do publiczności) I wy pamiętajcie!
U1: (do wszystkich U) Dziękuję moi pedagodzy za tę powtórkę z historii. Szkoda tylko, że przegapiliście mecz.
U5: Nie ma o czym mówić, została jeszcze druga połowa.
U2: (poklepując U1 po ramieniu) Zostaw już książki i lepiej włącz telewizor.
* Wszyscy uczniowie opuszczają pokój (schodzą z pola widzenia), śpiewając hymn kibiców polskich "Polska, biało-czerwoni"
* UD podnosi tabliczkę z napisem: OKLASKI
*scenariusz jest inspirowany fragmentami scenariuszy zamieszczonych w Internecie przez innych autorów, aczkolwiek całość scenariusza stanowi odrębną pracę, gdyż treści zostały przeze mnie zmodyfikowane lub stworzone i dodane (autorskie)