Scenariusz zajęć z muzykoterapii

Scenariusz zajęć z muzykoterapii dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim (kl. I-III) w oparciu o założenia Modelu Mobilnej Rekreacji Muzycznej Kieryła
Czas trwania: 1 godzina
CEL GŁÓWNY: Rozładowywanie napięcia psychofizycznego, rozluźnienie i wyciszenie dzieci.
CELE SZCZEGÓŁOWE: ćwiczenie koncentracji uwagi, usprawnianie koordynacji słuchowo – kinestetycznej (ruchowej), rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie, nauka akceptacji innych, kształtowanie orientacji w przestrzeni i w schemacie własnego ciała, kształtowanie poprawy koordynacji ruchu, wspieranie naturalnego rozwoju, integracja pracy mózgu i ciała.
Metody: kreatywne, relaksacyjne, odreagowująco – wyobrażeniowe
Formy: indywidualna, grupowa
Pomoce: baloniki, gumy krawieckie, materace, gazety, instrumenty perkusyjne, magnetofon , nagrania piosenek i utworów muzycznych: „W murowanej piwnicy”, „Moja fantazja" (Zespół Fasolki), „Deszczyk” (Klanza), Grek Zorba, Enio Morricone „ Nese Family Theme”, Prokofiew „Montagues i Capulets” oraz Strauss „Karnawał w Wenecji”, Strauss „Nad pięknym, modrym Dunajem”, „Jezioro łabędzie” Czajkowskiego, „Marzenie” Schumanna, „Lot trzmiela” Korsakova


PRZEBIEG ZAJĘĆ
I. ODREAGOWANIE
1. „Powitanie” - dzieci biegają po sali w podskokach zgodnie z melodią „Moja fantazja" (Zespół Fasolki). Na przerwę w muzyce wszyscy witają się podając sobie ręce i wypowiadając jakieś miłe słowa.
2. Zabawa „Tańczymy labada” z instrumentami i zmienionymi słowami:
„Tańczymy labada, labada, labada
tańczymy labada, małego walczyka.
Tańczą go /dziewczynki/ 3x
tańczą go dziewczynki i nasi chłopcy też”
Dzieci chodzą z instrumentami dookoła sali i śpiewają. Na słowa: labada, dziewczynki, chłopcy – przykucnięcie. Po I zwrotce nauczyciel pyta: dzieci odpowiadają:
- „Grzechotki, tarka grały?” - „Nie grały”
- „Więc grają”.
Przy śpiewaniu i tańczeniu kolejnej zwrotki, do gry włączają się wymienione przez nauczyciela instrumenty. Po każdej zwrotce nauczyciel zaprasza kolejne 2-3 instrumenty.
3. „Lustra” - dzieci rozbiegają się po całej sali tak, aby każde miało swobodę poruszania się w miejscu. Każde dziecko otrzymuje małą obręcz (krążek). Nauczyciel wyjaśnia dzieciom, iż kolejno usłyszą dwa fragmenty muzyki, które będą się różniły. Pierwszy fragment, bardzo powolny: dzieci siadają na krążkach, „usypiają” w dowolnie wybrany sposób. Podczas drugiego fragmentu (muzyka dynamiczna), dzieci biorą do ręki krążki (lusterko) i robią do nich różne miny.
4. Zabawa z krążkami - krążki pozostają rozłożone na dywanie. Nauczyciel odtwarza z kaset różne fragmenty muzyki, podczas ich brzmienia dzieci podskakują po całej sali. W tym czasie nauczycielka zabiera dwa krążki. Gdy muzyka cichnie, dzieci biegną do krążków. Te, które nie znajdą wolnego krążka, muszą wyklaskać, zaśpiewać lub wytupać podany przez nauczycielkę prosty rytm.
II. ZRYTMIZOWANIE
1. „Ruski samolot” – zabawa rytmiczna. Dzieci wykonują rytmiczne uderzenia według
schematu:
a) uderzenie o kolana dłońmi,
b) klaśnięcie przed sobą,
c) skrzyżowanie: prawa ręka na lewy bark,
d) skrzyżowanie: lewa ręka na prawy bark,
e) prawa ręka – zgięta w pięść- nad prawym kolanem, lewa ręka uderza w prawą pięść dwa razy,
f) jak wyżej, tylko zmiana rąk,
g) dwa uderzenia o zewnętrzne strony uda,
h) dwa uderzenia o wewnętrzne strony uda
Schemat ten powtarzamy kilka razy.
Muzyka: Hollywood hits „ Grek Zorba – taniec” M. Theodorakis
2. „Deszczyk” (Klanza) – rytmizacja gestykularna w ruchu. Początkowo prowadzący pokazuje kolejne etapy wykonywanych gestów, później powtarza wraz z dziećmi. Na tle muzyki wszyscy chodzą po sali za prowadzącym i razem pokazują deszczyk. Można zmienić wersję chodzenia – zespołami, indywidualnie.
Schemat wykonywanych gestów:
a) pada deszcz – ręce wzniesione nad głową, obniżają się i pokazują spadające krople – 4 razy,
b) wieje wiatr – ręce nad głową – pokazanie gestów wiejącego wiatru – 8 razy,
c) nagle błysk – klaśnięcie przed sobą – 1 raz,
d) nagle grzmot – silne tupnięcie nogą – 1 raz,
e) potem wyszła piękna tęcza – zataczanie koła od głowy ku dołowi – 1 raz.
Punkty od c do e powtarzamy kilka razy.
Muzyka: „Deszczyk” Klanza
3. Marsz do nagrania piosenki „W murowanej piwnicy” – na ostatnią sylabę każdego wersetu, dzieci wyrzucają ręce w górę z okrzykiem „hej”.
4. Gra na instrumentach
a) Rozdanie instrumentów – sylabizowanie nazwy instrumentu z wyklaskiwaniem
b) Omówienie sposobu gry na danych instrumentach do melodii deszczu - rytmiczna gra na instrumentach do muzyki:
• mały deszczyk – grają grzechotki i tarka
• duży deszcz – kołatki, pudełka akustyczne
• ulewa – bębenki, tamburyna, trójkąty
• grzmoty – talerze
5. Przekazywanie korony (muzyka Grek Zorba)– przekazywanie korony ze swojej głowy na głowę sąsiada z prawej strony, osob,a która będzie miała koronę na głowie w momencie zatrzymania muzyki odpada z zabawy
III. UWRAŻLIWIANIE
1. „ Masaż” – wykonanie masażu na plecach kolegi z uwzględnieniem ruchów adekwatnych do treści wiersza:
Słonko świeci,
Kroczą słonie,
Biegną konie po betonie.
Idą panie na szpileczkach,
Z gryzącymi pieseczkami.
Płynie sobie kręta rzeczka,
Pada bardzo drobny deszczyk,
Czujesz dreszczyk? ( delikatne dotknięcie kręgów szyjnych)
Następuje zmiana ról.
Muzyka: Enio Morricone utwór „Nese Family Theme”
2. „ Ciężki kamień i baloniki” – w zależności od słyszanej muzyki (kontrastowa w charakterze i dynamice ) odzwierciedlenie płynności ruchów, odpowiadających niesieniu bardzo ciężkiego kamienia lub balonika.
Muzyka: dwa utwory z płyty „ The classic experience”: Prokofiew „Montagues i Capulets” oraz Strauss „Karnawał w Wenecji”
3. „Na balu” – spontaniczny, indywidualny taniec przedstawiający słyszaną muzykę.
Muzyka: płyta „The classic experience” – Strauss „ Nad pięknym, modrym Dunajem”. Reagowanie różnymi rodzajami ruchu na różne melodie z nagrań:
• wesoła, skoczna – luźne podskoki po Sali
• rytmiczna, marszowa – marszowe tupanie nogami, plecy wyprostowane
• ciężkie, grube dźwięki – stąpanie olbrzyma z pochyleniem tułowia
• cicha, zwiewna – lot motyla
• spokojna, nastrojowa – kołysanie rękami nad głową – szum wiatru - kołysanie się w siadzie na podłodze – zasypianie
4. „Jezioro łabędzie” Nauczyciel puszcza muzykę Jezioro Łabędzie autorstwa Piotra Czajkowskiego. Dzieci kładą się lub siadają w pozycji wygodnej dla nich i słuchają oraz starają się naśladować dźwięki z wykorzystaniem gazet (gniecenie i szeleszczenie) i kredek (stukając). Dzieci starają się zrelaksować i leżą swobodnie w pozycji wygodnej.
IV. RELAKS
1. Ćwiczenia oddechowe w pozycji siedzącej:
• siad skrzyżny : wdech – oczy otwarte; wydech – oczy zamknięte,
• siad skrzyżny: wdech w pozycji wyprostowanej; wydech przy lekkim skłonie w przód,
• siad skrzyżny: wdech – skrzyżowanie rąk na piersiach; wydech – położenie rąk na kolanach
Muzyka: Enio Morricone , płyta „ Cockeyes song”
2. „Opuszczamy plac zabaw" - czytamy dzieciom tekst przy spokojnej, cichej muzyce.
„Plac zabaw jest opuszczony. Nie ma tam żadnych dzieci ani dorosłych - tylko gromadka wróbli siedzi na gałęziach kasztanowca i coś sobie pogwizduje... Piaskownica jest pusta, ale po śladach widzisz, że kiedyś bawiły się tutaj dzieci... Na brzegu leżą dwa samochodziki i kilka figurek... Może są tam również foremki do stawiania babek z piasku- albo jeszcze coś innego... Jeden z końców huśtawki skierowany jest wysoko w gorę, drugi leży ciężko na ziemi - ale nie ma nikogo innego niż wiatr... Na sznurowanej drabince nikogo nie ma... Pomiędzy szczeblami przelatuje powietrze... Na łąkach kwitną kwiaty. Jeżeli się dokładnie przyjrzysz, będziesz mógł je rozpoznać. Być może to stokrotki- albo dzwonki-a może coś zupełnie innego... Ale wszędzie widzisz zieloną koniczynę... Cisza sięga aż pomiędzy źdźbła trawy... Huśtawka łagodnie się kołysze. Może popchnęło ją jakieś dziecko, a może zrobił to wiatr. Obserwuj ją przez chwilę, popatrz, jak się kołysze w jedną stronę, w drugą, w górę, w dół... Jest bardzo cicho...”
3. „Marzenie” Schumanna - słuchanie utworu z zamkniętymi oczami, snucie swoich marzeń do muzyki.
4. Spacer do lasu – prowadzący ściszonym głosem opowiada o drodze do lasu z podkładem spokojnej, łagodnej muzyki i pokazuje dzieciom obrazki:
• dzieci naśladują niektóre ruchy natury
• dzieci kładą się, oddychają (np. wdychają zapach kwiatów leżąc na kocu), zamykają oczy i ruszają ręką do muzyki określając ją jako „wolną, spokojną”
V. AKTYWIZACJA
1. „Jesteś moim cieniem” – dzieci dobierają się w pary i wykonują takie same ruchy jak
partner, potem następuje zmiana ról
2. „Samba mixer” – dzieci ustawiają się w kole i wykonują ruchy według schematu:
• lewa stopa do przodu z równoczesnym pstryknięcie palcami prawej dłoni i odwrotnie – 4 razy,
• lewa ręka z tyłu na plecach, prawa nad głową i zmiana – 4 razy,
• klaśnięcie w uda – 1 raz,
• klaśnięcie przed sobą – 1 raz,
• równocześnie obiema rękoma pstryknięcie palcami przed sobą – 2 razy.
Muzyka: Instrumental collection „ Clarinet Pollue”
3. „Zabawy z gumą” – dowolne rozciąganie gumy, przechodzenie przez nią, pod nią – według inwencji dzieci. Na początku dzieci bawią się indywidualnie, później w parach.
Pomoce: guma krawiecka dla każdego dziecka
Muzyka: płyta jak wyżej, utwór Rossini „Figaro - il barbiere di siviglia”
4. Utwór „Lot trzmiela” Korsakova - dzieci naśladują przebudzanie się owada, rozprostowywanie łapek (gimnastyka rąk i nóg), jego lot, a kiedy muzyka cichnie zupełnie – dzieci siadają w grupie.
5. „Zabawa w zbieranie liści” – nauczyciel rozkłada w różnych miejscach Sali jesienne liście – na krzesełkach, stolikach, półkach, podłodze, itp.. Przy miarowym akompaniamencie dzieci spacerują po całej Sali nie ruszając leżących liści. Gdy usłyszą melodię poznanej wcześniej piosenki „Już opadły liście” (Muz. Stanisław Jedynak, Sł. Krystyna Majewska), szybko je zbierają i układają w bukiety. Zwycięża dziecko, które uzbiera najwięcej liści
6. Taniec tryumfalny (Tarantella) - dzieci w parach, dwa podskoki na prawej nodze, dwa podskoki na lewej, powtórka 7 razy, nożyce pionowe przed sobą, bieg w miejscu, powtórka podskoków, haczyk w parze, klaśnięcie, haczyk w drugą stronę.
VI. ZAKOŃCZENIE
1. Chętne dzieci opisują swoje wrażenia z zajęć, podsumowanie zajęć
2. Pożegnanie – dzieci stoją w kręgu, podają sobie ręce i „puszczają” promyczek szczęścia
Opracowała: Jolanta Lorek