Głoski szumiące w zabawach językowych

Scenariusz zajęć logopedycznych

Temat: Głoski szumiące w zabawach językowych.
opracowała E. Trzeszan, neurologopeda

Przewidywane osiągnięcia dziecka:
• precyzyjnie wykonuje ćwiczenia narządów artykulacyjnych,
• potrafi właściwie ułożyć narządy artykulacyjne do wymowy głosek szeregu szumiącego - sz, cz, ż, dż,
• prawidłowo wymawia głoski sz, cz, ż,
• potrafi poprawnie wykonać ćwiczenia oddechowe,
• umie pracować w grupie
• potrafi zauważyć różnice między artykulacją prawidłową a nieprawidłową.

Formy:
• indywidualna,
• praca w parach i w grupie.

Metody:
• wizualna,
• instrukcje słowne,
• zabawowe,
• ćwiczenia praktyczne,

Środki dydaktyczne:
• lusterka,
• plansze drzewa, listki, plastikowe rurki,
• prace plastyczne dzieci,
• dyktafon elektroniczny,
• obrazki i przedmioty z głoską ż,
• gry planszowe, kostki, pionki,
• ćwiczenia na kartach pracy.

Lp. Rodzaj ćwiczenia Cel ćwiczenia Przebieg ćwiczenia Pomoce
1. Przygotowanie aparatu artykulacyjnego do ćwiczeń Usprawnianie motoryki narządów mowy Logopeda opowiada historyjkę "Baba Jaga robi porządki" i wykonuje ćwiczenia języka. Dzieci naśladują ruchy języka, obserwują je w lusterku. lusterka, tekst historyjki " Baba Jaga robi porządki".
2. Przygotowanie warg i języka do uzyskania prawidłowej artykulacji głosek szeregu szumiącego - sz, cz, ż. Utrwalenie prawidłowych nawyków potrzebnych do artykulacji głosek szeregu szumiącego Logopeda odwołuje się do wiadomości dzieci. Przypominamy i demonstrujemy układy warg i języka przy artykulacji sz, cz, ż. Dzieci naśladują szum drzew sz, jazdę pociągiem cz, warkot startującego samolotu ż
Ćwiczenia artykulacyjne z obserwacją narządów mowy (obserwowanie i odgadywanie wymowy dźwięków dokonanych przez nauczyciela, np. U E S M R; obserwacja warg z lusterkiem przy wymawianiu p, b, m oraz u-e, i-o; obserwacja z lusterkiem przy wymawianiu s, z, c, dz; obserwacja z lusterkiem drogi wylatywania powietrza przy wymawianiu p oraz m; obserwacja z lusterkiem szybkości wylatywania powietrza przy wymawianiu s oraz p; obserwacja przy lustrze dźwięczności wymawianych głosek z dotykaniem krtani i policzka; ćwiczenie opozycji fonologicznych, głośno dźwięczne b, d, g, z oraz szeptem bezdźwięczne p, t, k, s; zabawy mimiczne w "uśmiech", "ryjek"; wypowiadanie "e" naprzemiennie z "u"; wypowiadanie "e" z położeniem języka na dolnych zębach; wypowiadanie "s" ze zbliżaniem zębów do siebie; wypowiadanie "u" z podniesieniem języka za górne zęby; wypowiadanie "sz" pamiętając o "ryjku" czyli zaokrągleniu warg; zabawa orientacyjno - ruchowa "a" leżenie na podłodze, "l" szybkie podnoszenie się do stania; artykułowanie dźwięków "a-l" przed lusterkiem i porównanie położenia języka do uprzedniej zabawy ruchowej; zabawa orientacyjno - ruchowa na "rrr" swobodne wirowanie, falowanie ze wstążkami, a na "lll" przysiady w pozycji pionowej; artykułowanie dźwięków "r-l" przed lusterkiem porównanie położenia języka do uprzedniej zabawy ruchowej; rysowanie schematów słów z podziałem na sylaby i graficznym uwzględnieniem obecności drżącego "r" falistą linią oraz płynnego "l" pionowa strzałką; gimnastyka narządów mowy poprzez szybkie pionowe poziome ruchy języka, naśladowanie "ssania cukierka", "jazdy na koniku", "jazdy motorem rrrr.", wymawianie zbitek spółgłoskowych np. dddttt , dtdtdt, detedetedete itp.
lusterka
3. Automatyzacja głosek sz, cz, ż w ciągu mownym.
Usprawnianie półkul mózgowych, przekroczenie lini środkowej ciała. Utrzymanie prawidłowej wymowy głosek sz, cz, ż. Dzieci nazywają swoje prace plastyczne, recytują wierszyki itp.
Wierszyki i ćwiczenia Dennisona(droga obrazkowa). Wystawa Prac plastycznych dzieci.
Plansze z ćwiczeniami Dennisona.
4. Nazywanie przedmiotów. Układanie zdań. Prawidłowa artykulacja ż na etapie nazywania. Kształcenie umiejętności budowania zdań prostych i rozwiniętych. Dzieci wybierają przedmioty z głoską ż, nazywają je, układają zdania. Starają się wymyślić jak najdłuższe zdania. zestaw przedmiotów z sz, ż, cz, dż.
5. Ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne. Pogłębianie fazy wdechu jako ważny element wyrazistej wymowy. Zwrócenie uwagi na symptomy wiosny. Uczniowie za pomocą plastikowych rurek nakładają liście na drzewko. Logopeda zwraca uwagę na głęboki wdech i wydech po nałożeniu listka. rurki plastikowe, drzewo, listki
6. Ćwiczenia autokontroli słuchowej. Usprawnianie funkcji analizatora słuchowego. Dzieci otrzymują obrazki. Nagrywamy na taśmę wymowę i odtwarzamy ją. Dziecko potwierdza wymowę prawidłową lub zauważa wymowę nieprawidłową i koryguje błąd. Obrazki, dyktafon elektroniczny.
7. Stabilizacja ż w mowie spontanicznej w oparciu o grę planszową "Zwierzęta". Prawidłowa artykulacja głosek. Kształcenie umiejętności pracy zespole. Logopeda objaśnia zasady gry. Dzieci grają, po zatrzymaniu się na polu nazywają obrazek, na którym postawiły pionek. Za poprawne wymówienie wyrazu otrzymują punkt. pionki, kostka, gra planszowa wg własnego pomysłu.
8. Obrysowywanie kształtów przedmiotów z głoskami sz, rz, cz,dż Usprawnienie analizatora wzrokowego i słuchowego. Usprawnienie motoryki rąk. Uczniowie wyszukują przedmioty na rysunku nazywają je. Obrysowują ich kształt kolorowymi kredkami. kredki, karta pracy.
9. Podsumowanie zajęć, praca domowa.