Zrobimy Cię w balona - konspekt zajęć świetlicowych (eksperymenty)

Czas trwania: Około 1 godz.
Rodzaj zajęć: Zajęcia świetlicowe
Temat: „Zrobimy cię w balona”
Środki dydaktyczne: Balony do nadmuchiwania, woda, butelki plastikowe, słomka, sznurek, papier kolorowy, świeczka, soda oczyszczona, ocet, miska, gorąca i zimna woda, suszarka do włosów, piłeczka do tenisa stołowego, taśma dwustronna, taśma samoprzylepna, kółeczka papierowe z dziurkacza moneta 5 zł, płytka CD, szklanki, różnego rodzaju ziarna, igła, wykałaczka, chusta animacyjna, nagranie z piosenką słonik balonik
Cele:
Główny: - Wyjaśnianie zjawisk fizycznych za pomocą doświadczeń z wykorzystaniem balonów
Operacyjne:
Uczeń :
- obserwuje wykonywane doświadczenia,
- wykonuje eksperymenty wypełniając polecenia nauczyciela
- dostrzega związki przyczynowo skutkowe,
- wyciąga wnioski po zakończeniu doświadczeń,
- współpracuje z innymi dziećmi,
- ćwiczy mięśnie rąk podczas zabaw ruchowych,

Metody : słowna, oglądowa, praktyczna
Formy pracy : zbiorowa, indywidualna
Przebieg:
Wstęp
-Powitanie uczniów oraz gości.
-Podanie tematu zajęć w formie zagadki po wysłuchaniu krótkiej piosenki pt. „Słonik balonik”
Część główna
Uwagi: Ilość wykonanych spośród zaproponowanych doświadczeń uzależniona będzie od tempa pracy grupy i pomyślności w wykonaniu eksperymentów.
- Doświadczenia z wykorzystaniem strumienia powietrza:
1) Lewitujący balonik
2) Perpetuum mobile – balonowy krąg
- Doświadczenia z odrzutem:
1) Balon mucha
2) Balon odrzutowiec
3) Balon poduszkowiec
- Doświadczenia elektrostatyczne:
1) Balon przylepa
2) Piegowaty balon
3) Pogniewane balony
4) Zaklinacz wody
- Doświadczenia na wytrzymałość powłoki balona
1) Balon ogniotrwały
2) Pokłuty balonik
3) Balonowy zastrzyk
- Doświadczenia z różną temperaturą i ciśnieniem powietrza
1) Balon „nabity w butelkę”
2) Balon siłacz
3) Samonadmuchiwacz
Zakończenie
- „Balonowa grzechotka” – zabawa na percepcję słuchową
- „Baloniku nasz malutki...” – zabawa ruchowa z wykorzystaniem chusty animacyjnej
- Podsumowanie zajęć – ewaluacja w formie pytań i odpowiedzi
- „Ukłon japoński” na pożegnanie z przyciąganiem chusty palcami rąk

Opis wykorzystanych do zajęć doświadczeń:
- Doświadczenia z wykorzystaniem strumienia powietrza:
1) Lewitujący balonik
Unoszenie napompowanego balonika strumieniem ciepłego powietrza z suszarki.
Balonik nie spada, ponieważ siła ciężkości jest równoważona siłą oporu powietrza. Gdzie prędkość przepływu powietrza jest większa, tam ciśnienie niższe. To zmniejszone ciśnienie w centrum strumienia wciąga do środka balonik. Z zewnątrz dociskany jest ciśnieniem wyższym.
2) Perpetuum mobile – balonowy krąg
Strumień powietrza suszarki unosi i obraca krąg zrobiony z sześciu połączonych ze sobą balonów. Ruch obrotowy wymuszony jest przez kształt konstrukcji oraz opływowy kształt baloników.
- Doświadczenia z odrzutem:
1) Balon mucha
W wyniku oddziaływania jednego ciała na drugie pewną siłą (tu balona na zgromadzone w nim powietrze) ciało drugie działa na ciało pierwsze z taką samą siłą i kierunkiem ale o przeciwnym zwrocie. Strumień powietrza wyrzucany przez kurczący się balon w dół powoduje unoszenie się balona w górę.
2) Balon odrzutowiec
Napompowany balon przyklejony jest do słomki przez którą przewleczony jest naprężony sznurek. Puszczenie balona powoduje zjawisko odrzutu i ruch balonika wzdłuż sznurka
3) Balon poduszkowiec
Do płytki CD przymocowany jest szczelnie ustnik plastikowej butelki na który nakładamy napompowany balon. Konstrukcję tą umieszczamy na stole. Wyrzucone przez balon powietrze wydostaje się spod płytki CD równomiernie ze wszystkich stron rozpraszając siłę odrzutu. Stół odbija częściowo powietrze dlatego balon leciutko unosi się nad stołem jak „poduszkowiec”
- Doświadczenia elektrostatyczne:
1) Balon przylepa
Balon potarty o włosy lub sweter zbiera elektrony zyskując ujemny ładunek elektryczny. Ładunki przeciwne będą się przyciągać dlatego balon można przyczepić do ściany lub sufitu. Balon jest słabym przewodnikiem więc ujemne ładunki nagromadzą się tylko ze strony którą pocieraliśmy. Próba przyczepienia balona do ściany drugą stroną skutkuję jego obróceniem się na ścianie.
2) piegowaty balon
Zbieranie naelektryzowanym balonikiem kółeczek z papieru
3) Pogniewane balony
Naelektryzowanie przez pocieranie trzech baloników. Baloniki zawieszone na sznurkach będą odpychały się od siebie ponieważ mają ten sam ładunek elektryczny.
4) Zaklinacz wody
Przyciąganie naelektryzowanym balonem strumienia wody
- Doświadczenia na wytrzymałość powłoki balona
1) Balon ogniotrwały
Napompowany balon umieszczony nad świeczką pęka. Balon z nalaną do środka wodą umieszczony nad świeczką nie pęka. Balon wykonany jest z gumy, która dobrze przewodzi ciepło i oddaje je wodzie, tym samym balon nie pęka.
2) Pokłuty balonik
Balon przekłuty wykałaczką pośrodku natychmiast pęka. Balon przekłuty w okolicy ustnika i na dystalnym końcu nie pęka. Wszystko opiera się o zagadnienie naprężenia jakie występuje w balonie. Naprężenia na dystalnych końcach są najmniejsze.
3) Balonowy zastrzyk
Balon ukłuty w miejscu przyklejonej do niego przeźroczystej taśmy nie pęka. Taśma nie jest elastyczna i wzmacnia powłokę mocno naprężonej gumy.
- Doświadczenia z różną temperaturą i ciśnieniem powietrza
1) Balon „nabity w butelkę”
Balon nakładamy na ustnik plastikowej butelki w której zrobiony jest w dystalnym jej końcu w sposób niewidoczny otwór. Balon nadmuchujemy i zatykamy palcem otwór. Z balona nie schodzi powietrze gdy zatykamy otwór w butelce palcem bo „zasysa” go niskie ciśnienie powietrza w butelce, gdy go otwieramy balon stopniowo zmniejsza się bo ciśnienie w butelce wzrasta.
2) Balon siłacz
W dwie szklanki nalewamy wrzątek po czym wylewamy wodę ze szklanek do miski. Natychmiast przykładamy do dwóch stron balona obie szklanki po czym polewamy całość zimną wodą. Ciśnienie wewnątrz szklanek obniża się zasysając balony do środka. Szklanki jakby „przyklejają się” z dużą siłą do balona.

3) Samonadmuchiwacz
Na ustnik szklanej butelki z octem naciągamy balon do którego wcześniej wsypujemy sodę oczyszczoną. Pod wpływem reakcji chemicznej octu z sodą powstaje gaz który wypełnia balon. Gazem tym jest tlenek węgla, a substancją która została w roztworze jest octan sodu.