Etylen i jego właściwości. Konspekt lekcji chemii w klasie III

I. Dział programowy: „WĘGIEL I JEGO ZWIĄZKI Z WODOREM”

II. Temat lekcji: Eten (etylen) i jego właściwości.

III. Cele operacyjne:
Uczeń wie: - że eten (etylen) jest przedstawicielem alkenów (A)
- Jaki jest zastosowanie etenu (B)
- na czym polega reakcja polimeryzacji(B)

Uczeń umie: - zbudować model cząsteczki etenu (C)
- opisać proces otrzymywania etenu (C )
- doświadczalnie zbadać właściwości etenu (C )
- dokonać analizy właściwości fizycznych i chemicznych etenu (D)
- napisać, uzgodnić i odczytać równanie reakcji:
a) spalania etenu (C )
b) przyłączania bromu, wodoru, chlorowodoru do etenu (D)
- zapisać przebieg reakcji polimeryzacji etenu (D)
A – zapamiętanie wiadomości
B – zrozumienie wiadomości
C – stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych
D - stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych

IV. Metody nauczania :
· praktyczna – rozwiązywanie zadań (indywidualnie i grupowo), modelowanie – model przestrzenny etenu
· ilustracyjna- analiza ilustracji reakcji otrzymywania etenu oraz reakcji z wodą bromową [lub film z przebiegiem doświadczeń]
· słowna- opis,
· praca z tekstem

V. Materiały dydaktyczne :

· podręcznik: J. Kulawik, T. Kulawik, M. Litwin: ,,Chemia dla gimnazjum” część III
· ćwiczenia: T. Kulawik, M. Litwin:,,Chemia dla gimnazjum” część III
· modele atomów
· karty pracy ucznia
· materiały tekstowe

VI. Przebieg lekcji :

1. Część organizacyjna.

2. Część nawiązująca :
· Przypomnienie pojęć z poprzedniej lekcji:

- Przypomnienie pojęcia węglowodory nienasycone
- Przypomnienie pojęcia szereg homologiczny oraz przypomnienie wzoru ogólnego szeregu alkenów
- Przypomnienie produktów spalania węglowodorów

3. Część właściwa:

· Sformułowanie tematu lekcji i zapisanie na tablicy, przedstawienie celów lekcji i sposobu pracy na lekcji ( uczniowie pracują w grupach zgodnie z kartą pracy)

1) Budowa etylenu i wnioskowanie o aktywności etenu.
2) Otrzymywanie etylenu i jego właściwości fizyczne.
3) Właściwości chemiczne:
a) palność
b) reaktywność etenu w porównaniu z metanem
c) reakcja addycji ( przyłączania)
d) reakcja polimeryzacji

4. Podsumowanie :
· Jakim reakcjom może ulegać węglowodór nienasycony ? Z czego to wynika?

5. Zadanie domowe:
Ćwiczenia dotyczące etylenu w zeszycie ćwiczeń.

6. Uwagi o przebiegu lekcji:


KARTA PRACY UCZNIA ........................................ GRUPA..........................

Budowa
1.Ustal wzór sumaryczny, półstrukturalny oraz model cząsteczki ETENU na podstawie wzoru strukturalnego a następnie uzupełnij zdania.
a) wzór strukturalny:
b) wzór sumaryczny: ...................................

c) wzór półstrukturalny: ...................................
d) model:

Węglowodory nienasycone mające w cząsteczkach wiązanie ...................... między atomami węgla ,różnią się ............................ chemicznymi od węglowodorów, w których miedzy atomami węgla jest tylko.......... wiązanie.
Dodatkowe wiązanie miedzy atomami węgla nie jest trwałe i dość łatwo .................., co powoduje zwiększoną aktywność chemiczną tych węglowodorów.

Otrzymywanie etylenu
2. Przeanalizuj ilustracje przedstawiające doświadczenia otrzymywania etylenu a następnie wpisz brakujące obserwacje i wnioski.

Eten (etylen) można otrzymać w wyniku reakcji ........................................ lub ........................................ . Jego właściwości fizyczne to:
stan skupienia. .............................., barwa ................................, ma delikatny ............................., w wodzie się rozpuszcza / nie rozpuszcza.
Właściwości fizyczne alkenów, podobnie jak alkanów, zależą od długości łańcucha ............................ .
Wraz ze .................................... liczby atomów węgla w cząsteczce rośnie gęstość oraz wartości temperatury topnienia i wrzenia alkenów. Alkeny o krótkich łańcuchach (2-4 atomy węgla) są ........................... , o dłuższych (5-15) ......................., a te, które mają więcej niż 15 atomów węgla w cząsteczce są ..................................

Właściwości chemiczne etylenu

1.Palność:
Na podstawie ilustracji nr 3 dokończ obserwacje i uzupełnij reakcje chemiczne.

Etylen pali się spokojnie ............................. płomieniem, podobnie jak metan. W zależności od ........................... dostarczonego tlenu , reakcje jego spalania mogą prowadzić do powstania różnych produktów:

a) spalanie całkowite
.......C2H4 +.......02 → ......CO2 +....... H2O

nazwy produktów: ........................................
b) półspalanie
.......C2H4 +.......02 → ......CO +....... H2O

nazwy produktów: ........................................
c) spalanie niecałkowite
.......C2H4 +.......02 → ......C +....... H2O

nazwy produktów:........................................

2. Badanie reaktywności. Reakcje addycji.
Na podstawie ilustracji nr 4 odpowiedz jak zachowuje się etylen wobec wody bromowej w porównaniu z etanem. Uzupełnij zapisy reakcji chemicznych.

Eten odbarwia/ nie odbarwia wodę bromową, gdyż reaguje/ nie reaguje z bromem. W ten sposób można odróżnić węglowodory .................................. od węglowodorów ........................................ .
Jest to reakcja charakterystyczna alkanów/ alkenów.

Reakcję etylenu z bromem można zapisać następująco:
C2H4 + .............. --> C2H4Br2

eten brom dibromoetan

W ten sposób ze związku nienasyconego poprzez przyłączenie bromu powstaje związek ........................................



Podobnie przebiegają reakcje z: wodorem, chlorowodorem, chlorem czy bromowodorem. Zapisz równania reakcji z:
a) wodorem
b) chlorowodorem

a) ........................................

b) ........................................


3. Reakcja polimeryzacji.

Na podstawie opisu reakcji polimeryzacji w podręczniku (str. 25) utwórz model tej reakcji

Polimeryzacja etylenu polega na zrywaniu ........................................ wiązań i łączeniu się cząsteczek w długie łańcuchy - ........................................ .