Czary - mary z wodą

Cele zajęć:
- utrwalenie oraz poszerzenie wiadomości na temat wody,
- określanie co jest lżejsze, a co cięższe od wody,
- rozbudzenie ciekawości otaczającego świata,
- rozwijanie myślenia przyczynowo-skutkowego;
- doskonalenie umiejętności prowadzenia obserwacji i wyciągania wniosków z doświadczeń
i eksperymentów,
- wdrażanie do przeprowadzania doświadczenia zgodnie z instruktażem nauczyciela,
- przestrzeganie zasad bezpieczeństwa podczas wykonywania doświadczeń,
- doskonalenie umiejętności posługiwania się pipetą, lejkiem,
- doskonalenie umiejętności pracy w grupie,
- czerpanie radości z doświadczania i eksperymentowania.
Cele z Podstawy Programowej:
1. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dziećmi i dorosłymi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych.
- przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (stara się współdziałać w zabawach
i w sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie dorosłych; (1.2)
2. Wspomaganie rozwoju mowy oraz innych umiejętności komunikacyjnych dzieci.
- uważnie słucha, pyta o niezrozumiałe fakty i formułuje dłuższe wypowiedzi o ważnych sprawach; (3.3)
3. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu
i rozumieniu siebie i swojego otoczenia.
- przewiduje, na miarę swoich możliwości, jakie będą skutki czynności manipulacyjnych na przedmiotach (wnioskowanie o wprowadzanych i obserwowanych zmianach);
- stara się łączyć przyczynę ze skutkiem i próbuje przewidywać, co się może zdarzyć. (4.1; 4.3)
Metody:
- słowna: rozmowa, instruktaż słowny,
- poszukująca: samodzielne doświadczenia,
- praktycznego działania
Formy:
- indywidualna
- grupowa
Pomoce dydaktyczne: płyta CD, kubeczki dla każdego dziecka, słomki, woda, olej roślinny, płynny miód, atrament, barwniki spożywcze (czerwony, zielony, niebieski, żółty) , pipeta, słoiki 4 sztuki, tabletka musująca (Witamina C), lejek, łyżeczka, taca, szklanki 8 sztuk, pipeta, małe pojemniki, folia na stoliki, promyki słoneczka, słońce wesołe i smutne.

Przebieg zajęć:
1. Powitanie zgromadzonych gości:
„Mali naukowcy witają Was,
naszą zabawę rozpocząć czas.
Dzisiaj doświadczać, poznawać będziemy,
bo prawa nauki odkryć chcemy.”
2 . Rozwiązywanie zagadek słuchowych o wodzie.
Dzieci słuchają z płyty CD odgłosy wody: padający deszcz, szum morza, kapiąca woda.
3. „Co wiemy o wodzie?” - rundka.
Dzieci siedząc w kręgu kolejno odpowiadają na pytanie. Starają się nie powtarzać wypowiedzi kolegów.
4. „Co by było gdyby na świecie zabrakło wody...?”
5. Przypomnienie zasad obowiązujących podczas przeprowadzenia doświadczeń:
-uważne słuchanie poleceń nauczyciela,
-postępowanie zgodne z instrukcją nauczyciela,
- nie próbowanie płynów, substancji potrzebnych do eksperymentów,
-zachowanie szczególnej ostrożności.
6. Przeprowadzenie doświadczeń. Podział dzieci na 4 grupy ( czerwona, zielona, niebieska, żółta).
Dzieci zostają podzielone na 4 zespoły (według koloru kropelek). Każda z grup gromadzi się wokół przydzielonego stolika.

Zadania do wykonania:
I. Barwienie wody – „Czary mary”
Do szklanki z zimną wodą dodajemy 3 kropelki niebieskiego atramentu. Obserwujemy co się dzieje z atramentem. Atrament zabarwia wodę. Wymieszaj dokładnie wodę z atramentem, woda wtedy zmieni kolor na ciemnoniebieski.
Do drugiej szklanki dodajemy wrzątku. Następnie dodajemy 3 kropelki atramentu. Od razu widać, że atrament się szybko rozprasza w wodzie, a po chwili całkowicie znika – woda nie zmieniła koloru, jest bezbarwna. Dodajemy jeszcze kilka kropelek atramentu. Woda nadal jest bezbarwna.
Czas na czary mary. Do bezbarwnego roztworu (druga szklanka) dodajemy kilka kropli octu. Od razu woda "odzyskuje" kolor ciemnego granatu (kolor jest bardziej intensywny, bo dodaliśmy więcej kropelek atramentu).
Wyjaśnienie: Jednym ze składników atramentu jest barwnik. W ciepłej wodzie atrament szybciej się rozpuszcza a barwnik traci swój kolor, odzyskuje go po dolaniu zimnej wody lub octu. Kiedy dodamy kroplę atramentu do zimnej wody, atrament miesza się z nią.
II. „Zagadkowe płyny – kolorowa tęcza”.
Pomoce: olej roślinny, płynny miód, woda, barwniki spożywcze, lejek, łyżeczka
a) Butelka z miodem do 1/4 wysokości.
b) Powoli wlewamy olej roślinny.
c) Następnie dodajemy do wody 3 kropelki barwnika. Mieszamy łyżeczką. Następnie wlewamy do butelki.
d) Obserwujemy co się dzieje z płynami. Ciekawe czy płyny się połączą?
Płyny rozdzieliły się na trzy warstwy. Miód jest na dnie butelki, w środku niebieska woda, a na górze warstwa oleju. Płyny nie połączyły się, ponieważ mają różny ciężar i gęstość. Lżejszy płyn - woda unosi się nad miodem. Olej utrzymuje się na powierzchni, bo jest lżejszy od wody.
7. Zabawa „Burza w szklance wody” – ćwiczenia oddechowe, obserwacja ruchów wody wywołanych dmuchaniem przez słomkę. (Dzieci przez słomkę wpuszczają do wody powietrze
i uzyskują charakterystyczne bąbelki. Te bąbelki to nic innego tylko powietrze, a że jest lżejsze od wody, to bąbelki lecą do góry. )
8. Zabawa ruchowa „Jeśli jesteś wesoły”.
III. „Lampa Lava”
- Pomoce: słoik wypełniony olejem (do 3/4 wysokości), 1/4 szklanki wody, barwnik spożywczy (czerwony, zielony, niebieski, żółty), tabletka musująca (Witamina C), lejek, łyżeczka, taca.
Do wody dolejcie 3 krople barwnika i wymieszajcie łyżeczką. Całość wlejcie do szklanki z olejem.
Co jest cięższe woda czy olej?
Odp. Woda jest cięższa i dlatego opadła na dno słoika. Olej jest lżejszy od wody, więc unosi się na górze.

Wlewana woda już zaczyna przypominać bąbelki. Woda jest cięższa od oleju przez co opada na dno.
A teraz dodajcie „czarodziejską tabletkę” i obserwujcie co się dzieje. Kiedy tabletka dociera do dna słoika, w wodzie tworzą się pęcherzyki dwutlenku węgla, (dwutlenek węgla jest to gaz, który wydychamy, wdychamy tlen a wydychamy dwutlenek węgla) a ponieważ są one lżejsze od wody
i oleju, wznoszą się ku powierzchni, zabierając z sobą porcje zabarwionej wody. Po dotarciu do powierzchni pękają, uwalniając zabarwioną wodę, która ponownie opada na dno słoika. Ciągłe wznoszenie i opadanie kolorowej wody pozwala nam zaobserwować efekt lampy lawy.
9. Ocena zajęć przez dzieci - przyklejenie promyków do słoneczka wesołego lub smutnego.