Program własny "Mali dziennikarze"

PROGRAM WŁASNY
DZIAŁAŃ EDUKACYJNYCH W ROKU SZKOLNYM 2015/2016

„MALI DZIENNIKARZE”

Opracowała: Magdalena Panasik
SPIS TREŚCI:
1. Wprowadzenie.
2. Wstęp do programu.
3. Cele programu własnego.
4. Dobór treści.
5. Metody, formy i środki realizacji programu.
6. Wskazówki metodyczne.
7. Ewaluacja programu.
8. Przykładowe działania z dziećmi.

1. WPROWADZENIE
Wiek przedszkolny stanowi odpowiedni moment i daje szansę rozwijania szeroko pojętej ciekawości, wrażliwości składających się na bogaty świat dziecięcych przeżyć. Aktywność poznawcza wynika z chęci eksplorowania świata, prób zrozumienia go poczynając od najbliższego otoczenia. To również potrzeba wyrażenia siebie, swoich myśli, uczuć i przeżyć. Dlatego już od przedszkola należy wdrażać dziecko do aktywnego działania, które pozwoli lepiej zrozumieć samego siebie oraz związki społeczne i sytuacje międzyludzkie, co zaowocuje uformowaniem świadomego, empatycznego i dociekającego człowieka, obywatela kraju i świata. Aktywność ta wpływa na ogólny rozwój osobowości dziecka, rozwija jego wrażliwość i spostrzegawczość, przygotowuje go do uczestniczenia w życiu kulturalnym.
Program ten jest wyrazem zainteresowania i troski o dziecko oraz rozwój jego inteligencji wielorakich. Ukazuje on sposoby pozyskiwania informacji z różnych źródeł oraz prezentowania ich w formie pisanej, zdjęciowej itd.
Obserwując wśród dzieci naturalną chęć dzieci do poznawania i dociekania pragnę zaznajomić je bliżej z warsztatem dziennikarskim.

2. WSTĘP
Realizując zadanie określone w § 8 ust.2 pkt.4 lit.a dotyczące wymagań kwalifikacyjnych w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego opracowałam program dla dzieci 5- letnich „ Mali dziennikarze”. Jego elementy pozwolą na uaktywnienie dzieci w każdym wieku przedszkolnym i zaproszenie do działania i współpracy również Rodziców.
Dzisiejsza, ciągle zmieniająca się, rzeczywistość społeczno- kulturalno- polityczna nie pozwala na to, by nauczyciel wyposażał dzieci wyłącznie w gotową wiedzę. Wymusza ona wręcz położenie nacisku na aktywność, kształtowanie samodzielności poznawczej i przygotowanie dzieci do dobrego kształcenia. Dlatego należy zadbać o unowocześnianie metod, środków i form pracy i wzbogacać warsztat pedagogiczny o najnowsze technologie.

Od dawna staram się przekazywać ciekawostki i informacje na temat funkcjonowania naszej placówki do wiadomości publicznej poprzez krótkie artykuły pisane do lokalnych gazet „Oleśniczanin”, „Panorama Oleśnicka” oraz na miejskie portale internetowe i stronę informacyjną w sieci naszego Przedszkola. Również podczas prowadzenia zajęć zauważyłam, że dzieci wśród z grupy „Żabki” istnieje potrzeba dzielenia się swoimi przeżyciami i wiadomościami z innymi. Dzieci wyzwalały w sobie dużą energię i pomysłowość wykazując się przy tym śmiałością i odwagą. Często podczas takich zajęć odkrywałam tkwiący w nich talent dziennikarski. Stąd powstał pomysł opracowania programu „Mali dziennikarze” dla grupy dzieci pięcioletnich.
Założeniem tego programu było wzbogacanie doświadczeń dzieci o wiedzę o otaczającej je rzeczywistości poprzez wskazanie różnych dróg poznania oraz inspirowanie i wspieranie indywidualnej i grupowej aktywności.
Starając się ukierunkować działania dzieci w konkretnych obszarach podzieliłam ich aktywność na 4 formy :
-plastyczną ( ilustracje do gazetki, wystawki prac wykonanych przez dzieci)
-fotograficzno- reporterską ( materiały ze spotkań i imprez, fotografowanie pod kierunkiem nauczyciela)
-przyrodniczą ( materiały do kącika przyrody i ciekawostki ze świata przyrody)
-literacką (tematyczne wystawy w kąciku książki, zbieranie i redagowanie materiałów do gazetki)

Uważa się, że tyle jest różnych zdolności, ile jest rodzajów aktywności człowieka. Oznacza to, że każdy człowiek może i powinien rozwijać swoje zdolności w wybranej przez siebie twórczej aktywności. Należy więc stworzyć dziecku warunki, w których będzie miało możliwość wyrażenia swoich myśli, uczuć, dzielenia się wiedzą, podkreślmy inicjatywę i zaangażowanie, potraktujmy każdą jego pracę jako indywidualne i niepowtarzalne dzieło, a na pewno nie usłyszymy od dziecka słów: „Ja tego nie potrafię”.
 
Program własny oparty jest na „Podstawie programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego” MEN z dnia 23.12.2008r., Dz. U. z 15.01.2009r. Nr 4, poz. 17.
Dobór i układ treści zawartych w tym programie odpowiada założeniom „Podstawy programowej”.

3. CELE PROGRAMU
Cele główne:
-rozwijanie zdolności do swobodnego posługiwania się językiem
-rozwijanie zainteresowań i zdolności twórczych dzieci
-wdrażanie do samodzielnych poszukiwań i aktywności
-inspirowanie do nawiązywania kontaktów międzyludzkich, wzajemnej życzliwości i tolerancji
-tworzenie poczucia odpowiedzialności za wspólne przedsięwzięcie
-wyrabianie szacunku dla pracy własnej i innych
-rozbudzanie wrażliwości na piękno słowa
-kształcenie umiejętności wypowiadania własnych myśli, wrażeń, wątpliwości i wysłuchiwania opinii innych
-rozwijanie ciekawości poznawczej
-nabywanie umiejętności organizowania sobie pracy i współdziałania w grupie
-nabywanie umiejętności poprzez działanie

Zawarte w programie treści uwzględniają różnorodne techniki, które można zastosować w poszczególnych blokach tematycznych w powiązaniu z przerabianą tematyką ujętą w planach miesięcznych. Metody i formy pracy mają pobudzić aktywność poznawczą i inteligencje wielorakie dziecka. Natomiast rolą nauczyciela jest dostarczenie bodźca do działania, pokazanie sposobu zastosowania danej techniki oraz właściwego użycia narzędzi.
Cele szczegółowe:
Z celu nadrzędnego wynikają cele szczegółowe, które określają następujące kompetencje dziecka:
- mówi poprawnie w języku polskim, stosuje prawidłowe formy gramatyczne
- odważnie nawiązuje kontakty z rówieśnikami i dorosłymi w trakcie realizacji zadań
- potrafi słuchać słowa mówionego ze zrozumieniem, poznaje różnorodne formy warsztatu dziennikarskiego oraz literackiego (reportaż, felieton, fotoreportaż, wywiad oraz opowiadanie, wiersz)
- zna pracę dziennikarza, reportera, odnajduje się w świecie mediów
- zna pracę bibliotekarza, księgarza, drukarza, potrafi opowiedzieć czym się zajmują i jakie znaczenie ma ich praca dla społeczeństwa
- jest odważne, ciekawe, samodzielne i kreatywne
- potrafi współdziałać w grupie, słucha zdania innych, jest tolerancyjne i empatyczne

4. DOBÓR TREŚCI
Treści zostały tak dobrane, aby wyposażyć dziecko w niezbędne sprawności, umiejętności i wiadomości. Osiąganie zamierzonych celów uwarunkowane jest od:
– korelacji treści z przerobioną tematyką;
– dobrej organizacji pracy;
– dostosowania zadań do potrzeb, możliwości i zainteresowań indywidualnych dzieci;
– stworzenia przyjemnej atmosfery sprzyjającej pracy;
– stwarzania sytuacji umożliwiających poznanie samego siebie oraz chęci wyrażania siebie poprzez aktywność twórczą.

5. METODY PRACY
– obserwacja, pokaz i przekaz słowny
– projektowanie okazji edukacyjnych z preferencją zadań otwartych
– samodzielne doświadczenia dziecka
– samodzielne działania dziecka
– spontaniczna aktywność dziecka
– możliwości twórczego działania
FORMY PRACY
– praca z całą grup?
– praca w małych zespołach
– praca indywidualna
Rola nauczyciela wspierająca działania dziecka musi sprowadzać się do zachęcania go do tworzenia, odkrywania, wypowiadania się na swój dziecięcy sposób. Nauczyciel musi tak zaplanować pracę, aby miała miejsce swobodna działalność dziecka, by miało ono czas na doświadczenie i eksperymentowanie.
Rola nauczyciela powinna polegać na:
– inspirowaniu do pracy twórczej poprzez wyzwalanie ciekawości i aktywności;
– tworzeniu klimatu sprzyjającego pracy twórczej;
– zaspokajaniu potrzeby bezpieczeństwa, akceptacji, uznania i przynależności;
– tworzeniu sytuacji edukacyjnych sprzyjających rozwiązywaniu problemów w sposób niekonfliktowy i twórczy
– organizowaniu miejsca pracy do działań dziennikarskich, zawierającego różnorodne materiały do wykorzystania;
– zachęcaniu do samodzielnego myślenia i rozwiązywania zadań;
– docenianiu wkładu pracy poszczególnych dzieci.

6. WSKAZÓWKI METODYCZNE
Program ten może być realizowany w każdym wieku przedszkolnym, jednak dla dzieci młodszych po uprzedniej modyfikacji (nie wszystkie proponowane treści będą przez nich zrozumiałe).
Realizacja programu nie wymaga od realizatora szczególnych warunków lokalowych, materialnych ani organizacyjnych; zależna jest przede wszystkim od inwencji twórczej nauczyciela prowadzącego.
Podczas działań dziennikarskich dziecko poznaje techniki, narzędzia i środki medialne jak i multimedialne, które służą do przedstawiania otaczającej rzeczywistości.
Realizując program dzieci będą wykonywały prace na konkursy literackie, fotograficzne proponowane przez środowisko lokalne. Koniecznym będzie również nawiązanie współpracy z lokalnymi gazetami „Oleśniczanin”, „Panorama Oleśnicka”, ze stacją telewizyjną Oleśnica. TV, z portalami Oleśnica.24, Moja Oleśnica, Oleśnica – nasze miasto, z Miejska Biblioteką Publiczną, z Galerią w Bramie Wrocławskiej, z drukarniami Urdruk, Signum lub Redis. Uczestnikami naszego programu staną się również ciekawe osobistości z terenu naszego miasta, które zgodzą się na przybycie do placówki i przeprowadzenie z nimi wywiadu bądź fotoreportażu.
Nawiążemy również współpracę stałą z gazetą „Oleśniczanin” w celu regularnego zamieszczania na jej łamach krótkich notek informacyjnych i artykułów promujących Przedszkole nr 6 w środowisku lokalnym, przedstawiających aktualne relacje z wydarzeń w placówce oraz interesujące wzmianki o treści pedagogicznej.
Treści łączą się z tematyką realizowaną w przedszkolu, a inspiracją do rozwijania tej tematyki w kierunku plastycznym są: pory roku, kalendarz świąt i uroczystości, utwory literackie, spacery i wycieczki oraz interesujące wydarzenia na terenie miasta.
Gatunki publicystyczne, które wykorzystamy w trakcie realizacji programu (służą wyjaśnianiu rzeczywistości. Pozwalają pogłębiać już posiadaną wiedzę oraz wywoływać intelektualne i emocjonalne reakcje na przedstawiane fakty):
recenzja – omówienie lub ocena jakiegoś faktu kulturalnego (wydania książki, wystawy, koncertu, spektaklu, filmu). Powinna zawierać skrótowe przedstawienie treści omawianego utworu.
felieton – krótki utwór publicystyczny w lekkiej i dowcipnej formie, poruszający aktualne sprawy, także trudne i bulwersujące. Jest cykliczny i ma stałą pozycję w czasopismach i mediach elektronicznych.
artykuł – wypowiedź publicystyczna na aktualne w danym momencie tematy, w której wywód podporządkowany jest wyraźnie sformułowanym tezom.
Gatunki informacyjne (pełnią przede wszystkim funkcję powiadamiania. Pozwalają tekstom przekazywać wiadomości w sposób najbardziej zwarty i rzeczowy oraz możliwie najbliższy faktom, zjawiskom czy wydarzeniom. Dają możliwość rozszerzenia wiedzy odbiorcy o świecie):
- sprawozdanie – prezentacja zdarzeń, które już się zakończyły i mają swój finał. Fakty przedstawiane są w sposób dynamiczny oraz w porządku czasowym.
- kalendarium – uporządkowane chronologicznie wzmianki lub notatki przekazujące informacje o zdarzeniach, jakie miały miejsce w ściśle określonym przedziale czasowym (tydzień, miesiąc, rok itd.).
sylwetka – sposób prezentacji osób przez opis ich osobowości, a także wyglądu zewnętrznego, sposobu bycia, upodobań itd.
reportaż – sprawozdanie dziennikarskie z prawdziwych wydarzeń, wzbogacone o dokładny opis środowiska, charakterystykę postaci oraz o wrażenia samego reportera.
wywiad – rozmowa przeprowadzona przez dziennikarza z budzącą zainteresowanie osobą. Składa się z celowo formułowanych pytań i odpowiedzi.

7. EWALUACJA
Po realizacji proponowanych zajęć ewaluacja obejmie:

– analizę prac dzieci;
– analizę notatek z obserwacji działalności dzieci podczas zajęć;
– rozmowy z rodzicami nt. dziennikarskiej działalności dzieci;
– analizę ankiety dla rodziców (ankieta wstępna i końcowa)
– eksponowanie prac dzieci na terenie przedszkola i poza nim (artykuły w gazetach, pliki multimedialne na konkursowych forach internetowych, fotoreportaże w formie plakatów w holu i szatni Przedszkola).

Zebrane wnioski posłużą do dalszej pracy nad rozwojem zainteresowań i inteligencji wielorakich dzieci w naszym przedszkolu. Mogą również skutecznie podnieść jakość promowania placówki w środowisku lokalnym i poza nim.

8. PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA Z DZIEĆMI
Poniższe propozycje są przeznaczone dla dzieci 5-6 letnich i mają pomóc nauczycielowi w zorganizowaniu zajęć dziennikarskich inspirujących wyobraźnię dziecka.
 
1.     „WEWNĘTRZNE OCZY”
Zapoznajemy dzieci z pojęciem wyobraźni – polecając im zamknąć oczy i zobaczyć np. stół (dzieci określają jego wygląd), a potem przedmiot poza zasięgiem wzroku (porównanie wypowiedzi). W ten sposób pokazujemy dzieciom, że dzięki „wewnętrznym oczom” możemy zobaczyć (wyobrazić sobie) różne rzeczy w różny sposób, każdy inaczej, nawet takie których nigdy nie widzieliśmy. Możemy widzieć, przeżywać i czuć wszystko to, co chcemy, przy czym każdy z nas tą samą rzecz ma prawo widzieć, czuć i opisać inaczej.
2.     „JESTEŚMY ZIARNKIEM PIASKU” (analogia personalna)
Możemy być ziarnkiem piasku lub liściem na wietrze, kroplą wody w morzu, trawką w stogu siana, płatkiem śniegu itp. Przedstawiamy dzieciom fantastyczną opowieść na wybrany temat, a dzieci kontynuują naszą wypowiedź o wzbogacając ją o własne wątki, ilustrują następnie wypowiedź rysunkiem.
4.     „JAK TO WIDZĘ?” (analogia symboliczna)
Poszukujemy z dziećmi symboli dla pojęć ogólnych. Tematami, które podajemy dzieciom są: porządek, ruch, zimno, zapach, mądrość, miłość, smutek itp. Należy tutaj przestrzegać zasady unikania konkretów. Rozwijamy inteligencję emocjonalną oraz językową każdego dziecka.
5. „CZTERY PORY ROKU- PRZYRODA WOKÓŁ NAS”
Organizujemy cyklicznie wernisaż fotograficzny dla dzieci i Rodziców dokumentujący zmiany w przyrodzie zachodzące w ciągu roku kalendarzowego (zdjęcia wykonujemy w plenerze lub z elementami charakterystycznymi dla jesieni, zimy, lata, wiosny). Obiektem fotografii może być to samo miejsce w mieście zmieniające swoje oblicza wraz ze zmianami pogody i ubarwienia roślinności. Podsumowaniem będzie wystawa zdjęć podczas Pikniku z Mamą i Tatą podzielona tematycznie na 4 pory roku.
5.     „Z MAPĄ I APARATEM”
Organizujemy z dziećmi serię wycieczek po mieście (raz w miesiącu) za każdym razem tworząc wspólnie z nimi mapę trasy do przejścia zawierającą interesujące historycznie i kulturowo miejsca. Zbieramy informacje z wycieczki (foldery, pocztówki, informatory), tworzymy dokumentację fotograficzną, przedstawiamy zebrane informacje na tablicy w holu przedszkola.
6.  „MAŁY LITERAT”
Spotkania z pracownikami Biblioteki miejskiej w Oleśnicy (w Przedszkolu i na terenie biblioteki), słuchanie opowiadań i pogadanek dotyczących pisania opowiadań, wierszy, artykułów. Słuchanie bajek czytanych przez zaproszonych gości- Rodziców, Dziadków.
7. „REPORTER”
Bieżące obserwowanie przez grupę 5- Latków imprez przedszkolnych i miejskich, opisywanie słowne notowane przez nauczycielkę, ilustrowanie rysunkami wydarzeń (teatrzyki, wizyty w Teatrze Lalek we Wrocławiu, zwiedzane zabytki itp.)
8. „NASZ GOŚĆ”
Organizowanie spotkań z osobistościami miasta (Burmistrz, komendant Policji, ksiądz Proboszcz itp.), przeprowadzenie przez dzieci wywiadu na podstawie wcześniej przygotowanych pytań, dokumentowanie fotograficzne spotkań, stworzenie Księgi Gości z wpisami uwierzytelniającymi spotkania.
9. „OD SŁOWA DO DRUKU”
Wizyty w drukarniach, zapoznanie się z technologią powstawania broszur, książek, plakatów. Na podstawie zdobytych doświadczeń tworzenie własnych plakatów, kolaży z wycinków gazet. Wizyty w księgarniach, zaznajamianie dzieci z różnorodnością gatunków literackich i wiedzą jaką one dają. Książka jako wciąż ważne źródło informacji i przeżyć alternatywnie do Internetu.
10. GAZETKA GRUPOWA „ŻABI RECHOT”
Tworzenie własnej Gazetki Grupowej „Żabi Rechot” raz na 3 miesiące (listopad, luty, maj- czerwiec) opisującej postęp umiejętności i wiadomości grupy w różnorodnych dziedzinach życia przedszkolnego, zawierającej opisy żartów grupowych oraz rankingi na ulubioną bajkę, zabawkę, grę, piosenkę z przedszkola itp.)
Gazetka wydawana w formie drukowanej dla rodziców każdego dziecka z gr. Żabki oraz jako plakat wywieszany na drzwiach Sali do czytania i oglądania przez inne dzieci, rodziców, pracowników przedszkola.
11. WSPÓŁPRACA Z GR. BIEDRONKI REALIZUJACĄ PROGRAM PRZYRODNICZO- EKOLOGICZNY.
Dokumentowanie przez grupy małych reporterów spotkań z leśnikami, działań proekologicznych i doświadczeń przyrodniczych prowadzonych przez młodszych kolegów (zdjęcia, reportaże). Umieszczanie wiadomości na stronie internetowej Przedszkola


ANKIETA DLA RODZICÓW DZIECI Z GRUPY „ŻABKI”

Szanowni Państwo!
Rok szkolny dobiega końca i ku końcowi zbliża się również realizacja przez naszą grupę programu własnego „Mali dziennikarze”. Bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi na kilka pytań!
1. Jak ocenia Pani/ Pan realizowany w grupie program własny „Mali Dziennikarze” w skali od 1 do 5?
1-------------2--------------3----------------4--------------5
2. Jakie kompetencje i umiejętności Pani/ Pana zdaniem rozwinęły się u dziecka w trakcie realizacji programu? (proszę wybrać 3 najbardziej zauważalne)
a. Społeczne
b. Językowe
c. Osobiste
d. Artystyczne
e. Emocjonalne
f. Inne........................................
3. Jakie cechy charakteru dziecka zostały wzmocnione i utrwalone w trakcie programu „Mali Dziennikarze”?
a. Śmiałość
b. Tolerancja
c. Odwaga
d. Ciekawość
e. Samodzielność
f. Współdziałanie
g. inne........................................

3. Które z działań uważają Państwo za najbardziej interesujące? (proszę zaznaczyć 3 )
a. Wywiady (z weterynarzem, panem Burmistrzem, z fotografem,
b. Wycieczki „Z mapą i aparatem” (zwiedzanie Zamku Książąt Oleśnickich, Domu Spotkań z Historią, spacer szlakiem oleśnickich zabytków)
c. Artykuły zamieszczane na stronie Przedszkola nr 6 (o „Nocnym Mikołaju”, relacje ze spacerów i wywiadów, relacje z imprez przedszkolnych)
d. Realizacja „małego projektu edukacyjnego- Ja i mój świat, ja i moje miasto”- (tworzenie map mentalnych, pisanie wierszy z dzieckiem o nim samym)
e. Prezentacja multimedialna „Wakacje mądrego przedszkolaka”- utrwalenie zasad bezpieczeństwa podczas wypoczynku letniego

SERDECZNIE DZIĘKUJĘ
MAGDALENA PANASIK