Życie pierwszych ludzi. Scenariusz lekcji historii kl. IV

Scenariusz lekcji historii i społeczeństwa

klasa: IV
data: ........................................
prowadząca: ........................................

Temat lekcji: Życie pierwszych ludzi.

Cel główny lekcji:
• zapoznanie z życiem ludzi pierwotnych.

Cele szczegółowe lekcji:
wiadomości
uczeń:
• przedstawia, życie pierwotnych ludzi uwzględniając mieszkanie, pożywienie, narzędzia;
• wyjaśnia terminy: praludzie, epoka kamienia, epoka brązu, epoka żelaza;
umiejętności
uczeń:
• zaznacza na osi czasu przybliżoną datę pojawienia się praludzi;
• wskazuje na mapie tereny, na których pojawili się przodkowie człowieka i określa kierunki ich wędrówki;
• porównuje koczowniczy i osiadły tryb życia;
• omawia znaczenie umiejętności rozpalania ognia dla praludzi;
• wymienia narzędzia, którymi posługiwali się praludzie;
• poprawnie posługiwanie się językiem ojczystym;
• odnosi do praktyki zdobytą wiedzę;
postawy
uczeń:
• dąży do wzbogacenia wiedzy o życiu człowieka pierwotnego;
• uwzględnia poglądy innych ludzi;
• współpracuje w zespole;
• przygotowuje się do publicznych wystąpień.

Osiągnięcia ucznia:
• wyjaśnia, jak mieszkali, czym się żywili i jakich narzędzi używali ludzie pierwotni;
• wyjaśnia, na czym polegała różnica między koczowniczym a osiadłym trybem życia;
• zaznacza na taśmie czasu przybliżoną datę pojawienia się praludzi;
• wskazuje na mapie obszar, na którym pojawili się pierwsi ludzie.

Metody pracy:
• aktywizująca – drama (wejście w rolę);
• rozmowa nauczająca;
• praca z podręcznikiem;
• praca z taśmą czasu;
• praca z mapą;
• praca ze słuchowiskiem historycznym;
• praca z materiałami multimedialnymi.

Formy pracy:
• indywidualna;
• grupowa;
• zbiorowa.

Środki dydaktyczne:
• podręcznik do historii i społeczeństwa „Wczoraj i dziś” kl. IV;
• zeszyt ćwiczeń do historii i społeczeństwa „Wczoraj i dziś” kl. IV;
• karta pracy nr 1 „Jak człowiek nauczył się produkować żywność?”;
• karta pracy nr 2 „Zajęcia ludzi prowadzących koczowniczy i osiadły tryb życia”;
• taśma czasu;

• mapa świata;
• tablica interaktywna;
• płyta CD z materiałami multimedialnymi;
• płyta CD ze słuchowiskiem historycznym „Jak człowiek nauczył się produkować żywność?”.

Podstawa programowa:
Cele kształcenia - wymagania ogólne:
I. uczeń posługuje się podstawowymi określeniami czasu historycznego: okres p.n.e., tysiąclecie; przyporządkuje fakty datom; umieszcza wydarzenia na linii chronologicznej; dostrzega związki teraźniejszości z przeszłością;
II. uczeń odpowiada na proste pytania postawione do tekstu źródłowego,, ilustracji; pozyskuje informacje z różnych źródeł oraz selekcjonuje je
i porządkuje; stawia pytania dotyczące przyczyn i skutków analizowanych wydarzeń historycznych.

Zalecane warunki i sposób realizacji

Zadaniem szkoły jest kształtowanie u uczniów następujących postaw:
- poczucia więzi: uczeń odczuwa więź ze wspólnotą narodową i europejską;
- tolerancji: uczeń szanuje prawo innych do odmiennego zdania, sposobu zachowania, obyczajów i przekonań.
Szkoła powinna zapewnić takie warunki, by uczniowie:
- mieli dostęp do różnych źródeł informacji i różnych punktów widzenia;
- budowali swoje poczucie wartości.

Podczas lekcji nauczyciel uwzględnia wyniki z analizy diagnoz, sprawdzianów próbnych i sprawdzianów szóstoklasisty z poprzednich lat:
- czytanie ze zrozumieniem ( odczytuje informacje wyrażone wprost i pośrednio - ukryte);
- rozumowanie ( posługuje się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń: umieszcza daty w przedziałach czasowych, porządkuje wydarzenia w kolejności chronologicznej);
- korzystanie z informacji ( posługuje się źródłami informacji);
- wyszukuje proste informacje w tekście słuchanym.

W czasie zajęć nauczyciel indywidualizuje proces nauczania, zwracając uwagę, by odpowiedzi do nieco łatwiejszych zadań udzielali uczniowie słabsi, zaś do trudniejszych – zdolni.

Struktura i opis zajęć:
I. Faza wstępna:
1. Powitanie uczniów, sprawdzenie listy obecności.
3. Podanie tematu zajęć ( kontrola poprawności zapisu w zeszytach uczniów).
4. Zapoznanie z tematem i celami zajęć.
5. Sprawdzenie wykonania pracy domowej.

II. Faza realizacyjna:
1. Wykorzystując metodę rozmowy nauczającej, nauczyciel powtarza z uczniami wiadomości z poprzednich zajęć (korelacja z językiem polskim i plastyką).
2. Na podstawie ilustracji ze s. 72 uczniowie wskazują różnice między wyglądem praczłowieka a wyglądem człowieka współczesnego.
3. Uczniowie wskazują na mapie kontynent na którym pojawił się człowiek pierwotny.
4. Następnie uczniowie zaznaczają na taśmie czasu erę pojawienia się
praludzi.
5. Nauczyciel w rozmowie nauczającej, wykorzystując materiał multimedialny wyjaśnia, na czym polegał koczowniczy i osiadły tryb życia.

6. Następnie nauczyciel wraz z uczniami wyjaśnia, jakie korzyści pierwszym ludziom przyniosła umiejętność rozpalania ognia. Wypowiedzi uczniów zostają uzupełnione materiałem multimedialnym.
7. Nauczyciel tłumaczy, że najstarsze narzędzia wykonane były z materiałów naturalnych: drewna, kamienia i kości. Opowiada także, jak z upływem czasu człowiek nauczył się wytwarzać narzędzia z brązu i żelaza. Wypowiedź nauczyciela zostaje poparta materiałem multimedialnym.
8. Uczniowie wysłuchują słuchowisko historyczne „Jak człowiek nauczył się produkować żywność?” i udzielają odpowiedzi na kartach odpowiedzi ( karta pracy nr 1, karta pracy nr 1a).
(Typ ćwiczenia dostosowany do nowej formuły sprawdzianu
szóstoklasisty).
9. Nauczyciel przypomina zasady pracy metodą dramy. Następnie uczniowie tworzą pary, które mają przygotować krótkie scenki przedstawiające zajęcia ludzi prowadzących koczowniczy lub osiadły trybu życia. Każdej drużynie nauczyciel wręcza kartkę, na której zapisane są elementy do odegrania ( zbieractwo, podtrzymywanie ognia, przygotowywanie posiłków, opieka nad dziećmi, myślistwo, budowa chat, hodowla zwierząt, uprawa roli, wyrabianie narzędzi - karta pracy nr 2). Po upływie czasu przeznaczonego na przygotowanie uczniowie prezentują swoje scenki. Pozostałe osoby odgadują nazwy odgrywanych czynności.

III. Faza podsumowująca:
1. Korzystając z materiału multimedialnego, nauczyciel z uczniami dokonuje podsumowania lekcji.
2. Ocena pracy uczniów.

3. Zadanie pracy domowej
(praca dostosowana do indywidualnych możliwości uczniów)

Praca domowa dla wszystkich:
ćwiczenia 3, 6 str. 59, 60 ( zeszyt ćwiczeń)

Praca domowa dla chętnych:

Narysuj krótki komiks przedstawiający codzienne zajęcia człowieka współczesnego.

4. Pożegnanie uczniów.

Nauczyciel prowadzący

........................................

Karta pracy nr 1
Jak człowiek nauczył się produkować żywność?

1
1. Określ, w jakiej kolejności człowiek udomowił wymienione zwierzęta.
W tym celu wstaw w wyznaczone miejsca cyfry od 1 do 3.

........... owca ........ pies ....... koza

2

2.Napisz, z jakich surowców mieszkańcy osady wytwarzali poszczególne przedmioty i produkty.

• naczynia – ........................................

• placki – ........................................

• mąka –........................................

Karta pracy nr 1a (dla uczennicy niepełnosprawnej umysłowo w stopniu lekkim)
Jak człowiek nauczył się produkować żywność?

1
1. Określ, które z wymienionych niżej zwierząt człowiek udomowił jako pierwsze.
W tym celu wstaw w wyznaczone miejsce cyfrę 1.

........... owca ........ pies ....... koza

2

2.Napisz, z jakich surowców mieszkańcy osady wytwarzali poszczególne przedmioty i produkty. W tym celu skorzystaj z wiadomości zamieszczonych w ramce.
ziarno, mąka i woda, glina

• naczynia - ........................................
• placki –........................................
• mąka – ........................................