1. Cel główny programu:
Celem oddziaływań rewalidacyjnych jest wdrażanie specjalnych oddziaływań edukacyjnych, terapeutycznych i wychowawczych warunkujących właściwą symulację rozwoju ucznia we wszystkich obszarach, w jakich zaobserwowano trudności i opóźnienia funkcjonowania dziecka. Kształcenie specjalne będzie sprzyjało poprawie funkcjonowania ucznia w obszarach emocjonalnym, społecznym i motywacyjnym jednocześnie może ułatwić mu osiąganie sukcesów edukacyjnych.
Dwa aspekty pracy rewalidacyjnej:
- dydaktyczny – uzupełnienie luk w przyswojonym przez dziecko materiale nauczania,
- terapeutyczny – wyrównanie defektów rozwojowych poprzez odpowiednie oddziaływanie leczniczo – wychowawcze oraz kształtowanie akceptowanych społecznie właściwości osobowościowych
2. Cele szczegółowe:
- wyrównanie zaburzeń rozwojowych;
-doprowadzenie dziecka do poprawnego posługiwania się mową oraz wyrównanie innych trudności;
- kształtowanie społeczno – emocjonalnej sfery rozwoju ucznia;
- rozwijanie i doskonalenie zmysłów;
- ćwiczenie analizy i syntezy wzrokowej;
- rozwijanie koordynacji wzrokowo – słuchowej;
- wzbogacanie zasobu słownictwa;
- rozwijanie samoobsługi i zaradności życiowej;
- ćwiczenie pamięci mechanicznej i logicznej;
- rozwijanie i doskonalenie mowy i innych systemów komunikowania;
- rozwijanie procesów myślenia;
- wydłużanie czasu koncentracji uwagi;
- uczenie i wdrażanie do przestrzegania norm społecznych;
- wspomaganie nauki czytania i pisania, liczenia, mierzenia;
-wykorzystanie w pracy z uczniem technik komputerowych.
3. Cele terapeutyczne
- rozwijanie procesów poznawczych,
-wzmacnianie pozytywnego kontaktu emocjonalnego, uczenie się rozpoznawania swoich mocnych stron i sposobów ich wykorzystania,
- korygowanie negatywnych sądów o sobie samym i innych, uczenie się przestrzegania norm społecznych, współpracy w grupie i bycia z samym sobą,
- eliminowanie zachowani niepożądanych, uczenie wyrażania emocji, rozładowywania napięć,
- wypracowanie kierunków możliwych zmian własnego zachowania,
- kształtowanie pozytywnego obrazu samego siebie,
- rozwijanie zainteresowań i pasji,
- rozwijanie umiejętności asertywnych: ochrony przed presją i manipulowaniem,
- wyrażania swoich potrzeb, uczuć,
-uczenie gdzie, u kogo i w jakiej sytuacji można szukać pomocy,
- wspomaganie procesów adaptacji do środowiska,
- budowanie atmosfery bezpieczeństwa,
- kształtowanie racjonalnego zachowania w trudnych sytuacjach
- wdrażanie do celowej pracy,
- rozbudzenie wiary we własny siły,
- podnoszenie motywacji do pokonywania trudności.
4. Realizacja programu, przykładowe zadania:
Usprawniane funkcje:
4.1 Ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowej
- rozpoznawanie na ilustracjach przedmiotów i czynności oraz werbalizacja
(rozpoznawanie treści ilustracji w krótkich ekspozycjach);
- dobieranie par jednakowych ilustracji wg stopnia trudności;
- składanie ilustracji z rozciętych elementów, dobieranie części do całego obrazka;
- wskazywanie na rysunkach różnic i podobieństw,
- ćwiczenia na materiale geometrycznych (dowolne manipulowanie figurami, różnicowanie figur pod względem kształtu, barwy, grubości, wielkości, wyszukiwanie figur jednakowych i podobnych);
- kompozycje z figur geometrycznych;
- kończenie zaczętych rysunków;
4.2 Wzbogacanie języka biernego
- słuchanie wypowiedzi innych osób;
- słuchanie utworów;
- wyjaśnianie znaczenia nieznanych wyrazów;
- swobodne i kierowane wypowiedzi na dany temat;
4.3 Wdrażanie do budowania kilkuzdaniowych wypowiedzi spójnej i logicznej
- opowiadanie ilustracji, opisywanie przedmiotów przy jak najmniejszej pomocy nauczyciela;
- wskazywanie związków przyczynowo – skutkowych;
- samodzielne opowiadanie treści czytanki, tekstu;
- wyodrębnianie głównych postaci i zdarzeń w utworach;
- swobodne wypowiadanie się na dany temat;
4.4 Kształtowanie umiejętności prowadzenia dialogu
- zachęcanie ucznia do zadawania pytań na interesujący temat;
- układanie pytań do ilustracji;
- podtrzymywanie spontanicznych rozmów przez ucznia;
- korekta niepoprawnie zbudowanych zdań pod względem gramatycznym;
4.5 Kształcenie umiejętności czytania ze zrozumieniem
- głośne czytanie liter ,
- opowiadanie treści przeczytanej przez nauczyciela;
- formułowanie pytań i odpowiedzi na podstawie tekstu;
- wypowiedzi na podstawie ilustracji;
4.6 Rozwijanie myślenia matematyczno – logicznego
- różnicowanie kształtów geometrycznych,
- kształtowanie pojęcia liczby naturalnej,
- wykorzystanie gier i zabaw dydaktycznych (w tym programów komputerowych);
- odczytywanie pełnych godzin na zegarze;
- liczenie pieniędzy – rozpoznawanie banknotów i bilonu,
4.7 Rozwijanie emocji
- rozpoznawanie, nazywanie i opisywanie różnych stanów emocjonalnych u siebie i innych;
- wyrażanie emocji przez gesty, mimikę twarzy;
- odpowiednie reagowanie na różne sytuacje;
4.8 Uspołecznianie i wdrażanie do przestrzegania obowiązujących norm społecznych
- zachęcanie do zabaw naśladowniczych, konstrukcyjnych, tematycznych;
- wdrażanie do troski o własne bezpieczeństwo podczas zajęć, unikanie niebezpiecznych narzędzi;
- reagowanie na nagłe sytuacje w czasie zajęć – informowanie o złym samopoczuciu;
- kształtowanie poczucia sprawczości podejmowanych działań i odpowiedzialności za swoje czyny;
- rozumienie potrzeb innych osób;
- uczenie prawidłowych reakcji i zachowań w różnych sytuacjach życiowych
4.9 Kształtowanie zaradności życiowej
- właściwe korzystanie z numerów alarmowych celem umiejętnego wezwania pomocy;
5. Dostosowania:
• Trzeba odpowiednio dobrać odległość i położenie książek. Ważna jest także oświetlenie (pełne światło, półcień, światło wspomagające).
• W trakcie pracy z tekstem stosować kontrastowe barwy.
• W razie potrzeby umożliwić dziecku korzystanie ze specjalistycznych np. lup.
• Kontrolować czystość szkieł w okularach.
• Adaptować pomoce dydaktyczne (powiększać tekst, o odpowiednim kontraście, doborze tła). Korzystać ze specjalnie przygotowanych pomocy do pisania i rysowania.
• Nie należy wymagać od ucznia prawidłowej postawy.
• Umożliwić uczniowi poznania wielozmysłowego.
• Urozmaicać zajęcia, wykorzystując wszystkie zmysły.
• Zwracać uwagę na stałość zagospodarowania przestrzeni wokół chłopca.
• Zapoznać ucznia z otoczeniem.
• Rozwiać małą motorykę.
• Czas pracy dostosowywać do możliwości uczennicy.
• Usamodzielniać w czynnościach samoobsługowych.
• W czasie aktywności ruchowej zwracać uwagę na bezpieczeństwo.
• Stosować uproszczony zapis.
• Motywować pozytywnie.
• Stawiać zadania, które dziecko jest wstanie rozwiązać, sprzyjających odniesieniu sukcesu.
• Zwracać szczególna uwagę na przekaz werbalny.
• Motywować do mówienia.
• Ograniczyć wymagania o zakresie kaligraficznym.
• Wspomagać w pokonywaniu przeszkód (schodów, progów).
• Odwoływać się do wiedzy nabytej. Wspólne poszukiwanie związków przyczynowo skutkowych
Przewidywane efekty:
- zwiększenie koncentracji uwagi
- rozwój pamięci słuchowej i wzrokowej
- podniesienie poziomu myślenia, w tym matematyczno – logicznego
- umiejętność rozpoznawania i wyrażania emocji
- poprawienie sprawności grafomotorycznej
- zrozumienie i stosowanie norm i zasad współżycia społecznego
- podniesienie poziomu koordynacji wzrokowo – ruchowej
- usprawnienie pamięci słuchowej i wzrokowej
- wzbogacenie zasobu słownictwa
- poprawienie zdolności logicznego i arytmetycznego rozumowania
- czytanie ze zrozumieniem
- zwiększenie zaradności życiowej
Przedstawiony program zajęć rewalidacyjnych będzie modyfikowany i uzupełniany
w zależności od sytuacji i potrzeb, z równoczesnym uwzględnieniem postępów czynionych przez ucznia. Ćwiczenia umieszczone w prezentowanym przez mnie programie są przykładowymi ćwiczeniami usprawniającymi poszczególne funkcje i mogą być zamieniane, wzbogacane lub pomijane w zależności od potrzeb. Jednocześnie duży nacisk kładziony będzie na wyrównywaniu
u ucznia braków szkolnych, systematyczne powtarzanie i utrwalanie wiadomości szkolnych.
W przypadku wcześniejszego opanowania danych umiejętności przez uczenia, możliwe będzie wprowadzenie nowych zadań w procesie rewalidacyjnym.