Bajkoterapia w przedszkolu
„Nieusłuchany będzie zawsze, od którego zbyt wiele żądamy, który zrozpaczony, do żywego dotknięty lub zbuntowany, beznadziejnie stwierdza, że poprawić się nie może. Człowiek dojrzały ma doświadczenie nieudanych wysiłków, więc pogodził się z losem.
Dziecko chce być dobre. Jeśli nie umie- naucz, jeśli nie wie – wytłumacz, jeśli nie może – pomóż! Jeśli przy największym wysiłku dozna porażek ,należy tak pobłażać, jak pobłażliwie godzimy się z naszymi własnymi wadami i nałogami.” (J.Korczak)
Powyższy cytat najlepiej oddaje jak powinno postępować z najkruchszymi istotami, jakimi są dzieci, które rozwijając się chodzą w stale zmieniający się świat, często niezrozumiały niosący nieraz bolące doświadczenia, zaburzające rozwój osobowości. Pomocnym narzędziem w wychowaniu dziecka jest bajka towarzysząca ludzkości od pokoleń, która pozwala dziecku bez lęku spojrzeć na swoje problemy i daje różne alternatywy radzenia sobie w trudnych sytuacjach .
Głównym celem edukacji przedszkolnej jest dbanie o wielostronny rozwój dziecka i ciągłe wzbogacanie jego osobowości. Środkami do realizacji tego celu jest rozwijanie zdolności poznawczych i emocjonalno – społecznych dziecka przedszkolnego, uczenie trudnej sztuki wyboru wartości oraz odpowiedzialność za podejmowane decyzje i dokonywane wybory, a także stwarzanie korzystnych warunków do podejmowania działań kreatywnych.(...) Ważną rolę w tym procesie odgrywa zaznajamianie dzieci z utworami literackim, jakimi są bajki.
Średnie dzieciństwo (okres pomiędzy czwartym a siódmym rokiem życia)jest czasem eksploracji, w którym dziecko odkrywa swoją indywidualność i odrębność od rodziców, a czyni to dzięki realizacji zadań rozwojowych .Są nimi adaptacja do nowego otoczenia, zwiększenie samodzielności, uczestnictwo w grupie rówieśniczej i stopniowe kontrolowanie własnych reakcji.(...)To co było jasne i jednoznaczne ,nagle staje się inne, niezrozumiałe.
Dzieci często nie potrafią mówić o swoich lekach i problemach. Nie rozumieją swoich reakcji, uczuć i otaczającego ich świata, dlatego nie są wstanie prosić o pomoc. W sytuacji kiedy niepokój jest silnie dozowany, zwykle prowadzi do zahamowania lub wzmożenia aktywności dziecka. Lęk udaremnia próby skupienia się na czymś innym, a przez to obniża sprawność intelektualną dziecka. Rolą nauczyciela jest wprowadzenie dziecka w otaczający go świat, poprzez zabawę, rozmowę. W tym celu warto, więc sięgnąć do literatury, która w magiczny sposób uspokoi i wyciszy, niejednokrotnie rozbawi, zaintryguje.
Bajka terapeutyczna pomaga dziecku zadbać o emocjonalny rozwój, pozwala nauczyć się języka uczuć. Niewiele łączy ze sobą bajkę terapeutyczną z bajką ujęciu klasycznym w rozumieniu ogólnym. Bajki terapeutyczne, są to krótkie opowiadania i historie, które zostały napisane w taki sposób, aby dziecko znalazło w nich cząstkę siebie, swoich uczuć, problemów emocji i konkretnych lęków . Dlatego nazwa cyklu bajek terapeutycznych – „bajki – pomagajki” już na stałe zawitała w języku terapeutów i pedagogów.
Autorem tego typu bajek może być każdy z nas ,lecz należy pamiętać o jej
dwóch podstawowych funkcjach:
• psychoterapeutycznej ( gdzie celem jest wspieranie emocjonalne dziecka ,zaszczepienie w nim wiary we własne możliwości, oraz pokazanie, że świat wszystkich emocji jest zupełnie normalny i naturalny)
• psychoedukacyjnej ( gdzie celem jest dokonanie zmian w zachowaniu dziecka)
Bajkę terapeutyczną można wykorzystać w zaistniałej sytuacji, w momencie
zaistniałego problemu, lub profilaktycznie, gdy dostrzegamy nadciągające trudności.
Głównym celem w pracy biblioterapeutycznej z dzieckiem jest kształtowanie właściwych postaw. Postawa jest trwałym wyznacznikiem - pozytywnym lub negatywnym w odniesieniu do ludzi, obiektów i idei. Przedmiotem postaw mogą być osoby i grupy społeczne, własna osoba, bądź społeczne normy zwyczajowe i moralne.
Oddziaływanie terapeutyczne na dziecko, ma za zadanie kształtowanie postawy pozytywnej, wzmocnienie własnej wartości oraz pozytywnego nastawienia do siebie i innych.
Priorytetem dla nauczycieli, terapeutów i pedagogów są, nieustanne starania o całokształt rozwoju naszych wychowanków. To wspaniałe uczucie, gdy widzimy, że dziecko otwiera się na świat.