Agresja jest działaniem przeciwko komuś lub czemuś, działaniem którego nie można społecznie usprawiedliwić. U dzieci wyróżnia się agresję;
- słowną – krzyk, używanie przezwisk, przekleństw, gróźb, pokazywanie obraźliwych gestów, oskarżanie, plotkowanie, przedrzeźnianie, robienie min,
- fizyczną - tupanie, rzucanie się na podłogę, bicie, wymuszanie, histeryczny płacz.
Agresja to zachowanie zawsze niepożądane, które podejmowane jest z intencją wyrządzenia krzywdy drugiej osobie. Dzieci są agresywne, ponieważ ich zachowanie jest reakcją na pojawienie się przeszkody uniemożliwiającej osiąganie ważnego dla nich celu. Agresja pojawia się głównie wtedy gdy frustracja występuje nieoczekiwanie lub jej przyczyna postrzegana jest jako niesprawiedliwa. Dzieci z natury nie są złe, nauczyły się reakcji agresywnych przez naśladownictwo. Obserwują wokół siebie złość innych, dlatego bezmyślnie naśladują zachowania dorosłych czy rówieśników. Wychodzą z założenia „bijesz, to mnie też wolno”.
Dlaczego dziecko jest agresywne?
• Problem z emocjami.
Dziecko nie rozumie złych emocji, nie radzi sobie z przeciwnościami. Frustrację wywołują w nim stawiane mu ograniczenia. Chce być niezależne a jednocześnie słyszy co mu wolno a czego nie, czemu musi się podporządkować, wówczas pojawia się agresja.
• Zły przykład.
W sytuacji gdy rodzice, dorośli lub rówieśnicy zachowują się agresywnie czy wybuchowo, dziecko będzie ich naśladować.
• Błędy rodziców.
Często przyczyną agresji u dziecka są błędy wychowawcze; zbyt dużo zakazów lub odwrotnie – pozwalanie na zbyt wiele. Również gdy będziemy poświęcać dziecku za mało czasu, jest prawdopodobne, że agresją spróbuje on zwrócić na siebie uwagę.
Aby ograniczać agresję należy:
• Stawiać granice i reagować na ich przekraczanie.
• Brak tolerancji - reagować nawet na najmniejsze przejawy agresji.
• Stosować jasne i pozytywne zwroty; unikać komunikatu NIE.
• Zauważać pozytywne zachowania.
• Unikać nierealnych gróźb.
• Być pewnym siebie.
• Dawać dobry przykład.
• Krytykować bez świadków.
• Odwoływać się do empatii.
• Uczyć spokojnych sposobów osiągania korzyści.
Jak wyznaczać granice:
• Dawaj dziecku przykład dobrego zachowania. Z pewnością będzie naśladować Twoje zachowanie.
• Wyrażaj jasno swoje oczekiwania i prośby.
• Wymagaj od dziecka tylko realnych rzeczy.
• Rozsądnie nagradzaj i karz. Zawsze uzasadniaj swoją decyzję.
• Nie bij i nie krzycz na dziecko.
• Znajdź czas dla dziecka. Wysłuchaj co ma do powiedzenia.
Człowiek z natury lubi być doceniany, zauważany, potrzebny. Dzieci również potrzebują uwagi ze strony najbliższych, której domagają się w różny sposób, może niekoniecznie agresją. Uczmy dzieci że najważniejsze aby w życiu kierowały się miłością i zrozumieniem.