Opis przypadku: Szczegółowa diagnoza logopedyczo - pedagogiczna

UCZEŃ WIEK : 7,6

MOTORYKA DUŻA:

Do 3 r.ż. rozwój tej sfery przebiegał prawidłowo. Chłopiec nabywał kolejne umiejętności takie jak siedzenie, raczkowanie, chodzenie, kopanie piłki zgodnie ze standardowymi normami. Później również nie nastąpiło zahamowanie zdobywania kolejnych sprawności. W chwili obecnej chłopiec nie ma trudności z szybkim przemieszczaniem się. Potrafi krótką chwilę ustać na jednej nodze. Nie sprawia mu trudności podskakiwanie w miejscu. Potrafi przeskoczyć przeszkodę, która leży na jego drodze. Po schodach wchodzi sprawnie i szybko. Równoważnię pokonuje bez trudu. Potrafi kopać piłkę, rzucać ją i łapać. Niedawno nauczył się jeździć na rowerze. Nie boi się wysokości. Chętnie wchodzi na drabinę, wspina się na meble, parapety. Jak widać rozwój motoryki dużej jest prawidłowy, co ułatwia mu poruszanie się po piętrowym domu i ogrodzie.

MOTORYKA MAŁA:

Chłopiec szybko opanował chwyt pęsetkowy, wykazując precyzję ruchów w stereotypii – zbieranie bardzo drobnych kamyków. Początkowo rozwój umiejętności manualnych przebiegał prawidłowo. W chwili obecnej jego sprawność manualna jest niezadowalająca, szczególnie w zakresie czynności grafomotorycznych. Chłopiec potrafi wykonywać podstawowe czynności samoobsługowe takie jak ubieranie, rozbieranie, mycie, jednak często jest wyręczany przez mamę i babcię. Lubi budować z klocków i tworzyć konstrukcje przestrzenne z innych elementów. Nie lubi rysować, ani kolorować, chętnie lepi z mas plastycznych. Chwyt ołówka palcami jest prawidłowy, ale ręka często jest uniesiona w nadgarstku. Obserwowalne jest bardzo słabe napięcie mięśniowe dłoni. Krzyś ma duży kłopot z precyzyjnym rysowaniem tzw. szlaczków w zeszytach i pisaniem liter. Pisze głównie ze wspomaganiem drugiej osoby. Nie może utrzymać się w liniaturze, litery są zniekształcone. Wypełnienie przestrzeni kolorem jest nieprecyzyjne. Umie wodzić palcem po prostych formach graficznych.. Podsumowując można stwierdzić, że poziom rozwoju motoryki małej jest obniżony w stosunku do wieku życia.

Przykłady ćwiczeń motoryki małej:
• swobodne bazgranie na dużych arkuszach papieru, flamastrami, kredkami świecowymi, pastelami
• nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków, tasiemek, sznurowadeł przez różne rzeczy i otwory
• wieszanie ubranek dla lalek na sznurku i przyczepianie ich klamerkami do bielizny
• zamalowywanie dużych powierzchni farbami grubym pędzlem dziecko stoi (nie siedzi) przy stoliku odpowiedniej do jego wzrostu wysokości
• zamalowywanie obrazków w książeczkach do malowania
• kalkowanie obrazków
• obrysowywanie szablonów
• wciskanie w tablicę korkową pinezek- wyjmowanie ich
• zbieranie drobnych elementów (pieniążki, ziarenka, guziczki- dwoma palcami kciukiem i wskazującym, zbieranie wyżej wymienionych przedmiotów pęsetą
• cięcie po narysowanych liniach - prostych frędzelki, - falistych serwetki
• wycinanie najpierw prostych, potem nieco bardziej skomplikowanych kształtów z papieru kolorowego
• ugniatanie papierowych kul i rzucanie nimi do celu
• wykonywanie drobnych ruchów palcami: spacerowanie palcami po stole, zabawa „idzie kominiarz po drabinie”, naśladowanie gry na pianinie, odtwarzanie rytmu padającego deszczu
• modelowanie z plasteliny, modeliny, masy papierowej najpierw kuleczek, wałeczków; później form bardziej złożonych - zwierząt, postaci ludzkich, liter
• stemplowanie i kolorowanie
• wydzieranie z kolorowego papieru i naklejanie wydzieranki na papier
• rysowanie w liniach wzorów literopodobnych i szlaczków
• strząsanie wody z palców
• zgniatanie kartki papieru jedną ręką w małą kulkę
• zabawy pacynką
• przyszywanie guzików
• szycie prostymi ściegami
• krążenia palcami, np. jednego palca wokół drugiego nieruchomego, wokół siebie obu palców
• ćwiczenia dłoni- wymachy, krążenia, uderzenia, pocierania, otwierania, zamykania
• ściskanie piłeczek
• zwijanie palcami chusteczek, apaszek
• rysowanie patykiem po ziemi
• faliste ruchy ramion - zabawa w przylot i odlot bocianów
• przy wolnym chodzie ruchy rąk jak podczas pływania żabką - zabawa w naukę pływania
• zabawa w pociągi - ruch rąk naśladuje obroty kół
• zabawa w pranie, rozwieszanie bielizny i prasowanie
• zabawa w gotowanie obiadu - naśladowanie wałkowania ciasta, mieszania gęstej zupy, kręcenia kranem, ubijania piany
• rysowanie szlaczków Dennisona
• gry w pchełki, bierki, kręgle, bilard stołowy
• rzucanie woreczków lub piłeczek - kto dalej
• toczenie piłki do dołka
• przerzucanie piłki średniej wielkości z ręki prawej do lewej i podrzucanie jej raz prawą, raz lewą ręką
• podbijanie balonika wyłącznie palcami prawej i lewej ręki
• wypuszczanie piłeczki tenisowej z ręki w dół i próby chwytania jej w locie, samymi palcami - zanim odbije się od podłogi
• "rysowanie" palcami w powietrzu określonego przedmiotu
• układanie z elementów geometrycznych postaci ludzkich, zwierząt, domków itp.
• układanie z patyczków, np. płotów

SPRAWNOŚĆ NARZĄDÓW ARTYKULACYJNYCH:

Budowa i sprawność narządów artykulacyjnych:
• budowa prawidłowa,
• słaba sprawność narządów artykulacyjnych – głównie warg,
• zaburzenia pionizacji języka
LATERALIZACJA: PRAWOSTRONNA

KOORDYNACJA WZROKOWO-RUCHOWA:

Chłopiec miał problem z przerysowaniem takich samych figur geometrycznych. Podczas ćwiczenia był zdenerwowany, zniechęcony. Podobna sytuacja była w przypadku ćwiczenia polegającego na narysowaniu ołówkiem myszce drogi do sera (labirynt). Podczas rysowania znaków literopodobnych chłopiec był uważny i starał się wykonać polecenie do końca.

ANALIZA I SYNTEZA WZROKOWA :

Chłopiec nie potrafił wyszukać wśród sześciu obrazków tematycznych jednego różniącego się szczegółem, podobna sytuacja była z obrazkami atematycznymi. Miał również duży problem z identyfikowaniem w zestawie czterech obrazków atematycznych jednego pokazywanego. Podczas składania obrazka z części był znudzony i zniechęcony niepowodzeniami. Identyczna sytuacja była z układaniem wzorów tematycznych z figur geometrycznych jak i zarówno wzorów atematycznych.

Propozycje ćwiczeń :

Ćwiczenia na materiale bezliiterowym:
- Układanie obrazków z części.
- Uzupełnianie brakujących elementów na obrazkach.
- Łączenie obrazków związanych ze sobą np. komputer-myszka.
- Wskazywanie obrazka, który nie pasuje do pozostałych.
- Wyszukiwanie podobieństw i różnic między obrazkami.
- Układanie kompozycji z figur geometrycznych.
- Układanie domina geometrycznego.
- Uzupełnianie konturów figur poprzez dorysowanie brakującej części.
- Dokładanie brakującej części figury geometrycznej do całości.
- Składanie pociętych figur geometrycznych z papieru wg wzoru.
- Tworzenie zbioru figur geometrycznych wg kształtu, koloru, wielkości.
- Układanie figur z patyczków .
- Rysowanie kompozycji geometrycznych wg wzoru.
- Rysowanie z pamięci uprzednio widzianych par figur geometrycznych.
- Rozcinanie kwadratu na mniejsze kwadraty, następnie układanie nowej całości.
- Budowanie kompozycji z klocków.
2. Ćwiczenia na materiale literowym
- Układanie pociętych liter.
- Wydzieranie liter z gazet.
- Lepienie liter z plasteliny.
- Malowanie liter palcem.
- Różnicowanie liter najczęściej mylonych.
- Dobieranie litery wielkiej do małej.
- Obrysowywanie liter.
- Wyszukiwanie wskazanej litery wśród zestawu liter, odczytanie jej i zapisanie.
- Przyporządkowanie do obrazka pierwszej litery nazwy przedmiotu na nim przedstawionego.
- Wyszukiwanie liter w sylabach, wyrazach.
3. Ćwiczenia na materiale zdaniowo- wyrazowo- sylabowym
- Składanie sylab w wyrazy.
- Rozcięcie wyrazów na sylaby i ponowne ich złożenie.
- Wyszukiwanie takich samych sylab.
- Podpisywanie obrazków wyrazami ułożonymi z sylab.
- Tworzenie wyrazów rozpoczynających się daną sylabą.
- Uzupełnianie luk w tekście.
- Układanie rozsypanki wyrazowej.
- Rozwiązywanie rebusów.
- Wyszukiwanie w ciągach słownych nazw np. zwierząt.
- Układanie zdań w kolejności w celu utworzenia historyjki opisującej treść obrazka.
- Uzupełnianie w tekście brakujących kresek, kropek, ogonków i znaków interpunkcyjnych.
- Dobieranie zdań do obrazków.
- Pocięcie zdania na wyrazy i złożenie go.

ROZWÓJ SPOŁECZNY:

Lubi chodzić do szkoły, ale nie nawiązuje osobistych kontaktów z rówieśnikami. Nie interesują go ich zabawy. Nie współpracuje z dziećmi podczas zajęć edukacyjnych, choć zwykle wykonuje polecenia nauczycielki. Ma trudności z wytrzymaniem 45 minut lekcyjnych w ławce. Chętnie natomiast współuczestniczy w zabawach ruchowych przy muzyce. Próbuje naśladować ruchy dzieci, szybko uczy się nowych prostych zabaw. Gdy jest chwalony, na jego twarzy pojawia się uśmiech, wyraźnie cieszy się. Jednak, gdy jest krytykowany, oceniany negatywnie denerwuje się, złości, a jeśli robi to mama, usiłuje zamknąć jej usta lub w inny sposób przerwać mówienie. Reakcja na polecenia słowne bywa różna. Czasem wykonuje je bez problemu, a czasem trudno nakłonić go do wykonania najprostszych działań. Zależy to od jego aktualnego nastroju. Przebieg rozwoju społecznego jest wyraźnie zaburzony zarówno w aspekcie kontaktów werbalnych jak i pozawerbalnych.

ROZWÓJ EMOCJONALNY:

Jest dzieckiem raczej pogodnym. Jednak jego emocje cechuje znaczna labilność. Nie zawsze emocje są adekwatne do sytuacji. Zdarza się, że są niewspółmierne do bodźca, który je wywołał. Zwykle jednak tzw. negatywne emocje nie są zbyt trwałe, więc złość, strach szybko mijają. Ekspresja tego co dziecko czuje jest zróżnicowana zarówno co do siły i czasu trwania jak i rodzaju. Trudno znaleźć tu jakąś prawidłowość. Wydaje się, że zależy to od jednostkowej kombinacji czynników zewnętrznych i wewnętrznych i jest trudne do przewidzenia. Raczej jednak nie zdarzają się zachowania bardzo gwałtowne czy hałaśliwe, trudne do zniesienia dla otoczenia. Sporadycznie pojawiają się jeszcze zachowania agresywne. Zwykle w sytuacjach, gdy ktoś robi coś, co się chłopcu szczególnie nie podoba, zakłóca jakiś rytuał. Wtedy gryzie lub szczypie. Chłopiec jest szczególnie związany z matką i przy niej czuje się najbezpieczniej. Krzyś dość często płacze. Robi to, gdy coś go boli, gdy utracił coś, co było dla niego ważne, czasami jednak nie jest możliwe stwierdzenie powodu łez.

MOWA I UMIEJĘTNOŚCI KOMUNIKACYJNE:

1. Mowność i sposoby porozumiewania się z otoczeniem:
- mowność – "od siebie" słaba, inicjuje sytuacje komunikacyjne w zależności od potrzeb (toaleta, jedzenie, koniec ćwiczeń)
- wiele spontanicznych wokalizacji,
- używa ręki innej osoby,
- komunikacja pozawerbalna od 2 r. ż. zawsze była zaburzona, zwykle nieadekwatna do aktualnej sytuacji.
- w chwili obecnej umiejętności komunikacyjne chłopca są dalece nie wystarczające w stosunku do jego potrzeb społecznych, emocjonalnych i poznawczych i w znaczącym stopniu ograniczają jego możliwości edukacyjne.
2. Sposoby wypowiadania się:
- posługuje się najczęściej nielicznymi, prostymi słowami w mianowniku liczby pojedynczej (często z przestawkami, elizjami, substytucjami, uproszczeniami)
- odpowiada na proste pytania adekwatnie do sytuacji oczekując rozpoczęcia odpowiedzi,
- zdarza mu się używać ręki osoby dorosłej szczególnie gdy sam nie umie lub boi się coś zrobić.
3. Artykulacja poszczególnych głosek:
- powtarza poprawnie w izolacji: wszystkie samogłoski i większość spółgłosek
- nie wykształcony jest szereg szumiący oraz głoska "r",
- brak automatyzacji głoski "l" realizowanej czasami jak "j"
- zaburzona realizacja fonacji samogłoskowych i spółgłoskowych - w ciągu fonicznym występują substytucje w ich obrębie
- zna graficzne odpowiedniki wszystkich głosek.
4. Powtarzanie wyrazów i zdań:
- powtarza wyrazy, czasami wyrażenia i całe zdania, ale najczęściej pojawiają się początkowe lub końcowe sylaby wyrazów
- zachowuje melodie wyrazu
5. Rozumienie wypowiedzi:
- nie ma problemów z rozumieniem prostych, codziennych poleceń, w przypadku poleceń bardziej złożonych lub o charakterze edukacyjnym, bardziej kieruje się instrukcją obrazową (demonstracją) niż słowną,
- w pełni rozumie pojedyncze wyrazy – desygnaty z najbliższego otoczenia, lub w odniesieniu do konkretnej, przedstawionej sytuacji, zna różne desygnaty znanego mu pojęcia
- rozpoznaje emocje podstawowe : radość, smutek, złość (fotografie, odbicie w lustrze),
- rozumie proste polecenia i wykonuje je
- często rozumie polecenia podparte demonstracją.
6. Zasób słownikowy:
- mowa czynna - słaba
- zakres bierny – dużo większy, ale trudny do określenia