Wieczornica z okazji 75 rocznicy powstania Polskiego Państwa Podziemnego

Wieczornica z okazji 75 rocznicy powstania Polskiego Państwa Podziemnego

Dźwięki lecących samolotów, spadających bomb.

Recytator I
„Uwaga! Uwaga! Przyszedł!
Koma trzy!”
Ktoś biegnie po schodach.
Trzasnęły gdzieś drzwi.
Ze zgiełku i wrzawy
Dźwięk jeden wybucha i rośnie,
Kołuje lękliwie,
Głos syren - w oktawy
Opada – i wznosi się jęk:
„Ogłaszam alarm ”.
/ Antoni Słonimski „ Alarm”/
Narrator I
Wczesnym rankiem 1 września 1939 roku , Niemcy rozpoczęły realizację planu “Fall Weis”. Siły Trzeciej Rzeszy zaatakowały ziemie polskie. Pociski wystrzelone z pancernika Schleswig-Holstein padły na placówkę na Westerplatte. Równocześnie granice Polski od południa i północy przekroczyły niemieckie wojska lądowe – Wehrmacht, a samoloty hitlerowskiej Luftwaffe rozpoczęły bombardowania polskich wsi i miast.

Recytator II
....szły armie szybsze niż polski piechur,
bomby waliły w kolejowe węzły,
płonęły miasta, rzucane w pośpiechu,
szli Niemcy.....
/ Władysław Broniewski „ Słońce września” fragm../

Narrator I
Polska walczy osamotniona. Do 7 września trwa heroiczna obrona Westerplatte .Tak o tych dniach pisze poeta:

Recytator III
Nie żal wam było krwi. Ani was. Ani nas.
Jedno było: Ojczyzna zalana krwi szkarłatem.
Mówiliście :- Nie czas! Póki broń jest - nie czas.
Do ostatniego tchu broni się Westerplatte.
Kiedy się wypełniły dni I przyszło zginąć latem,
Prosto do nieba czwórkami szli
Żołnierze z Westerplatte.

Narrator I
Cios polskim nadziejom został zadany 17 września, kiedy Rosjanie zaatakowali nasz kraj od wschodu. Prezydent Mościcki wydał orędzie do narodu polskiego, w którym mówił:
“Gdy armia nasza z bezprzykładnym męstwem zmaga się z przemocą wroga {...} ,nasz wschodni sąsiad najechał nasze ziemie, gwałcąc obowiązujące umowy i zasady moralności”
Narrator II
Trwa polski Wrzesień 39 r. Mimo osamotnienia w swej walce, trudnego położenia, Polacy nie poddają się. Żołnierzy wspiera ludność cywilna, która organizuje oddziały do walki z niemieckimi dywersantami, buduje umocnienia obronne, walczy na barykadach miast.

Scena z wierszami patriotycznymi ( jedna część sali, dekoracja: stół przykryty długim suknem, krzesła, świeczniki......)

Recytator IV
Kiedy się wypełniły dni
I przyszło zginąć latem,
Prosto do nieba czwórkami szli
Żołnierze z Westerplatte.
(A lato było piękne tego roku.)
I tak śpiewali.-Ach, to nic,
Że tak bolały rany,
Bo jakże słodko teraz iść
Na te niebieskie polany.
/ K. I. Gałczyński „ Pieśń o żołnierzach z Westerplatte”/
Recytator V
Kiedy przyjdą podpalić dom,
ten, w którym mieszkasz-Polskę,
kiedy rzucą przed siebie grom,
kiedy runą żelaznym wojskiem
i pod drzwiami staną, i noc?

kolbami w drzwi załomocą-
ty, ze snu podnosząc skroń,
stań u drzwi.
Bagnet na broń!
Trzeba krwi!
/ Władysław Broniewski „ Bagnet na broń”/
Recytator VI Są w ojczyźnie rachunki krzywd, obca dłoń ich też nie przekreśli, ale krwi nie odmówi nikt: wysączymy ją piersi i pieśni. Cóż, że nieraz smakował gorzko na tej ziemi więzienny chleb? Za tę broń podniesioną nad Polską- kula w łeb!
/ Wł. Broniewski „ Bagnet na broń”/
Recytator VII Ogniomistrzu i serc, i słów, poeto, nie w pieśni troska. Dzisiaj wiersz-to strzelecki rów, okrzyk i rozkaz: Bagnet na broń! Bagnet na broń! A gdyby umierać przyszło, przypominamy, co rzekł Cambronne, i powiemy to samo nad Wisłą.
/ Wł. Broniewski „ Bagnet na broń”/
Recytator VIII
Nocą słyszę, jak coraz bliżej drżąc i grając krąg się zaciska. A mnie przecież zdrój rzeźbił chyży, wyhuśtała mnie chmur kołyska. A mnie przecież wody szerokie na dźwigarach swych niosły ptaki płatki bzu dzikiego, bujne obłoki były dla mnie jak uśmiech matki.
/ K. K. Baczyński „ Z głową na karabinie” /
Recytator IX Słyszycie? Łoskot miarowy kroków po bruku? To idą oni – żołnierze Polski walczącej: wśród Piastów Tobruku, wśród Anglii burych mgieł, wśród Rosji stepów bez końca - to oni - P o l s k a W a l c z ą c a. Światu całemu głoszą, Że Polska nie zginęła, że żyje i że zwycięży. Widzicie? Zwyczajny szary dzień. Tutaj każdy dzień jest walką. Mocno zaciśnięte pięści, Zacięta wola wytrwania - - to nic, że więzienia są pełne, - to nic, że jest Oświęcim, bo oni - P o l s k a P o d z i e m n a - swym całym życiem świadczą, że Polska nie zginęła, że żyje i że z w y c i ę ż y !
/ „ Polska zwycięży”

Narrator I
Bohatersko broni się Warszawa. 27 września, gdy wyczerpały się zapasy wody, brakło żywności, amunicji, lekarstw podjęto decyzję o kapitulacji.

Narrator II
Stefan Starzyński – prezydent Warszawy wygłasza swe ostatnie przemówienie do mieszkańców Warszawy, kończąc je słowami:

Lektor
"Chciałem, by Warszawa była wielka. Ja i moi współpracownicy kreśliliśmy plany wielkiej Warszawy przyszłości. I Warszawa jest wielka. Prędzej to nastąpiło, niż przypuszczaliśmy. I choć tam, gdzie miały być parki, dziś są barykady, choć płoną nasze biblioteki, choć palą się szpitale, Warszawa, broniąca honoru Polski, jest dziś u szczytu swej wielkości i sławy!"

Narrator I
Wkrótce po tym przemówieniu radio umilkło... Jakby dopełniła się współczesna wersja legendy trębacza z Wieży Mariackiej, przebitego strzałą tatarską. Kapitulację Warszawy ogłoszono już za pomocą plakatów.
Rozpoczął się okres okupacji. Większość polskiego społeczeństwa, nie godząc się z kolejną utratą niepodległości, rozpoczęła nierówną walkę z najeźdźcą.

Recytator X
Objęta wojny pożog?

Polska od krańca do krańca.
Na samej północy jej broni?

Dwa niezdobyte szańce.
Rumieni się krwią toń Bałtyku,
Krew plami wydmy piaszczyste
To bronią polskiego morza
Hel oraz Kępa Oksywska.
/ autor nieznany – anonimowy polski żołnierz z 1939 r./

Narrator II
Wraz ze wzrostem prześladowań narasta wśród Polaków sprzeciw i opór przeciw okupantom. Tworzy się Polskie Państwo Podziemne, powstają oddziały partyzanckie. Przez cały okres okupacji, każdy Polak, dziecko i dorosły, kobiety i mężczyźni sprzeciwiali się okupantowi.

Recytator XI
Kocham cię całym sercem
całą duszą swoj?

nie oddam cię nikomu
bo ty jesteś jedyna moja matka-ziemia
/ Anna Kruczyńska „ Ojczyzna”/

3 scenki ( druga część sali)

a) piosenka b) film c) piosenka

1. Las – partyzantka ( fragment filmu „Hubal”) – harcerze i pieśni (śpiewnik)
2. Warszawa („Zakazane piosenki” – film) – dzieci w strojach galowych przypinają symbole (pracuj powoli ...)
3. Powstanie warszawskie – ( fragment filmu „Kanał”)

Narrator I
Powstanie warszawskie było największą akcją zbrojną Polskiego Państwa Podziemnego. Wybuchło 1 sierpnia 1944 roku, trwało 63 dni. Niemcy zabili 180 tys. mieszkańców stolicy i 80 tys. żołnierzy, a miasto zostało skazane na zagładę.

Recytator XII
Opłakujemy godzinę
Kiedy się wszystko zaczęło,
Kiedy padł pierwszy strzał.
Opłakujemy sześćdziesiąt trzy dni
I sześćdziesiąt trzy noce
Walki. I godzinę
Kiedy wszystko się skończyło.
Kiedy na miejsce, gdzie było milion ludzi,
Przyszła pustka po milionie ludzi.
/ Anna Świrszczyńska „ Ostatnie polskie powstanie”/
Narrator II
Dzięki działalności, utworzonego 75 lat temu, 27 września 1939 roku Polskiego Państwa Podziemnego Polakom udało się przetrwać ten trudny okres.

Recytator XIII Szukajcie prawdy jasnego płomienia!
Szukajcie nowych, nie odkrytych dróg...
Za każdym krokiem w tajniki stworzenia
Coraz się dusza ludzka rozprzestrzenia
I większym staje się Bóg!
Każda epoka ma swoje cele
I zapomina o wczorajszych snach...
Nieście więc wiedzy pochodnię na czele
I nowy udział bierzcie w wieków dziele,
Przyszłości podnieście gmach!
Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy,
Choć macie sami doskonalsze wznieść;
Na nich się jeszcze święty ogień żarzy
I miłość ludzka stoi tam na straży,
I wy winniście im cześć!
/ Adam Asnyk „ Do młodych”/

Scenariusz przygotowały: Wioletta Kniat, Alicja Machońska