Czytelnictwo wśród dzieci

KSIĄŻKI W PRZEDSZKOLU
Wśród przedmiotów, które otaczają dzieci w przedszkolu, doniosłe znaczenia ma książka. Jak wiadomo, rolę książki w życiu człowieka określa się najpiękniejszymi i najwznioślejszymi zwrotami, jako wiernego przyjaciela i niewyczerpane źródło wiedzy. Aby jednak te określenia mogły dominować w życiu konkretnych jednostek, trzeba od najwcześniejszych lat kontaktować dziecko z książką i prezentować mu odpowiednio jej walory.
Fakt, że dzieci przedszkolne nie umieją jeszcze czytać, nie oznacza, iż książki powinny zawierać tylko obrazki z pominięciem tekstu. Nieznane im jeszcze kształty liter oraz złożone z nich wyrazy i zdania zaciekawiają je, intrygują i zachęcają – najpierw do oglądania książki, a potem do słuchania, co w niej napisane, wreszcie do czytania, które polega na wymawianiu zapamiętanych fragmentów tekstu.
Dzięki książkom dzieci – po pierwsze – wzbogacają zasób wiadomości, zdobywają ciekawe informacje, które zadziwiają, fascynują oraz wpływają na postępowanie na skutek naturalnego dążenia do identyfikacji z przedmiotem poznania, po drugie – uczą się mowy ojczystej, sposobu wyrażania myśli i uczuć, wrażliwości na piękno języka polskiego.
Przedszkole dysponują warunkami, które umożliwiają włączenie książek do procesu wychowania i wykorzystania wszystkich ich zalet. Metodyka zajęć z książką, różnicuje się w zależności od rodzaju zadań w określonej grupie dzieci, obejmuje jednak pewne niezmienne wytyczne. Zalicza się do nich w pierwszym rzędzie wytworzenie nastroju skupienia i przygotowanie uwagi do słuchania. Cisza bowiem i gotowość odbioru tekstu zwiększają prawdopodobieństwo przeżycia go i zrozumienia. Inny ważny postulat metodyczny dotyczy swobodnego wypowiadania się na temat utworu i analizy jego treści, a w starszych grupach także niektórych środków wyrazu, użytych przez autora. W ten sposób dzieci wzbogacają swój słownik bierny i czynny.
Szczególnie istotne znaczenie w zajęciach z książką posiada wyrażanie jej treści w różnych formach działania – w zabawie, inscenizacji, wytworach plastycznych i ruchu, z zastrzeżeniem, aby nie krępować ekspresji wypowiedzi, a przeciwnie, zachęcać do pełnej swobody i dowolnych sposobów realizacji własnych pomysłów.
W przedszkolu kontakty dziecka z książką systematycznie zacieśniają się i zmieniają charakter. Warto zauważyć, że po etapie, w którym książka stanowi przedmiot manipulacji – podobnie jak inne przedmioty- powoli dochodzi do głosu jej właściwa funkcja dostarczenia wiadomości i wzruszeń, co wymaga respekt wobec niej. Równocześnie na dalszy plan schodzi w obcowaniu z książką nauczyciel, który najpierw podsuwa odpowiednie pozycje przekazuje ich treść, kieruje ich zrozumieniem, wydobywa ważniejsze myśli. Potem już pod wpływem jego działalności dzieci same sięgają pod książki, koncentrują się nad nią, usiłują ją poznać, w pewnych tylko momentach zwracając się o pomoc do nauczyciela.
Nieomal niezauważalnie książka staje się bliskim towarzyszem zwłaszcza dzieci, w domach, których występują warunki sprzyjające zacieśnianiu się więzi z nią, natomiast dzieciom pochodzącym z rodzin, gdzie nie przywiązuje się należytej uwagi do książki, trzeba częściej organizować w przedszkolu sytuacje zachęcające do czytania, troskliwie i cierpliwie szukać sposobów rozwijających zainteresowanie nią.

LITERATURA:
Jadwiga Walczyna – "Kształtowanie postaw społeczno-moralnych dzieci w wieku przedszkolnym", Warszawa 1978, WSiP.