Formy współpracy wychowawcy z rodzicami

Rodzina i szkoła – to dwa podstawowe środowiska wychowawcze. Współpraca wychowawcy z rodzicami uczniów jest zatem bardzo ważna. Wzajemne współdziałanie wychowawcy i rodziców umożliwia lepsze poznanie i zrozumienie ucznia. Zarówno nauczyciele jak i rodzice powinni dbać o to, aby wzajemne relacje były dobre, nawet wtedy gdy nie jest to łatwe i proste. Aktualnie w większości placówkach współpraca ta ogranicza się jedynie do comiesięcznych wywiadówek, podczas których podaje się oceny, omawia przewinienia uczniów oraz odczytuje szkolne komunikaty. Ważne jest, aby wychowawca był kompetentny oraz kreatywny.
Formy współpracy szkoły z rodziną możemy podzielić na:
1. Zbiorowe:
- spotkania robocze (wywiadówki): jest to tradycyjna forma współdziałania szkoły z rodziną dziecka. Ich celem jest omówienie różnych spraw organizacyjnych danej klasy, osiągnięć uczniów, czy tez ich trudności w nauce,
- spotkania towarzyskie: są one okazją do lepszego poznania swoich dzieci oraz nauczyciela. Zaliczamy tu spotkania towarzyskie, które odbywają się poza szkołą, spotkania z okazji uroczystości i imprez szkolnych,
- spotkania z ekspertem: mogą być to spotkania np. z psychologiem, pedagogiem szkolnym, służby zdrowia, itp. Inicjatorami i organizatorami takich spotkań są przeważnie nauczyciele.
- spotkania dotyczące trudności wychowawczych,
- spotkania poświęcone pedagogizacji rodziców: pozwalają ujednolicić reprezentowane przez rodziców różne stanowiska na temat wychowania.
2. Indywidualne:
- konsultacje pedagogiczne: opierają się one na prowadzeniu rozmów na temat wychowania i uczenia się, a także wyboru zawodu i dalszej nauki,
- wizyty domowe: maja one na celu bliższe i bezpośrednie poznanie warunków w jakich żyje uczeń i nawiązanie przy tym osobistego kontaktu z jego rodziną. Mają duże znaczenie wychowawcze, ponieważ pozwalają nauczycielowi lepiej zrozumieć ucznia; wyjaśnić niedomówienia,
- kontakty korespondencyjne: za pomocą zeszytu do korespondencji z rodzicami, listów do rodziców. Występują w przypadkach niemożliwości bezpośredniego kontakt, uzupełniają zbiorowe i indywidualne spotkania nauczyciela z rodzicami.
- rozmowy telefoniczne: stosowane są sporadycznie, częściej w razie konieczności.
Współpraca nauczyciela i rodziców musi opierać się na wzajemnym szacunku, świadomości roli, jaką sprawuje rodzic nad swoim dzieckiem oraz roli nauczyciela, któremu je powierza. Obie strony muszą traktować siebie partnersko, podchodzić z zaufaniem i życzliwością.
Nawiązanie dobrych kontaktów z rodzicami wymaga czasu, chęci i pracy. To nauczyciel jest tą osobą, która dąży do stworzenia dobrych relacji z rodzicami.
Rodzic poczuje się potrzebny, zobaczy radość i dumę w oczach swojego dziecka, będzie w stanie poświęcić wiele czasu i energii na pomoc nauczycielowi w różnych formach zajęć.
Zasady współdziałania wychowawcy z rodzicami można ująć w kilka grup:
• zasada pozytywnej motywacji – skuteczne współdziałanie wymaga dobrowolnego udziału każdej ze stron,
• zasada partnerstwa – podkreśla równorzędne prawa i obowiązki nauczycieli i rodziców, ale też wspólne ponoszenie odpowiedzialności,
• zasada wielostronnego przepływu informacji – pozwala na wielokierunkowy przepływ informacji, który umożliwia indywidualne i zbiorowe sposoby porozumiewania się,
• zasada jedności oddziaływań – przypomina o konieczności realizowania przez szkołę i rodzinę zgodnych celów w pracy wychowawczej,
• zasada aktywnej i systematycznej współpracy – wskazuje potrzebę czynnego udziału i zaangażowania się w wykonywanie zadań organizowanych podczas współdziałania wychowawcy i rodziców.
Kontakt rodzica z wychowawcą, to przede wszystkim wymiana informacji między nimi. Rodzic dowiaduje się o postępach swojego dziecka w nauce lub o ich braku, o jego zachowaniu, o momentach, które wywołują niepokój nauczyciela, ale również o takich momentach, które cieszą i są powodem do dumy dla każdego rodzica. Rodzic z kolei może poinformować nauczyciela o sytuacji rodzinnej ucznia, o swoich obserwacjach dotyczących swojego dziecka.
Jednak przeważnie, gdy rodzic wybiera się do szkoły na rozmowę z wychowawcą, bardzo często jest to dla niego stresujące. Wizyta w szkole kojarzy się więc przede wszystkim z negatywnymi uczuciami.
Trzeba pamiętać, że rodzice są różnego temperamentu i cech charakteru, dlatego też przekazywanie informacji powinno odbywać się w odpowiednim miejscu i czasie, gdy nauczyciel nie jest sfrustrowany i zmęczony. Wyróżnić można kilka typów postaw rodzica:
m.in. rodzic awanturniczy, bierno – agresywny, zależno – roszczeniowy, dramatyzujący, kontrolujący, podejrzliwy, wycofany.
Należy dążyć do znalezienia wspólnego porozumienia obu stron, które mogą wzajemnie uzupełniać się w działaniu, pomagając przy tym dziecku – uczniowi.
Ważna jest przede wszystkim systematyczna wymiana informacji między nauczycielem i rodzicami podczas rozmów indywidualnych. Mogą one odbywać się w różnych sytuacjach: przed lub po lekcjach, przed zebraniami i po nich, a najlepiej podczas systematycznych spotkań z wychowawcą. Należy dążyć do znalezienia wspólnego porozumienia obu stron, które mogą wzajemnie uzupełniać się w działaniu, pomagając przy tym dziecku – uczniowi.