Emocje a procesy poznawcze i działanie

Jak powszechnie wiadomo procesy emocjonalne wpływają na przebieg procesów poznawczych nadając im określone zabarwienie. Gdy doznaje się uczuć nacechowanych dodatnio, otaczający świat spostrzega się również w kategoriach pozytywnych i odwrotnie, gdy dominują uczucia negatywne świat zewnętrzny odbierany jest jako wrogi i niebezpieczny.
W zależności od stopnia intensywności emocji, ich wpływ na procesy poznawcze jest różny.
Można wyodrębnić pięć stopni intensywności emocji:
- stopień pierwszy - bliski zeru powoduję, że człowiek kieruje się dochodzącymi do niego informacjami bodźcowymi,
- stopień drugi - to słabe natężenie emocjonalne, przy którym procesy poznawcze przebiegają sprawnie, niezależnie od znaku emocji, od tego czy są one dodatnie lub ujemne,
- stopień trzeci - emocje o średniej sile, podlegające w pełni kontroli, mają wyraźny wpływ na procesy poznawcze, a zmiany korespondują z ich treścią, np.: w miarę upływu czasu od posiłku, wzrasta emocja głodu, a w wyobraźni pojawia się coraz więcej obrazów związanych z pożywieniem,
- stopień czwarty - przeżywanie silnych emocji, wiąże się z selekcją czynności poznawczych, intensywne emocje przybierają postać afektów lub też utrzymują się dłużej i sprawiają, że spostrzeżenia zostają podporządkowane dominującemu stanowi emocjonalnemu,
- piąty stopień - maksymalne natężenie emocji, powoduje włączenie poznawczych mechanizmów regulacyjnych i wszystkie czynności zostają podporządkowane procesom emocjonalnym, np.: silny strach paraliżuje myśli i uniemożliwia orientację w sytuacji.
Przeżywanie dodatnich stanów emocjonalnych wpływa pozytywnie na efekty uczenia się.Przy czy należy pamiętać, by były to emocje o średnim natężeniu, bowiem emocje o bardzo silnym natężeniu dezorganizują działanie i nie jest to uzależnione od znaku emocji, bardzo intensywna radość utrudnia działanie podobnie jak wielka rozpacz.