Program autorski "Od głoski do literki"

„Od głoski do literki”
– autorski program wczesnej nauki czytania dla dzieci pięcio i sześcioletnich.

Opracowała:
Anna Gonerska
Szkoła Podstawowa
w Przygłowie

„Od głoski do literki” – autorski program wczesnej nauki czytania dla dzieci pięcio i sześcioletnich.

Spis treści:

I. Wprowadzenie.
II. Cele i zadania programu.
III. Charakterystyka wykorzystanych w programie metod nauki czytania.
IV. Treści programowe.
V. Ewaluacja.
VI. Literatura .

Rozdział I
WPROWADZENIE
Specyfika rozwoju i uczenia się dziecka w wieku przedszkolnym polega m.in. na tym, że uczy się ono spontanicznie w różnych sytuacjach, często przypadkowo i mimowolnie. Jest to tzw. uczenie się okazjonalne.
Niezaprzeczalnie zabawa jest podstawowym rodzajem działalności tego wieku, więc i ona towarzyszyć powinna nauce czytania.
Pomysł realizacji programu podsunęła mi literatura książki Ireny Majchrzak dotycząca nauki czytania dzieci od najmłodszych lat. W praktyce pedagogicznej okazało się, że ćwiczenia proponowane przez autorkę przynoszą nieoczekiwane rezultaty w grupie dzieci cztero, pięcio, i sześcioletnich. Postanowiłam wykorzystać potencjał dziecięcego umysłu i stworzyć dla nich program, który pozwoli im od najmłodszych lat bawić się w czytanie, by w efekcie zapoznać się z światem pisma.
Chcąc spełnić dziecięce oczekiwania i uczynić czytanie procesem ciekawszym oraz uwzględniając indywidualne potrzeby i możliwości dzieci postanowiłam dokonać przeglądu dotychczas stosowanych koncepcji i wybrać z nich, najatrakcyjniejsze i najskuteczniejsze dla dzieci w wieku przedszkolnym.
Mam nadzieję, że zabawa w czytanie będzie wspieraniem rozwoju dzieci, a nie celem samym w sobie. Dużym sukcesem będzie uśmiech na twarzy dziecka przy poznawaniu kolejnych tajemnic pisma.
Proponowany program nauki czytania w zabawie dla dzieci pięcio i sześcioletnich, należy traktować, jako próbę adaptacji metod globalnych i analityczno- syntetycznych. Działania te służyć będą wydłużeniu nauki czytania i pozostawią dzieciom więcej czasu na doskonalenie samej techniki czytania, a także przyczynią się do postępów w czytaniu ze zrozumieniem.

ROZDZIAŁ II
CELE PROGRAMU

CELE OGÓLNE
- stwarzanie warunków do wykorzystania tkwiących w dziecku możliwości intelektualnych
- stymulowanie rozwoju aktywności dzieci poprzez prowadzenie różnorodnych ćwiczeń i zabaw prowadzących do nabycia umiejętności czytelniczych
- wyzwalanie pozytywnych emocji wpływających na rozwinięcie zainteresowania kodem literowym
- rozbudzenie wiary dziecka we własne możliwości
- całościowe rozpoznawanie wyrazów

CELE SZCZEGÓŁOWE
- kształtowanie wszystkich zmysłów
- wzbogacanie słownika
- rozwijanie mowy komunikatywnej
- stymulowanie aktywności
- kształtowanie postawy kreatywnej
- włączanie rodziców do procesu czytania
CELE OPERACYJNE
Dziecko potrafi:
- odczytać własne imię i rozpoznać je wśród innych
- dokonać syntezy własnego imienia z sylab bądź z głosek
- odczytać imię kolegi
- ułożyć swoje imię z rozsypanki literowej wg wzoru lub z pamięci
- odszukać i zaznaczyć wskazane przez nauczycielkę litery w swoim imieniu
- zna litery alfabetu
- dokonać analizy i syntezy wyrazu
- podzielić wyraz na sylaby
- wyróżnić głoskę w nagłosie i wygłosie
- globalnie rozpoznaje nazwy wyrazów
- potrafi odczytać krótkie wyrazy
- chętne dzieci odczytują krótkie zdania oraz czytają ze zrozumieniem

Rozdział III
CHARAKTERYSTYKA WYKORZYSTANYCH W PROGRAMIE METOD NAUKI CZYTANIA

Metodą - w nauce czytania nazywamy zespół teoretycznie uzasadnionych działań, których celem jest opanowanie tej umiejętności. Istnieje wiele metod nauki czytania.
W programie tym będą wykorzystane elementy z różnych znanych nam metody nauki czytania. Bliżej zostaną scharakteryzowane dwie metody, które będą najczęściej wykorzystywane w procesie nauki czytania.
METODY SYNTETYCZNE – koncentrujące się na opanowaniu umiejętności czytania w aspekcie technicznym, ich celem jest osiągnięcie sprawności czytania;
polegają na przechodzeniu od elementu (litera, dźwięk) do całości ( wyraz, zdanie)
- m. alfabetyczna
- m. fonetyczna
- m. sylabowa
METODY ANALITYCZNE- koncentrują się na rozumieniu czytanych tekstów, polegają na prezentowaniu w nauce czytania jednostek językowych, mających określone znaczenie, łączą one analizę słuchową z analizą wzrokow?

-m. wyrazowa
- m. zdaniowa
METODY ANALITYCZNO- SYNTETYCZNE- łączą one poznane i wyodrębniane z wyrazów liter ze składaniem nowych wyrazów z poznanych liter, w metodach tych kształci się równolegle techniczna umiejętność czytania i rozumienie tekstu
-m. analityczno- syntetyczna o charakterze wzrokowym
m. analityczno- syntetyczna o charakterze funkcjonalnym
METODY GLOBALNE- tutaj wyraz, część zdania lub zdanie, są poznawane na podstawie ich wyglądu ogólnego, czyli jako całościowy obraz graficzny, najważniejsze jest znaczenie tekstu, a nie formalna strona czytania
- m. barwno- dźwiękowa Heleny Matery
- m. fonetyczno-litero-barwna Bronisława Racławskiego
- m. Dobrego Startu Marty Bogdanowicz
INNOWACYJNE METODY NAUKI CZYTANIA – zakładające, iż proces czytania winien być zabawą i spontaniczną działalnością dziecka
METODA IRENY MAJCHRZAK
Metoda dotyczy dziecięcej inicjacji w tajemniczy świat pisma, przy wykorzystaniu imienia dziecka. Irena Majchrzak sugeruje, że dziecko, przez własne imię, z którym się utożsamia, rozbudzi swoje zainteresowanie pismem, pisaniem i czytaniem.
W tej koncepcji, zabawy i gry są wspólne dla wszystkich, w których jednak każdy działa z innym materiałem. Metoda ma charakter analityczno- syntetyczny, a zestawy obrazkowo- słowne pomagają w percepcji tekstu na bazie poznanych liter.
Według Ireny Majchrzak nauka rozpoczyna się od czytania globalnego własnego imienia, a dziecko jednocześnie dostrzega różnicę miedzy kształtem poszczególnych liter w zapisie własnego imienia. Autorka podkreśla, że dziecko uczy się liter poprzez obserwację. W związku z tym po inicjacji z imionami następują kolejne etapy nauki czytania:
- ściana pełna liter
- targ liter
- nazywanie świata.
Akt inicjacji to magiczny gest wprowadzający nawet trzyletnie dziecko w świat pisma. Dziecko doświadcza, że coś może być wyrażone za pomocą pisma. Odbiera przekaz, że ono samo może być niejako napisane i przeczytane, że ono samo w pewnym sensie składa się z liter. W ten sposób zostaje wprowadzone w krąg komunikacji, której narzędziem jest pismo. Kartka z imieniem wprowadza je w świat znaczeń. Akt inicjacji to „skok” w pismo. Nauczyciel odsłania dziecku alfabetyczną istotę jego imienia. Każde dziecko otrzymuje inne słowo, które mu przynależy (Irena Majchrzak nazywa ten moment nie nauką, ale darem pisma, bo darem może być tylko to, co osobiste).
Z metody Ireny Majchrzak do naszego programu włączone zostały wszystkie etapy nauki czytania tj.: inicjacja z imionami, ściana pełna liter i nazywanie świata.

ROZDZIAŁ IV
TREŚCI PROGRAMOWE

W programie „Od głoski do literki” głównym zadaniem dla dzieci jest działanie. Nauczyciel natomiast ma je tak zaplanować, aby zapewnić optymalną stymulację językową, słuchowa i werbalną.

W realizacji programu przewiduje się następujące treści:

I POZIOM
Poznanie zapisu swojego imienia (inicjację).
Rozpoznawanie imienia własnego i kolegów wśród innych ( wyrazy krótkie, długie).
Prezentacja alfabetu (litery duże i małe drukowane oraz pisane).
Prezentacja zapisu liter w liniaturze.
Etykietowanie przedmiotów i obrazków i rozpoznawanie ich.
II POZIOM
Usprawnianie umiejętności dokonania analizy i syntezy słuchowej w obrębie słów, wyrazów, sylab, głosek i zdań.
Zabawy z kartami i obrazkami do czytania.
Dobieranie rymowanek i stosowanie wyliczanek wyrazowych w zabawach fonetycznych.
Przyporządkowanie napisów do odpowiednich ilustracji, przedmiotów i własnych rysunków w formie podpisów.
III POZIOM
Tworzenie za pomocą alfabetu ruchomego wyrazów, prostych
Czytanie krótkich tekstów w powiązaniu z oglądaniem odpowiednich ilustracji.
Odczytywanie rebusów obrazkowo-sylabowych, krzyżówek.
Czytanie tekstów o zróżnicowanym stopniu trudności z różnicowaniem intonacji głosu.
Organizowanie sesji czytania.
W proponowanym programie wprowadzono poziomy o wzrastającym stopniu trudności. Płynne poruszanie się w ich obrębie pozwoli nauczycielowi dostosować treści do umiejętności i różnic indywidualnych dzieci.

DZIAŁANIA EDUKACYJNE
L.p ETAPY SYTUACJE EDUKACYJNE ŚRODKI DYDAKTYCZNE UWAGI
1. GLOBALNE CZYTANIE WYRAZÓW INICJACJA Z IMIONAMI DZIECI Kilka kompletów wizytówek z imionami Wizytówek używamy zamiast znaczków rozpoznawczych np. w szatni, w łazience, podpisując prace dzieci itp.
Ścienne wizytówki dzieci Umieszczamy je na ścianie w taki sposób, aby dziecko stojąc pod wizytówką, nie zasłaniało jej. Można wykorzystywać podczas sprawdzania obecności dzieci lub w zabawach ruchowych.
SESJE CZYTANIA Karty migawkowe z wyrazami wg tematyki kompleksowej Zaczynamy od tematów najbliższych dziecku, czyli dotyczących ich samych i najbliższego otoczenia.
NAZYWANIE ŚWIATA Wyrazy do etykietowania sprzętu w sali Podpisujemy przedmioty w sali np. tablica, okno, biurko, zegar itp.
Zestaw obrazków, podpisy do obrazków Gromadzenie i przygotowywanie wspólnie z dziećmi kart, obrazków z różnych źródeł. Wykorzystywanie gotowych pomocy dostępnych w przedszkolu.
Kącik czytelniczy Założenie kącika na początku zabawy w czytanie. Stopniowe uzupełnianie go o poznawany materiał.
2. CZYTANIE ANALITYCZNO- SYNTETYCZNE ŚCIANA PEŁNA LITER Alfabet naścienny Wizualizacja alfabetu na ścianie- litery drukowane wielkie i małe.
Alfabet ruchomy W postaci kartoników, klocków, w kąciku czytelniczym, wykorzystywany w zabawach.
ZABAWY I ĆWICZENIA FONETYCZNE Koperty z literami imienia każdego dziecka Koperta powinna być podpisana. Litery w kopercie służą do układania imienia wg wzoru.
Koperty z wyrazami podzielonymi na sylaby lub głoski Wyrazy podzielone na sylaby lub głoski są dzieciom znane. Wykorzystywać pomoc dydaktyczną – obrazki sylabowe.
Układanki, gry, rebusy Wykorzystywanie gotowych pomocy, tworzenie nowych.
Kącik czytelniczy Głośne czytanie dzieciom tych samych utworów wierszowanych znanych autorów poezji dziecięcej m.in. J. Tuwima, J. Brzechwy, M. Konopnickiej, W. Chotomskiej. Wzbogacanie go przez cały okres zabawy w czytanie o nowe pomoce, a także ulubione pozycje książkowe.
PROPONOWANE WYRAZY DO GLOBALNEGO CZYTANIA UWZGLĘDNIAJĄCE TEMATYKĘ KOMPLEKSOWĄ
Poniżej zaprezentowałyśmy przykładowe tematy kompleksowe i wyrazy do globalnego czytania, które można wykorzystać na poszczególnych zajęciach. Wyrazy powinny nie tylko być raz pokazane i odczytane dzieciom, ale winny przez cały okres trwania danego tematu być przedmiotem zabaw z dziećmi.
L.p TEMATYKA KOMPLEKSOWA WYRAZY DO CZYTANIA
1. Ja w grupie rówieśniczej. Wszystkie imiona dzieci w grupie np. Kasia, Ania, Kuba, Ola, Marcin, Szymon, kolega, koleżanka, pani
2. Moje przedszkole PRZEDMIOTY: okno, drzwi, krzesło ,kuchnia, sala, ubikacja, meble, tablica, telewizor, wieża, stół, ściana;
ZABAWKI: kredki, farby, plastelina, klocki, lalka, wózek, auto, miś, układanka, maskotka, piłka, gra, wiaderko, łopatka, skakanka;
3. Moja rodzina Mama, tata, babcia, dziadek, siostra, brat, ciocia, wujek, kuzyn, kuzynka
4. Bezpieczeństwo na drodze Znak, policjant, przejście dla pieszych, lizak, samochód, sygnalizator świetlny, piesi;
5. Moje ciało Głowa, włosy, oko, nos, usta, język, ucho, szyja, ramię, ręka, dłoń, palce, noga, kolano, stopa, plecy, brzuch
6. Co jemy? WARZYWA: marchew, pietruszka, seler, por, cebula, rzodkiewka, kapusta, sałata, koper, burak, papryka, ziemniak, szczypiorek, kalafior, pomidor, ogórek, kalarepa;
OWOCE: jabłko, gruszka, śliwka, wiśnia, truskawka, arbuz, czereśnia, porzeczka, malina, jagoda, kiwi, pomarańcza, banan, cytryna, mandarynka
7. Zwierzęta Leśne: wiewiórka, zając, wilk, lis, dzik, sarna, jeleń, niedźwiedź, jeż
Gospodarstwa domowego: pies, kot, mysz, kura, kaczka, gęś, indyk, królik, krowa, koza, koń, świnia, owca;
8. Ptaki Jaskółka, bocian, kos, kukułka, skowronek, wróbel, sikorka, wrona, gawron, sroka, słowik, gil
9. W co się ubieramy? Sweter, bluzka, spodnie, spódnica, sukienka, piżama, kurtka, płaszcz, czapka, szalik, rękawiczki, buty, kapcie, rajstopy, skarpetki
10. Tradycje świąteczne Boże Narodzenie: gwiazda, choinka, bombki, łańcuch, anioł, opłatek, wigilia, dzieciątko, żłóbek, jemioła, sianko, prezent, lampki, ozdoby
Wielkanoc: zając, koszyk, jajko, szynka, babka, kiełbasa, baranek, święconka, pisanka, mazurek
11. Czas Rok, pory roku, wiosna, lato, jesień, zima, miesiąc ( nazwy), tydzień(nazwy), dzień, noc, godzina, minuta, sekunda
12. Kwiaty Tulipan, bez, konwalia, przebiśnieg, krokus, sasanka, róża, stokrotka, fiołek, narcyz
13. Zawody Piekarz, kucharz, adwokat, nauczyciel, lekarz, pielęgniarka, elektryk, ogrodnik, informatyk, dyrektor, stomatolog, krawiec, fryzjer, doktor
14. Łąka Bocian, żaba, trawa, kwiaty, motyl, gąsienica, ślimak, mucha, osa pszczoła, biedronka, mrówka,
15. Drzewa Dąb, kasztanowiec, klon, brzoza, lipa, leszczyna, buk, jarzębina, jabłoń, grusza, śliwa,
16. Kolory Czerwony, zielony, żółty, niebieski, różowy, pomarańczowy, czarny, biały, fioletowy, brązowy
17. Higiena Mydło, szczotka, pasta, ręcznik, gąbka, szampon, grzebień, balsam, chusteczka
PRZYKŁADOWE ZABAWY LOGOPEDYCZNE WSPOMAGAJĄCE PROCES MÓWIENIA I CZYTANIA
Ćwiczenia usprawniające narządy mowy:
- ćwiczenia żuchwy: opuszczanie i unoszenie żuchwy ku górze, ruchy do przodu i do tyłu

„jedzie konik”- dzieci naśladują odgłos jadącego konika- kląskanie
krowa na łące- dzieci naśladują przeżuwanie trawy mlaskając przy tym językiem
gra na trąbce- dzieci naśladują grę na trąbce- tra ta ta
- ćwiczenia warg: wysuwanie i spłaszczanie warg złączonych: cmokanie, dmuchanie przez wargi w kształcie dzióbka, nadymanie policzków, powolne wypuszczanie powietrza ustami lub nosem

letni wiatr- dzieci stoją w kole, nauczycielka porusza patyczkami, na których ma nawinięte niebieskie wstążki, zadaniem dzieci jest maszerować za wiatrem i naśladować jego szum: szu-szu-sza-sza-sze-sze-szo-szo-sz
wąchanie kwiatków- na dywanie rozłożone są papierowe kwiaty, dzieci wąchają kwiaty wciągając powietrze nosem i powoli wypuszczając je robią wydech
całuski do lusterka- dzieci wysuwają wargi do przodu całując lusterk
- ćwiczenia języka- wysuwanie i chowanie języka, przesuwanie języka od kącika do kącika warg, wysuwanie języka na brodę, oblizywanie dolnej i górnej wargi, unoszenie języka w kierunku nosa, wypychanie językiem policzków, klaskanie językiem

lalka w operze- dzieci naśladują śpiewanie la, la lo, lo
języczek- wędrowniczek- nauczycielka opowiada pokazując ruchy języka, dzieci mają przed sobą lusterko, naśladują ruchy:
Język wybrał się na wycieczkę do lasu. Pojechał tam na koniku (mlaskanie językiem- naśladowanie konia). Na łące zostawił konia (prrr). Następnie rozejrzał się dokoła (język ruchem okrężnym oblizuje wargi, dolną i górną). Potem poszedł do lasu (język chowamy w głąb jamy ustnej). Przeszedł las wzdłuż (język przesuwamy po podniebieniu w stronę jamy gardłowej) i wszerz ( przesuwamy językiem za zębami dolnymi i górnymi). A wtedy już przedarł się za gęstwinę krzewów i drzew (język przeciskamy przez zaciśnięte zęby górne i dolne). Zauważył, że zrobiło się ciemno. Rozejrzał się w prawo i w lewo, spojrzał w górę i w dół (język przesuwamy z jednego końca ust do drugiego, od ucha, do ucha, potem sięgamy nim nosa i brody). Wsiadł na konia i odjechał do domu (kląskanie).
Ćwiczenia artykulacyjno- słuchowe
- powtarzanie wyrazów dźwiękonaśladowczych

- rozwiązywanie zagadek
- słuchanie wierszyków i ich powtarzanie
- rymowanki – dwa komplety obrazków; wyznaczone dziecko podaje nazwę wybranego obrazka z jednego kompletu, a pozostałe dzieci szukają w drugim komplecie podobnie brzmiącej nazwy, potem oba obrazki umieszczają obok siebie.
- złośliwe echo – zabawa w parze nauczyciel- dziecko; nauczycielka podaje przymiotniki, zadaniem- dziecka będzie odpowiadanie wyrazem o znaczeniu przeciwnym, np. czarny – biały, słodki – gorzki, mały – duży, dobry – zły, itp.
PRZYKŁADOWE ZABAWY Z KINEZJOLOGII EDUKACYJNEJ WSPOMAGAJĄCE CZYTANIE
Kinezjologia jest nauką o związkach ruchu ciała z organizacją i funkcjonowaniem mózgu.
Celem kinezjologii jest przekazywanie wiedzy i narzędzi do wykorzystania potencjału naszego umysłu, byśmy mogli z łatwością i w naturalny sposób uczyć się, rozwijać i zachować zdrowie.
Kinezjologia Edukacyjna uczy i przedstawia w praktyce możliwość wykorzystania naturalnego ruchu fizycznego, niezbędnego do organizowania pracy mózgu i ciała w celu zdobywania nowych doświadczeń ( uczenia się) i twórczej samorealizacji.
Poprzez wykonywanie ćwiczeń k.e. wspieramy różne poziomy funkcjonowania m.in. usprawnienie wzroku, słuchu, ruchu, trudności z czytaniem i pisaniem, brak koncentracji, motywacji.
ĆWICZENIA PRZEKRACZAJACE LINIĘ ŚRODKA
ruchy naprzemienne – prosimy dzieci, by wykonały ruchy naprzemienne ( podnieś kolano i dotknij nim przeciwną dłoń lub łokieć), ćwiczenie można wykonać z tyłu ciała krzyżując rękę i przeciwległą nogę. Można je wykonywać przy muzyce, lub śpiewie
leniwe ósemki- na dużym arkuszu papieru lub na tablicy nauczyciel rysuje dużą leniwą ósemkę (znak nieskończoności), rozpoczynając od środka ósemki i rysuje ją w stronę lewą do góry. Ważne by głowę trzymać prosto, a oczami podążać za ósemką . Następnie prosimy dzieci, by przywitały się z ósemką, wodząc palcem za jej konturami. Dzieci mogą tez same rysować leniwe ósemki rożnymi kolorami
kołyska usiądź na podłodze, odchyl się do tylu, ręce ugięte w łokciach, podeprzyj się na przedramionach. Wykonuj ruchy zgiętymi w kolanach nogami z jednej strony na drug?

oddychanie brzuszkiem połóż ręce na brzuchu, weź wdech przez nos i rozpocznij długi wydech, wypuszczając powietrze krótkimi dmuchnięciami przez lekko otwarte usta. Oddychaj powoli, nadmuchując brzuch, jak balon.
ĆWICZENIA ENERGETYZUJĄCE
kapturek myśliciela chwyć palcami brzegi małżowiny usznej i odwijaj je na zewnątrz, zaczynając od góry i kończąc na dolnych płatkach. Masuj jednocześnie oboje uszu.
punkty równowagi dotknij palcami jednej ręki punkt równowagi wyrostek kości za uchem i trzymaj go delikatnie. Drugą rękę umieść na pępku. Zmień ręce i powtórz to samo z punktem za drugim uchem.
punkty ziemi końcami palców jednej ręki masuj punkt pod dolną wargą. Dłoń drugiej ręki połóż na górnej części kości łonowej. Wykonuj to ćwiczenie ze wzrokiem skierowanym w dol.
ĆWICZENIA WZDŁUŻAJĄCE
luźne skłony usiądź wygodnie, skrzyżuj nogi w kostkach, pochyl się głęboko do przodu. Wyciągając ręce przed siebie. Z opuszczoną głową sięgaj rękoma jak najdalej przed siebie. Kołysz rękoma na boki.
zginanie stopy usiądź, zegnij nogę w kolanie i połóż ją na kolanie drugiej nogi. Chwyć przyczepy początkowe i końcowe mięsni łydki i trzymaj je. Powoli poruszaj stopą zginaj ją i prostuj. Powtórz to samo drugą nogą.

ROZDZIAŁ V
EWALUACJA

EWALUACJA- to sposób działania, za pomocą którego opisujemy rezultaty końcowe zaistniałych faktów, zarówno z pozytywnej jak i negatywnej strony, lub dla podwyższenia jakości pracy.

W PROGRAMIE zastosuję następujące metody ewaluacyjne:

-obserwacja dzieci w trakcie zabaw i zajęć,
-ankieta skierowana dla rodziców,
-diagnoza umiejętności dzieci pod koniec edukacji przedszkolnej

OCZEKIWANE:

EFEKTY DLA DZIECI

1. Bezstresowo wkracza w próg dojrzałości szkolnej.
2. Opanowuje i rozwija umiejętność czytania poprzez działanie.
3. Rozwija umiejętności czytelnicze.
4. Rozwija wyobraźnię i twórcze działanie.

EFEKTY DLA NAUCZYCIELA

1. Wzbogaca własny warsztat pracy.
2. Ma możliwość dostosowania treści programu do indywidualnych potrzeb i możliwości dzieci.
3. Wprowadza dziecko w świat pisma poprzez zabawę, bezstresowo.

EFEKTY DLA PRZEDSZKOLA

1. Podniesienie jakości pracy przedszkola.
2. Zainteresowanie pracowników przedszkola innowacyjną metodą nauki czytania.

LITERATURA:
1. Arciszewska E. – Sojusz metod - Edukacja w przedszkolu, ¬ Warszawa 1998 r.
2. Arciszewska E., Czytające przedszkolaki. Mit czy norma?, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2002 r.
3. Brzezińska A., Gotowość dzieci w wieku przedszkolnym do czytania i pisania, Poznań 1987, Wydawnictwo naukowe UAM
4. Chmielewska E. – Czytanie sprawia radość - w Wychowanie w Przedszkolu nr 5 / 1998 r.
5. Chmielewska E., Zabawy logopedyczne i nie tylko. Poradnik dla nauczycieli i rodziców, MAC Kielce 1995 r.
6. Doman G., Doman J.,Jak nauczyć małe dziecko czytać – cicha rewolucja - Excalibur, Bydgoszcz 1992 r.
7. Dembińska M., Domowe zabawy logopedyczne, WSiP, Warszawa 1997 r.
8. Dryden G. , Vos J. – Rewolucja w uczeniu - wyd. Moderski i S-ka Poznań 2000 r.
9. Dziecko w zabawie i w świecie języka - red. Brzezińska A., Smykowski B., Lutomski G., wyd. Zyski S-ka, Poznań 1995 r.
10. Hurlock E. – Rozwój dziecka - WSiP, Warszawa 1995 r.
11. Hannaford C., Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł. Podstawy kinezjologii edukacyjnej., MEDYK Warszawa 1998 r.
12. Kamińska K., Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym WSiP, Warszawa 1999r.
13. Kielar-Turska M., Jak pomagać dziecku w poznawaniu świata, WSiP, Warszawa 1992 r.
14. Krzyżewska I., Aktywizujące metody i techniki w edukacji wczesnoszkolnej- Suwałki, 1998r.
15. Lorek M. – W Apli - Papli - Muza Szkolna Sp. z o. o. – Warszawa 1995 r.
16. Majchrzak 1. – Wprowadzenie dziecka w świat pisma WSiP, Warszawa 2000 r.
17. Pokajewicz T. – Zabawy wizytówkami -w Wychowanie w Przedszkolu nr 6/2001 r.
18. Twórcza kinezjologia w praktyce. Propozycje dla każdego., praca zbiorowa, KINED Warszawa 2002 r.
19. Więckowski R., Początkowa nauka czytania, w: Życie Szkoły nr 6/1997r.
20. Zabawy dramowe w edukacji wczesnoszkolnej - Oficyna Współczesna , Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli – Poznań 2000 r.