Program kółka przyrodniczego "Z przyrodą na ty"

Program własny
„Z przyrodą na ty”
w kl. III
Charakterystyka programu:
Program obejmuje klasę III szkoły podstawowej. Przewidziany jest do realizacji w wymiarze dwóch godzin tygodniowo. Oparty jest na standardach wymagań edukacyjnych. Opracowany został na podstawie przeprowadzonych sprawdzianów, testów oraz poczynionych obserwacji i spostrzeżeń.
Istotą programu jest poszerzenie i pogłębienie wiadomości i umiejętności, rozwijanie pomysłowości w działaniu i myśleniu poprzez przekazanie uczniom wiedzy w nowy, atrakcyjny sposób z zakresu przyrody. Ma pobudzić uczniów do samodzielnego, logicznego myślenia, rozwinąć ich zdolności i zainteresowania, a także przygotować do dalszej edukacji przyrodniczej. Uczy współdziałania w zespole, kształtuje właściwe postawy i charakter młodego człowieka. Pomaga zagospodarować czas wolny tak, aby nie było w nim miejsca na nudę.
Ważne jest również takie wychowanie, aby dziecko w miarę swych możliwości było przygotowane do życia w zgodzie z samym sobą, ludźmi i przyrodą. Należy dbać o to aby dziecko odróżniało dobro od zła, było świadome przynależności społecznej oraz rozumiało konieczność dbania o przyrodę. Jednocześnie dąży do ukształtowania systemu wiadomości i umiejętności potrzebnych dziecku do poznania i rozumienia świata, radzenia sobie w codziennych sytuacjach oraz do kontynuowania nauki w klasach wyższych.
Realizując założenia programu należy położyć nacisk na indywidualizację pracy podczas zajęć, różnorodność i atrakcyjność metod i form pracy, motywowanie uczniów do wykorzystania swoich uzdolnień do dalszej pracy oraz szacunek dla ucznia powiązany z wysokimi wymaganiami. Wprowadzenie indywidualizacji jest niezbędnym wymogiem rzeczywistości ale też szansą, by podnieść jakość nauczania i zagwarantować uczniom wszechstronny rozwój.
1. Cele ogólne zajęć:
• Pogłębianie wiadomości o świecie przyrodniczym i o współzależnościach występujących w przyrodzie
• Rozwijanie umiejętności obserwowania otaczającego świata i zachodzących w nim zjawisk i procesów
• Wpajanie nawyków ochrony naturalnego środowiska
• Rozwijanie emocjonalnego stosunku do przyrody
2. Cele szczegółowe:
Uczeń:
• Zna formy przyrody ożywionej i nieożywionej
• Rozpoznaje rośliny i zwierzęta charakterystyczne dla lasów, pól, łąki i jeziora
• Zna sposoby ochrony przyrody
• Segreguje odpady, oszczędza wodę i energię elektryczną
• Uczestniczy w akcjach na rzecz ochrony środowiska naturalnego
• Wyróżnia zjawiska atmosferyczne
• Rozumie jak woda krąży w przyrodzie
• Rozumie zjawisko elektryczności
• Wie jak dbać o zdrowie poprzez właściwe odżywianie
• Zdobywa wiedzę w praktyce
• Korzysta z różnych źródeł informacji
• Posługuje się technologią informatyczną
• Prezentuje i propaguje swoją wiedzę na terenie szkoły – zielniki, prace plastyczne, udział w akcjach, gazetki
3. Warunki realizacji programu autorskiego
Realizacja programu opierać się będzie na metodach i formach aktywizujących sfery emocjonalne i poznawcze uczniów w trakcie działań i obserwacji. Treści programu dotyczyć będą najbliższego środowiska przyrodniczego, regionu i kraju oraz ochrony tych dóbr w zakresie przyrody ożywionej i nieożywionej. Program autorski dostosowałam do założeń podstawy programowej. Aby osiągnąć zamierzone cele, zaplanowałam częste wyjścia poza teren szkoły, postaram się zapewnić uczniom jak najczęstszy, bezpośredni kontakt z przyrodą. Bardzo ważnym elementem tego programu będą wycieczki i spacery i akcje i działania ekologiczne.


4. Formy i metody pracy
Aby założone cele zostały osiągnięte, muszą być przedstawione w sposób otwarty. Będę odwoływała się do przeżyć i doświadczeń uczniów. W trakcie realizacji programu postaram się stosować różnorodne metody, formy i środki dydaktyczne. Będą one dostosowane do realizowanych treści. Podstawę tego programu stanowią częste wyjścia ze szkoły w celu zwiększenia więzi ze środowiskiem przyrodniczym. Staranny dobór zaproponowanych form i metod tworzy system motywacyjny do pracy i zainteresowania, dzięki którym dzieci uczą się samodzielnego myślenia i działania.

Metody pracy
• Wycieczki, zajęcia terenowe
• Obserwacje
• Doświadczenia
• Pokazy
• Demonstracje
• Inscenizacja
• Konkursy
• Portale internetowe
Formy pracy
• Praca zespołowa
• Praca indywidualna
5. Środki dydaktyczne
• Książki przyrodnicze
• Czasopisma
• Przewodniki
• Filmy przyrodnicze i edukacyjne
• Edukacyjne programy komputerowe
• Okazy naturalne
• Stacja meteorologiczna,
• kompas, lupa, lornetka, aparat fotograficzny
• Materiały plastyczno-techniczne
• Materiały przygotowane przez nauczyciela

6. Treści kształcenia
• Nasze otoczenie
• Przedstawiciele fauny i flory w różnych środowiskach przyrodniczych – las, pole, łąka, zbiorniki wodne
• Krążenie wody w przyrodzie
• Zjawiska atmosferyczne
• Ochrona przyrody
• Zjawisko elektryczności
• Hodowla roślin
7. Tematyka zajęć
1. Nasze otoczenie
• Przyroda wokół nas (elementy przyrody ożywionej i nieożywionej)
• Świat roślin i zwierząt naszej najbliższej okolicy
• Najstarsze drzewo w naszej wiosce, dokonanie pomiarów, obliczenie wieku drzewa
• Pory roku - zmiany w świecie przyrody jesienią
2. W lesie
• Las i jego zasoby – warstwy lasu, bioróżnorodność
• Zwierzęta naszych lasów, sposoby przygotowania się zwierząt do zimy
• Poznajemy dary lasu - grzyby
• Las – jego znaczenie dla człowieka,
• Pomniki przyrody, parki krajobrazowe i rezerwaty przyrody w naszej okolicy , chronione gatunki roślin i zwierząt - korzystanie z portali internetowych
• Święto Drzewa – udział w akcji organizowanej przez Klub Gaja
• Udział w akcji sadzenia lasu na terenie Puszczy Bieniszewskiej
3. Na ratunek przyrodzie
• Zbiórka karmy dla zwierząt ze schroniska w Koninie
• Poznajemy ptaki i sposoby ich dokarmiania, zbiórka karmy
• Jak chronić przyrodę – konkurs prac plastycznych
• Segregujemy odpady - inscenizacja
• Święto Ziemi – aktywny udział w akcji sprzątania najbliższej okolicy

4. Zjawiska atmosferyczne
• Co to jest pogoda, rodzaje opadów, krążenie wody w przyrodzie
• Kalendarz pogody, pomiar opadów, określanie kierunku i siły wiatru ( stacja meteorologiczna)
• Korzystanie z programu komputerowego „Przygoda z pogodą”
5. Krainy geograficzne Polski
• Uksztaltowanie powierzchni polski – główne krainy geograficzne,
• Korzystanie z programu komputerowego – „Przygoda na Ziemi”
• Praca z mapą, określanie kierunków na mapie i w terenie
• Plastyczna mapa Polski – kompozycja płaska przedstawiająca krainy Polski z uwzględnieniem ich charakterystycznych cech
6. Ekosystem pola i łąki
• Rośliny i zwierzęta naszych pól – przygotowanie prezentacji w PowerPoint
• Historia chleba – rośliny zbożowe
• Święto pieczonego ziemniaka – rośliny okopowe
• Rośliny polne i łąkowe – zielnik klasowy
• Mieszkańcy naszej łąki – obserwacja, praca z aparatem fotograficznym
7. Życie w wodzie
• Rodzaje zbiorników wodnych w Polsce, zwierzęta i rośliny naszych wód
8. Z techniką za pan brat
• Tajemnice elektryczności – wykonanie prostych obwodów elektrycznych z zestawu „Mały technik”
• Wykonanie historyjki obrazkowej przedstawiającej rozwój sposobów oświetlenia
9. Zakładamy hodowlę roślin
• Dbamy o nasze zdrowie – założenie hodowli rzeżuchy, szczypiorku i natki pietruszki
• Pielęgnowanie i oznaczenie roślin doniczkowych, poznanie właściwości prozdrowotnych niektórych roślin
8. Procedury osiągania celów
• Wyjście w teren
• Praca z czasopismami, książkami przyrodniczymi, atlasami roślin i zwierząt
• Praca z mapą i globusem
• Posługiwanie się lornetką, lupą
• Dokonywanie pomiarów, obserwacji w środowisku naturalnym
• Robienie zdjęć w naturalnym środowisku
• Wykonanie prezentacji
• Wykonanie zielnika
• Udział w akcji sadzenia lasu
• Organizacja akcji Drzewa Roku
• Organizacja zbiórki karmy dla zwierząt ze schroniska oraz ptaków
• Przygotowanie gazetek o treści przyrodniczej
• Zbieranie okazów naturalnych w terenie
• Wycieczka do lasu
• Oglądanie filmów przyrodniczych i gotowych prezentacji multimedialnych
• Posługiwanie się grami edukacyjnymi
• Prowadzenie kącika przyrodniczego
• Wykonanie prac plastycznych
• Posługiwanie się zestawami i grami edukacyjnymi
• Pieczenie ziemniaków w ognisku
• Zabawy na boisku szkolnym
9. Zakładane efekty:
Uczniowie
• Uzyskują lepsze wyników w nauce
• Są bardziej aktywni i zaangażowani na zajęciach
• Umieją obserwować środowisko,
• Czują się odpowiedzialni za naturalne środowisko
• Wykonują działania na rzecz ochrony naturalnego środowiska
• Wiedzą jak dzielić się swoją wiedzą przyrodniczą z innymi
• Wiedzą, co to jest przyroda ożywiona i nieożywiona
• Znają przykłady roślin i zwierząt w ekosystemach: lasu, pola, łąki i wodnym
• Dbają o przyrodę
• Znają składniki pogody
• Rozumieją zjawisko elektryczności
• Prowadzą hodowlę roślin
10. Narzędzia ewaluacji:
• Obserwacja pracy uczniów, ich zaangażowania i sposoby działania, frekwencja na zajęciach, efektów ich pracy; albumów, kart pracy, prezentacji, hodowli
• Ankieta dla uczniów oceniająca zajęcia koła przyrodniczego
11. Literatura

• W. Brenner (red) – „ Edukacja ekologiczna – metody i przykłady”, Polski Klub Ekologiczny Gdańsk 2001
• D. Cichy – „Gry dydaktyczne w nauczaniu biologii w szkole podstawowej”, WSiP Warszawa 1990
• B. Dymara, S. Michałowski, L. Wollman- Mazurkiewicz - „Dziecko w świecie przyrody”, IMPULS Kraków 1998
• Poradnik edukacji leśnej – Centrum informacyjne Lasów Państwowych
• Praca zbiorowa pod red. W. Stawińskiego – „Jak samodzielnie poznawać przyrodę”, Warszawa 1992
• H. Wilken – „Dzieci stają się przyjaciółmi przyrody”, JEDNOŚĆ Kielce 2004

Uwagi końcowe
Podstawę prezentowanego programu stanowią cele, treści kształcenia i oczekiwane osiągnięcia uczniów. Zakłada on wyposażenie uczniów w dodatkową wiedzę i umiejętności. Pozostawia nauczycielowi swobodę w projektowaniu procesu dydaktycznego, w opracowaniu i dobraniu najskuteczniejszych metod i środków do realizacji treści programowych. Rozszerzony zasób treści, metod i form realizacji ma na celu wszechstronny rozwój uczniów.


Opracowała
Mirosława Malicka