Konspekt zajęć socjoterapeutycznych - integracja grupy

I. Temat: Łamiemy bariery.
II. Cele operacyjne:
• utrwalenie imion uczestników
• zintegrowanie grupy
• przezwyciężenie barier w kontakcie z członkami grupy
• ukazywanie pozytywnych cech osobowości
• dostarczenie dzieciom poczucia bezpieczeństwa, otwartości i szczerości
• przyjazne współdziałanie w grupie
III. Czas zajęć: 90 minut
IV. Uczestnicy:
• dzieci w wieku: 9-11 lat
• liczba uczestników: 12 osób
V. Przebieg zajęć:
• Część wstępna
o Przedstawienie się prowadzącego
Czas trwania: 1 minuta
o Omówienie celów i zadań realizowanych w trakcie zajęć:
Czas trwania: 2 minuty
o Rundka: Jakim kolorem się teraz czuję i dlaczego? (uczestnik podaje kolor, który odzwierciedla jego nastrój i krótko mówi z czym to wiąże)
Czas trwania: 4 minuty
Technika: praca w kręgu
o Określenie zasad współpracy - przypomnienie zasad kontraktu (załącznik nr 1)
Czas trwania: 5 minut
o "Imiona i piłka" (załącznik nr 2)
Czas trwania: 5 minut
Metoda/technika: zabawa w kręgu
Cel: przypomnienie i utrwalenie imion uczestników zajęć.
• Część właściwa
o Przesiadka po okręgu (załącznik nr 3)
Czas trwania: 10 minut
Metoda/Technika: zabawa w kręgu, forma zespołowa
Cel: rozładowanie napięcia, poznanie różnych cech łączących uczestników zajęć.
o Artystyczna współpraca (załącznik nr 4)
Czas trwania: 15 minut
Metoda/technika: praca plastyczna (rysowanie), forma zespołowa
Potrzebne materiały: kartki papieru, kredki
Cel: przyjazne współdziałanie w grupie, dostarczenie dzieciom poczucia bezpieczeństwa i otwartości: każdy maluje to na co ma ochotę bez oceny innych.

o Czasem dobrze jest krzyknąć (załącznik nr 5)
Czas trwania: 6 minut
Metoda/Technika: zabawa w kręgu, forma zespołowa
Cel: rozładowanie napięcia, przyjazne współdziałanie w grupie.
o Dotyk (załącznik nr 6)
Czas trwania: 5 minut
Metoda/technika: zabawa, forma zespołowa
Cel: zapewnienie poczucia bezpieczeństwa i otwartości w kontakcie z innymi, wyciszenie grupy.
o Wrzuć strach do kapelusza (załącznik nr 7)
Czas trwania: 10 minut
Metoda/technika: praca w kręgu, forma zespołowa
Potrzebne materiały: ołówki, papier (małe karteczki), kapelusz
Cel: ekspresja lęków i obaw w związku z tworzącą się grupą, budowanie empatii, wzrost otwartości i akceptacji w grupie.
o Człowiek do człowieka (załącznik nr 8)
Czas trwania: 8 minut
Metoda/technika: zabawa w kole, forma zespołowa
Cel: wzbudzenie przyjaznej atmosfery, przełamywanie barier w kontakcie z innymi uczestnikami grupy.
o Memory (załącznik nr 9)
Czas trwania: 8 minut
Metoda/technika: zabawa, forma zespołowa
Cel: rozluźnienie atmosfery, rozruszanie uczestników, ćwiczenie pamięci.
o Gra w butelkę (załącznik nr 10)
Czas trwania: 5 minut
Metoda/Technika: zabawa, forma zespołowa
Potrzebne materiały: butelka
Cel: ukazywanie pozytywnych cech osobowości, stworzenie przyjaznej atmosfery na zajęciach.

• Część końcowa
o Podsumowanie zajęć
o Dzisiejsze zajęcia pozwoliły Wam jeszcze lepiej się zintegrować oraz zaprzyjaźnić. Przełamaliśmy nasze bariery w kontakcie między sobą oraz działaliśmy razem - współpracując. Od dziś wiemy również, że każdy z nas jest wyjątkowy, dlatego powinniśmy się wzajemnie szanować i być mili dla siebie. Mam nadzieję, że dzisiejsze zajęcia sprawiły, że będziecie na naszych spotkaniach czuli się bezpiecznie i dobrze.
Czas trwania: 3 minuty
o Rundka - Jakim kolorem się teraz czuję i dlaczego ? (prowadzący może także zapytać: czy dzisiejsze zajęcia wpłynęły jakoś na zmianę waszego koloru, jeśli tak w jaki sposób?)
Czas trwania: 3 minuty
Metoda/technika: praca w kręgu
Cel: ewaluacja, pożegnanie uczestników.

• Uwagi końcowe
o Źródła:
- Centrum Dobrego Wychowania, Gry i zabawy grupowe, Lublin.
-Hanka Dąbrowiecka i inni, Zabawnik, Akademia Kontaktów Społecznych, Warszawa 2008.
- Katarzyna Sawicka, Socjoterapia, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno - Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej, Warszawa 1999.


Załączniki:

Załącznik nr 1

Zasady kontraktu:
1. Bierzemy aktywny udział w zajęciach.
2. Okazujemy szacunek, słuchając siebie wzajemnie.
3. Jesteśmy dla siebie życzliwi i wzajemnie się wspieramy.
4. Współpracujemy.
5. Mówi tylko jedna osoba na raz.
6. Jesteśmy dyskretni.
7. Zasada stop (raz możemy odmówić udziału w ćwiczeniu podczas zajęć).

Źródło: pomysł własny.

Załącznik nr 2

Opis ćwiczenia: Dzieci, siedząc w kręgu, przekazują piłkę. Każdy, kto ją złapie, mówi swoje imię i imię osoby, od której ją dostał. Mam na imię ... dostałam piłkę od ... W ćwiczeniu można wykorzystać również inny przedmiot np. maskotkę.

Źródło: Katarzyna Sawicka, Socjoterapia, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno - Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej, Warszawa 1999.

Załącznik nr 3

Opis ćwiczenia: Wszyscy siedzą na krzesłach ustawionych w okrąg. Każdemu daję się jedną kartę. Następnie prowadzący losuje kartę z talii i wszystkie osoby, które mają kartę w tym samym kolorze przesiadają się o jedno miejsce w prawo, nawet jeśli ktoś tam siedzi (wtedy trzeba siąść na kolanach). Przesiadać się mogą tylko osoby, na których nikt nie siedzi. Nie ma ograniczeń co do liczby osób siedzących sobie na kolanach. Wygrywa ten, kto pierwszy wróci na swoje miejsce po obejściu całego koła. Prowadzący podsumowuje ćwiczenie pytając uczestników czego nowego dowiedzieli się po tej zabawie?

Źródło: Centrum Dobrego Wychowania, Gry i zabawy grupowe, Lublin.

Załącznik nr 4

Opis ćwiczenia: Grupa siedzi dookoła stołu. Wszyscy zaczynają rysować obrazek na kartce leżącej przed nimi. Na hasło “zmiana”, przenoszą się o jedno krzesło w prawo i kontynuują rysowanie czyjegoś obrazka. Zabawa trwa tak długo, aż uczestnicy wrócą na swoje miejsce. Można dać każdemu uczestnikowi jeden kolor kredki, aczkolwiek nie jest to niezbędne. Podobnie można pobawić się w układanie opowiadania. Wygląda to wtedy tak, że każdy pisze po jednym zdaniu i przesiada się dalej. Prowadzący na zakończenie prosi grupę o ocenę, czy zabawa im się podobała czy nie oraz zadaje pytania czym powyższa zabawa różni się od zwykłego rysowania? czego nauczyli się po tej zabawie? itd.

Źródło: Centrum Dobrego Wychowania, Gry i zabawy grupowe, Lublin.

Załącznik nr 5

Opis ćwiczenia: Wszyscy kucają, kulą się i zaczynają cicho mruczeć, następnie powoli, stopniowo natężając głos, podnoszą się. Najpierw są schyleni, potem się prostują, wreszcie stają z rękami uniesionymi, a na koniec wyskakują do góry, krzycząc z całych sił. Można się umówić, że nie używamy słów, każdy wrzeszczy po swojemu. Można też wykrzyknąć wspólnie jedno jedyne słowo. Ważne jest, żeby wszyscy krzyczeli równocześnie. Zabawę najlepiej powtórzyć trzy razy. Na zakończenie prowadzący z grupą podsumowuje ćwiczenie zadając pytanie jak się teraz czują, a także wspólnie z uczestnikami zastanawia się nad tym czy świat nie wydaje się teraz bardziej przyjazny.

Źródło: Hanka Dąbrowiecka i inni, Zabawnik, Akademia Kontaktów Społecznych, Warszawa 2008.

Załącznik nr 6

Opis ćwiczenia: Siedząc w kręgu dzieci ustawiają się jedno za drugim i przekazują sobie wzajemny dotyk na plecach zgodnie z podanym hasłem. "Idą konie, potem słonie, potem panie na wysokich szpileczkach z gryzącymi pieskami, płynie rzeka, pada deszczyk, potem dreszczyk". Po zabawie rozmowa, który dotyk był przyjemny, miły, a który niemiły.

Źródło: Katarzyna Sawicka, Socjoterapia, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno - Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej, Warszawa 1999.

Załącznik nr 7

Opis ćwiczenia: Gra toczy się w kręgu. Prowadzący prosi każdego (sam również bierze udział), aby na kartce napisał zdanie rozpoczynające się od słów "W tej grupie boję się, że ...". Wkładamy kartki do kapelusza; teraz każdy z osobno wyciąga kartkę i czyta na głos treść, starając się przekazać, co czuł autor pisząc ją (nieco wyolbrzymiając). Prowadzący czuwa, żeby wszyscy słuchali i nie czynili żadnych komentarzy. Gdy wszyscy skończą, grupa dzieli się wrażeniami z ćwiczenia. Prowadzący czyta karteczkę jako pierwszy; gdy ktoś ma trudności z interpretacją karteczki, prosi o pomoc grupę bądź prowadzący sam pomaga.

Źródło: Katarzyna Sawicka, Socjoterapia, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno - Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej, Warszawa 1999.

Załącznik nr 8

Opis ćwiczenia: Bardzo prosta zabawa. Na hasło „człowiek do człowieka” dzielimy się w pary. Prowadzący mówi teraz np. „noga do nogi” i w parach osoby dotykają się nogami i analogicznie inne polecenia: „stopy do stóp”, „ręce do rąk”, „głowa do nosa”, „kolano do brody”, itp. Na kolejne hasło „człowiek do człowieka” zmieniamy się w parach. Na zakończenie prowadzący zadaje pytania jak czuliście się w kontakcie z innymi członkami grupy?

Źródło: Centrum Dobrego Wychowania, Gry i zabawy grupowe, Lublin.

Załącznik nr 9

Opis ćwiczenia: Jedna osoba wychodzi, a pozostałe umawiają się w parach na jakiś znak – gest. Każda para ma inny gest. Wszyscy ustawiają się w okręgu i wchodzi osoba, która wcześniej wyszła. Jej zadanie polega teraz na dobieraniu osób w pary – tak jak w grze memory. W przypadku gdy na spotkaniu jest parzysta grupa dzieci, prowadzący uczestniczy w zabawie.

Źródło: Centrum Dobrego Wychowania, Gry i zabawy grupowe, Lublin.

Załącznik nr 10

Opis ćwiczenia: Zabawę przeprowadzamy siedząc w okręgu. Prowadzący zajęcia rozpoczyna zabawę kręci butelką i gdy butelka zwróci się w kogoś stronę, mówi do tej osoby "Jesteś wyjątkowy bo.................." (należy wymienić jedną pozytywną cechę osobowości danej osoby). Następnie wylosowana osoba kontynuuje zabawę itd. Na zakończenie prowadzący podsumowuje ćwiczenie stwierdzeniem, że każdy z nas jest wyjątkowy na swój sposób i każdy z nas ma pozytywne cechy osobowości. Miłym zakończeniem ćwiczenia może być także wspólny okrzyk "Jesteśmy wyjątkowi!".

Źródło: pomysł własny.