Zajęcia integracyjne – warsztatowe dla dzieci klas IV - VI SP i klas I gimnazjum.
Cel: Integracja grupy klasowej, zwiększanie wzajemnej empatii, zwrócenie uwagi na trudne zjawiska w grupie klasowej i na sposoby radzenia sobie z nimi.
Czas trwania: 2-3 godziny lekcyjne, w zależności od liczebności i dynamiki grupy.
1. Przywitanie, przedstawienie się, rozmowa na temat zajęć: ich celu, przebiegu, specyfiki. Zachęcenie uczestników do podzielenia się swoimi wyobrażeniami na temat zajęć, swoimi wobec nich oczekiwaniami, przedstawienie się, powiedzenie o sobie kilku zdań.
Spisanie kontraktu, omówienie podstawowych zasad podczas trwania zajęć.
2. Rozgrzewka: Ćwiczenie “Krzesła”
Uczestnicy siadają na rozstawionych dookoła krzesłach. Jedna osoba stojąca pośrodku nie ma krzesła. Osoba ta mówi: “Wszyscy, którzy...” i wówczas, osoby które mieszczą się w danej kategorii muszą wstać i usiąść w innym miejscu. Nie może to być miejsce bezpośrednio obok. Osoba dla której zabrakło krzesła znowu staje pośrodku i mówi: “Wszyscy, którzy...” itd. Osoba, która stoi, nie musi spełniać podawanego przez siebie kryterium.
Przykłady:
Wszyscy, którzy...mają na sobie dżinsy;...mają czarne włosy;...lubią lody;...urodzili się w Kaliszu.itp
Czas do 10 minut.
Cel: podniesienie poziomu energii, zwiększenie motywacji uczestników do dalszej pracy,
integracja grupy, zwiększanie poziomu empatii w grupie.
Alternatywna rozgrzewka dla starszych wiekowo uczestników:
Ćwiczenie “Siad grupowy”
Uczestnicy stają w kole twarzą w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara i obejmują partnera w talii. Należy stać bardzo blisko siebie, prawie dotykając się. Kolana i stopy powinny być złączone. Kiedy policzymy do trzech, wszyscy powoli siadają, opierając się o kolano osoby z tyłu. Żeby koło się nie rozerwało, należy zadbać aby było ono równe, wszyscy siadali i wstawali w tym samym momencie.
Można też spróbować “grupowego chodzenia” - podczas “grupowego siadu” wszyscy przesuwają jednocześnie najpierw prawą nogę, potem lewą, potem znowu prawą itd.
Czas do 10 minut.
Cel: podniesienie poziomu energii, zwiększenie motywacji uczestników do dalszej
pracy, integracja grupy, zwiększanie poziomu empatii w grupie.
3. Ćwiczenie:
“Bukiet dobrych chęci”
Każdy uczestnik podpisuje karton i przekazuje go kolegom. Uczniowie zastanawiają się co mogą lub co chcą zrobić dla poszczególnych kolegów z klasy. Na kartonach odpowiednich osób rysują kwiatek i składają imienne deklaracje (np.: Mogę ci pomóc w matematyce – Jola; Mogę pójść z tobą do kina – Jacek; Mogę pożyczyć ci lekturę szkolną – Karol; Mogę nauczyć cię grać w szachy – Marek) Następnie kartony wracają do właścicieli.
Czas do 15 minut.
Omówienie ćwiczenia: uczniowie mogą porozmawiać:
Czy koledzy trafnie odgadli ich potrzeby?
Co czuli, gdy otrzymali bukiety?
Które propozycje pomocy sprawiły im przyjemność, które ich zaskoczyły?
Czy mają zamiar skorzystać z ofert kolegów oraz dotrzymać własnych zobowiązań?
Nauczyciel powinien wziąć udział w tym ćwiczeniu i ewentualnie zatroszczyć się, aby na kartce każdego uczestnika znalazła się propozycja pomocy.
Cel: Rozwijanie motywacji do udzielania wzajemnej pomocy. Uświadomienie własnego
wpływu na samopoczucie innych członków grupy i atmosferę w klasie.
4. Ćwiczenie:
“Mój stosunek do grupy”
Na środku sali stawia się krzesło, które symbolizuje klasę. Uczestnicy ustawiają się w takiej odległości od krzesła, która odpowiada ich stosunkowi do grupy (im bliżej, tym bardziej pozytywny stosunek).
Czas ok 10 minut.
Omówienie: Uczniowie jeśli chcą mogą skomentować swój wybór i przyczyny tego, że właśnie w tym miejscu stanęli. Może to być okazja do zastanowienia się, co można zrobić aby więcej osób czuło się dobrze w klasie.
Cel: Diagnoza samopoczucia uczniów w klasie.
5. Ćwiczenie:
“Klasowa Puszka Pandory”
Prowadzący informuje, że zadaniem uczestników jest analiza zjawisk zagrażających dobrej atmosferze i integracji klasy. Podkreśla, że chodzi tu jedynie o nazwanie tych zjawisk, a nie o wskazanie konkretnych osób.
Uczniowie zgłaszają i zapisują na tablicy negatywne zachowania i zjawiska (np.: skarżenie; złośliwe przezywanie; brak lojalności; rywalizacja; plotkowanie; nieumiejętność podejmowania decyzji; nieuważne słuchanie).
Uczestnicy dzielą się na tyle grup, ile wyłoniło się problemów i w grupach opracowują sposoby ich rozwiązania.
Następnie grupy prezentują wyniki swojej pracy.
Cel: Stworzenie okazji do wglądu w problemy klasy. Pobudzenie motywacji do działań integracyjnych.
Omówienie: Na zakończenie uczniowie wypowiadają się:
Jak wiele sytuacji i zjawisk budzi ich niepokój? Które z nich są nagminne. A które zdarzają się sporadycznie?
Co sądzą na temat sposobów zaproponowanych przez kolegów – czy są one skuteczne i możliwe do realizacji?
6. Ćwiczenie:
“Taniec Zulusów”
Uczniowie w kilkuosobowych grupach przygotowują występ – wymyślony przez siebie taniec, “taniec Zulusów”. Korzystając z dostępnych przedmiotów, opracowują zarówno akompaniament, jak i choreografię. Na przygotowanie mają 15 minut.
Następnie grupy prezentują po kolei swoje tańce.
Uczniowie wybierają taniec który najbardziej im się podobał i wspólnie go wykonują.
Cele: Integracja grupy.
7. Ćwiczenie:
“Wydychamy stres”
Uczestnicy udają, że zrywają jabłka. Sięgając obiema rękami do wyimaginowanej gałęzi,
wdychają głęboko przez nos powietrze. “Zrywają jabłko”, a następnie odkładają je do
“skrzynki” - pochylając się, stopniowo wydychając ustami powietrze.
Następnie uczestnicy stają swobodnie na środku sali. Udają, że są balonami. Wciągają
przez nos bardzo dużo powietrza, naprężają mięśnie- stają się nadmuchanymi balonami.
Chwilę wytrzymują, a następnie powoli wypuszczają powietrze i wiotczeją, tak jakby ktoś
wypuścił powietrze z balonu.
Cel: Uspokojenie, wyciszenie.
Omówienie: Zwrócenie uwagi na rolę głębokiego i spokojnego oddychania, dla dobrego
fizycznego funkcjonowania organizmu oraz wyciszenia i uspokojenia.
8. Zakończenie zajęć, pożegnanie. Rundka w kole na temat zajęć, samopoczucia.
Prowadzący lub jeden z uczestników puszcza w krąg iskierkę.
BIBLIOGRAFIA
“Jak żyć z ludźmi” (Umiejętności interpersonalne) Program Profilaktyczny Dla Młodzieży; Agencja Informacji Użytkowej na zlecenie MEN;
“Gry i zabawy przeciwko agresji”, Rosemarie Portman, Kielce 2008 rok.
“Polubić szkołę”, Mariola Chomczyńska-Miliszkiewicz, Dorota Pankowska, Warszawa 1995 rok.