Na zamku rycerskim - scenariusz lekcji historii w klasie V

Scenariusz lekcji historii - klasa V szkoły podstawowej

Temat: Na zamku rycerskim

Cele lekcji: Uczeń:
• opisuje wygląd średniowiecznego zamku i wymienia jego elementy obronne,
• wskazuje miejsca lokalizacji zamków i wyjaśnia ich funkcje,
• wymienia mieszkańców średniowiecznego zamku,
• definiuje pojęcia: „kodeks rycerski” , „paź”, „giermek”, „pasowanie na rycerza”, turniej rycerski,
• wymienia cechy wzoru osobowego rycerza i przedstawia wzór rycerskiej postawy na przykładzie Zawiszy Czarnego,
• wyjaśnia kto mógł zostać rycerzem i opisuje strój rycerza,
• opisuje uroczystość pasowania na rycerza,
• określa wiek, w którym panował Kazimierz Wielki,
• wyszukuje w tekście potrzebne informacje,
• współpracuje w grupie i prezentuje efekty pracy na forum klasy.

Metody pracy:
• rozmowa nauczająca,
• praca w grupach,
• praca z tekstem z podręcznika,
• praca z ilustracją,
• prezentacja,
• pokaz.

Formy pracy:
• indywidualna,
• grupowa,
• zbiorowa.

Środki dydaktyczne:
• podręcznik „My i historia. Klasa 5”, s. 40 - 45 ,
• zeszyt ćwiczeń „My i historia. Klasa 5”,
• krzyżówka z hasłem,
• plansza – strój rycerza, plansza – herb rycerski,
• ilustracja zamku, brystole, karteczki z napisami, masa mocująca,
• rekwizyty: przebranie rycerza, miecz, korona,
• prezentacja multimedialna – „Zamki Polski”, przygotowana przez nauczyciela.


Przebieg lekcji:
FAZA WPROWADZAJĄCA
1.Czynności porządkowo – organizacyjne (sprawdzenie listy obecności, podział na grupy).
2.Rekapitulacja wtórna – każdy uczeń samodzielnie na kartce rozwiązuje krzyżówkę, przypominając zagadnienia z ostatnich lekcji (tematyka krzyżówki - miasta średniowieczne).
3.O czym będziemy się uczyć na dzisiejszej lekcji? – uczniowie odczytują hasło otrzymane po rozwiązaniu krzyżówki – „Zamki i rycerze”. Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

FAZA REALIZACYJNA
4.Nauczyciel w rozmowie nauczającej, w oparciu o mapę, wyjaśnia, że najwięcej zamków powstało w czasach panowania Kazimierza Wielkiego (1333-1370) – ostatniego króla z dynastii Piastów. Uczniowie określają wiek panowania wspomnianego władcy.
5.Nauczyciel omawia zadania poszczególnych zespołów.
6.Uczniowie pracują w małych grupach przygotowując krótkie prezentacje na podane tematy:
GRUPA I - Na podstawie wiadomości z podręcznika (str.40 i 42-43) przygotowuje ilustrację średniowiecznego zamku z uwzględnieniem jego elementów obronnych oraz lokalizacji. Prezentację uczniowie prezentują na 2 planszach z brystolu.
Po zakończeniu prezentacji grupy nauczyciel pokazuje uczniom przygotowaną prezentację multimedialną pt.: „Zamki Polski”.

GRUPA II - Na podstawie podręcznika (str. 40, ilustracja na str. 41) prezentuje mieszkańców średniowiecznego zamku, zwracając szczególną uwagę na rycerzy, elementy ich stroju oraz zajęcia. Uczniowie wyjaśniają czym był turniej rycerski.
Po prezentacji grupy następuje wizyta zaproszonego gościa – rycerza Zawiszy Czarnego (uczeń przebrany w strój z epoki), który przedstawia się uczniom, opowiada o swojej drodze do rycerstwa i zostaje w obecności uczniów pasowany na rycerza. W krótkiej scence bierze udział uczeń i nauczyciel.

GRUPA III - Na podstawie podręcznika (str. 41) oraz otrzymanych materiałów przygotowuje KODEKS RYCERSKI i prezentuje go uczniom, wyjaśnia także czym był kodeks rycerski.

Prezentacje poszczególnych grup odbywają się w oparciu o ilustracje, przygotowane przez nauczyciela materiały, wiadomości z podręcznika.
FAZA PODSUMOWUJĄCA
8. Nauczyciel podsumowuje lekcje zadając uczniom pytanie: co oznacza w dzisiejszych czasach powiedzenie: „polegać na kimś jak na Zawiszy”?
9. Praca domowa: uczniowie wykonują zadania z zeszytu ćwiczeń.

Hasła do krzyżówki: „ZAMKI I RYCERZE”

1.Imię króla, który nosił przydomek Wielki.
2.Broniła dostępu do średniowiecznego miasta.
3.Pilnowała spokoju i bezpieczeństwa w średniowiecznym mieście – straż .............
4.Plac w centrum średniowiecznego miasta.
5.Pełnoprawny mieszkaniec średniowiecznego miasta.
6.W średniowieczu stał na czele władz miasta.
7.W średniowieczu mieszkańcy wybierali ją, aby rządziła miastem.
8.Najbogatsza grupa mieszkańców średniowiecznego miasta.
9.Związek skupiający rzemieślników podobnych specjalności.
10.Uczył się rzemiosła w warsztacie doświadczonego rzemieślnika.
11.Otaczały średniowieczne miasta.
12.W średniowieczu siedziba rady miejskiej.
13.Najliczniejsza grupa średniowiecznego miasta.