Dzieciństwo bez próchnicy

CHOROBA PRÓCHNICOWA U DZIECI W WIEKU 0-5 LAT

Jednym z najpowszechniejszych zagrożeń dla zdrowia większości dzieci w Polsce jest choroba próchnicowa zębów. Wpływając na cały organizm, przyczynia się do pogorszenia stanu zdrowia. Badania naukowe dowodzą, że skuteczne zapobieganie próchnicy zębów wymaga jedynie upowszechnienia wiedzy o sposobie ochrony przed tą chorobą i niewielkiej zmiany nawyków dnia codziennego.

ROZWÓJ PRÓCHNICY
Do rozwoju choroby dochodzi wówczas, gdy do jamy ustnej dziecka dostarczane są cukry, łatwo ulegające fermentacji i stanowiące pożywkę dla bakterii chorobotwórczych. Powstające wtedy kwasy organiczne, które rozpuszczają szkliwo, co prowadzi do powstawania ubytków. Pierwszym objawem próchnicy jest pojawienie się białych, matowych plam na szkliwie. Warto pamiętać, że na tym etapie zmiany są jeszcze odwracalne. Podjęcie działań profilaktyczno- leczniczych umożliwia zahamowanie rozwoju choroby.
Naukowcy uważają, że do próchnicy dochodzi z czterech podstawowych powodów:
a) cukry rafinowane (cukierki, batony, ciastka, słodkie napoje)- to wystarczy, żeby dostarczyć bakteriom ich strategicznej pożywki, czyli węglowodanów,
b) bakterie- 300 gatunków bakterii w jamie ustnej
c) podatność zębów na próchnicę
-jest indywidualna,
-wynika z predyspozycji genetycznych,
-oraz wynika z warunków socjalnych, w których rozwija się i przebywa człowiek
d) czas-aby powstała próchnica trzy poprzednie czynniki muszą zaistnieć jednocześnie odpowiednio długo w czasie.

W mleczakach próchnica najczęściej występuje w miejscach predysponowanych takich jak:
-bruzdy,
-otwory lepne,
-powierzchnie przyszyjkowe,
-powierzchnie styczne,
-rzadziej na powierzchniach gładkich.
Obecność ubytków próchnicowych i utrata zębów mlecznych:
-uniemożliwia prawidłowe żucie, utrudniając tym samym właściwe odżywianie
-może powodować zaburzenia rozwojowe narządu żucia, czyli wad zgryzu
-może utrudniać rozwój mowy oraz rozwój intelektualny i emocjonalny dziecka.

PIERWSZA POMOC PRZY OBJAWACH PRÓCHNICY
Regularne czyszczenie zębów
Badanie jamy ustnej dziecka wraz z określeniem potrzeb leczniczych i programu profilaktyki profesjonalnej (1-2 razy do roku)
Stosowanie preparatów fluorkowych (płyny, żele, lakiery).
Lakowanie bruzd w pierwszych zębach trzonowych stałych oraz zębach mlecznych.

PIERWSZE ZĘBY NASZEGO DZIECKA

Wyrzynanie się pierwszych zębów mlecznych- od około 6 miesiąca życia do około 5 roku życia. Jeżeli do 18 miesiąca życia nie zaobserwuje się wyrznięcia pierwszego zęba, trzeba skonsultować się z lekarzem stomatologiem oraz pediatrą.
Żeby stałe (oprócz trzonowców) wyrzynają się na miejscu zębów mlecznych.
Wyrzynanie się zębów stałych rozpoczyna się pomiędzy 5 a 7 rokiem życia i trwa do 13-14 roku życia. Ząb pierwszy trzonowy stały, tzw. „szóstka”, wyrzyna się za drugim trzonowcem mlecznym około 6 roku życia i nie poprzedza go wypadanie zęba mlecznego.

JAK DBAĆ O ZĄBKI PRZEDSZKOLAKA?
Codzienna, regularna higiena jamy ustnej:
- prawidłowo myć zęby,
- rodzaj pasty i długość mycia zębów (minimum 2 razy dziennie, przez około 2-3 min.)
Odpowiednia dieta:
PODAWAJ- surowe warzywa, gruboziarniste pieczywo, orzechy, ser, mięso ,czystą wodę
UNIKAJ- batonów, żelków, cukierków, lizaków, czekolady, białego pieczywa, napojów kolorowych, zbyt dużej ilości cytrusów
Zdrowe nawyki żywieniowe.
Regularne wizyty u stomatologa:
- w Polsce ponad 50% dzieci w wieku 3 lat ma zęby z ubytkami próchnicowymi
- ponad 60% matek dzieci w wieku 3 lat nie było z dzieckiem u stomatologa
- średnio 3-letnie dziecko ma 2,7 zębów dotkniętych próchnicą
- pierwsza wizyta u stomatologa może być dla dziecka wielkim stresem, przygotujmy dziecko nie strasząc go dentystą, może pomoże w tym książeczka? ( seria To nic strasznego „Idę do dentysty”).

Drogi Rodzicu!
Próchnica wywoływana jest przez bakterie, którymi dziecko zakaża się od osób posiadających zęby zaatakowane tą chorobą, unikajmy zatem:
całowania dzieci w usta
oblizywania smoczka
oblizywania sztućców dziecka
Literatura:
1. „Próchnica zębów: zapobieganie, klinika i leczenie”, Zbigniew Jańczuk
Warszawa: Wyd. PZWL, 1994
2. „Profilaktyka próchnicy zębów”, M. Szpringer- Nodzak Warszawa: Wyd. PZWL, 2003
3. „Monitorowanie stanu zdrowia jamy ustnej. Zdrowie publiczne” Warszawa, 2004
4. „Próchnica zębów i jej zapobieganie”, A. Obersztyn Warszawa, 1978