Integracja sensoryczna na co dzień Maria Borkowska, Kinga Wagh - recenzja poradnika

Integracja sensoryczna na co dzień Maria Borkowska, Kinga Wagh
O integracji sensorycznej słyszał prawie każdy, jednak czy naprawdę wiemy na czym ona polega? Książka "Integracja sensoryczna na co dzień" odpowiada w bardzo prosty sposób na te pytanie. Autorki, między innymi dr n. med. Maria Borkowska, która zawodowo jest instruktorem NDT Bobath dla dzieci oraz autorem wielu książek na temat różnych form terapii dla dzieci, przystępnie omawiają zagadnienie integracji sensorycznej, a także dają gotowy materiał do pracy z dziećmi dla rodziców i opiekunów.
Integracja sensoryczna jest bardzo popularną formą terapii stosowaną w wielu instytucjach edukacyjnych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych. Autorki rozpoczynają od zdefiniowania pojęcia integracji sensorycznej i scharakteryzowania jej rozwoju, opierając się na dorobku naukowym i klasyfikacjach dr Jean Ayres, która była twórczynią neurofizjologicznych podstaw teorii, sposobów badania i terapii zaburzeń integracji układów zmysłów.
Książka jest skierowana dla rodziców, stanowi dla nich poradnik metodycznej pracy z własnym dzieckiem, dlatego można zauważyć uproszczenia językowe pojęć naukowych. Używanie prostego, przystępnego języka jest dodatkowo wsparte wyszczególnieniem najważniejszych informacji. Dzięki temu każdy rodzic bez problemu zrozumie pojęcie integracji sensorycznej, które zostało wyjaśnione jako "(...) takie uporządkowanie (organizacja) wrażeń zmysłowych, aby mogły być wykorzystane w celowym działaniu." Oprócz omówienia problemu, zostały przedstawione także charakterystyczne objawy dysfunkcji integracji sensorycznej u dzieci, dzięki czemu rodzic może zweryfikować ewentualne obawy na temat rozwoju wrażeń zmysłowych swojego dziecka.
Co ciekawe, możemy dowiedzieć się dzięki tej książce, że odpowiednio i systematycznie wykonywane czynności codzienne i dobrze ukierunkowana zabawa są najwłaściwszą formą terapii SI, czyli integracji sensorycznej. Dzięki tym dwóm, jakże prostym formom aktywności, dziecko może rozwijać współpracę wszystkich zmysłów, co przyczynia się do redukcji występujących zaburzeń lub działa profilaktycznie, nie dopuszczając do ich pojawienia. Stąd można wywnioskować, że jedną z fundamentalnych zasad integracji sensorycznej jest to, że rozwija się ona w każdej chwili i każdego dnia, jeśli tylko zapewnimy dziecku odpowiednią opiekę i wspomożemy jego rozwój.
Wspaniałą częścią tej pozycji są wskazówki i konkretne porady dla rodziców w celu przeprowadzenia analizy, tego co ich niepokoi oraz do pracy nad rozwojem dziecka. Na nich kończy się część teoretyczna poradnika, a zaczyna bardzo rozbudowana część szczegółowa, zawierająca praktyczne rady i ćwiczenia na co dzień. Znajdujemy w niej konkretne ćwiczenia i zabawy, ważne praktyczne wskazówki, a także podstawową wiedzę teoretyczną, a to wszystko z podziałem na określone zmysły. Znajdziemy tu omówienie m.in. zmysłu dotyku, równowagi, powonienia, smaku, słuchu, wzroku, a także postawy, napięcia ciała i ogólnej sprawności. Czytanie poradnika bardzo umilają towarzyszące tekstowi ilustracje.
Cała książka podzielona jest na trzy części co wydaje się na pierwszy rzut oka dziwne, gdyż część teoretyczna i praktyczna integracji sensorycznej zostały już omówione w dwóch pierwszych rozdziałach. Trzeci rozdział stanowi mianowicie ukłon w stronę znaczącej roli muzyki na rozwój integracji sensorycznej. Autorki pokusiły się opracować rozdział zawierający szczegółowe omówienie znaczenia muzyki w rozwoju fizycznym i psychicznym dziecka, zawarły w nim charakterystykę, podzieloną na poszczególne etapy rozwoju, wpływu muzyki na dziecko. Podkreśliły znacząco jak kontakt z muzyką i instrumentami muzycznymi wpływa na funkcjonowanie zmysłów, a także omówiły kilka głównym metod edukacji muzycznej m.in. koncepcję Emila Jaquesa Dalcroza, czy koncepcję Carla Orffa. Podobnie jak w części drugiej, znalazły się tu także konkretne, praktyczne ćwiczenia z wykorzystaniem muzyki oraz wskazówki metodyczne, z podziałem na poszczególne zmysły. Wielkim atutem tego rozdziału jest podawanie propozycji utworu muzycznego do każdego ćwiczenia indywidualnie, co bardzo ułatwia zastosowanie ćwiczeń z muzyką rodzicom.
W trosce o dobre zrozumienie książki, autorki opracowały także mały słowniczek trudniejszych pojęć, znajdujący się na końcu pozycji.
"Integracja sensoryczna na co dzień" jest ciekawym poradnikiem, który dobrze się czyta. Książka ma około 120 stron, jest to i mało i dużo zarazem. Mało, ponieważ nie zdążysz zauważyć kiedy skończysz ją czytać. Dużo, ponieważ bardzo dobrze jest wyjaśniona istota integracji sensorycznej, szczególnie w aspekcie praktycznym (a „praktykowi”, jakim jest rodzic szczególnie zależy na tym, aby możliwe szybko dotrzeć do konkretnych informacji, a nie czytać godzinami opasłe tomiska).
Książka jest napisana, tak jak wcześniej wspominałam, prostym językiem, dzięki czemu można bez problemu zrozumieć o co chodziło autorkom. Wiele ćwiczeń zawiera ilustracje, które adekwatnie wyjaśniają i ułatwiają wykonanie ich.
Świetnym pomysłem, który wyróżnia tą pozycję od innych jest połączenie ćwiczeń integracji sensorycznej z elementami muzykoterapii, co może być bardzo wartościowe i atrakcyjne szczególnie dla dzieci.
Pisząc recenzję, powinno się zwracać uwagę na pozytywne, ale także negatywne strony. Niestety po kilkukrotnym wczytaniu się w te pozycję nie umiałam określić żadnych wad, o których mogłabym napisać. Jest to zdecydowanie jedna z lepszych pozycji edukacyjno-terapeutycznych, które przeczytałam i mogę bez cienia wątpliwości polecić ją zarówno rodzicom, jak i przyszłym i obecnym pedagogom.
Na początku lektury wydawało mi się, że integracja sensoryczna jest bardzo skomplikowanym zagadnieniem i ćwiczenia z jej zakresu może przeprowadzić jedynie specjalista terapii SI. Po przeczytaniu książki już wiem, że integracja sensoryczna jest umiejętnościom, którą należy kształtować w każdej możliwej chwili już w dzieciństwie i zadaniem tym mogą bez problemu zająć się rodzice, bez wygórowanej wiedzy pedagogicznej i terapeutycznej.