Okres dorastania jest czasem wyjątkowym, ale zarazem trudnym zarówno dla dzieci,
jak i ich rodziców. W życiu młodego człowieka pojawiają się różne zagrożenia np. alkohol, który jest dosyć łatwo dostępny dla niepełnoletnich.
Jak wynika z raportu, Europejskiego Programu Badań Ankietowych w Szkołach, próby picia ma za sobą 90, 2% młodzieży w wieku 15-18 lat. Podstawową przyczyną takiego stanu rzeczy jest przyzwolenie społeczne, jak również brak dostatecznej uwagi ze strony sprzedawców. Niejednokrotnie zdarza się, że młodzi ludzie proszą kogoś pełnoletniego
o zakup alkoholu.
Rodzice, opiekunowie i wychowawcy nie są w stanie zapobiec wszystkim sytuacjom ryzykownym, na które narażony jest młody człowiek. Czasami dorośli podejrzewają dziecko o eksperymenty z alkoholem, ale nie wiedzą, jak reagować, gdy ono zaprzecza, a tym bardziej skłonić je, aby zmieniło swoje postępowanie. Wiedza daje siłę, a rzetelna wiedza często pomaga w znalezieniu rozwiązania nawet trudnych problemów.
W swoim artykule chciałam przedstawić rodzicom podstawowe wiadomości
nt. problemu alkoholu wśród nastolatków oraz przebieg skutecznej interwencji.
Uzyskując właściwą pomoc od dorosłych, nastolatek może ,, bezpiecznie” przeżyć okres dorastania, nawet wówczas gdy podejmie zachowanie ryzykowne.
Powody sięgania po alkohol mogą być różne:
• ciekawość
• nieumiejętność radzenia sobie z problemami
• nacisk grupy rówieśniczej
• brak pewności siebie
Dorastające dzieci często sięgają po alkohol po to:
• aby czuć się dorosłym
• aby dopasować się do otoczenia
• aby czuć się dobrze i być na luzie
• aby wyrazić swoją potrzebę buntu
• aby zaspokoić ciekawość
Do negatywnych objawów picia alkoholu przez młodzież zalicza się między innymi:
• Brak sprawności intelektualnej
• Zaburzenia koncentracji uwagi
• Zaburzenia pamięci
• Zwiększoną męczliwość
• Zwiększenie poziomu frustracji, stresu i rozdrażnienia
• Pobudliwość
• Agresywność
• Problemy w nauce
• Zmiany zwyczajów związanych z jedzeniem i zasypianiem
• Zwiększenie potrzeb finansowych
Rodzicu - zwróć szczególną uwagę na dziecko, gdy kilka tych zjawisk występuje równocześnie. Pamiętaj o tym, że nie trzeba mieć dowodów, iż dziecko pije, aby zacząć
z nim rozmawiać o alkoholu.
Kilka praktycznych wskazówek dla rodziców:
1. Wybierz niezobowiązujący moment na rozmowę
2. Przeprowadź kilka krótkich rozmów
3. Ustal z dzieckiem jasne zasady dotyczące alkoholu
4. Mów jasno o swoich obawach
5. Wytłumacz dziecku, jakie jest ryzyko związane z piciem alkoholu
6. Porozmawiaj z dzieckiem o tym, jak ma sobie radzić z presją rówieśników namawiających do picia alkoholu, podsuń mu kilka pomysłów na skuteczne odmawianie
7. Bądź dobrym przykładem
8. Naucz dziecko asertywności
9. Zapewniaj dziecko, że zawsze może na Ciebie liczyć
10. Poznaj kolegów, koleżanki swojego dziecka
11. Kontroluj gdzie i z kim przebywa twoje dziecko
12. Zachęcaj dziecko do zdrowego stylu życia i do aktywności pozalekcyjnej
Jak zareagować w sytuacji, gdy dziecko wypiło alkohol ?
1. Nie rozpoczynaj rozmowy, kiedy dziecko jest pod wpływem alkoholu.
2. Przed rozmową z dzieckiem porozmawiaj ze współmałżonkiem, kimś z rodziny -pomoże to odreagować, sprecyzować co naprawdę chcesz dziecku powiedzieć.
3. Postaraj się, aby w rozmowie uczestniczył współmałżonek, ponieważ rozmowa
ma dotyczyć spraw całej rodziny, a umowy mają być respektowane przez wszystkich.
4. Znajdź spokojne miejsce i odpowiedni czas.
5. Powiedz dziecku, że Ci na nim zależy, że je kochasz i jesteś gotów je wesprzeć
w każdej sytuacji.
6. Ustalcie powtórnie zasady, jakie obowiązują w Waszej rodzinie w związku z piciem alkoholu przez Twoje dziecko.
7. Jeżeli na decyzję Twojego dziecka o piciu alkoholu wywierają wpływ określone sytuacje zewnętrzne lub wpływy innych osób zastanówcie się wspólnie co dziecko powinno zrobić lub powiedzieć, by zabezpieczyć się przed tymi wpływami.
8. Ustalcie jakie przywileje i przyjemności będą dziecku odebrane do czasu rozwiązania problemu, jaki będzie sposób kontrolowania tego czy dziecko wywiązuje się z umowy i jaki będzie tryb przywracania utraconych przywilejów.
9. Poinformujcie dziecko co będzie się działo w razie złamania warunków umowy.
10. Na zakończenie rozmowy należy podpisać kontrakt zobowiązujący dziecko
do powstrzymywania się od picia, określający konsekwencje związane z naruszeniem tych zobowiązań oraz wskazanie nagród i wzmocnień za utrzymywanie abstynencji przez dziecko.
W działaniach profilaktycznych szczególnie duży nacisk powinien być położony
na zaangażowanie się rodziców. Picie alkoholu przez dzieci zależy w dużej mierze od tego, jaki model zachowań wobec alkoholu wyniosły z domu i jaki był stosunek rodziców do picia.
Gdy dziecko czuje się kochane i od rodziców usłyszy jasny komunikat, że zakaz picia wynika z troski o nie, będzie starało się nie zawieść zaufania. Dzieci, które dzięki rodzicom
są przekonane o swojej wartości, nawet pod naciskiem rówieśników nie zmieniają swoich zachowań.
Artykuł napisała B. Chytła na podstawie następujących materiałów:
„Rozmawiaj, zanim sięgnie po alkohol”, książka wydana
w ramach kampanii edukacyjnej
„Pozory mylą, dowód nie”.
„Nasze dzieci i alkohol. Poradnik dla rodziców”. PARPA
Ruth Maxwell „Dzieci alkohol narkotyki. Przewodnik dla rodziców”.