Wartość poznawcza, wychowawcza, estetyczna i językowa książki

Mózg dziecka jest jak twardy dysk w komputerze z ogromną wolną pamięcią – zapisuje się na nim wszystko, co do niego dociera. I choć świadomie nie potrafi odtworzyć wiadomości, które do niego docierają, to w przyszłości często będzie z nich korzystać.
Dlatego też im wcześniej zaczniemy czytać dziecku, tym szybciej wypowie ono pierwsze słowo, a z czasem łatwiej samo nauczy się czytać. Jeśli dziecko będzie często widywało rodziców czytających, samo nabierze ochoty i motywacji do czytania.

W jaki sposób dobierać dzieciom książki?

3 -,4 – latki:

Malcy w tym wieku znają już zapewne i bardzo lubią wierszyki J. Brzechwy, J. Tuwima i współczesnych poetów, jak D. Gellner, D Wawilow.
Teraz pora już na starych dobrych przyjaciół, którzy od wieków towarzyszą kolejnym pokoleniom dzieci: „Jasia i Małgosię” , „Królewnę Śnieżkę”, „Śpiącą królewnę”, „Kota w butach”. Można mieć wątpliwości, czy te bajki w nieokrojonej wersji nie są zbyt okrutne. Jeśli dziecko się boi, można fakty złagodzić. Nie warto jednak kupować wersji całkowicie uproszczonych (stylistyka disneyowska – bardzo uproszczone bajeczki, dalekie od swoich literackich pierwowzorów, narzucające jeden wzorzec estetyczny), w których nie pojawiają się zło i dobro, lęk, wina i kara. Zadaniem baśni jest przedstawienie praw moralnych rządzących światem. Bajka, w której zło nie jest karane traci sens. Dzieci odbierają bajki na płaszczyźnie symbolicznej i czarownica palona w piecu nie jest dla nich istotą ludzką, tylko uosobieniem zła.

Świetną książeczką dla dzieci w tym wieku jest też „Miś Uszatek” – zbiór bajek Cz. Janczarskiego. Proste, bliskie doświadczeniu dziecka opowieści obracają się wokół ważnych dla niego spraw: skąd się bierze cień, czy zimą – mróz?.

5 -,6 – latki:

W książeczkach wybieranych dla dzieci w tym wieku coraz częściej pojawiać się będzie temat życia i śmierci, sprawiedliwości, bogactwa i nędzy. Jest to odpowiedni wiek na poznanie baśni Andersena, legend lub mitologii w wersji dla dzieci. To, co czytamy dzieciom jest pretekstem do rozmowy o świecie. Należy pytać dziecko, co myśli o postawie bohatera, czy miał on rację, czy postąpił dobrze, czy źle – rozwija to myślenie i zasób słownictwa dziecka. Należy też uświadomić dziecku, że baśnie odnoszą się do różnych sytuacji z życia – gdzieś jest wojna, żyją biedni ludzie...

Zalety głośnego czytania:

• Buduje silną więź miedzy rodzicem a dzieckiem;
• Stymuluje rozwój mózgu dziecka;
• Rozbudowuje słownictwo i poszerza wiedzę dziecka;
• Rozbudza jego zainteresowania i rozwija wyobraźnię;
• Uczy myślenia, pomaga w zrozumieniu ludzi, świata i siebie;
• Stymuluje rozwój emocjonalny, wrażliwość i empatię;
• Uczy wartości moralnych, wpływa na zmianę postaw;
• Sprzyja szybszemu samodzielnemu mówieniu, a później czytaniu i pisaniu;
• Chroni przed uzależnieniem od telewizji;
• Kształtuje nawyk czytania na cale życie;
• Uczy nieagresywnych sposobów rozwiązywania problemów i konfliktów;

Rady dla Rodziców:

Współczesne kilkulatki mają o wiele szersze zainteresowania niż my w ich wieku, ponieważ są nieustannie bombardowane informacjami z różnych dziedzin życia. Niejedno dziecko chętniej niż po bajkę sięgnie do popularnonaukowych opracowań o dinozaurach, kosmosie czy budowie maszyn.
Jeśli zada nam trudne pytanie, na które my nie znamy odpowiedzi, to nie mówmy „daj mi spokój”. Powiedzmy prawdę, że nie wiemy. Dziecko dowie się wprawdzie, że rodzice nie są nieomylni, bo i tak odkryje to prędzej, czy później, ale też, że są źródła – encyklopedie, słowniki, atlasy, w których można szukać interesujących informacji.