Zdrowie jest jedną z najważniejszych wartości w życiu każdego człowieka. Edukacja zdrowotna jest to proces, w którym dzieci nabywają umiejętności dbania o zdrowie własne i społeczności, w której żyją. Jest podstawowym prawem, powinna być więc obecna na co dzień w ich życiu. Edukacja zdrowotna w wieku przedszkolnym powinna być łącznikiem pomiędzy wiedzą i doświadczeniem dziecka wyniesionym z domu, a tym, co powinno znać i umieć oraz rozumieć, kiedy wkroczy w dorosłe życie. Swoim zakresem obejmuje profilaktykę wraz z edukacją prozdrowotną oraz kształtowanie czynnych postaw wobec zdrowia, bezpieczeństwa, higieny, tężyzny fizycznej i sprawności ruchowej.
Cele edukacji zdrowotnej są określane w różny sposób, zależnie od przyjętej definicji i koncepcji. Zdrowie według WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) to nie tylko nieobecność choroby i niedołęstwa, ale to także stan dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego. Przyjęcie takiej definicji zdrowia wymaga od nas oparcia edukacji zdrowotnej na czterech filarach:
Uczyć się , aby wiedzieć,
Uczyć się, by móc oddziaływać na swoje środowisko,
Uczyć się aby żyć wspólnie,
Uczyć się , aby być.
Musimy pamiętać, że realizacja celów powinna odbywać się w warunkach zdrowia, bezpieczeństwa i radosnego dzieciństwa. Działania dydaktyczno- wychowawcze muszą obejmować dzieci, rodziców i nauczyciela.
Podmiotem procesu edukacji jest dziecko jako jednostka, określana mianem „Ja”. Każde dziecko to indywidualność. Trzeba bazować przede wszystkim na zainteresowaniach dziecka, bo to właśnie one pozwolą nam na wzbudzeniu motywacji do podejmowania działań mających na celu dbanie o własne zdrowie.
Okres wieku przedszkolnego to szczególny etap w życiu dziecka. Niewątpliwie ma on olbrzymi wpływ na zmiany jakie zachodzą w indywidualnym rozwoju dziecka. Każde dziecko bowiem ma odmienne tempo i rytm rozwoju. Ważne jest, aby dziecko miało możliwość podejmowania spontanicznych działań pozwalających na poznanie siebie i otaczającej rzeczywistości oraz oddziaływania na najbliższe środowisko. Oczywiście nie mniej istotne jest realizowanie zadań założonych przez nauczyciela.
Oprócz zamierzonych działań dydaktyczno-wychowawczych równie ważne są „sytuacje zdrowotne” w przedszkolu, w których nauczyciel jest wzorcem. Dużą rolę odgrywa środowisko przedszkolne oraz specjaliści zapraszani do placówki. Musimy przy tym pamiętać , że dziecko jest współuczestnikiem procesu edukacyjnego. Między nauczycielem a dzieckiem zachodzi pewien swoisty rodzaj współpracy , w której obie strony są równie ważne.
Wszystkie działania podejmowane w przedszkolu muszą być wspierane przez rodzinę dziecka, inaczej bowiem przekazywana wiedza jest niewiarygodna. Dlatego warunkiem prawidłowego przebiegu edukacji zdrowotnej jest współdziałanie rodziców i nauczycieli. Bliski kontakt emocjonalny rodziców i dzieci sprzyja utrwalaniu postaw prozdrowotnej. Współpraca powinna obejmować wspólne działania mające na celu preferowanie przez dziecko zdrowego stylu życia.... Wiedza o zdrowiu stanowi znakomitą płaszczyznę integrującą wiele różnorodnych działań edukacyjnych wspomagających wszechstronny i harmonijny rozwój dziecka. Poprzez myślenie, poszukiwanie, działanie, uczenie się i doskonalenie dziecko przyjmuje odpowiedzialność za własne zdrowie, w rozumieniu pojęcia jego "uniwersalnej wartości".
Zasoby, w które zostanie wyposażony młody organizm, są podstawą dobrego funkcjonowania przez wiele lat. Dlatego przedszkole to najlepsze środowisko dla dziecka, by rozpocząć i wdrażać systematycznie podstawy zdrowego stylu życia.
Należy zatem uświadamiać i kształcić dzieci: na teraz - aby uchronić ich życie i zdrowie, na przyszłość - aby stały się jutro rozsądnymi młodymi ludźmi.
1.
Bibliografia:
Borzucka – Sitkiewicz K.: Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna; przewodnik dla edukatorów zdrowia.- Kraków, 2006
Demel M.: O wychowaniu zdrowotnym.-Warszawa,1968
Dudkiewicz K., Kamińska K.: Edukacja zdrowotna. -Warszawa, 2001
Forster D., Pilke S., Promocja zdrowia, Lublin 1998.
Frątczakowie E. J., Edukacja zdrowotna dzieci przedszkolnych, Bydgoszcz 1996 5
Kownacka B.: Apetyt na zdrowie. Wychowanie w Przedszkolu. 2011,nr. 3
Krzeska I, Wyprawa po zdrowie, Warszawa 1989
Kubica J.: Wychowanie zdrowotne i promocja zdrowia. Warszawa, 2004
Żuchelkowska K., Wojciechowska K., Promocja zdrowia w edukacji dzieci przedszkolnych, Bydgoszcz 2000.
Opracowała:
mgr Renata Bereś