Zajęcia artystyczne w gimnazjum

Wstęp.
Plastyka i muzyka są dziedzinami stwarzającymi szeroko rozumiany rozwój każdemu dziecku w wieku szkolnym.
Odpowiednie kierowanie artystycznym kształceniem dzieci polega nie tylko na obserwacji, wykryciu zdolności czy talentu dziecka ale na analizie jakości jego prac, zainteresowań plastycznych czy muzycznych, aspiracji oryginalności pomysłu czy kreatywności. Badaniu podlega tu wrażliwość ucznia na barwę, dźwięk, perspektywę, rytm, tonację itp. Obserwowane są także zdolności ucznia takie jak: pamięć wzrokowa, słuchowa, koordynacja oka i ręki, sprawność techniczna , zdolności manualne, wyobraźnia i wrażliwość emocjonalna. Czynniki te pozwalają jednocześnie motywować ucznia do pracy nad sobą i rozwijania własnych uzdolnień.
Program nauczania z przedmioty zajęcia artystyczne w gimnazjum musi zatem nie tylko uczyć ale i rozwijać zarówno wiedzę o sztuce jak i wrodzone umiejętności z zdolności manualne ucznia.
Cele ogólne.

1.Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.
2.Tworzenie wypowiedzi – ekspresja przez sztukę.
3.Analiza i interpretacja tekstów kultury – recepcja sztuki.

Cele szczegółowe.
1. Rozbudzanie, zdolności artystycznych dziecka, rozwijanie indywidualnych uzdolnień.
2. Umacnianie poczucia własnej wartości i wiary we własne siły niezbędne do osiągania wyznaczonych celów.
3. Stwarzanie warunków do rozwoju wyobraźni i ekspresji plastycznej, muzycznej
i werbalnej.
4. Szczególne uwzględnienie indywidualnych cech i potrzeb ucznia.
5. Stwarzanie warunków do indywidualnej i zespołowej pracy twórczej.
6. Stworzenie możliwości obcowania z muzycznymi i plastycznymi dziełami sztuki.
7. Kształtowanie postaw wrażliwych na sztukę i dyscypliny związane ze sztuką.
8. Rozwijanie zainteresowań i zamiłowań uczniów sztuka, jej historią a tym samym wprowadzenie ich do aktywnego uczestnictwa w życiu artystycznym szkoły, regionu.
9. Poznawanie dorobku kulturowego regionu przez udział w wycieczkach.
10.Interpretacja i analiza dzieł przez udział w wystawach artystycznych, koncertach.


Procedury osiągania celów:
• Doskonalenie poznanych i poznawanie nowych technik plastycznych
• Przyswajanie i używanie w swoich wypowiedziach terminów i pojęć muzycznych
i plastycznych
• Różnorodność technik plastycznych w wyrażaniu własnych emocji
• Klasyfikowanie największych dzieł sztuki, umiejscowienie je w czasie i przestrzeni
• Analiza i interpretacja otaczającego środowiska, przestrzeni za pomocą technik plastycznych
• Wartościowanie dzieł sztuki
• Aktywne uczestnictwo w wystawach plastycznych, koncertach
• Udział w przedsięwzięciach muzycznych, warsztaty, przeglądy
• Uczestnictwo w zajęciach muzyczno- wokalnych
• Posługiwanie się śpiewem i dźwiękiem jako środkiem wyrażania własnych emocji
• Posługiwanie się środkami plastycznymi jako narzędziem wyrażania własnych emocji
• Doskonalenie i poznawanie technik grafiki, rzeźbiarskich
• Wyciąganie wniosków, argumentowanie własnych przekonań, konstruktywna krytyka dzieł sztuki
• Własna interpretacja dzieł sztuki, zjawisk, nurtów
• Udział w konkursach plastycznych, muzycznych
• Kształtowanie wrażliwości na piękno, percepcję wizualną i foniczną
• Odpowiednia organizacja stanowiska pracy, zgodna z przepisami BHP.
• Tworzenie dzieł indywidualnych i współtworzenie w grupie.
• Dbanie o powierzone instrumenty muzyczne, narzędzia i materiały plastyczne, oszczędne i racjonalne posługiwanie się nimi.
• Wyrabianie szacunku do pracy własnej i innych

Treści programowe:
Treści programowe zajęć artystycznych zostały tak dobrane, by nie tylko realizowały wytyczne podstawy programowej, ale odpowiadały możliwościom intelektualnym
i manualnym uczniom z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim. Przy ich wyborze kierowałem przede wszystkim zainteresowaniami uczniów jaki i możliwościami organizacyjnymi szkoły.

1.Piękno, sztuka, kultura.
*wiadomości teoretyczne: definicja piękna dawniej i dziś, definicja sztuki, kultura wyższa
i masowa
*ćwiczenia: malowanie portretów
*słuchanie i analiza utworów muzycznych

2.Sztuka i natura.
*wiadomości teoretyczne: stosunek artystów na przestrzeni dziejów do natury
*ćwiczenia: rysowanie i malowanie motywów wziętych z natury
*przykłady utworów muzycznych inspirowanych naturą

3.Harmonia, symetria ład.
*wiadomości teoretyczne: pojęcia harmonia, symetria, ład
*ćwiczenia: rysowanie i malowanie kompozycji symetrycznych
* przykłady muzycznych kompozycji i form
*harmonia w muzyce, tonacje
4.Dźwięk i głos.
*źródła i parametry dźwięku
*grupy i rodzaje instrumentów muzycznych, ich budowa
*rodzaje głosów ludzkich, chóry
* ćwiczenia wokalne , solfeż


5.Światło i kolor.
*wiadomości teoretyczne: definicja światła, przegląd sposobów oświetlenia obrazów pochodzących z różnych epok, problem światła i cienia
*ćwiczenia: rysowanie i malowanie z uwzględnieniem światłocienia
*wiadomości teoretyczne: definicja koloru, podział barw, funkcje koloru w dziełach sztuki różnych epok, ulubione kolory wielkich artystów, związki między kolorem a światłem
*ćwiczenia: malowanie (łączenie barw, zabawa kolorami)

6.Historia sztuki.
*wiadomości i ramy czasowe dotyczące poszczególnych epok w dziejach sztuki,
*największe osiągnięcia plastyczne i muzyczne sztuki,
*kierunki, nurty, style w sztuce,
*wielcy kompozytorzy, wybitni malarze
*taniec dawniej i dziś


7.Malarstwo.
*pojęcie, rodzaje perspektyw,
*ćwiczenia plastyczne w stosowaniu perspektyw kulisowej, linearnej, powietrznej, malarskiej
*techniki malowania akwarela, plakatówka, pastele
*prezentacja przykładów dzieł malarskich

8.Rzeźba.
*formy przestrzenne
*pojecie, rodzaje rzeźby, płaskorzeźby
*pojecie i rodzaje pomnika
*faktura, definicja faktury, przykłady różnych faktur w malarstwie dziełach sztuki, wpływ faktury na ekspresję dzieła
*ćwiczenia, poznawanie powierzchni różnych przedmiotów: gładkich, chropowatych,
o zróżnicowanej powierzchni,
*tworzenie frotażu

9. Komputer w świecie sztuki.
*sposoby i formy zastosowania komputera do tworzenia dzieł sztuki
*fotografia cyfrowa, animacje komputerowe,
*tworzenie, przykłady muzyki elektronicznej

10.Inspiracje, grafika, rysunek.
* wiadomości teoretyczne: definicja inspiracji i jej źródła w sztuce
*dźwięk, muzyka –źródłem inspiracji
*wiadomości teoretyczne: linia jako wyraz ekspresji, rysunek linearny, walorowy, światłocieniowy, techniki graficzne, prace ołówkiem , węglem
*ćwiczenia: rysunek (lawowany, linearny, walorowy, światłocieniowy) i techniki graficzne (frotaż, linoryt, monotypia)


Metody i formy pracy:
Od charakteru prowadzonych zajęć uzależniony jest dobór odpowiednich procedur.
Te z kolei przekładają się na zaangażowanie i efektywność pracy ucznia na lekcji, a często
i po jej zakończeniu.

Dydaktyka współczesna uznaje za najbardziej skuteczne metody:
1. Podające (pogadanka, opowiadanie, opis, anegdota, objaśnianie, wyjaśnianie)
2. Eksponujące (pokaz, slajdy, film, lekcje w galerii, w muzeum lub w pracowni artysty)
3. Praktyczne (analiza reprodukcji dzieła, samodzielne ćwiczenia z korektą i bez korekty nauczyciela, plastyczne i muzyczne działania w grupie)
4. Problemowe (wykład problemowy, dyskusje, metody aktywizujące)
Ćwiczenia praktyczne powinny być różnorodne ze względu na zastosowane techniki i formy pracy i obejmować:
1. Wykorzystanie znanych i nowatorskich technik plastycznych,
2. Pokazy i prezentacje własnych dokonań uczniów,
3. Kompozycje muzyczne jak i plastyczne na płaszczyźnie
4. Inspiracje współczesnymi mediami: fotografią, filmem, teatrem, reklamą
5. Techniki komputerowe,
6. Realizacje własne w szkole i poza nią,
7. Zaangażowanie w imprezy kulturalne we własnej szkole, miejscowości, regionie
8. Techniki graficzne
9. Udział w konkursach plastycznych, muzycznych
10. Szkice z natury: rysunkowe, malarskie
11. Projektowanie ubioru, komponowanie prostych utworów muzycznych.


Planowane osiągnięcia uczniów:
• Posługiwanie się różnymi technikami plastycznymi, graficznymi.
• Swobodne stosowanie w wypowiedziach własnych terminologii muzycznej
i plastycznej.
• Klasyfikowanie największych dzieł sztuki, umiejscawianie ich w czasie i przestrzeni.
• Analizowanie i interpretowanie otaczającego środowiska za pomocą ekspresji muzycznej, plastycznej.
• Wartościowanie dzieł sztuki.
• Uczestnictwo w wystawach, koncertach.
• Udział w ćwiczeniach muzyczno- wokalnych.
• Wyciąganie i argumentowanie własnych postaw, konstruktywna krytyka dzieł sztuki, własna interpretacja dzieł, nurtów i zjawisk w sztuce.
• Aktywny udział w konkursach plastycznych i muzycznych.
• Planowanie pracy, przestrzeganie porządku i zasad bhp.
• Ekonomiczne gospodarowanie materiałami.
• Estetyczne wykonywanie prac.


Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia:
Zajęcia artystyczne są przedmiotem w którym system oceniania jest dość trudny, ponieważ o umiejętnościach decydują uzdolnienia, a same zdolności nie mogą stanowić podstawy do oceny ucznia. Dlatego w ocenianiu uwzględniać będę głównie możliwości intelektualne i manualne wychowanków Ośrodka tworząc przyjazną i życzliwą atmosferę zajęć stosowane będą przede wszystkim: pochwały słowne, zachęty. Omawiane wraz
z uczniami będą wykonane przez nich prace, zadania w których pod uwagę będzie brane przede wszystkim ich zaangażowanie. Wpływ na ocenę będą miały także:
1- czynne uczestnictwo w zajęciach,
2- wykazywanie pozytywnej motywacji podczas wykonywanych zadań,
3- organizowanie i przygotowanie niezbędnych materiałów do zajęć.
4- organizację pracy na lekcjach,
5- estetykę wykonanej pracy,
4- rozwijanie swoich zainteresowań,
5- wykonywanie prac dodatkowych, rozszerzających zakres omawianego zagadnienia,
6-aktywne uczestnictwo w życiu kulturalnym; uroczystościach szkolnych, występach, konkursach, wystawach, imprezach środowiskowych,
7- pomysłowość twórczą,

EWALUACJA
W celu dokonania ewaluacji kierować się będę następującymi narzędziami
i technikami oraz analizą następujących materiałów:
• Obserwacja zaangażowania uczniów podczas pracy na lekcjach wychowania artystycznego.
• Analiza jakości wytworów pracy twórczej uczniów.
• Rozmowy z uczniami na temat prowadzonych zajęć.
• Zainteresowanie uczniów tematyką zajęć – ankieta wśród uczniów.
• Dzienniki zajęć, analiza frekwencji na zajęciach.

Załącznik nr 1

Ankieta ewaluacyjna


Odpowiedz na poniższe pytania , zakreślając kółeczkiem wybrana przez siebie odpowiedź: TAK lub NIE .

Pytanie odpowiedź
1 Czy chętnie uczestniczyłaś/łeś w zajęciach zajęć artystycznych ? TAK NIE
2 Czy forma prowadzenia zajęć była dla ciebie ciekawa? TAK NIE
3 Czy treści prezentowane na zajęciach były przedstawione w sposób zrozumiały
i interesujący? TAK NIE
4 Czy praca w zespole powodowała ,że czułaś/łeś się pewnie? TAK NIE
5 Czy w czasie zajęć mogłaś/łeś samodzielnie zdobywać wiedzę? TAK NIE
6 Czy w czasie zajęć otrzymywałaś/łeś pomoc od nauczyciela? TAK NIE
7 Czy mogłaś/łeś obserwować rezultaty swojej pracy? TAK NIE

Udziel krótkich odpowiedzi :
8. Wymień jeden temat , którego realizacja podobała Ci się najbardziej i napisz dlaczego?
........................................
9. Wymień zagadnienie , które sprawiło ci najwięcej trudności........................................
........................................
10. Które tematy Twoim zdaniem były nieciekawe i dlaczego? ........................................
........................................
11. Podaj zagadnienie , o które chciałabyś/byś uzupełnić zajęcia ?
........................................
Dziękuję za wypełnienie ankiety.

Opinia nauczyciela dyplomowanego.

Program własny do przedmiotu „ZAJĘCIA ARTYSTYCZNE” w gimnazjum napisany przez Marka Jakubiszyna- nauczyciela plastyki, muzyki i zajęć artystycznych jest zgodny z podstawą programową tego przedmiotu.
Został napisany po wcześniejszej konsultacji nauczyciela z młodzieżą dla której jest
on dedykowany, zatem uwzględnia zainteresowania uczniów z lekkim stopniem upośledzenia umysłowego. Proponowane treści są bardzo urozmaicone, dzięki czemu dają możliwość szerokiego wyboru form realizacji poszczególnych zagadnień oraz zdobycia szerokiej wiedzy i umiejętności w zakresie dyscyplin artystycznych. Mocnym akcentem programu jest płynne łączenie zagadnień muzycznych i plastycznych w celu realizacji przedstawionych bloków tematycznych. Treści programowe zostały także dostosowane do możliwości organizacyjnych szkoły.

------------------- ---------------------------------
/data/ nauczyciel dyplomowany plastyki