SCENARIUSZ LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO W II KLASIE LICEUM
TEMAT: „Lalka” B. Prusa powieść niezwykła w swojej narracji
1. CELE DYDAKTYCZNE:
UCZEŃ:
-zna rodzaje narracji: pierwszoosobową i trzecioosobową,
-podaje przykłady pozornie zależnej z „Lalki”,
-poznaje różne formy narracji występujące w „Lalce”,
-dostrzega skutki stosowania zabiegów narracyjnych,
-wyszukuje z tekstu fragmenty charakteryzujące postać Wokulskiego; gdy Wokulski mówi sam o sobie, gdy mówią o nim osoby mu życzliwe i niechętne,
2. METODY:
-rozmowa wstępna,
-zajęć praktycznych,
-praca w grupach.
3. ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- „Lalka” B. Prusa.
4. TOK LEKCJI:
I. Wprowadzenie:
-przypomnienie wiadomości o typach narracji (pierwszoosobowej i trzecioosobowej)
II. Opracowanie nowego materiału:
- z pierwszego rozdziału „Lalki” notują informacje podane przez narratora odautorskiego oraz te pochodzące od bohaterów. Podają cechy narratora, porównują jego wypowiedzi z opiniami bohaterów powieści;
WNIOSEK: więcej informacji podaje radca Węgrowicz, narrator pojawia się na początku rozdziału, nakazując pewien dystans wobec opowieści radcy już w tytule rozdziału, a także na jego końcu.
-zwrócenie uwagi na narrację prowadzoną przez Rzeckiego, jaki przedział czasu obejmuje, a jaki poznajemy dzięki narratorowi odautorskiemu. Uczniowie podają cechy i funkcje tej narracji;
WNIOSEK: więcej niż połowa czasu akcji jest opowiedziana przez Rzeckiego,
-porównanie narracji z pierwszym i ostatnim rozdziałem, dostrzeżenie, że z narracji odautorskiej (w rozdz. ostatnim) dowiadujemy się mniej o Wokulskim, niż w rozdz. pierwszym. Głos w powieści przejmują bohaterowie.
WNIOSEK: wraz z rozwojem akcji rola wszechwiedzącego narratora zostaje coraz bardziej ograniczona na rzecz narracji prowadzonej przez Rzeckiego w jego pamiętniku, a także opinii innych bohaterów powieści. Narrator odautorski w momencie najważniejszym dla losów bohatera oddaje głos innym bohaterom powieści.
-wskazanie bohaterów, których narrator darzy sympatią i niechęcią. Wybranie fragmentu z powieści dotyczącego Wokulskiego i ukazanie stosunku narratora wobec niego. Zauważenie, że pojawia się mowa pozornie zależna, dostrzeżenie jej funkcji. Uczniowie pracują w grupach,
Wnioski: narrator ukazuje wydarzenia z perspektywy postaci, nie przerywając toku swojej wypowiedzi,
-ukazanie na wybranych fragmentach powieści, będących opiniami bohaterów o Wokulskim, formy lustra, że bohaterów poznajemy na podstawie sądów innych. Uczniowie pracują w grupach.
III. Podsumowanie:
Uczniowie jako podsumowanie uzasadniają, dlaczego narracja w „Lalce” jest tak niezwykła, co stanowi o jej nowatorstwie.