Czy i jak rozmawiać z nastolatkami o narkotykach? Warsztaty dla rodziców

Cele:
uczestnicy znają narkotyki, po które najczęściej sięga młodzież i ich działanie,
uświadamiają sobie dlaczego młodzi ludzie sięgają po narkotyki,
rozumieją mechanizm uzależnienia,
mają świadomość, że warto rozmawiać o problemie narkotyków ze swoimi nastoletnimi dziećmi.
Czas: 120 minut.

Pomoce: pisaki, arkusze papieru.

Przebieg zajęć:

I.Część wstępna
1.Zapoznanie z celami spotkania
2.Informacja o realizacji programu profilaktycznego z uczniami gimnazjum 5 min.
II.Część właściwa
1.Jak to właściwie jest z tymi narkotykami? (25min)

Ćwiczenie: prowadzący prezentuje krótki test (załącznik nr1). Uczestnicy czytając pytania, próbują na otrzymanych kartkach, zaznaczając nr pytania, udzielić odpowiedzi. Prezentacja na forum odpowiedzi.

Omówienie przez prowadzącego ćwiczenia: zwrócenie uwagi na to , że większość młodzieży doskonale zna odpowiedzi na zadane pytania, choć ich wiedza opiera się na narkotycznych mitach i przekonaniach przyjętych od rówieśników.

Mini wykład: prezentacja podstawowej wiedzy o narkotykach i skutkach ich zażywania .

2.Dlaczego młodzi ludzie sięgają po narkotyki? (20 min)

Ćwiczenie: „burza mózgów” uczestnicy odpowiadają na pytanie – dlaczego młodzi ludzie sięgają po narkotyki?, prowadzący zapisuje na arkuszu papieru wszystkie wypowiedzi .
Omówienie i uporządkowanie wypowiedzi uczestników, zwrócenie uwagi na potrzeby okresu dojrzewania i ich zaspakajanie. Główne przyczyny ( załącznik nr 2)

3.Czym jest uzależnienie? (25 min)
Mini wykład: Uzależnienie jako proces – od ciekawości do przymusu i podporządkowania życia braniu. Drabina uzależnienia (załącznik nr 3).
4.Czy rodzice rozmawiają ze swoimi dorastającymi dziećmi o narkotykach? ( 40 min)
Dyskusja: uczestnicy dzielą się własnymi doświadczeniami.
Ćwiczenie: „burza mózgów” sygnały ostrzegawcze, co nas powinno zaniepokoić? – prowadzący zapisuje zgłaszane propozycje, omówienie ( załącznik nr 3)
Ćwiczenie: zaproś dwóch uczestników, jedna będzie ogrywała rolę rodzica, druga dziecka. Sytuacja wygląda tak: matka w czasie prania rzeczy dziecka znalazła w kieszeni bibułki do papierosów i pokruszony „dziwny tytoń”. Poproś, aby aktorzy odegrali taką scenkę. Reszta grupy obserwuje, jak przebiega rozmowa. Omówienie ćwiczenia - czy rodzic mówi wprost jasno o swoim odkryciu, czy omija główny temat, czy dziecko się broni, zaprzecza, kto kontroluje rozmowę , czy i jakie wystąpiły bariery w komunikowaniu się (ocena, obwinianie, moralizowanie itp.).
Mini wykład: prezentacja wskazówek (załącznik nr 4)

III.Zakończenie
Wypowiedzi uczestników na temat zajęć. Np. dokończ zdanie; Uczestnicząc w tych zajęciach..........5 min.
Załącznik nr 1

Test

Co z tymi narkotykami?

1.Czy wiesz co oznaczają nazwy „trawka”, „marycha”, „ganja”?

2.Jakie narkotyki są ostatnio najmodniejsze wśród młodzieży?

3.Jaki narkotyk uznawany jest za „pomocny w nauce”?

4.Crack to odmiana:
a). heroiny
b). kokainy
c). haszyszu

5. Który z narkotyków traktowany jest jako relaksujący?

Załącznik nr 2

Dlaczego młodzi ludzie sięgają po narkotyki?

I. Poszukiwanie nowych, przyjemnych wrażeń

5.nastolatek pragnie przygód, rzeczy nowych i ekscytujących,
6.lubi ryzyko,
7.bez odrobiny wysiłku może odczuwać przyjemność i dreszczyk sensacji.

Zaspakaja potrzebę - bycia ważnym, dorosłym.

II. Chęć uwolnienia się od stresu, napięć i problemów

narkotyk na chwilę odrywa od rzeczywistości,
rozluźnia, tłumi uczucia,
przynosi szybkie poczucie poradzenia sobie z problemami

W kryzysie dorastania, czyli w okresie pojawienia się, trudnych dla młodego człowieka problemów ( zmiany szkoły, wchodzenia w inne środowiska rówieśnicze, określania własnej tożsamości, wchodzenia w pierwsze związki miłosne ...) sięganie po narkotyk może stać się szybkim, destrukcyjnym sposobem rozwiązywania problemów.

III. Chce być zaakceptowany przez grupę

IV.chce pasować do ogólnie lansowanego wzorca przez rówieśników, media (człowieka wyluzowanego, silnego, nie przejmującego się problemami).

Zaspakaja w destrukcyjny sposób ważną w okresie dorastania potrzebę akceptacji przez rówieśników i potrzebę przynależności.

Załącznik nr 3

Fazy uzależnienia


Faza I - poznawanie eksperymentowanie

ciekawski nastolatek chce spróbować, jak to jest po wzięciu narkotyków,
bierze sporadycznie, np. w weekendy, na imprezie, w grupie, często pod jej presją, niekiedy bez osiągania przyjemnych doznań,
raczej jest częstowany, rzadziej sam kupuje.

Tłumaczy się sam przed sobą, czasem przed osobami z otoczenia :

„WŁAŚCIWIE W OGÓLE NIE BIORĘ„

Faza II - branie (używanie) towarzyskie , nastawnie na przyjemne doznania

osiąganie euforii i innych efektów po zażyciu wynagradza mu coraz częstsze kłopoty,
na ogół nie ma świadomości, że dzieje się z nim coś złego,
nie odczuwa poważniejszych objawów abstynencyjnych po odstawieniu środka,
jest przekonany, że kontroluje branie i nigdy się nie uzależni.

Usprawiedliwienie brzmi:

„NIE ROBIĘ NIC ZŁEGO, CAŁKOWICIE SIĘ KONTROLUJĘ, NA PEWNO SIĘ NIE UZALEŻNIĘ „

Faza III – odurzanie celem nadrzędnym (nadużywanie)

zażywanie wyraźnie się nasila (branie codzienne lub kilka razy dziennie, przechodzi w „ciągi”,
stan bez narkotyków staje się nieprzyjemny (wzięcie kolejnej dawki urasta do rangi treści życia),
rośnie poczucie winy i wstydu, gwałtownie spada samoocena.

Pomimo to młody człowiek tłumaczy sobie, że nie jest tak źle:

NIE ROBIĘ NIC, CO BY MI ZASZKODZIŁO”

Faza IV – stan odurzenia jako norma (ciągłe branie, uzależnienie)

młody człowiek całkowicie traci kontrolę nad swoim funkcjonowaniem,
nie potrafi odróżnić stanu odurzenia od stanu normalnego,
nie jest w stanie utrzymać się w żadnej szkole lub pracy,
depresje i trudne do zniesienia stany abstynencyjne,
dramatyczny spadek poczucia własnej wartości, żal, wstyd i lęk prowadzą do załamań i myśli samobójczych.

Załącznik nr 4

!! Lista sygnałów ostrzegawczych:

8.Zmiana przyjaciół,
9.Pogorszenie stopni w szkole( zmiany te mogą przebiegać stopniowo),
10.Kłopoty z koncentracją,
11.Zmniejszenie motywacji do nauki,
12.Ospałość lub pobudzenie,
13.Wagary,
14.Częste oszukiwanie i kłamstwa,
15.Nadmierne reakcje na krytykę lub małe niepowodzenia,
16.Brak samokontroli i dyscypliny (zaniedbywanie obowiązków),
17.Zmiany nastroju,
18.Chroniczne zmęczenie,
19.Zmiana w nawykach jedzeniowych ( nagły apetyt lub jego utrata),
20.Zmiana aktywności: dziecko nie śpi w nocy, a nad ranem nie można go dobudzić,
21.Lęki,
22.Zaczerwienione spojówki,
23.Źrenice nie reagujące na zmianę światła,
24.Utrata wagi,
25.Bojkot obowiązków,
26.Ginięcie różnych rzeczy w domu, lub rzeczy z pokoju dziecka,
27.Częste zmiany nastroju: depresje, wybuchy agresji,
28.Późne powroty,
29.Otrzymywanie dziwnych telefonów lub bardzo krótkie rozmowy,
30.Posiadanie różnych przedmiotów związanych z narkotykami ( fifki, bibułki, małe kawałki folii aluminiowej),
Noszenie przy ubiorze emblematów narkotycznych np. liść marihuany.
Wskazówki dla rodziców

Jak rozmawiać z dziećmi?

I.Rozpoznaj - zdiagnozuj sytuację:

1.Jeżeli podejrzewasz, że Twoje dziecko ma kontakt z narkotykami;

rozpocznij rozmowę od powiedzenia o swoich podejrzeniach. Zapewnij równocześnie, że nie chcesz go karać, chcesz poznać prawdę, ponieważ je kochasz i się niepokoisz,

ustalcie fakty dotyczące narkotyków w życiu Twojego dziecka, miedzy innymi jakie to są środki uzależniające, jak często je zażywa, skąd ma na to pieniądze, z kim i gdzie najczęściej to robi.

2.W trakcie rozmowy przestrzegaj zasad:

nie podnoś głosu, nie używaj lekceważących lub obraźliwych słów i wyzwisk,

nie strasz karami,

powstrzymaj się z oceną i krytyką postępowania dziecka’

nie stwarzaj takiej sytuacji, aby dziecko czuło się jak na przesłuchaniu

3.Postaraj się, aby w rozmowie uczestniczył współmałżonek.

Jeżeli nie nawiążesz bliskiego kontaktu z dzieckiem nie masz szans na porozumienie i zmianę jego postępowania.

II.Przyjęcie ustaleń:

1.Ustalcie zasady, jakie obowiązują w Waszej rodzinie w związku z narkotykami, niech przy twojej pomocy podejmie zobowiązania,
2.Jeżeli na decyzję Twojego dziecka o sięganiu po narkotyki mają wpływ sytuacje zewnętrzne, wpływ innych osób, ustalcie jak się zabezpieczyć przed tymi sytuacjami, wpływami,

3.Powiedz jasno, jakie przywileje i przyjemności będą dziecku odebrane, jeżeli będzie nadal sięgało po narkotyki, jaki będzie sposób kontrolowania tego, czy dziecko wywiązuje się z umowy i jaki będzie tryb przywracania utraconych przywilejów, co będzie się działo w razie złamania warunków umowy

III.Sprawdzaj i udzielaj wsparcia:

1.Ustal wspólnie z dzieckiem, jak będziecie to sprawdzać:

pamiętaj kontrolowanie nie jest przyjemne dla obydwu stron,
wymaga konsekwencji, taktu, zdecydowania, delikatności,
nie rezygnuj ze sprawdzania zbyt wcześnie.

2.Sprawdzaj, czy dziecko potrzebuje w jakiejś sprawie Twojej pomocy ( np. nie umie odmówić, gdy rówieśnicy naciskają),

3.Wyrażaj swoją życzliwość, gotowość wsparcia;
Przekazuj dziecku często informacje: “Ciągle tak samo mi na Tobie zależy”, “Jesteś dla mnie cały czas najważniejszy”.

Pamiętaj, że Twoje oddziaływania są ściśle związane z całością Waszych kontaktów i życiem w rodzinie.

IV.Szukaj wsparcia u specjalistów

1.Jeżeli stwierdzisz, że dziecko nie przestrzega ustaleń, jego zachowanie nie uległo zmianie,
2.jeżeli nie jest w stanie sprostać zobowiązaniom, które sam podjął i przestaje mieć wpływ na to co się z nim dzieje.