Czytajmy dzieciom - program edukacyjny z zakresu czytelnictwa

Program edukacyjny z zakresu czytelnictwa

„CZYTAJMY DZIECIOM”

Adresat programu
Dzieci z Przedszkola Specjalnego nr 3
z Zespołu Placówek Specjalnych
im. Jana Pawła II w Tczewie

Czas realizacji programu
wrzesień 2014 - styczeń 2015

Autor programu
mgr Marzena Cybulska


Wstęp


Każdy z nas z lat dzieciństwa pomięta jak czytane nam bajki miały w sobie wielka siłę i moc. Ich magia wprowadzała nas w niezwykły, tajemniczy świat i dostarczała nam niesamowitych przeżyć i emocji. Przedstawiane w nich treści, niesamowite wydarzenia, przygody na zawsze utkwiły w naszej pamięci
i miały ogromny wpływ w procesie wychowania, kształtowania się naszej osobowości.
„Czytanie dziecku dla przyjemności jest czynnością prawdziwie magiczną, zaspokaja bowiem wszystkie potrzeby emocjonalne dziecka, znakomicie wspiera jego rozwój psychiczny, intelektualny, społeczny, jest jedną z najskuteczniejszych strategii wychowawczych, a przy tym przynosi dziecku ogromną radość i pozostawia wspaniałe wspomnienia.” Jak wiemy osobowość człowieka zaczyna kształtować i rozwijać się od wczesnego dzieciństwa
i podstawowe znaczenie w tym rozwoju ma wiek przedszkolny. Jest to okres,
w którym dziecko doznaje pierwszych przeżyć emocjonalnych, dokonuje pierwszych obserwacji i gromadzi swoje spostrzeżenia, doświadczenia, zdobywa wzorce postępowania. Dlatego też już od najmłodszych lat
w wychowaniu małego dziecka bardzo istotny jest fakt przyzwyczajania go przez głośne czytanie lektury do kontaktu z książką.
Literatura to niezwykły świat, w którym dziecko uczy się z niej reguł, jakie rządzą rzeczywistością i wzorów zachowań. Wartościowa, dobrze dobrana literatura może dostarczać wielu głębokich przeżyć ,może być dla dziecka źródłem wiedzy o świecie i ludziach, budzić w nich wrażliwość na sprawy innych. Także może pełnić rolę terapeutyczną. Z jej pomocą zmniejsza się strach, lęk, osamotnienie, przynosi ona uśmiech i radość. Słuchając pięknego literackiego języka dziecko szybciej bogaci swój język i czerpie wzory komunikowania się. Odpowiednio dobrane bajki, wierszyki, opowiadania, zagadki, zabawy, piosenki sprzyjają rozbudzeniu u dzieci różnych zainteresowań, sprzyjają rozwijaniu wyobraźni, stanowią inspirację do prac plastycznych, jak również zachęcają dzieci do odtwarzania ich treści
w zabawach twórczych.
“ (...) Codzienne czytanie dziecku dla przyjemności jest czynnością prawdziwie magiczną, zaspokaja bowiem wszystkie potrzeby emocjonalne dziecka, znakomicie wspiera jego rozwój psychiczny, intelektualny i społeczny, jest jedną z najskuteczniejszych strategii wychowawczych, a przy tym przynosi dziecku ogromną radość i pozostawia cudowne wspomnieni” Sukces wychowawczy przedszkola zależy w dużym stopniu od współpracy z rodzicami. Czytanie dzieciom jest nieodłącznym elementem pracy nauczyciela w przedszkolu, ale tez powinno być kontynuacją czytelnictwa dzieciom przez rodziców w domu. Wspólnie spędzony czas rodzica przy czytaniu dziecku książki jest bezcenny. Dzieci, którym rodzice czytają szybciej się rozwijają, łatwiej przyswajają wiedzę o świecie i ludziach, a także czuja się bezpieczne i kochane. Wytworzona więź z najbliższą osobą jest jedną
z najważniejszych potrzeb rozwojowych dziecka, dlatego rolą nauczyciela jest motywowanie, zachęcanie rodziców do czytania, rozwijania zainteresowań książką ich dzieci w domu.
Mając na uwadze wszechstronny rozwój dzieci w wieku przedszkolnym
z różnymi deficytami rozwojowymi opracowałam program edukacyjny
z zakresu czytelnictwa, a także obejmujący różne inne formy z wykorzystaniem literatury wspomagający i rozwijający zainteresowanie dziecka książką
i czytelnictwem.

Charakterystyka programu

Program został opracowany dla dzieci w wieku przedszkolnym, uczęszczających do Przedszkola Specjalnego nr 3 z Zespołu Placówek Specjalnych w Tczewie i jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego. Zajęcia prowadzone będą w ramach zajęć dydaktyczno-wychowawczych od września 2014 do stycznia 2015 roku.
Częstotliwość i ilość godzin może być modyfikowana oraz dostosowana do możliwości i potrzeb ucznia i nauczyciela związanych z realizacją poszczególnych zadań.
Założeniem opracowanego programu jest umożliwienie dzieciom częstego kontaktu, obcowania z książką, poznawanie literatury dziecięcej, udziału
w zabawach z tekstem oraz budzenie zainteresowań czytelniczych.

Cele główne

- Wspomaganie wszechstronnego rozwoju dziecka poprzez
oddziaływanie z wykorzystaniem literatury dziecięcej
- Wspieranie i rozwój czytelnictwa wśród dzieci a tym samym
rodziców

Cele szczegółowe

- Odczuwanie potrzeby częstego kontaktu z książką
- Poszerzanie wiedzy ogólnej oraz wzbogacanie słownictwa
- Dostarczanie pozytywnych emocji, przeżyć oraz wrażeń w kontakcie
z literaturą dziecięcą
- Doskonalenie umiejętności słuchania ze zrozumieniem
- Ćwiczenia koncentracji uwagi, pamięci, myślenia
- Rozbudzanie wyobraźni
- Rozwijanie różnorodnych form twórczości dziecięcej poprzez różne
rodzaje ekspresji.
- Stwarzanie przyjaznej atmosfery, odprężenia, poczucia
bezpieczeństwa
- Niwelowanie napięcia mięśniowego, nadmiernego pobudzenia,
stresu
- Przekazywanie za pośrednictwem literatury wartości moralnych
- Nauka odróżniania dobra od zła.
- Budowanie pozytywnych więzi między dzieckiem a czytającym
dorosłym
- Kształtowanie nawyku czytania i zdobywania wiedzy na całe życie
- Zachęcenie rodziców do głośnego i systematycznego czytania
dzieciom.

Bloki tematyczne

- „Codzienne spotkania z książką” –umożliwienie dzieciom codziennego,
spontanicznego kontaktu z literaturą

- Zapoznanie z książką:, co to jest książka, jak jest zbudowana, jakie są rodzaje
Książek (m.in. bajki, wiersze, opowiadania, encyklopedie, katalogi, albumy,
książka kucharska)

- Zapoznanie ze sposobem – etapami powstawania książki

- Wspólne zorganizowanie kącika z książkami i ustalenie zasad korzystania
z niego

- „Najpiękniejsze bajki”- prezentacja i analiza wybranych postaci z bajek, jako
wzorców zachowań oraz ukazanie takich wartości m. in. jak:
dobro, mądrość, grzeczność, pracowitość, koleżeńskość, zaradność

- „Jesień w oczach literatury- nauka oraz deklamowanie prostych wierszy,
udział dzieci w inscenizacjach z podziałem na role

- Bajki o tematyce zimowej-wykorzystanie ilustracji bajek do ćwiczeń
spostrzegawczości, umiejętności słownego opisu

- Utwory literackie związane ze świętami Bożego Narodzenia- przybliżenie
świąt w oparciu o literaturę

- Prezentowanie wybranych utworów dziecięcych w formie słownej,
plastycznej, muzycznej

- Wykorzystanie niektórych wierszy, piosenek, rymowanek do zabaw
relaksacyjnych, ćwiczeń ortofonicznych

- Zastosowanie ilustracji do ćwiczeń percepcji wzrokowej,
odróżniania barw, kształtów, umiejętności opisu słownego

- Wykorzystanie książki kulinarnej do czytania przepisów i przyrządzania
wybranych, ulubionych przez dzieci potraw

- „Rodzice czytają, dzieci słuchają”- organizowanie spotkań z rodzicami
i czytanie przez nich bajek dzieciom


Ponadto poniższej przedstawione zadania będą obejmowały wszystkie grupy przedszkolne.

- Zorganizowanie konkursu plastycznego: „Mój ulubiony bohater bajkowy” oraz
„Najpiękniejsza zakładka do książki”

- Pozyskanie rodziców, jako aktywnych sprzymierzeńców kampanii „Cała
Polska czyta dzieciom” – zachęcanie do codziennego czytania swoim
dzieciom w domu

- Przygotowanie ulotki dla rodziców na temat, „Dlaczego powinniśmy czytać
dzieciom?”

- Organizowanie wyjść do teatru na przedstawienia bajek

- Nawiązanie współpracy z Biblioteką Dziecięcą w Tczewie - udział dzieci
w organizowanych tematycznych zajęciach


Metody, formy i środki realizacji programu

Metody pracy

- podająca ( przyswajanie) dyskusja, rozmowa, opis, opowiadanie, praca
z książką
- problemowa ( odkrywanie)
- aktywizująca ( przeżywanie),
- praktyczna ( działanie).

Metody pracy z dziećmi wspierają formy pracy:

- praca z całą grupą,
- praca zespołowa,
- praca indywidualna

Środki realizacji programu

- zbiory bajek, wierszy, opowiadań, płyty CD z nagraniami bajek
- różnego rodzaju książki ( m.in. katalogi ze zwierzętami, roślinami,
encyklopedie, książki kucharskie)
- kukiełki, pacynki
- historyjki obrazkowe
- etykiety z postaciami, zwierzętami
- materiały plastyczne
- dyplomy, nagrody

Przewidywane osiągnięcia dzieci

W/w program, w swoich założeniach ma sprzyjać osiąganiu następujących
rezultatów:
- doskonaleniu umiejętności językowych;
- wzbogacanie wiedzy o otaczającym świecie
- wzrostowi zrozumienia tekstów i poleceń
- nauce myślenia;
- poprawie koncentracji, wydłużeniu przedziału uwagi
- rozwijaniu pamięci i wyobraźni
- wyciszeniu
- poprawie poczucia własnej wartości uczniów
- powstawaniu więzi pomiędzy nauczycielem i dziećmi
- spadkowi ilości aspołecznych zachowań
- wzrostowi zaangażowania rodziców w czytanie dzieciom w domu
- wzrostowi czytelnictwa

Ewaluacja programu

Za prowadzenie ewaluacji odpowiedzialny jest nauczyciel bądź osoba wdrażająca ten program. Zadaniem ewaluacji jest ulepszanie programu, dostosowywanie go do warunków szkoły, grupy dzieci, dla których przeznaczony jest ten program. Proces ten ma ocenić to czy zostały osiągnięte cele programu, zbierać dane i obserwować efekty.
Ocenie podlegać będzie dobór i trafność metod pracy, trafność tematyki oraz osiągnięcia dzieci.
Ocena będzie polegała na obserwacji uczestniczącej, której odzwierciedleniem będzie sprawozdanie z obserwacji i uzyskanych przez dzieci umiejętności z obcowania z literaturą oraz rozwijania zainteresowań czytelnictwem, a także przeprowadzenie i analiza ankiety wśród rodziców
(w miesiącu wrześniu i lutym) dotyczącej częstotliwości głośnego czytania dzieciom.

"Baśń czy bajka to elementarz,
z którego dziecko uczy się czytać we własnym umyśle,
elementarz napisany w języku obrazów.
Jest to jedyny język,
dzięki któremu możemy zrozumieć siebie i innych,
zanim dojrzejemy intelektualnie”
B. Bettelhei


Literatura


1. Dziadkiewicz J., „Czy warto czytać dzieciom?”; Bliżej Przedszkola nr 82-
83/2008, zeszyt 1.
2. Garwolińska R. „Biblioteka przedszkolna”, Wychowanie w Przedszkolu nr
1/2002 
3. Kopek R. „Pasowanie na małego czytelnika”, Bliżej Przedszkola nr 4.
79/Kwiecień 2008 r.
4. Stysiak S. „Jak zachęcać dzieci do czytania? Spotkania z książką”, Bliżej
Przedszkola 12. 51/Grudzień 2005
5.Kożmińska I. Olszewska E. „Wychowanie przez czytanie”, ( wyd. Świat
Książki)


Publikacje internetowe
1. www.publikacje.edu.pl/publikacje „Wpływ czytania bajek na rozwój
człowieka”
2. www.publikacje.edu.pl/publikacje „Świat bajkowych bohaterów zachwyca
oczarowuje, wychowuje i wpływa na rozwój mowy dziecka”
3. www.calapolskaczytadzieciom.pl „Mądra szkoła czyta dzieciom”