Opis i analiza przypadku dziecka z zaburzeniami sensomotorycznymi

IDENTYFIKACJA PROBLEMU
Chłopca, o którym piszę po raz pierwszy spotkałam w czerwcu 2014 r. podczas badania w Poradni. Chłopiec został zgłoszony przez rodziców w celu oceny dojrzałości szkolnej. Podczas badania zwróciłam uwagę na zaburzenia sensoryczne u chłopca i zaleciłam pełną diagnozę w tym zakresie. Z uwagi na obniżoną dojrzałość społeczno-emocjonalną uzyskał opinię w sprawie odroczenia obowiązku szkolnego.
W styczniu 2015r. rodzice złożyli wniosek o diagnozę procesów integracji sensorycznej oraz o zakwalifikowanie na terapię pedagogiczną.
Od stycznia 2015 r do czerwca uczestniczył w terapii pedagogicznej na terenie poradni psychologiczno - pedagogicznej.
Od października zaczął uczęszczać na zajęcia socjoterapeutyczne oraz terapię integracji sensorycznej.
Integracja sensoryczna (SI) to proces, w którym następuje organizacja wrażeń dostarczanych do organizmu, aby mogły być wykorzystane w celowym działaniu, czyli w reakcji adaptacyjnej. Przez zmysł wzroku, słuchu, dotyku i zmysł równowagi odbieramy bodźce z ciała i otoczenia. Informacje te przekazywane są do mózgu, następnie odpowiednio segregowane, interpretowane abyśmy mogli zareagować w sposób odpowiedni w danej sytuacji (czyli odpowiedzieć prawidłową reakcję adaptacyjną). Jest to adekwatne i efektywne reagowanie na wymogi otoczenia. Może to być odpowiedź ruchowa jak i myślowa.
Integracja sensoryczna jest procesem, dzięki któremu mózg otrzymując informację ze wszystkich systemów zmysłowych dokonuje ich segregacji, rozpoznania, interpretacji i integracji z wcześniejszymi doświadczeniami. Integracja sensoryczna rozpoczyna się już w okresie płodowym i trwa do około 7 roku życia. Nierozwinięcie określonych umiejętności w kolejnych stadiach rozwoju powoduje powstawanie trudności w funkcjonowaniu i zachowaniu dziecka.
Założenia dotyczące podstaw teoretycznych oraz sposobów diagnozy i terapii zaburzeń integracji zmysłowej zostały opracowane przez Jean Ayres- psychologa i terapeutę zajęciowego w Instytucje badań Mózgu Uniwersytetu w Los Angeles. Ayres zwróciła uwagę na szczególnie istotny fakt, że u podstaw rozwoju integracji zmysłowej leżą trzy najwcześniej dojrzewające, podstawowe układy zmysłowe: dotykowy, proprioceptywny i przedsionkowy. To one stanowią bazę, która wraz z rozwojem i integracją odruchów, nadaje kształt rozwojowi dziecka.
Układ dotykowy ma receptory umiejscowione w skórze i na powierzchni skóry, odbierające wrażenia lekkiego i głębokiego dotyku, nacisku, ciepła, zimna, bólu.
Propriocepcja to odbiór wrażeń płynących z mięśni i ścięgien, informujących mózg o położeniu ciała, jego poszczególnych części oraz o tym, czy i jakie ruchy wykonuje.
Układ przedsionkowy (inaczej zmysł równowagi) ma receptory w uchu wewnętrznym, reaguje na siłę grawitacji, ruch linearny i obrotowy oraz przyspieszenie.
Odbiór wrażeń dotykowych i proprioceptywnych ma podstawowe znaczenie dla rozwoju percepcji schematu ciała. Wpływa więc na funkcje motoryczne: koordynację ruchów, sprawność manualną i lateralizację, planowanie sekwencji ruchów, co z kolei znajduje odzwierciedlenie w rozwoju samoobsługi, przyswajaniu technik rysowania i pisania, w posługiwaniu się narzędziami.
Układ przedsionkowy pomaga w prawidłowym odbiorze wrażeń przez inne systemy sensoryczne (wzrokowy, słuchowy, proprioceptywny). Ma wpływ na stabilizację napięcia mięśniowego, utrzymanie równowagi, koordynację płynność ruchów ciała i gałek ocznych - a zatem na postawę ciała podczas aktywności ruchowej, oraz przy wykonywaniu zadań przy stole, właściwą sprawność rąk i współpracę między rękami. Znajduje to również odzwierciedlenie w przyswajaniu technik szklonych, jak również nabywaniu sprawności ruchowej i umiejętności w zakresie samoobsługi.

2. GENEZA I DYNAMIKA ZJAWISKA
Ocenę funkcjonowania sensomotorycznego dokonałam na podstawie obserwacji klinicznej, swobodnej i ukierunkowanej zabawy chłopca, dodatkowych prób sprawnościowych, wywiadu z rodzicami. Obserwacji poddałam stan funkcjonowania podstawowych zmysłów oraz jakość informacji odbieranych przez ciało do celowego działania oraz rodzaj i jakość umiejętności ruchowych.
Dane z wywiadu:
Przebieg ciąży prawidłowy, poród naturalny, długotrwały, punktacja APGAR 8/10. We wczesnym dzieciństwie był dzieckiem nadwrażliwym na bodźce zewnętrzne. Rozwój ruchowy, wg tzw. kamieni milowych w normie. Lubi zabawy na placu zabaw. Zawsze dobrze tolerował kręcenie się na karuzelach, huśtanie na huśtawkach. Wcześniej miał problemy z wchodzeniem na drabinki, zwłaszcza linowe typu „pająki”. Według rodziców, na placach zabaw jest raczej ostrożny, czas zabaw na karuzelach, huśtawkach nie odbiega od czasu zabaw innych dzieci w jego wieku. Nie lubi grać w piłkę. Chętnie jeździ na rowerze , szybko nauczył się jeździć bez dodatkowych kółek. Generalnie nie ma problemów z jedzeniem, je raczej wszystko, oprócz ryb. Zdarzają się bóle brzucha i sytuacje, gdy nie zdąży zasygnalizować, że chce mu się kupę. W ostatnim czasie zaczął wyczuwać różne zapachy, np. na klatce schodowej, ale rodzice nie obserwują negatywnych reakcji na zapachy. W zachowaniu dziecka widoczna nadruchliwość. Sen jest prawidłowy, nie budzi niepokoju rodziców. Chłopiec ma wadę wymowy – pod opieką logopedy od okresu przedszkolnego. Od 3 roku życia uczęszczał do przedszkola, w ocenie rodziców, gdy poszedł do przedszkola chorował (ospa, szkarlatyna, pseudokrup, częste infekcje górnych dróg oddechowych). Często zatyka uszy, najczęściej na dźwięki wysokie, pojawiające się nagle. Lubi biegać, skakać, jednak, kiedy ma wykonać zadanie bardziej statyczne, wolniejsze, przy stoliku bardzo szybko się męczy. Nie lubi mieć brudnych rąk, unika lepienia, malowania palcami. Poza tym rodzice nie zaobserwowali nadwrażliwości dotykowej w obrębie innych części ciała. Nie ma problemów z myciem się, kąpielą. Chętniej sięga po kredki.
Na podstawie badań psychologicznych stwierdzono rozwój w górnej granicy normy, dobry stopień rozwoju funkcji percepcyjno-motorycznych, zaburzenia koncentracji uwagi, obniżony poziom dojrzałości społeczno-emocjonalnej. Chłopiec jest nadruchliwy, występują zaburzenia koncentracji uwagi, trudno jest mu dłużej wytrzymać w pozycji statycznej, np. przy stoliku, Jest męczliwy, szybko się dekoncentruje. Szymon pozostaje w dobrym kontakcie werbalnym z otoczeniem. Mówi dużo budując zdania złożone. Ma bogaty zasób wiedzy o świecie. Potrafi sam zorganizować sobie aktywność, lecz jego zabawa jest krótkotrwała. Ma trudności z planowaniem przestrzeni do zabawy. Słabo łapie i rzuca piłkę.
Zachowanie podczas badań:
W czasie badania chłopiec ruchliwy, biegał po sali, często działał impulsywnie, wykazywał brak planowania przed wykonaniem jakiegoś zadania, zmieniał aktywność i przedmioty, sprzęt, którym się interesował. Potrafił sam zorganizować sobie aktywność, lecz jego zabawa była krótkotrwała i często niebezpieczna.. Zaobserwowano trudności z planowaniem przestrzeni do zabawy, trudności z nawiązaniem i utrzymaniem kontaktu wzrokowego z terapeutą. Wycofuje się w trakcie prób, które sprawiają mu nawet małą trudność. Niechęć do wykonania prób zastępuje „ucieczką”, unikaniem wysiłku. Często kładzie się na materacu, kołysze się, kiwa, sprawia wrażenie jakby tracił równowagę. Chłopiec jest nadruchliwy, występują zaburzenia koncentracji uwagi, trudno jest mu dłużej wytrzymać, zwłaszcza w pozycji statycznej, np. przy stoliku. Jest dość męczliwy, szybko się dekoncentruje. Szymon pozostaje w słabym kontakcie werbalnym z otoczeniem, pomimo dobrego rozwoju mowy, bogatego zasobu wiedzy o świecie. Mowa w głównej mierze wykorzystywana jest zadaniowo, w mniejszym stopniu do budowania kontaktu społecznego.
Wyniki Obserwacji klinicznej:
• Chłopiec nie wykazywał dyskomfortu w próbach wymagających dotyku.
• Występuje u chłopca nieznacznie obniżone napięcie mięśniowe.
• Lateralizacja skrzyżowana (oko lewe, ręka prawa).
• Wystąpiły trudności w próbach badających ruchy gałek ocznych
- śledzenie bodźca nieregularne, trudności z fiksacją wzroku na przedmiocie
- problemy z przekroczeniem linii środa- mruganie, gubienie przedmiotu
• Naśladowanie ruchów wolnych, chłopiec wykonał prawidłowo sekwencje ruchu, ale trudności nastąpiły z utrzymaniem pozycji, rytm był zaburzony.
• Przy próbie diadochokinezy obserwuje się niską jakość ruchu, zaburzony rytm pracy prawej i lewej ręki oraz obu rąk.
• W próbie (praksji i pozy) palce-kciuk- praca prawej ręki oraz obu rąk jednocześnie, pod kontrolą wzroku i z zamkniętymi oczami prawidłowa, nieznacznie zaburzona praca lewej ręki – chłopiec dotykał, ale nie „trafiał” w wyznaczony palec, próbował naprawiać błąd czując pomyłkę.
• Nieprawidłowości w próbie badającej motorykę języka. Nieznacznie zaburzona motoryka języka na zewnątrz jamy ustnej (góra), znaczne zaburzenia (dół), prawidłowa motoryka (prawo, lewo). Prawidłowa motoryka wewnątrz (prawo, lewo, góra, dół), nieznacznie zaburzone ruchy okrężne.
• Toniczny Odruch Błędnikowy - Szymon nie potrafi przyjąć samodzielnie pozycji supinacyjnej i pronacyjnej, po kilku próbach udało się ustawić chłopca, ale utrzymał pozycję bardzo krótko i z dużym trudem.
• ATOS i STOS- Asymetryczny i Symetryczny Toniczny Odruch Szyjny – trudne do zbadania z powodu przeprostów. Symetryczny Toniczny Odruch Szyjny- obserwuje się nieznaczne zmiany w ułożeniu kończyn, ATOS- nieznaczne ugięcie kończyn przy zwrocie głowy w bok.
• W próbie Schildera wystąpiły trudności z utrzymaniem pozycji, nieznaczna rotacja tułowia za ruchem głowy, ruchy choreotatyczne. Szymon zgłaszał dyskomfort. Nie stwierdzono oporu głowy.
• Obserwuje się prawidłowe reakcje obronne.
• Niebezpieczeństwo grawitacyjne – chętnie wchodzi i zeskakuje, chętnie wykonuje zadania wymagające wchodzenia na sprzęt, drabinki (brak cech niepewności grawitacyjnej)
• Badanie reakcji równoważnych- obniżona równowaga statyczna i dynamiczna.
• Test Oczopląsu Porotacyjnego- na pierwszym spotkaniu chłopiec zasygnalizował znaczny dyskomfort, nie wykonano próby. Podczas drugiego spotkania test zakończył się niepowodzeniem. W trakcie, po kilku nieudanych próbach, chłopiec dość dobrze utrzymywał pozycję, ale po zakończeniu obrotów nie był w stanie utrzymać wzroku w jednym punkcie- rozpraszały go przedmioty znajdujące się na obrzeżach pola widzenia.

Dodatkowe próby sprawnościowe: Ma trudności z rzucaniem, chwytaniem piłki. Przyjmuje pozycję stania jednonóż, ale są trudności ze stabilnym utrzymaniem – jest w stanie zrobić to krótko. Potrafi podskakiwać, przeskakiwać przeszkody. Widoczne trudności z oceną odległości. W rysowaniu używa ręki prawej, przyrząd pisarski chwyta w sposób nieprawidłowy.

Wnioski
Występują zwiększone potrzeby w zakresie zmysłu priopriocepcji (czucia głębokiego) - potrzeba dostarczania zwiększonej ilości bodźców, lepsza reakcja, zwiększona koncentracja, gdy podawany jest mu mocny, zdecydowany bodziec dotykowy.
W zakresie układu przedsionkowego – obserwuje się zwiększoną potrzebę stymulacji, chłopiec lubi huśtać się, często z głową w dół, woli być w ciągłym ruchu.
W zakresie zmysłu dotyku - obserwuje się nadwrażliwość w obrębie dłoni.
W zakresie zmysłu wzroku, słuchu obserwuje się nadwrażliwość. Szymon ma trudności z utrzymaniem wzroku na przedmiocie i podążaniem wzrokiem za przedmiotem. Jest pobudzony, gdy ma do czynienia z wieloma bodźcami wzrokowymi. Obserwuje się zwiększoną wrażliwość na dźwięki, opóźnioną reakcję na dźwięki mowy. Czasem sprawia wrażenie, jakby nie słyszał, potrzebuje powtarzania poleceń, trudno mu skupić uwagę w miejscach gdzie jest nadmiar bodźców dźwiękowych, zatyka uszy na niektóre dźwięki (w ostatnim czasie trochę rzadziej).
W zachowaniu obserwuje się wzmożoną potrzebę ruchu, przejawiająca się wierceniem się, wstawaniem z miejsca, częstą zmianą pozycji.
Uzyskane przez chłopca wyniki mogą świadczyć o dysfunkcjach w pracy układu prioprioceptywnego i przedsionkowego – prawdopodobnie o charakterze podwrażliwości na bodźce, co może powodować, że jego układ nerwowy słabo rejestruje informacje związane z czuciem głębokim oraz czuciem ułożenia ciała w przestrzeni (a zwłaszcza głowy względem tułowia). Maja też wpływ na regulację napięcia mięśniowego, postawę ciała, koordynację ruchów, równowagę, rozwój umiejętności w zakresie planowania motorycznego. Czynniki te powodują, że chłopiec nie potrafi utrzymać prawidłowej pozycji przy stole, , niechętnie wykonuje czynności grafomotoryczne – z powodu słabej stabilizacji napięcia mięśniowego, zwłaszcza w obrębie obręczy barkowej, , usztywnia ruchy ręki, niewłaściwie trzyma ołówek, szybko męczy się i w efekcie dekoncentruje, wstaje od stołu i musi pobiegać poi sali. Ponadto obniżone napięcie mięśniowe, w tym mięśnia okrężnego ust i języka oraz słabsze czucie ułożenia aparatu artykulacyjnego może być jedną z przyczyn wadliwej wymowy. Dysfunkcje przedsionkowe mogą mieć również wpływ na widoczne u chłopca trudności w płynnym wodzeniu wzrokiem, stabilizację pola widzenia, obniżenie poziomu koordynacji ruchowej, wzrokowo-ruchowej. W efekcie powyżej opisane dysfunkcje mogą zakłócać rozwój sprawności ruchowej i nabywania nowych umiejętności w samoobsłudze, sprawności manualnej, grafomotoryce. Nadwrażliwość na bodźce sensoryczne oraz obniżone napięcie mięśniowe może skutkować większą męczliwością dziecka i problemami ze skupieniem uwagi. Nadwrażliwość dotykowa w obrębie dłoni może, m.in. zwiększać niechęć do wykonywania czynności graficznych, manualnych.

3. ZNACZENIE PROBLEMU
Badanie dziecka, wywiad z rodzicami wskazują na występowanie u dziecka zaburzeń sensomotorycznych, przede wszystkim dysfunkcji układu przedsionkowego oraz priopriceptywnego – o charakterze podwrażliwości (potrzeby dostarczania zwiększonej ilości bodźców), dotykowego (nadwrażliwości dotykowej w obrębie dłoni) oraz na bazie systemów deficyty w odbiorze i przetwarzaniu bodźców słuchowych, wzrokowych. Ponadto chłopiec ma trudności w wytrwałej pracy, koncentracji uwagi, czas pracy jest ograniczony. Chłopiec ma duże trudności w dobrym funkcjonowaniu społecznym. Przejawem tych trudności są nieprawidłowe relacje z rówieśnikami, nieprzestrzeganie ustalonych norm społecznych, niska samodzielność i aktywność w czynnościach szkolnych jak i nie związanych z nauką, zachowania agresywne. Zachowania prezentowane przez chłopca wpływają niekorzystnie na szkolne funkcjonowanie nie tylko jego samego, ale również pozostałych dzieci w klasie. szczególnego zainteresowania i intensywnych oddziaływań terapeutycznych.
Obecnie chłopiec jest w klasie I podczas lekcji pracuje niechętnie, często odmawia wykonania zadania. W sytuacji niepowodzenia złości się, krzyczy, rezygnuje z pracy, krytycznie ocenia swoje kompetencje mówiąc: „ nie umiem”. Jednak jeśli otrzyma pomoc i wykona zadanie – okazuje dużą radość. Jest niecierpliwy. Gdy musi poczekać na swoją kolej odpycha dzieci, tupie. Szymon zazwyczaj stawia silny fizyczny opór, wyrywa się. Takie zachowania chłopca są moim zdaniem na ogół wynikiem frustracji, przejawem złości lub też próbą nawiązania kontaktu, nie służą wyrządzeniu krzywdy drugiej osobie chłopiec nie wie, nie rozumie, że takim zachowaniem sprawia komuś przykrość. Nie chce też naprawić swojego zachowania np. przeprosić.Zdarza się, że chłopiec zachowuje się prowokująco.
Zaburzenia integracji sensorycznej mają ogromny wpływ na przyszłość edukacyjną każdego dziecka. Chłopiec po diagnozie w poradni psychologiczno - pedagogicznej zaczął uczęszczać do mnie na terapię integracji sensorycznej. W wyniku słabej integracji zmysłów, dziecko ma różnego rodzaju kłopoty w codziennym funkcjonowaniu zarówno w środowisku domowym jak i poza domem. Zaburzone współdziałanie zmysłów objawia się problemami w zachowaniu, wykonywaniu czynności precyzyjnych, aktywności ruchowej i funkcjonowaniu społecznym. Chłopiec ma duży problem w dłuższym skupieniu uwagi na zadaniu, jest męczliwy. Pojawiają się zaburzenia emocjonalne: frustracja, labilność emocjonalna (albo jest pobudzony i aktywny albo zamyka się w sobie i unika kontaktów społecznych). Zdarza się, że chłopiec zachowuje się dziwnie i niezrozumiale dla otoczenia, zaburzenia sensomotoryczne wpływają na trudności w kontaktach z rówieśnikami. Systematycznie prowadzona u chłopca terapia integracji sensorycznej połączona z socjoterapią może zapobiec wielu konsekwencjom zaburzeń sensomotorycznych.

4.PROGNOZA
Prognoza negatywna
Nie podjęcie właściwych oddziaływań wychowawczych i terapeutycznych pogłębi izolację, bierność dziecka w środowisku szkolnym, spowoduje utrwalenie się lub wręcz nasilenie nieprawidłowych zachowań oraz zakłóci przebieg proces dydaktyczno- wychowawczego uczniów.
Brak terapii integracji sensorycznej może spowodować:
• nasilenie problemów ze skupieniem uwagi,
• znaczne trudności w relacjach z rówieśnikami,
• problemy w przyswajaniu wiedzy, zdobywaniu nowych doświadczeń,
• zwiększenie rozpraszalności uwagi słuchowej i wzrokowej z uwagi na niski próg tolerancji na dystraktory,
• wydłużony czas reakcji na bodźce słuchowe i wzrokowe,
• zaburzenia grafomotoryczne,
• wolne tempo przepisywania z tablicy,
• nieprawidłowości w koordynacji w zakresie ruchów głowy i oczu,
• brak płynnych, śledzących ruchów oczu,
• ograniczenie możliwości edukacyjnych,
• wolniejsze tempo postępów w ćwiczeniach logopedycznych nad artykulacją,
• zdolność do planowania ruchu jest niezbędną funkcją przy kształtowaniu się praksji oralnych, a więc ma wpływa n artykulację.
Prognoza pozytywna
Prowadzenie systematycznej wieloaspektowej terapii dziecka oraz oddziaływania skierowane na rodzinę wpłyną korzystnie na emocjonalną i społeczną sferę rozwoju dziecka oraz zminimalizują dotychczasowe problemy oraz zapobiegną powstaniu zaburzeń zachowania u dziecka w przyszłości.
Podjęcie właściwie zaplanowanej i przeprowadzonej terapii integracji sensorycznej może:
• zniwelować trudności w odbiorze i przetwarzaniu bodźców sensorycznych, by w efekcie zmniejszyć frustrację dziecka,
• zmniejszyć potrzeby nienaturalnie silnego domagania się czynności i zabaw związanych z obracaniem się, huśtaniem, podskakiwaniem, dążeniem do mocnego uścisku,
• zwiększyć precyzję ruchów rąk, przez co chłopiec będzie samodzielny w zakresie samoobsługi,
• kształtowanie samodzielności
• wzmocnienie wiary w siebie
• kształtowanie właściwych wzorców zachowań społecznych
• uczenie rozumienia konsekwencji swoich zachowań
• eliminowanie niewłaściwych zachowań chłopca wobec rówieśników, dorosłych
• uczenie sposobów panowania nad swoimi emocjami
• wskazanie konstruktywnych, adekwatnych do wieku sposobów zagospodarowania czasu wolnego
• zwiększyć szanse edukacyjne dziecka.
5. PROPOZYCJE ROZWIĄZANIA
• Terapia integracji sensorycznej uwzględniająca pracę nad prawidłowym odbiorem i przetwarzaniem bodźców sensorycznych.
• Zajęcia logopedyczne w celu ćwiczenia prawidłowej artykulacji.
• Zajęcia socjoterapeutyczne w celu pracy nad świadomością własnych emocji, wyrażaniem ich, radzeniem sobie z nimi, uczenia nawiązywania bliższych kontaktów emocjonalnych z rówieśnikami.

Zadania do wykonania:
1. Prowadzić systematyczną terapię integracji sensorycznej
2. Prowadzić systematyczne spotkania z rodzicami.
3. Systematycznie współpracować z osobami pracującymi z chłopcem
Plan oddziaływań:
 stymulacja przedsionkowo – prioprioceptywno - dotykową celem normalizacji w odbiorze bodźców i lepszej ich integracji,
 praca nad stabilizacją napięcia mięśniowego,
 praca nad koordynacją wzrokowo-ruchową oraz integrację odruchu przedsionkowo-ocznego,
 rozwijanie reakcji równoważnych,
 ćwiczenia praksji (w tym aparatu artykulacyjnego),
 organizacja przestrzeni wokół osi ciała,
 usprawnianie grafomotoryki przez ćwiczenia precyzji rąk,
 ćwiczenie małej motoryki,
 ćwiczenia koncentracji uwagi, wydłużanie czasu pracy.
 stymulowanie dojrzałości społecznej – m. in. zauważanie poprawnych zachowań, głównie w zakresie dostosowania się do wymogów sytuacji, wzmacnianie ich poprzez pochwałę, instruowanie dziecka odnośnie oczekiwanych zachowań.
 stymulowanie dojrzałości emocjonalnej – m. in poprzez wykorzystywanie codziennych sytuacji, bajek do zwiększania świadomości emocjonalnej, zarówno w zakresie emocji przeżywanych przez dziecko, jak i inne osoby.
 wzmacnianie aktywności poznawczej i motywacji poznawczej.

1. WDRAŻANIE ODDZIAŁYWAŃ
By planowane rozwiązania przynosiły efekty konieczna jest współpraca terapeuty integracji sensorycznej, logopedy, rodziców, nauczycieli oraz innych specjalistów. Po badaniu psychologiczno – pedagogicznym rodzice zostali poinformowani o możliwości ubiegania się o miejsce dla dziecka na zajęciach w poradni. Chłopiec regularnie zaczął uczęszczać do mnie na zajęcia w poradni psychologiczno – pedagogicznej.
Biorąc pod uwagę trudności w funkcjonowaniu w środowisku rówieśniczym, w podporządkowaniu się, przekazałam też rodzicom informacje o możliwościach udziału chłopca w zajęciach socjoterapeutycznych na trenie poradni. Po rozmowach dziecko trafiło także na zajęcia socjoterapeutyczne.
Terapię integracji sensorycznej rozpoczęłam u dziecka w październiku 2015r., odbywała się na terenie poradni, początkowo dwa razy w miesiącu, od stycznia trzy lub cztery razy w miesiącu przez 60 minut. Obejmowała ona następujące działania:
Po każdych zajęciach przekazywałam rodzicom informacje o przebiegu terapii, udzielałam wskazówek do ćwiczeń w domu. Konsultowałam się systematycznie ze specjalistami, do których chłopiec uczęszczał na zajęcia logopedyczne i socjoterapeutyczne. Wymienialiśmy się informacjami na temat chłopca.

2. EFEKTY ODDZIAŁYWAŃ
W ciągu ośmiu miesięcy od czasu, gdy zaczęłam terapię z chłopcem dokonał się ogromny postęp w jego funkcjonowaniu. Funkcjonowanie dziecka poprawia się we wszystkich sferach. Szymon nadal przejawia trudności w funkcjonowaniu społeczno-emocjonalnym, zwłaszcza na terenie szkoły, ale obserwuje się też pewne korzystne zmiany:
- lepszy jest kontakt z uczniem , wzrosła motywacja i samoocena dziecka,
- chętniej uczestniczy w życiu klasy, jest bardziej aktywny, chętny do współpracy
- używa zwrotów grzecznościowych
- potrafi przeprosić za niewłaściwe zachowanie, i wyraża chęć naprawienia wyrządzonej szkody
- częściej dokonuje autorefleksji nad swoim niewłaściwym zachowaniem, pyta o ewentualne następstwa niewłaściwych zachowań
- rzadziej mają miejsce wybuchy złości
- wydłużył się czas koncentracji uwagi na zadaniu,
-poprawiła się integracja wzrokowo- słuchowo- ruchowa.
Na pewno na poprawę funkcjonowania duży wpływ miała dobra współpraca z rodzicami. Rodzice systematycznie utrwalali zalecane ćwiczenia w domu, stosowali się do zaleceń jak postępować z dzieckiem, by zniwelować zaburzenia sensomotoryczne. Zmieniło się ich podejście do problemów dziecka (zauważyli złożoność zaburzeń i zdecydowali się na systematyczną terapię chłopca, starają się wyznaczać synowi granice i postępować konsekwentnie.
W moim przekonaniu Szymon ma szanse dobrze funkcjonować w środowisku szkolnym i pozaszkolnym, ale wymaga to jeszcze żmudnej, systematycznej pracy ze strony wychowawców oraz wsparcia, którego należy udzielić rodzinie i monitorowania sytuacji domowej.
Wpływ na sukces ma wiele czynników:
- systematyczna terapia integracji sensorycznej,
-systematyczny udział w zajęciach socjoterapeutycznych,
- współpraca rodziców z terapeutami,
- pozytywne nastawienie dziecka do proponowanych zajęć.


Opracowała: Katarzyna Frącala